Sự Lựa Chọn Tập Thể
Trong thần học Cơ Đốc, học thuyết về sự lựa chọn (election) thường được thảo luận dưới góc độ cá nhân – tức là sự lựa chọn ân điển của Đức Chúa Trời dành cho từng tín hữu để được cứu rỗi. Tuy nhiên, Kinh Thánh còn trình bày một khía cạnh rộng lớn hơn, nền tảng hơn: Sự Lựa Chọn Tập Thể. Đây là chân lý về việc Đức Chúa Trời, trong chương trình cứu chuộc toàn cầu của Ngài, đã chọn lựa một cộng đồng, một dân tộc, để trở thành phương tiện qua đó Ngài bày tỏ ân điển, thực hiện các lời hứa giao ước và đem phước hạnh đến cho muôn dân. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát giáo lý này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, từ Cựu Ước đến Tân Ước, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Hội Thánh ngày nay.
Sự lựa chọn tập thể được thiết lập rõ ràng ngay từ sách Sáng-thế-ký, khởi đầu với giao ước của Đức Chúa Trời với Áp-ram (sau là Áp-ra-ham). Lời hứa này không chỉ dành cho một cá nhân, mà cho một dòng dõi, một dân tộc sẽ ra từ ông.
“Vả, Đức Giê-hô-va có phán cùng Áp-ram rằng: Ngươi hãy ra khỏi quê hương, vòng bà con và nhà cha ngươi, mà đi đến xứ ta sẽ chỉ cho. Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân lớn; ta sẽ ban phước cho ngươi, cùng làm nổi danh ngươi, và ngươi sẽ thành một nguồn phước. Ta sẽ ban phước cho người nào chúc phước ngươi, rủa sả kẻ nào rủa sả ngươi; và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước.” (Sáng-thế-ký 12:1-3).
Ở đây, từ Hy Lạp trong bản Bảy Mươi (Septuagint) dùng từ “laos” (Λαός) để chỉ “một dân lớn”. “Laos” này khác với “ethnos” (ἔθνος – các dân ngoại). Y-sơ-ra-ên được định vị là “laos tou Theou” – dân của Đức Chúa Trời. Sự lựa chọn này hoàn toàn do ân điển và chủ quyền của Đức Chúa Trời, không dựa trên bất kỳ phẩm chất ưu tú nào của dân tộc ấy.
“Ấy chẳng phải bởi ngươi đông hơn mọi dân khác, nên Đức Giê-hô-va mình ái ngươi và chọn ngươi; vì ngươi là dân nhỏ hơn hết. Nhưng ấy vì Đức Giê-hô-va thương yêu các ngươi, và giữ lời thề mà Ngài đã lập cùng tổ phụ các ngươi, nên Đức Giê-hô-va nhờ tay mạnh rút các ngươi ra, chuộc khỏi nhà nô lệ, tức khỏi tay Pha-ra-ôn, vua xứ Ê-díp-tô.” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 7:7-8).
Mục đích của sự lựa chọn này là chức năng chứ không phải sự độc quyền cứu rỗi. Y-sơ-ra-ên được chọn để trở thành “nước thầy tế lễ” và “dân tộc thánh” (Xuất Ê-díp-tô Ký 19:5-6). Họ là phương tiện để Đức Chúa Trời bày tỏ chính Ngài, Lời Ngài, và sự công bình của Ngài cho thế gian. Họ là người gìn giữ lời tiên tri và Lời Chúa (Rô-ma 3:2), và từ nơi họ, Đấng Mết-si-a – nguồn phước tối hậu cho muôn dân – sẽ xuất hiện. Sự lựa chọn tập thể này mang trách nhiệm giao ước chứ không đảm bảo sự cứu rỗi tự động cho mọi cá nhân trong dân tộc ấy.
Tân Ước mặc khải rằng sự lựa chọn tập thể của Đức Chúa Trời giờ đây được mở rộng và ứng nghiệm trong Đấng Christ. Sứ đồ Phi-e-rơ, viết cho các tín hữu (cả người Do Thái lẫn Dân Ngoại), đã trực tiếp áp dụng những danh hiệu dành cho Y-sơ-ra-ên vào Hội Thánh:
“Nhưng anh em là dòng giống được lựa chọn, là chức thầy tế lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời, hầu cho anh em rao giảng nhân đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối tăm, đến nơi sáng láng lạ lùng của Ngài; anh em ngày trước không phải là một dân, mà bây giờ là dân của Đức Chúa Trời, trước không được thương xót, mà bây giờ được thương xót.” (I Phi-e-rơ 2:9-10).
Đoạn Kinh Thánh then chốt này sử dụng từ Hy Lạp “genos eklekton” (γένος ἐκλεκτόν) – “dòng giống được lựa chọn”. “Eklektos” (ἐκλεκτός) có nghĩa là “được chọn lựa, được kén chọn”. Hội Thánh, với tư cách là một thực thể tập thể – Thân Thể của Đấng Christ – trở thành dân được chọn mới của Đức Chúa Trời. Điều này không phải là sự thay thế (replacement) một cách máy móc, mà là sự mở rộng và kế thừa (fulfillment) dựa trên đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ. Mọi người, bất luận nguồn gốc chủng tộc, đều có thể trở thành phần tử của “dân được chọn” này bằng đức tin.
“Vì chưng anh em bởi tin Đức Chúa Jêsus Christ, nên hết thảy đều là con trai của Đức Chúa Trời. Vả, anh em thảy đều chịu phép báp-têm trong Đấng Christ, đều mặc lấy Đấng Christ vậy. Tại đây không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc; không còn người tôi mọi hoặc người tự chủ; không còn đờn ông hoặc đờn bà; vì trong Đức Chúa Jêsus Christ, anh em thảy đều làm một.” (Ga-la-ti 3:26-28).
Sứ đồ Phao-lô cũng nói về Hội Thánh như một thân thể duy nhất, được Đức Chúa Trời “lựa chọn từ trước” (Ê-phê-sô 1:4). Sự lựa chọn này trong Đấng Christ là cho một cộng đồng được cứu chuộc, được định sẵn để trở nên thánh khiết và trọn vẹn trước mặt Ngài.
Một câu hỏi thần học quan trọng được đặt ra: Làm thế nào để hài hòa giữa sự lựa chọn cá nhân (như được thấy trong Rô-ma 8:29-30, Ê-phê-sô 1:5) và sự lựa chọn tập thể? Hai khái niệm này không loại trừ nhau, mà bổ sung và làm sáng tỏ lẫn nhau trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.
- Lựa chọn tập thể thiết lập khuôn khổ: Đức Chúa Trời đã chọn lấy một dân cho danh Ngài. Đây là mục đích rộng lớn của Ngài – có một dân thuộc riêng về Ngài từ mọi chi phái, mọi tiếng, mọi dân tộc (Khải-huyền 7:9).
- Lựa chọn cá nhân là phương cách gia nhập: Các cá nhân được kêu gọi và tái sinh bởi Đức Thánh Linh, đáp ứng bằng đức tin, và nhờ đó được graft vào (ghép vào) cộng đồng được chọn ấy (Rô-ma 11:17-24). Cá nhân được cứu để trở thành một phần của dân được cứu.
Nói cách khác, sự nhấn mạnh của Kinh Thánh là: Đức Chúa Trời cứu chúng ta để đưa chúng ta vào trong một cộng đồng. Sự cứu rỗi không bao giờ là một trải nghiệm cô lập, "chỉ tôi và Chúa". Ngay từ ban đầu, Đức Chúa Trời đã tuyên bố: "Loài người ở một mình thì không tốt" (Sáng-thế-ký 2:18). Trong Tân Ước, các thư tín đều được viết cho các Hội Thánh, và các mệnh lệnh, lời hứa thường ở ngôi thứ hai số nhiều (“anh em”).
Việc thuộc về một dân được chọn mang lại những đặc tính và trách nhiệm cụ thể:
- Sự Thánh Khiết Tập Thể: “Hãy nên thánh, vì ta là thánh” (I Phi-e-rơ 1:16). Lời kêu gọi này được gửi đến toàn thể Hội Thánh. Sự thánh khiết không chỉ là vấn đề cá nhân, mà còn là văn hóa, đặc tính của cả cộng đồng. Một Hội Thánh được chọn phải phản chiếu bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời trong các mối quan hệ, trong sự công bình và trong sự thờ phượng.
- Sứ Mạng Tập Thể: Hội Thánh được chọn với một mục đích: “rao giảng nhân đức của Đấng đã gọi anh em” (I Phi-e-rơ 2:9). Đây là sứ mạng chứng đạo và truyền giáo. Ánh sáng của Hội Thánh phải chiếu sáng trước mặt thiên hạ (Ma-thi-ơ 5:16) – tức là với tư cách một cộng đồng có thể nhìn thấy được, chứ không chỉ là tập hợp những cá nhân riêng lẻ.
- Tình Yêu Thương Hiệp Nhất: “Ta ban cho các ngươi một điều răn mới, nghĩa là các ngươi phải yêu nhau; như ta đã yêu các ngươi thể nào, thì các ngươi cũng hãy yêu nhau thể ấy. Nếu các ngươi yêu nhau, thì ấy là tại điều đó mà thiên hạ sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ ta.” (Giăng 13:34-35). Dấu hiệu căn cố của cộng đồng được chọn là tình yêu thương hiệp nhất giữa vòng họ. Sự hiệp nhất này là bằng chứng mạnh mẽ cho thế gian về thực tại của Đấng Christ.
- Sự Quản Trị và Kỷ Luật Cộng Đồng: Với tư cách một thân thể, Hội Thánh có trách nhiệm chăm sóc, dạy dỗ và thậm chí thực thi kỷ luật trong tình yêu thương (Ma-thi-ơ 18:15-17, I Cô-rinh-tô 5:1-5) để gìn giữ sự tinh sạch và chứng nhân của tập thể.
Hiểu biết về sự lựa chọn tập thể thay đổi cách chúng ta sống đức tin:
1. Thoát Khỏi Chủ Nghĩa Cá Nhân Tôn Giáo: Văn hóa hiện đại đề cao cá nhân, và điều này có thể len lỏi vào Hội Thánh, biến đức tin thành một hành trình tự túc, chỉ quan tâm đến “phần tôi” với Chúa. Giáo lý về sự lựa chọn tập thể nhắc chúng ta rằng chúng ta được cứu để thuộc về một gia đình. Điều này thúc đẩy chúng ta gắn bó với một Hội thánh địa phương cách trung tín, không chỉ khi thuận tiện.
2. Sống Với Tư Cách “Thầy Tế Lễ Nhà Vua”: Mỗi chúng ta, với tư cách là một phần của dân tộc thầy tế lễ, có đặc quyền và trách nhiệm cầu thay cho thế gian, dâng lên sự thờ phượng thuộc linh, và giới thiệu con người đến với Đức Chúa Trời. Điều này được thực hiện tốt nhất trong sự hỗ trợ và khích lệ lẫn nhau của cộng đồng.
3. Xây Dựng và Bảo Vệ Sự Hiệp Nhất: Nếu Hội Thánh là một dân được chọn, thì những chia rẽ, bè đảng, hay thái độ “tôi thuộc về A-pô-lô, tôi thuộc về Sê-pha” (I Cô-rinh-tô 1:12) là điều trái ngược với căn tính của chúng ta. Chúng ta được kêu gọi chủ động gây dựng sự hiệp nhất trong dây yêu thương (Ê-phê-sô 4:1-3).
4. Đảm Nhận Trách Nhiệm Cộng Đồng Trong Sứ Mạng: Thay vì chỉ nghĩ “tôi phải làm chứng”, chúng ta nên hỏi “Hội thánh chúng ta có thể làm chứng như thế nào cho khu phố, thành phố của mình?”. Điều này khuyến khích các dự án phục vụ cộng đồng, các buổi nhóm công khai, và một đời sống chung phản chiếu tình yêu và lẽ thật của Phúc Âm.
5. An Nghỉ Trong Ân Điển Tập Thể: Trong những lúc cá nhân yếu đuối, nghi ngờ, chúng ta có thể nương dựa vào đức tin của cộng đồng. Chúng ta thuộc về một dân đã được Đức Chúa Trời chọn lựa và gìn giữ. Sự bảo đảm của chúng ta không chỉ nằm ở cảm xúc cá nhân, mà còn ở trong lời hứa giao ước bất di bất dịch của Đức Chúa Trời dành cho dân sự Ngài.
Sự lựa chọn tập thể là một chân lý nền tảng xuyên suốt Kinh Thánh, từ dân Y-sơ-ra-ên trong Cựu Ước đến Hội Thánh trong Tân Ước. Đức Chúa Trời, trong sự khôn ngoan và ân điển vô hạn, đã quyết định thực hiện kế hoạch cứu chuộc của Ngài không chỉ bằng cách cứu những cá nhân rời rạc, mà bằng cách tạo lập cho chính mình một DÂN – một cộng đồng được xây dựng trên nền tảng giao ước, được định vị trong Đấng Christ, và được kêu gọi để bày tỏ vinh quang của Ngài cho thế gian.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta vừa vui hưởng ân điển cứu rỗi cá nhân, vừa được mời gọi sống trọn vẹn căn tính tập thể cao quý này. Hãy gắn bó sâu nhiệm với Thân Thể Đấng Christ, tích cực gây dựng cộng đồng đức tin, và cùng nhau thực thi sứ mạng của một “dòng giống được lựa chọn”. Khi làm như vậy, chúng ta không chỉ kinh nghiệm phước hạnh trọn vẹn của sự cứu rỗi, mà còn trung tín với mục đích nguyên thủy mà Đức Chúa Trời đã đặt để trên dân sự Ngài: trở nên ánh sáng cho thế gian và rao truyền nhân đức của Đấng đã gọi chúng ta ra khỏi nơi tối tăm.
“Đấng đã vì chúng ta phó chính mình Ngài, để chuộc chúng ta khỏi mọi tội, và làm sạch chúng ta đặng được một dân thuộc riêng về Ngài, là dân sốt sắng về các việc lành.” (Tít 2:14).