“Đừng cách xa con” trong Thi thiên 22:11
Lời cầu nguyện “Đừng cách xa con” (Thi thiên 22:11) vang lên như một tiếng kêu thống thiết từ vực sâu của sự đau đớn, bị bỏ rơi và cô đơn. Đây không chỉ là một lời khẩn nài đơn thuần, mà là trọng tâm cảm xúc và thần học của Thi thiên 22 – một phân đoạn Kinh Thánh được xem là lời tiên tri mô tả chân thực nhất về sự thương khó của Đấng Christ. Bài viết này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa của lời cầu xin này trong bối cảnh nguyên tác, sự ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu, và bài học thiết thực cho đời sống đức tin của mỗi Cơ Đốc nhân.
I. Bối Cảnh Nguyên Thủy của Thi Thiên 22
Thi thiên 22 được ghi nhận là của Vua Đa-vít. Để hiểu câu 11, chúng ta phải đặt nó vào dòng chảy của toàn bài thi thiên, một hành trình từ sự tuyệt vọng tột cùng đến sự ngợi khen đắc thắng.
1. Cấu trúc Thi thiên 22: Có thể chia bài thi thiên này thành hai phần rõ rệt:
• Câu 1-21: Lời than vãn và khẩn cầu trong cảm giác bị Đức Chúa Trời lìa bỏ, kèm theo những mô tả chi tiết về sự đau đớn thể xác và sự nhục nhã.
• Câu 22-31: Lời ngợi khen và tuyên xưng về sự cứu giúp và chiến thắng, có tầm ảnh hưởng đến cả dân Y-sơ-ra-ên lẫn các dân ngoại.
2. Tình huống của Đa-vít: Mặc dù không rõ hoàn cảnh cụ thể, có thể đây là lúc Đa-vít chạy trốn Sau-lơ hay trong một cơn nguy hiểm sự sống nào đó. Ông cảm thấy bị bao vây bởi kẻ thù (câu 12-13,16), thể xác suy kiệt (câu 14-15), và trên hết là cảm giác “Đức Chúa Trời tôi ôi… nhân sao Ngài lìa bỏ tôi?” (câu 1). Lời cầu “Đừng cách xa con” ở câu 11 là lời kêu xin tiếp nối ngay sau khi ông nhắc lại sự tin cậy từ thuở nhỏ (câu 9-10), cho thấy một cuộc chiến giữa ký ức về Đức Chúa Trời trung tín và thực tại đau thương hiện tại.
II. Phân Tích Cụm Từ “Đừng Cách Xa Con”
Trong nguyên bản tiếng Hê-bơ-rơ, câu 11 được chép: “אַל־תִּרְחַק מִמֶּנִּי כִּי־צָרָה קְרוֹבָה כִּי־אֵין עוֹזֵר” (Al tirkhak mimeni ki-tsarah kerovah ki-ein ozer).
• “אַל־תִּרְחַק” (Al tirkhak): Là một lời cầu xin mãnh liệt. “Al” = “Đừng”, “chớ”. “Tirkhak” xuất phát từ gốc động từ “רָחַק” (rakhak) có nghĩa là “xa cách”, “lánh xa”, “ở xa”. Ở dạng mệnh lệnh phủ định (jussive), nó không chỉ là một mong ước mà còn là một lời nài xin, khẩn thiết yêu cầu Đức Chúa Trời đừng thực hiện hành động “xa cách”. Điều này ngụ ý rằng người cầu nguyện đang cảm nhận một sự chia cách nào đó đang xảy ra hoặc sắp xảy ra.
• “מִמֶּנִּי” (Mimeni): Có nghĩa là “khỏi tôi”, “xa tôi”. Sự nhấn mạnh vào cá nhân “con”, “tôi” cho thấy tính chất thân mật và cá nhân của mối quan hệ. Đây không phải là lời cầu xin chung chung, mà là lời van nài từ một con người cụ thể đang ở trong cơn cùng cực.
• Lý do được đưa ra: “Vì sự gian truân đã gần, mà chẳng có ai giúp đỡ” (Bản 1925). “Tsarah” (gian truân) là từ diễn tả sự ngặt nghèo, hoạn nạn, áp lực. “Kerovah” (đã gần) cho thấy mối hiểm nguy không còn ở chân trời xa mà đã áp sát, đang đè nặng. Và tình thế trở nên tuyệt vọng hơn khi “không có ai giúp đỡ” (ein ozer). Con người đã thất bại trong việc cứu giúp. Vì vậy, lời cầu xin này là sự công nhận rằng Đức Chúa Trời là nguồn cứu giúp cuối cùng và duy nhất. Nếu Ngài cách xa, thì thật sự không còn hy vọng nào nữa.
Như vậy, lời cầu “Đừng cách xa con” là tiếng kêu của một linh hồn đang ở trong ngõ cụt, bám víu vào mối quan hệ với Đức Chúa Trời như sợi dây cứu sinh cuối cùng, khi mọi nguồn lực và sự trợ giúp từ con người đều đã cạn kiệt.
III. Sự Ứng Nghiệm Trọn Vẹn Nơi Chúa Giê-xu Christ
Thi thiên 22 là bức tranh tiên tri rõ ràng nhất về sự chịu khổ của Đấng Mê-si. Chúa Giê-xu đã trích câu đầu tiên của Thi thiên này trên thập tự giá: “Ê-li, Ê-li, lam-ma-sa-bách-ta-ni?” tức là: “Đức Chúa Trời tôi, Đức Chúa Trời tôi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46). Do đó, toàn bộ tâm tư của Thi thiên 22, bao gồm lời cầu “Đừng cách xa con”, tìm thấy sự ứng nghiệm sâu sắc và đầy đủ nhất nơi Ngài.
1. Sự “Xa Cách” Thật Sự Trên Thập Tự Giá: Khi Chúa Giê-xu gánh lấy tội lỗi của thế gian, Ngài đã trải qua một sự phân cách thật sự khỏi Cha vì thánh khiết của Đức Chúa Trời không thể chấp nhận tội lỗi (Ha-ba-cúc 1:13). Đây là “sự gian truân” (tsarah) tột cùng – không chỉ là sự đau đớn thể xác, mà là gánh nặng của sự thịnh nộ thánh khiết. Trong giây phút ấy, như một con người thật, Chúa Giê-xu đã kêu lên với sự đồng cảm sâu sắc với lời của Đa-vít: “Xin chớ đứng xa con”.
2. “Không Có Ai Giúp Đỡ”: Các môn đồ chạy trốn, đám đông nhạo báng, những kẻ cầm quyền thờ ơ. Thậm chí, từ thiên đàng dường như cũng im lặng. Sự cô đơn của Đấng Christ là tuyệt đối. Ngài đã trải nghiệm trọn vẹn sự thật “chẳng có ai giúp đỡ” để có thể hoàn toàn đồng cảm với chúng ta trong mọi nỗi cô đơn của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15).
3. Lời Cầu Xin Được Nhậm Trong Sự Phục Sinh: Mặc dù trải qua cảm giác bị lìa bỏ, Chúa Giê-xu vẫn tiếp tục giao phó linh hồn mình trong tay Cha (Lu-ca 23:46 – một lời trích từ Thi thiên 31:5). Điều này chứng tỏ rằng, ngay trong cảm giác “xa cách”, mối tương giao căn bản vẫn không bị cắt đứt. Sự phục sinh vinh hiển là câu trả lời của Đức Chúa Trời Cha. Ngài đã không để Đấng Thánh của Ngài thấy sự hư nát (Công vụ 2:27, trích Thi thiên 16:10). Như vậy, lời cầu “Đừng cách xa con” cuối cùng đã được đáp lời bằng sự hiện diện đắc thắng của Cha trong sự phục sinh.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lời cầu xin “Đừng cách xa con” không phải chỉ là lịch sử hay thần học trừu tượng. Nó trở thành khuôn mẫu cho lời cầu nguyện của chúng ta trong những thời điểm khó khăn nhất.
1. Quyền Năng và Sự Tự Do Trong Lời Cầu Nguyện Chân Thật: Thi thiên 22 dạy chúng ta rằng chúng ta có thể đến với Đức Chúa Trời bằng tất cả sự chân thật của mình, ngay cả với những cảm xúc tuyệt vọng, sợ hãi và cảm giác bị bỏ rơi. Đức Chúa Trời đủ lớn để đón nhận những tiếng kêu của chúng ta. Chúng ta không cần phải giả vờ mạnh mẽ hay vui vẻ. Hãy học theo Đa-vít và chính Chúa Giê-xu, thốt lên rằng: “Lạy Cha, con cảm thấy Ngài rất xa. Xin đừng cách xa con!”
2. Bám Víu vào Bản Tính của Đức Chúa Trời Khi Cảm Xúc Phản Nghịch: Đa-vít, ngay sau khi than “Chúa sao lìa bỏ tôi”, đã nhắc lại rằng: “Nhưng Chúa là thánh…” (câu 3). Ông chuyển sự tập trung từ hoàn cảnh sang chính Đức Chúa Trời. Khi chúng ta cảm thấy Chúa xa cách, hãy nhắc lòng nhớ về các thuộc tính của Ngài: Ngài là thành tín (Phục truyền 31:6), Ngài yêu thương (Giê-rê-mi 31:3), Ngài không ngủ quên (Thi thiên 121:4). Đức tin hành động dựa trên lẽ thật về Đức Chúa Trời, chứ không dựa trên cảm xúc nhất thời.
3. Tìm Kiếm Sự Hiện Diện của Chúa, Hơn Là Giải Pháp Tức Thời: Lời cầu “Đừng cách xa con” cho thấy điều quan trọng nhất đối với tác giả Thi thiên là sự hiện diện của Đức Chúa Trời, chứ không chỉ là việc Ngài giải quyết vấn đề. Đôi khi Chúa cho phép hoàn cảnh khó khăn tiếp diễn, nhưng lời hứa của Ngài là: “Ta sẽ chẳng lìa ngươi, chẳng bỏ ngươi đâu” (Hê-bơ-rơ 13:5). Bài học cho chúng ta là hãy tìm kiếm Chúa, tìm kiếm sự hiện diện đầy đủ của Ngài ngay trong cơn bão tố, vì trong sự hiện diện đó có sự bình an siêu nhiên (Phi-líp 4:7).
4. Sự Đồng Cảm và Nâng Đỡ từ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm: Vì Chúa Giê-xu đã trải qua cảm giác bị lìa bỏ sâu sắc nhất, nên Ngài hoàn toàn thấu hiểu khi chúng ta cầu xin “Đừng cách xa con”. Chúng ta có thể đến gần Ngài với sự bạo dạn, vì biết rằng Ngài cảm thông với sự yếu đuối của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:16). Sự cầu thay của Ngài trên thiên đàng đảm bảo rằng Cha luôn lắng nghe chúng ta.
5. Từ “Con” đến “Các Anh Em Ta”: Điều kỳ diệu là, Chúa Giê-xu, Đấng đã trải qua sự cô đơn tột độ trên thập tự giá, đã biến đổi nó thành một cộng đồng đức tin. Trong Hê-bơ-rơ 2:12, Ngài phán: “Ta sẽ rao truyền danh Chúa cho các anh em ta” – đây là lời trích từ chính Thi thiên 22:22. Từ người “con” cô đơn (câu 11), Chúa Giê-xu đã trở thành Anh Cả của một gia đình đông đúc (Hê-bơ-rơ 2:11-12). Ứng dụng cho chúng ta là: Khi cảm thấy Chúa xa cách, hãy tìm đến Hội Thánh, tìm đến “các anh em”. Sự hiện diện và lời cầu nguyện của họ có thể là phương tiện hữu hình qua đó Chúa bày tỏ sự gần gũi của Ngài với chúng ta.
Kết Luận
Lời cầu nguyện “Đừng cách xa con” trong Thi thiên 22:11 là tiếng kêu phát xuất từ trái tan vỡ, phản ánh nỗi sợ hãi sâu xa nhất của con người: bị Đức Chúa Trời bỏ rơi. Thế nhưng, trong ánh sáng của Tân Ước, chúng ta thấy lời cầu này đã được Chúa Giê-xu Christ cất lên một cách trọn vẹn nhất trên thập tự giá, để rồi qua sự phục sinh của Ngài, chúng ta có được lời hứa bất diệt: “Nầy, ta thường ở cùng các ngươi luôn cho đến tận thế” (Ma-thi-ơ 28:20).
Sự “xa cách” mà Chúa Giê-xu đã trải qua đảm bảo rằng những người tin nhận Ngài sẽ không bao giờ phải trải qua sự phân cách đời đời khỏi Đức Chúa Trời nữa (Rô-ma 8:38-39). Vì vậy, khi chúng ta, trong những lúc yếu đuối và đau đớn, thốt lên lời cầu “Đừng cách xa con”, chúng ta không cầu xin một điều bất định. Chúng ta đang khẳng định lại giao ước ân điển của Đức Chúa Trời, đang bám víu vào lời hứa của Đấng đã từng cảm thấy xa cách để chúng ta có thể được gần gũi đời đời. Hãy mạnh dạn, chân thật trong lời cầu nguyện, và tin cậy rằng Ngài là Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta.