Y-sơ-ra-ên Thuộc Linh
Trong hành trình đọc và nghiên cứu Kinh Thánh, thuật ngữ “Y-sơ-ra-ên thuộc linh” (Spiritual Israel) thường xuất hiện, gây nên nhiều thảo luận và đôi khi là ngộ nhận. Để hiểu rõ khái niệm then chốt này, chúng ta phải bắt đầu từ chính nguồn gốc của danh xưng “Y-sơ-ra-ên”, khảo sát sự mặc khải tiệm tiến của Đức Chúa Trời trong cả Cựu Ước lẫn Tân Ước, và cuối cùng thấy được sự ứng nghiệm trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Danh xưng “Y-sơ-ra-ên” đầu tiên không chỉ để chỉ một quốc gia, mà là một cá nhân. Trong Sáng Thế Ký 32:28, chúng ta đọc được: “Người nói: Tên ngươi sẽ chẳng gọi là Gia-cốp nữa, nhưng là Y-sơ-ra-ên; vì ngươi đã có quyền với Đức Chúa Trời và với người ta, và đã được thắng.” Tên “Y-sơ-ra-ên” (יִשְׂרָאֵל - Yisra’el) được hiểu là “Đấng vật lộn với Đức Chúa Trời” hoặc “Đức Chúa Trời chiến đấu”. Đây là một dấu mốc biến đổi, từ Gia-cốp (kẻ nắm gót, kẻ lừa gạt) trở thành Y-sơ-ra-ên, người được Đức Chúa Trời ban phước và đổi tên. Từ đó, các con cháu của ông trở thành mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên, một dân tộc được Đức Chúa Trời lựa chọn để thực hiện giao ước với Áp-ra-ham (Sáng Thế Ký 12:1-3).
Tuy nhiên, ngay từ trong Cựu Ước, Đức Chúa Trời đã hé lộ rằng danh xưng và giao ước thật không chỉ dựa trên dòng dõi huyết thống (the flesh), mà trên tấm lòng và đức tin. Chúa phán qua tiên tri Giê-rê-mi: “Hãy cắt bì cho lòng các ngươi” (Giê-rê-mi 4:4). Phao-lô sau này cũng trích dẫn điều này trong Rô-ma 2:28-29: “Vì người nào bề ngoài là người Giu-đa, thì không phải là người Giu-đa; còn phép cắt bì làm về xác thịt ở ngoài, thì không phải là phép cắt bì. Nhưng bề trong là người Giu-đa mới là người Giu-đa, phép cắt bì bởi trong lòng, làm theo cách thiêng liêng, không theo chữ nghĩa, mới là phép cắt bì thật. Một người Giu-đa như vậy được khen ngợi, chẳng phải bởi loài người, bèn là bởi Đức Chúa Trời.” Đây chính là nền tảng đầu tiên cho khái niệm “Y-sơ-ra-ên thuộc linh”.
Khi Chúa Giê-xu Christ, Đấng Mê-si-a của Y-sơ-ra-ên, xuất hiện, Ngài đã làm sáng tỏ và hoàn thành mục đích của dân Y-sơ-ra-ên theo nghĩa đen. Ngài là “hòn đá bị các thợ xây lo ra” (Thi Thiên 118:22; Ma-thi-ơ 21:42). Nhiều nhà lãnh đạo Do Thái đương thời, dù là con cháu huyết thống của Áp-ra-ham, đã từ chối Ngài. Chúa Giê-xu đã thẳng thắn tuyên bố: “Vì ta nói cho các ngươi rằng, từ rày về sau, ta không uống trái nho này nữa, cho đến ngày mà ta sẽ uống trái nho mới cùng các ngươi ở trong nước của Cha ta.” (Ma-thi-ơ 26:29). Điều này báo hiệu một giao ước mới sẽ được lập (Giê-rê-mi 31:31-34).
Sứ đồ Giăng viết: “Ngài đã đến trong xứ mình, nhưng dân mình chẳng hề nhận lấy. Nhưng hễ ai đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài, là kẻ chẳng phải sanh bởi khí huyết, hoặc bởi tình dục, hoặc bởi ý người, nhưng sanh bởi Đức Chúa Trời.” (Giăng 1:11-13). Điều kiện để trở thành “con cái Đức Chúa Trời” không còn là “khí huyết” (huyết thống), mà là đức tin nơi danh Ngài.
Phao-lô, một người Pha-ri-si thuần chủng (Phi-líp 3:5), đã được Chúa mặc khải và trở thành sứ đồ cho dân Ngoại. Ông đã giải thích rõ ràng nhất về “Y-sơ-ra-ên thuộc linh” trong các thư tín của mình.
1. Rô-ma 9:6-8: “Ấy chẳng phải lời Đức Chúa Trời là vô ích đâu. Vì chẳng phải hết thảy những người bởi Y-sơ-ra-ên sanh ra đều là người Y-sơ-ra-ên, cũng chẳng phải vì là dòng dõi Áp-ra-ham thì hết thảy đều là con cái người… Nghĩa là chẳng phải con cái thuộc về xác thịt là con cái Đức Chúa Trời đâu, bèn là con cái thuộc về lời hứa thì được kể là dòng dõi Áp-ra-ham vậy.” Ở đây, Phao-lô phân biệt rõ: Y-sơ-ra-ên theo xác thịt (theo dòng dõi tự nhiên) và Y-sơ-ra-ên theo lời hứa (theo đức tin). Dòng dõi thật của Áp-ra-ham là những người có đức tin như ông (Rô-ma 4:11-12).
2. Ga-la-ti 3:7, 29: “Vậy, anh em biết rằng những kẻ có đức tin là con cháu thật của Áp-ra-ham... Lại nếu anh em thuộc về Đấng Christ, thì anh em là dòng dõi của Áp-ra-ham, tức là kẻ kế tự theo lời hứa.” Và trong Ga-la-ti 6:16, Phao-lô chúc phước: “Nguyền xin sự thương xót và sự bình an ban cho những kẻ noi theo lẽ ấy, cùng ban cho cả dân Y-sơ-ra-ên của Đức Chúa Trời!” Cụm từ “dân Y-sơ-ra-ên của Đức Chúa Trời” (τὸν Ἰσραὴλ τοῦ Θεοῦ) ở đây được nhiều nhà giải kinh hiểu là Hội Thánh phổ thông, bao gồm cả tín hữu gốc Do Thái và gốc Ngoại, tạo nên Y-sơ-ra-ên thuộc linh.
3. Rô-ma 11:17-24 – Hình Ảnh Cây Ô-li-ve: Đây là phân đoạn quan trọng nhất. Phao-lô ví sánh Y-sơ-ra-ên theo xác thịt như cây ô-li-ve thiên nhiên, và các tín hữu Ngoại bang như cây ô-li-ve hoang được tháp vào. Những nhánh nguyên thủy (người Do Thái không tin) bị chặt bỏ vì cớ vô tín, và những nhánh hoang (dân Ngoại tin) được tháp vào để cùng hưởng nhựa sống từ gốc, chính là các lời hứa và giao ước với các tổ phụ. Ông cảnh báo các tín hữu Ngoại bang không được kiêu ngạo, vì nếu Chúa không dung thứ những nhánh nguyên thủy, Ngài cũng sẽ không dung thứ họ. Quan trọng hơn, ông tiên tri rằng một ngày kia, những nhánh nguyên thủy đó cũng sẽ được tháp vào lại (Rô-ma 11:23-26).
Vậy, ai là Y-sơ-ra-ên thuộc linh? Đó là Hội Thánh của Đức Chúa Trời, bao gồm tất cả những người, bất kể chủng tộc, đã được tái sanh bởi Thánh Linh, đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, và nhận Ngài làm Chúa Cứu Thế. Họ mang những đặc tính của Y-sơ-ra-ên thật:
- Được Chọn Bởi Ân Điển: Không phải do công đức, huyết thống, mà bởi ân điển qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9).
- Sống Dưới Giao Ước Mới: Giao ước bằng huyết của Chúa Giê-xu, không còn trên bảng đá mà trên bảng thịt của lòng (2 Cô-rinh-tô 3:3; Hê-bơ-rơ 8:6-13).
- Là Dân Tộc Thánh, Chức Tế Lễ Nhà Vua: “Nhưng anh em là dòng giống được lựa chọn, là chức thầy tế lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời” (I Phi-e-rơ 2:9). Đây chính là những danh hiệu từng được ban cho Y-sơ-ra-ên theo xác thịt (Xuất Ê-díp-tô Ký 19:5-6), nay được ứng dụng cho Hội Thánh.
- Có Chức Vụ Làm Chứng: Như xưa Y-sơ-ra-ên có sứ mạng làm “ánh sáng cho các dân” (Ê-sai 49:6), thì Hội Thánh được kêu gọi làm “sự sáng cho thế gian” (Ma-thi-ơ 5:14).
Khải tượng trong Khải Huyền 7:4-9 cho thấy hai nhóm: 144.000 người được đóng ấn từ các chi phái Y-sơ-ra-ên (có thể hiểu theo nghĩa đen hoặc biểu tượng), và một đoàn dân đông vô số từ mọi nước, mọi chi phái, mọi dân tộc. Cả hai nhóm này hợp lại thành dân sự của Đức Chúa Trời ở trước ngai Chiên Con.
Hiểu về “Y-sơ-ra-ên thuộc linh” không chỉ là kiến thức thần học, mà biến đổi cách chúng ta sống đức tin:
1. Sống Với Lòng Biết Ơn Và Khiêm Nhường: Chúng ta được tháp vào chỉ bởi ân điển. Điều này loại bỏ mọi sự kiêu ngạo chủng tộc hay tôn giáo (Rô-ma 11:18-20). Chúng ta phải luôn nhớ mình “vốn là gốc cây ô-li-ve hoang”.
2. Sống Thánh Khiết Như Một Dân Tộc Được Biệt Riêng: Là “dân thánh”, chúng ta được kêu gọi ra khỏi sự ô uế của thế gian, sống đời sống thánh sạch, yêu thương để làm sáng danh Chúa (I Phi-e-rơ 1:15-16).
3. Thi Hành Chức Vụ Tế Lễ: Mỗi chúng ta đều là thầy tế lễ. Điều đó có nghĩa là:
- Dâng của lễ thuộc linh: Đời sống, sự ngợi khen, việc lành (Hê-bơ-rơ 13:15-16; Rô-ma 12:1).
- Cầu thay cho người khác: Như các thầy tế lễ xưa đại diện cho dân chúng trước mặt Đức Chúa Trời.
- Giảng về sự cứu chuộc: Rao truyền những việc quyền năng của Đấng đã gọi chúng ta.
4. Cầu Nguyện Cho Y-sơ-ra-ên Theo Xác Thịt: Hiểu về Y-sơ-ra-ên thuộc linh không có nghĩa phủ nhận hoặc chống lại dân tộc Do Thái. Trái lại, chúng ta phải có lòng thương xót và cầu nguyện cho họ, tin rằng một ngày “cả Y-sơ-ra-ên sẽ được cứu” (Rô-ma 11:26), khi họ nhìn nhận Giê-xu là Đấng Mê-si-a.
5. Sống Hiệp Nhất Trong Hội Thánh: Trong Chúa, không còn phân biệt chủng tộc, văn hóa (Ga-la-ti 3:28; Ê-phê-sô 2:14). Y-sơ-ra-ên thuộc linh là một thân thể đa dạng nhưng hiệp một, cùng hướng về một Chúa, một đức tin, một phép báp-tem.
Y-sơ-ra-ên thuộc linh không phải là một khái niệm thay thế hoặc chống lại dân tộc Do Thái, mà là sự mở rộng và làm trọn mục đích của Đức Chúa Trời qua dân Y-sơ-ra-ên. Từ một dân tộc được chọn bằng huyết thống trong Cựu Ước, Đức Chúa Trời đã mở cánh cửa ân điển cho tất cả mọi người thuộc mọi dân tộc trong Tân Ước, qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ. Chúng ta, những người tin nhận Ngài, dù là người Việt, Hoa, Mỹ hay Do Thái, đều được trở nên công dân của nước Đức Chúa Trời, là dòng dõi của Áp-ra-ham theo đức tin, và là Y-sơ-ra-ên thuộc linh.
Hãy sống xứng đáng với danh hiệu cao quý đó: “Anh em là giống được lựa chọn… hầu cho anh em rao giảng nhân đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối tăm, đến nơi sáng láng lạ lùng của Ngài.” (I Phi-e-rơ 2:9).