Thế Nào Là Một Tín Hữu Hữu Thần?
Trong một thế giới đa dạng về tư tưởng và tín ngưỡng, thuật ngữ "hữu thần" (theism) thường được sử dụng một cách rộng rãi. Tuy nhiên, đối với một Cơ Đốc nhân theo truyền thống Tin Lành, "là một tín hữu hữu thần" mang một ý nghĩa thần học sâu sắc, có nền tảng vững chắc trong Kinh Thánh và tập trung vào mặc khải của Đức Chúa Trời trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai thác định nghĩa, đặc điểm, nền tảng Kinh Thánh và ứng dụng thực tiễn của đời sống một tín hữu Tin Lành hữu thần.
Trước hết, cần hiểu rõ khái niệm. Hữu thần (Theism) là niềm tin vào sự hiện hữu của một hoặc nhiều vị thần linh siêu việt, có nhân cách, đang tích cực can dự vào thế giới. Đối lập với nó là vô thần (Atheism) - phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ thần linh nào, và bất khả tri (Agnosticism) - cho rằng không thể biết chắc về sự tồn tại của thần linh.
Một biến thể khác là phiếm thần (Pantheism), tin rằng "vạn vật là thần" (Thần chính là vũ trụ, vũ trụ chính là Thần), phủ nhận sự siêu việt và nhân cách của Thần. Gần với nó là phiếm thần luận (Panentheism) tin rằng Thần thấm vào mọi vật nhưng cũng vượt trên mọi vật.
Niềm tin hữu thần của Cơ Đốc giáo, đặc biệt là Tin Lành, là độc thần luận có mặc khải. Nghĩa là:
Chỉ tin thờ một Đức Chúa Trời duy nhất (Độc thần - Monotheism).
Đức Chúa Trời này có nhân cách (Ngài là Đấng "Tôi Là", có ý chí, tình yêu, sự thánh khiết).
Ngài siêu việt (vượt trên, đứng ngoài và khác biệt với sự sáng tạo của Ngài) và nội tại (hiện diện khắp nơi trong sự sáng tạo).
Ngài đã mặc khải chính mình một cách rõ ràng qua Lời Ngài (Kinh Thánh) và qua Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ.
Đức tin hữu thần của chúng ta không dựa trên triết lý suông, mà trên sự mặc khải đáng tin cậy của chính Đức Chúa Trời.
1. Sự Hiện Hữu Và Bản Thể Của Đức Chúa Trời:
Kinh Thánh khẳng định sự hiện hữu của Đức Chúa Trời như một chân lý hiển nhiên: "Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất" (Sáng Thế Ký 1:1). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "Đức Chúa Trời" là "Elohim" (אֱלֹהִים), một danh từ số nhiều nhưng đi với động từ số ít, ám chỉ sự phong phú trong bản thể của một Đức Chúa Trời duy nhất – một manh mối đầu tiên về sự Ba Ngôi.
Phao-lô viết: "Vì những sự trọn lành của Ngài mắt loài người đã thấy rõ ràng... nên họ không thể chữa mình được" (Rô-ma 1:20). Sự sáng tạo chính là bằng chứng rõ ràng cho sự hiện hữu của Đấng Tạo Hóa.
2. Đức Chúa Trời Duy Nhất Và Có Nhân Cách:
Điều răn đầu tiên và lớn nhất khẳng định: "Trước mặt Ta, ngươi chớ có các thần khác" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3). Tiếng Hê-bơ-rơ là "al panai" - "trước mặt Ta", nhấn mạnh mối quan hệ cá nhân. Đức Chúa Trời không phải là một "nguyên lý" vô tri, mà là một Đấng đối diện, giao tiếp: "Đức Giê-hô-va đàm đạo cùng Môi-se mặt đối mặt, như một người nói chuyện cùng bạn hữu mình" (Xuất Ê-díp-tô Ký 33:11).
Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện với "Cha chúng tôi ở trên trời" (Ma-thi-ơ 6:9). Từ "Cha" (tiếng Hy Lạp: "Pater" - Πατήρ) biểu lộ một mối quan hệ gia đình, thân mật, đầy tình yêu thương và sự chăm sóc của một Đấng có nhân cách.
3. Sự Mặc Khải Tối Hậu Nơi Chúa Giê-xu Christ:
Đây là điểm then chốt phân biệt đức tin hữu thần Cơ Đốc với các tôn giáo độc thần khác. Chúng ta tin Đức Chúa Trời duy nhất hiện hữu trong Ba Ngôi: Cha, Con (Chúa Giê-xu) và Thánh Linh.
Chúa Giê-xu tuyên bố: "Ta với Cha là một" (Giăng 10:30). Phi-líp xin Chúa chỉ Cha cho các môn đồ, Chúa Giê-xu đáp: "Hỡi Phi-líp, ta ở cùng các ngươi bấy lâu nay, mà ngươi chưa biết ta sao? Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha..." (Giăng 14:9). Trong Chúa Giê-xu, Đức Chúa Trời vô hình, siêu việt, đã trở nên hữu hình và có thể được biết đến cách cá nhân.
Sứ đồ Giăng định nghĩa: "Sự sống đời đời là nhìn biết Cha, tức là Đức Chúa Trời chân thật duy nhất, và Đức Chúa Jêsus Christ, là Đấng Cha đã sai đến" (Giăng 17:3). Động từ "nhìn biết" ở đây (tiếng Hy Lạp: "ginosko" - γινώσκω) không chỉ là hiểu biết tri thức, mà là sự nhận biết qua kinh nghiệm cá nhân mật thiết, như trong mối quan hệ vợ chồng. Đức tin hữu thần của chúng ta xoay quanh mối quan hệ cá nhân này với Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu.
Dựa trên nền tảng Kinh Thánh, một tín hữu hữu thần chân chính sẽ bày tỏ những đặc điểm sau:
1. Đức Tin Cá Nhân Vào Chúa Cứu Thế Giê-xu:
Không chỉ tin rằng "có một Đức Chúa Trời", mà còn tin cậy hoàn toàn vào sự chết chuộc tội và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ cho chính mình. "Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời" (Giăng 3:16). Đức tin (tiếng Hy Lạp: "pistis" - πίστις) là sự tín thác, giao phó bản thân.
2. Đời Sống Cầu Nguyện - Giao Thông Với Thần Linh:
Vì tin vào một Đức Chúa Trời có nhân cách, tín hữu hữu thần sẽ trò chuyện thường xuyên với Ngài. Đây không phải nghi thức, mà là hơi thở thuộc linh. Phao-lô khuyên: "Hãy cầu nguyện không thôi" (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17).
3. Sự Vâng Phục Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh):
Vì tin rằng Kinh Thánh là Lời mặc khải của Đức Chúa Trời (2 Ti-mô-thê 3:16), tín hữu hữu thần tìm kiếm, suy ngẫm và sống theo Lời Ngài. "Người ấy sẽ lấy làm vui vẻ về luật pháp của Đức Giê-hô-va, và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm" (Thi Thiên 1:2).
4. Sự Thờ Phượng Và Tôn Cao Duy Nhất Đức Chúa Trời:
Đời sống và lòng trung thành được dâng lên cho Đức Chúa Trời duy nhất. Mọi "thần" khác (tiền bạc, danh vọng, khoái lạc, ý thức hệ) đều bị hạ xuống. "Ngươi phải thờ phượng Chúa là Đức Chúa Trời ngươi, và chỉ hầu việc một mình Ngài mà thôi" (Ma-thi-ơ 4:10).
5. Niềm Hy Vọng Vững Chắc Vào Sự Quan Phòng Và Tương Lai:
Tin rằng Đức Chúa Trời đang cầm quyền tối thượng (Rô-ma 8:28) và sẽ hoàn tất kế hoạch cứu rỗi của Ngài. Điều này đem lại bình an giữa nghịch cảnh. "Vả, đức tin là sự biết chắc vững vàng của những điều mình đương trông mong là bằng cớ của những điều mình chẳng xem thấy" (Hê-bơ-rơ 11:1).
Làm thế nào để sống và bày tỏ đức tin hữu thần của chúng ta một cách cụ thể?
1. Trong Cá Nhân:
- Khởi đầu ngày mới với sự hiện diện của Chúa: Dành thì giờ tĩnh nguyện để cầu nguyện, đọc Lời Chúa, xin Ngài hướng dẫn ngày sống.
- Sống với thái độ biết ơn: Nhận ra mọi điều tốt lành đều đến từ Cha trên trời (Gia-cơ 1:17), và tạ ơn Ngài trong mọi hoàn cảnh.
- Đối diện thử thách bằng đức tin: Khi gặp khó khăn, không than trách số phận, nhưng tìm kiếm Chúa, tin cậy vào sự khôn ngoan và tình yêu quan phòng của Ngài.
2. Trong Gia Đình:
- Lập bàn thờ gia đình: Cùng đọc Kinh Thánh và cầu nguyện chung, dạy dỗ con cái về Chúa (Phục Truyền 6:6-7).
- Giải quyết mâu thuẫn theo nguyên tắc Kinh Thánh: Nhìn nhận lỗi lầm, tha thứ và yêu thương nhau như Chúa đã yêu (Ê-phê-sô 4:32).
- Quản lý tài chính với tư cách quản gia: Nhận biết mọi của cải thuộc về Chúa, sử dụng cách khôn ngoan và rộng rãi cho Nước Ngài.
3. Trong Hội Thánh Và Xã Hội:
- Tích cực dự phần vào sự thờ phượng và hiệp một: Xem việc nhóm lại với các tín hữu là ưu tiên (Hê-bơ-rơ 10:25).
- Sống làm chứng bằng đời sống và lời nói: Đức tin hữu thần không giấu kín. Chúng ta có trách nhiệm chia sẻ về Chúa cho người khác (Ma-thi-ơ 5:16, 1 Phi-e-rơ 3:15).
- Phục vụ và yêu thương người lân cận: Thể hiện tình yêu của Đức Chúa Trời hữu hình qua những hành động yêu thương cụ thể, quan tâm đến công lý và lẽ phải (Mi-chê 6:8).
Vậy, một tín hữu Tin Lành hữu thần không đơn thuần là một người đồng ý với mệnh đề "có một Đức Chúa Trời". Đó là một con người, nhờ ân điển qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, đã bước vào một mối quan hệ sống động, cá nhân với Đức Chúa Trời chân thần duy nhất - Đấng là Cha yêu thương, là Chúa tể tối cao, và là Đấng Cứu Chuộc. Đức tin ấy biến đổi toàn bộ nhân sinh quan, đạo đức quan và hy vọng. Nó cung ứng nền tảng vững chắc cho đời sống, sự an ủi trong đau khổ, và hướng đi rõ ràng giữa một thế giới đầy những tiếng nói mơ hồ về tâm linh.
Cuối cùng, như tác giả Hê-bơ-rơ đã tóm tắt: "Vả, không có đức tin, thì chẳng hề có thể làm vừa lòng Đức Chúa Trời; vì kẻ đến gần Đức Chúa Trời phải tin rằng có Đức Chúa Trời, và Ngài là Đấng hay thưởng cho kẻ tìm kiếm Ngài" (Hê-bơ-rơ 11:6). Ước mong mỗi chúng ta không ngừng tìm kiếm, trò chuyện, vâng phục và tôn thờ Đức Chúa Trời hằng sống, để đời sống hữu thần của mình mỗi ngày càng thêm sâu nhiệm và đẹp lòng Ngài.