Sự khác nhau giữa sự thương xót và ân điển là gì?

Trong hành trình đức tin, hai thuật ngữ "thương xót" (mercy) và "ân điển" (grace) thường xuyên được nhắc đến, đôi khi được sử dụng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, trong thần học Kinh Thánh, đây là hai khái niệm riêng biệt, mặc dù có liên hệ mật thiết, cùng bày tỏ bản tính yêu thương của Đức Chúa Trời. Hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng không chỉ là một bài học ngôn ngữ, mà còn là chìa khóa để thấu hiểu chiều sâu của tình yêu và kế hoạch cứu rỗi của Ngài dành cho nhân loại. Bài nghiên cứu này sẽ đi sinto phân tích ý nghĩa, bối cảnh Kinh Thánh, và ứng dụng thực tiễn của hai ân tứ vĩ đại này.

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh.

1. Sự Thương Xót (Mercy - רַחֲמִים "rachamim" trong Hê-bơ-rơ, ἔλεος "eleos" trong Hy Lạp):

• Trong Cựu Ước: Từ "rachamim" bắt nguồn từ gốc רֶחֶם ("rechem") có nghĩa là "dạ con". Điều này gợi lên hình ảnh về tình yêu thương sâu đậm, sự cảm thông, nuôi dưỡng của người mẹ dành cho con mình. Sự thương xót của Đức Giê-hô-va là sự rung động từ tấm lòng, sự thương cảm sâu sắc trước sự đau khổ hoặc sự yếu đuối, tội lỗi của con người. Nó thường đi kèm với hành động giảm nhẹ hoặc ngăn chặn sự đau đớn/hình phạt đáng lẽ phải chịu.
• Thi thiên 103:13 chép: "Đức Giê-hô-va thương xót kẻ kính sợ Ngài, khác nào cha thương xót con cái mình." Đây là bức tranh rõ ràng về lòng thương xót mang tính gia đình, đầy cảm thông.

2. Ân Điển (Grace - חֵן "chen" trong Hê-bơ-rơ, χάρις "charis" trong Hy Lạp):

• Trong Cựu Ước: "Chen" thường được dịch là "ơn" hoặc "ân sủng", chỉ sự thiện ý, sự ưu ái, duyên dáng mà một bậc bề trên ban cho người dưới mà không dựa trên công đức của người ấy. Nó là món quà nhưng-không.
• Trong Tân Ước: Từ "charis" trở thành từ then chốt, mang ý nghĩa đậm nét hơn: sự ban cho nhưng-không, không đòi hỏi sự đáp trả, của Đức Chúa Trời dành cho những con người tội lỗi, không xứng đáng. Nó không chỉ là sự tha thứ (thương xót) mà còn là sự ban cho những điều tốt lành, phước hạnh mà chúng ta không hề xứng đáng nhận lãnh.
• Ê-phê-sô 2:8 định nghĩa rõ ràng: "Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời."

Một định nghĩa ngắn gọn và sâu sắc nhất để phân biệt hai khái niệm này là:

• Sự Thương Xót là khi Chúa KHÔNG ban cho chúng ta điều đáng lẽ chúng ta phải nhận (hình phạt, sự đoán phạt, sự hủy diệt).
• Ân Điển là khi Chúa BAN CHO chúng ta điều đáng lẽ chúng ta KHÔNG bao giờ xứng đáng để nhận (sự cứu rỗi, sự sống đời đời, địa vị làm con cái Ngài, mọi phước hạnh thuộc linh).

Nói cách khác, Thương Xót liên quan đến SỰ PHÁN XÉT và sự giải cứu khỏi hình phạt. Trong khi Ân Điển liên quan đến SỰ BAN CHO và sự tuôn đổ phước lành.

1. Sự Thương Xót trong Hành Động:

• Lu-ca 10:30-37 (Người Sa-ma-ri nhân lành): Người bị nạn nằm bên đường, bị cướp đánh nhừ tử. Hành động của người Sa-ma-ri (là hình bóng về Chúa Giê-xu) là thương xót (câu 33). Ông băng bó vết thương, xức dầu và rượu—những hành động giảm nhẹ đau đớn và ngăn ngừa cái chết. Đây là sự can thiệp vào hoàn cảnh khốn khổ.
• Thi thiên 51:1 (Lời cầu nguyện của Đa-vít): "Đức Chúa Trời ôi! xin hãy thương xót tôi tùy lòng nhân từ của Chúa; Xin hãy xóa các sự vi phạm tôi theo sự từ bi rất lớn của Chúa." Đa-vít cầu xin sự thương xót—xin Đức Chúa Trời đừng đối xử với ông theo tội lỗi ông đáng phải chịu (sự chết, sự từ bỏ).
• Ma-thi-ơ 9:27: Hai người mù kêu xin: "Hỡi con vua Đa-vít, xin thương xót chúng tôi!" Họ không xin được làm môn đồ hay nhận kho báu, mà xin được giải cứu khỏi cảnh tối tăm, khổ sở của mình.

2. Ân Điển trong Hành Động:

• Giăng 1:16-17: "Vả, bởi sự đầy dẫy của Ngài mà chúng ta đều có nhận được, và ơn càng thêm ơn. Vì luật pháp đã được ban cho bởi Môi-se; còn ân điển và lẽ thật bởi Đức Chúa Jêsus Christ mà đến." Ân điển không chỉ là sự tha tội (thương xót của luật pháp), mà là "ơn càng thêm ơn"—một sự tuôn đổ dư dật những điều tốt lành thuộc linh mà chúng ta không xứng đáng.
• Rô-ma 6:23: "Vì tiền công của tội lỗi là sự chết; nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đức Chúa Jêsus Christ, Chúa chúng ta." Chú ý từ "tiền công" (lương) đối lập với "sự ban cho" (món quà). Sự thương xót sẽ là Chúa không trả cho chúng ta "tiền công" là sự chết. Nhưng ân điển còn đi xa hơn: Ngài ban cho chúng ta sự sống đời đời—điều chúng ta chẳng những không xứng đáng, mà còn đối nghịch hoàn toàn với "tiền công" của mình.
• Ê-phê-sô 1:5-8: Phao-lô liệt kê một loạt những gì ân điển ban cho: được định trước để được nhận làm con, được ơn cứu chuộc bởi huyết Chúa, được tha tội, được ban cho sự khôn ngoan và thông sáng. Đây là những phước hạnh vượt xa khỏi việc chỉ được tha thứ.

Trong kế hoạch cứu rỗi, chúng ta thấy một trình tự tuyệt vời: Sự Thương Xót của Đức Chúa Trời là nền tảng cho Ân Điển của Ngài.

Chúa Giê-xu Christ là hiện thân trọn vẹn của cả hai. Trên thập tự giá:

• Sự Thương Xót được bày tỏ: Chúa Giê-xu gánh thay hình phạt mà tội lỗi chúng ta đáng phải chịu. "Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh." (Ê-sai 53:5). Đây là sự thương xót tột đỉnh—chúng ta không nhận lấy sự đoán phạt đời đời.

• Ân Điển được tuôn đổ: Không dừng lại ở việc gánh hình phạt, sự chết và sự sống lại của Ngài còn ban cho chúng ta một địa vị mới. "Nhưng hễ ai đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài." (Giăng 1:12). Chúng ta nhận được sự xưng công bình, sự sống mới, Thánh Linh ngự trị—những điều hoàn toàn vượt quá sự giải cứu khỏi hình phạt.

1. Trong Nhận Thức về Sự Cứu Rỗi Cá Nhân:

• Chúng ta cần nhận biết mình đã được thương xót—được cứu khỏi cơn thịnh nộ và hình phạt đời đời của Đức Chúa Trời. Điều này dẫn đến lòng biết ơn và sự khiêm nhường.
• Đồng thời, chúng ta phải sống trong sự hiểu biết về ân điển—rằng chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, được ban cho mọi phước hạnh thuộc linh trên trời, có Thánh Linh ngự trị và hy vọng vinh quang. Điều này dẫn đến sự vui mừng, tự do và năng quyền để sống đẹp ý Ngài.

2. Trong Đời Sống Cầu Nguyện:

• Chúng ta có thể đến gần Chúa với lòng tin quyết: "Vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì có nhu cầu." (Hê-bơ-rơ 4:16). Chú ý trật tự: "được thương xót" (khỏi sự đoán xét vì sự yếu đuối, tội lỗi của chúng ta) và "tìm được ơn" (sự giúp đỡ, sức lực, nguồn lực chúng ta cần).

3. Trong Mối Quan Hệ Với Người Khác:

• Chúng ta được kêu gọi để thương xót người khác: tha thứ, cảm thông, giúp đỡ người đang trong hoạn nạn, nghèo khó, hoặc đang phạm lỗi (Ma-thi-ơ 5:7; Mi-chê 6:8).
• Chúng ta cũng được kêu gọi sống và cư xử với nhau trong ân điển: ban cho nhau lời nói tốt lành, sự khích lệ, sự giúp đỡ vô điều kiện, và tha thứ ngay cả khi người kia không xứng đáng (Ê-phê-sô 4:32; Cô-lô-se 4:6). Hội Thánh phải là cộng đồng của ân điển.

4. Trong Sự Thờ Phượng và Suy Gẫm:

• Suy ngẫm về sự thương xót Chúa khiến lòng chúng ta dâng lên sự tôn kính và kính sợ.
• Suy ngẫm về ân điển Chúa khiến lòng chúng ta tràn ngập sự vui mừng, ngợi khen và cảm tạ.

Sự thương xót và ân điển không phải là hai con đường song song, mà là hai khía cạnh không thể tách rời của tình yêu cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Sự thương xót là bước đầu tiên cần thiết—Ngài phải giải quyết vấn đề tội lỗi và hình phạt. Ân điển là đỉnh cao vinh quang—Ngài không chỉ cứu chúng ta khỏi hố sâu, mà còn đặt chúng ta trên đỉnh núi vinh hiển trong mối tương giao làm con với Ngài.

Hiểu được điều này, chúng ta không bao giờ được xem thường tội lỗi (vì nó đòi hỏi sự thương xót vô cùng lớn lao qua thập tự giá), và cũng không bao giờ được sống trong mặc cảm, sợ hãi hay nô lệ (vì ân điển đã đặt chúng ta vào địa vị tự do và vinh hiển). Chúng ta là những người đã được thương xót cách dư dật, và đang sống trong dòng suối ân điển không ngừng tuôn chảy. Ước mong mỗi chúng ta ngày càng kinh nghiệm sâu nhiệm hơn về lòng thương xót mới mỗi buổi sáng (Ca Thương 3:22-23) và ân điển đủ cho mọi nhu cầu của chúng ta (2 Cô-rinh-tô 12:9), để sống một đời sống biết ơn, thánh khiết và phục vụ, làm sáng danh Đức Chúa Trời, Đấng giàu lòng thương xót và đầy ân điển.