Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa được tôn thờ, vừa là trung tâm của niềm hy vọng vĩnh cửu như Chúa Giê-su của Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) mà chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ vẫn còn vang vọng đến ngày nay, đòi hỏi mỗi người phải đưa ra câu trả lời cho riêng mình. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá toàn diện danh tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su Christ dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, Kinh Thánh.

I. Danh Tính Vĩ Đại: Những Mặc Khải Kinh Thánh về Con Người Chúa Giê-su

Kinh Thánh không để chúng ta phải phỏng đoán về danh tính của Chúa Giê-su. Từ Cựu Ước đến Tân Ước, Đức Chúa Trời đã mặc khải một cách rõ ràng và đầy đủ về Con Một của Ngài.

1. Đấng Mê-si (Christos – Χριστός) Được Hứa Trong Cựu Ước

Danh hiệu “Christ” (Đấng Christ) không phải là họ của Chúa Giê-su, mà là một chức vụ, một danh hiệu thiên sai. Từ Hy Lạp Christos tương đương với từ Hê-bơ-rơ Mashiach (מָשִׁיחַ), có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các tiên tri, thầy tế lễ và vua được xức dầu để thi hành chức vụ thánh. Các lời tiên tri tập trung vào một Đấng Mê-si sẽ đến để giải cứu dân sự của Đức Chúa Trời.

• Ngài là dòng dõi của người nữ: Ngay sau khi tội lỗi vào thế gian, lời hứa đầu tiên về Đấng Cứu Thế đã được ban ra: “Ta sẽ làm cho mầy cùng người nữ, dòng dõi mầy cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người nữ sẽ giày đạp đầu mầy, còn mầy sẽ cắn gót chân người” (Sáng-thế Ký 3:15).
• Ngài thuộc dòng dõi Áp-ra-ham, Y-sác và Gia-cốp: Lời hứa cho Áp-ra-ham rằng “các dân tộc trên thế gian đều sẽ nhờ dòng dõi ngươi mà được phước” (Sáng-thế Ký 22:18) đã được ứng nghiệm trong Chúa Giê-su (Ga-la-ti 3:16).
• Ngài thuộc chi phái Giu-đa và dòng dõi Đa-vít: Tiên tri Na-hum đã nói trước: “Cây phủ việt sẽ chẳng hề dời khỏi Giu-đa… cho đến chừng Đấng Si-lô hiện tới” (Sáng-thế Ký 49:10). Tiên tri Ê-sai công bố: “Có một chồi sẽ nứt lên từ gốc Y-sai, một nhánh từ rễ nó sẽ ra trái” (Ê-sai 11:1). Ma-thi-ơ chép gia phả của Chúa Giê-su để chứng minh Ngài là “con vua Đa-vít” (Ma-thi-ơ 1:1).

2. Con Đức Chúa Trời (Huios Theou – Υἱὸς Θεοῦ) – Ngôi Hai trong Ba Ngôi

Danh tính cốt lõi nhất của Chúa Giê-su là Ngài chính là Con Một của Đức Chúa Trời, đồng bản thể với Đức Chúa Cha. Điều này vượt quá sự hiểu biết của loài người, nhưng được Kinh Thánh xác chứng rõ ràng.

• Trong chức vụ Chúa Giê-su: Tiếng từ trời phán trong lúc Ngài chịu phép báp-tem: “Người là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đàng” (Ma-thi-ơ 3:17).
• Trong lời tuyên xưng của chính Ngài: Chúa Giê-su phán: “Cha với ta là một” (Giăng 10:30). Trước mặt thầy cả thượng phẩm, Ngài xác nhận: “Ấy chính ngươi đã nói điều đó. Dầu vậy, ta nói cùng các ngươi, từ nay về sau, các ngươi sẽ thấy Con người ngồi bên hữu quyền phép Đức Chúa Trời, và ngự trên mây từ trời mà xuống” (Ma-thi-ơ 26:64).
• Trong sự dạy dỗ của các sứ đồ: Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm với lẽ thật vĩ đại: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời… Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). Sứ đồ Phao-lô viết: “Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời… nhưng đã tự làm nên không, lấy hình tôi tớ… vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự” (Phi-líp 2:6-8).

3. Ngôi Lời Nhập Thể (Logos – Λόγος) – Sự Mặc Khải Tối Cao

Danh xưng “Ngôi Lời” (Logos) của Giăng mang ý nghĩa thần học sâu sắc. Trong triết học Hy Lạp, Logos là nguyên lý lý tính điều hành vũ trụ. Trong tư tưởng Hê-bơ-rơ, Lời (Dabar – דָּבָר) của Đức Giê-hô-va có quyền năng sáng tạo và hành động. Chúa Giê-su chính là Logos của Đức Chúa Trời trở nên người, là sự bày tỏ trọn vẹn, cuối cùng và đầy đủ nhất về Đức Chúa Trời cho nhân loại. “Chẳng hề có ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giải bày Cha cho chúng ta biết” (Giăng 1:18).

II. Cuộc Đời Trên Đất: Từ Belem Đến Thập Tự Giá

Chúa Giê-su không chỉ là một giáo lý, mà là một nhân vật lịch sử đã sống một cuộc đời trọn vẹn trong khoảng 33 năm, để lại một mẫu mực và hoàn thành một sứ mạng cứu chuộc.

1. Sự Giáng Sinh Kỳ Diệu và Thời Niên Thiếu

Sự giáng sinh của Chúa Giê-su được báo trước bởi thiên sứ Gáp-ri-ên: “Nầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai, mà đặt tên là Jêsus… Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Đấng Rất Cao… và nước Ngài vô cùng” (Lu-ca 1:31-33). Ngài được thai dựng bởi quyền năng của Đức Thánh Linh trong lòng trinh nữ Ma-ri (Lu-ca 1:35), ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai” (Ê-sai 7:14). Sự giáng sinh tại Belem, thành của Đa-vít, là để ứng nghiệm lời tiên tri Mi-chê (Mi-chê 5:2). Giai đoạn niên thiếu của Ngài được tóm gọn trong một câu đầy ý nghĩa: “Đức Chúa Jêsus khôn ngoan càng thêm, thân hình càng lớn, càng được đẹp lòng Đức Chúa Trời và người ta” (Lu-ca 2:52).

2. Chức Vụ Công Khai: Rao Giảng, Dạy Dỗ và Chữa Lành

Chức vụ của Chúa Giê-su bắt đầu với phép báp-tem bởi Giăng Báp-tít, nơi Ngài đồng hóa mình với tội nhân và được Đức Chúa Cha xác nhận. Sau đó, Ngài chịu ma quỷ cám dỗ trong đồng vắng và chiến thắng (Ma-thi-ơ 4:1-11). Suốt ba năm rưỡi, Ngài đi khắp xứ, rao giảng “Tin Lành của nước Đức Chúa Trời” (Mác 1:14-15). Sứ điệp của Ngài có thể tóm tắt trong Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7), công bố các phước lành thuộc linh và đưa ra một tiêu chuẩn công bình cao hơn hẳn luật pháp Môi-se. Các phép lạ Ngài làm – chữa lành người bệnh, đuổi quỷ, khiến sóng yên biển lặng, hóa bánh ra nhiều, khiến kẻ chết sống lại – không chỉ bày tỏ lòng thương xót, mà còn là những “dấu chỉ” (semeia – σημεῖα) xác nhận Ngài chính là Đấng Mê-si, Con Đức Chúa Trời (Giăng 20:30-31). Lời dạy dỗ của Ngài bằng thí dụ đã mặc khải các lẽ thật về nước Đức Chúa Trời một cách sống động.

3. Sự Chết Chuộc Tội: Công Việc Trên Thập Tự Giá

Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su không phải là những phép lạ, mà là cái chết tự nguyện của Ngài trên thập tự giá. Ngài nhiều lần báo trước về sự thương khó và sự chết của mình (Ma-thi-ơ 16:21). Trong bữa Tiệc Ly, Ngài lập nên thánh lễ tiệc thánh, biểu thị huyết Ngài “đổ ra cho nhiều người được tha tội” (Ma-thi-ơ 26:28). Sự chết của Ngài không phải là một tai nạn lịch sử, mà là sự ứng nghiệm trọn vẹn của của lễ chuộc tội trong Cựu Ước. Như Giăng Báp-tít đã giới thiệu: “Kìa, Chiên con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi!” (Giăng 1:29). Từ ngữ “cất đi” trong tiếng Hy Lạp là airō (αἴρω), mang ý nghĩa cất lấy, mang đi, xóa bỏ. Trên thập tự giá, Chúa Giê-su đã gánh thay án phạt tội lỗi của cả nhân loại. Tiếng kêu “Mọi việc đã được trọn” (Giăng 19:30) trong nguyên văn là Tetelestai (Τετέλεσται), một thuật ngữ thương mại có nghĩa “đã thanh toán trọn vẹn”, cho thấy công việc cứu chuộc đã hoàn tất.

4. Sự Phục Sinh Vinh Hiển và Thăng Thiên

Nếu sự chết của Chúa Giê-su là sự chuộc tội, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận quyền năng chiến thắng sự chết và tội lỗi. Sự kiện lịch sử này đã được chứng kiến bởi nhiều nhân chứng (1 Cô-rinh-tô 15:3-8). Ngôi mộ trống, những lần hiện ra với Ma-ri Ma-đơ-len, với các môn đồ, với hơn 500 anh em một lần, đã biến đổi những môn đồ nhút nhát thành những nhà truyền đạo dạn dĩ. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: “Nếu Đấng Christ chẳng từ kẻ chết sống lại, thì đạo chúng ta là vô ích, đức tin anh em cũng vô ích… Nhưng bây giờ, Đấng Christ đã từ kẻ chết sống lại” (1 Cô-rinh-tô 15:17, 20). Sau 40 ngày hiện ra dạy dỗ, Ngài thăng thiên về trời trước mắt các môn đồ (Công vụ 1:9-11), với lời hứa sẽ trở lại và ủy thác Đại Mạng Lệnh cho Hội Thánh.

III. Di Sản Vĩnh Cửu: Công Việc Đang Tiếp Diễn và Lời Hứa Tương Lai

Chúa Giê-su không phải là một nhân vật chỉ thuộc về quá khứ. Ngài đang sống và đang hành động, để lại một di sản vĩnh cửu đang định hình hiện tại và tương lai.

1. Đấng Trung Bảo và Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm

Sau khi thăng thiên, Chúa Giê-su không ngừng công việc. Sứ đồ Giăng cho biết Ngài đang “làm của cầu thế cho chúng ta” (1 Giăng 2:1). Sứ đồ Phao-lô gọi Ngài là “Đấng Trung bảo… đã phó chính mình Ngài làm giá chuộc mọi người” (1 Ti-mô-thê 2:5-6). Trong thư Hê-bơ-rơ, chức vụ thầy tế lễ thượng phẩm của Chúa Giê-su được giải thích cách sâu sắc: Ngài là “thầy tế lễ thượng phẩm… đã trải qua các từng trời” (Hê-bơ-rơ 4:14), vào chính trong nơi chí thánh trên trời, “lấy huyết mình mà vào nơi rất thánh một lần đủ cả, thì được sự chuộc tội đời đời” (Hê-bơ-rơ 9:12). Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ tại ngai ơn phước.

2. Chúa của Hội Thánh và Đầu của Thân Thể

Chúa Giê-su phán: “Ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó” (Ma-thi-ơ 16:18). Ngài là Chúa của Hội Thánh, và Hội Thánh là thân thể của Ngài. Sứ đồ Phao-lô dạy: “Ngài là đầu của thân thể, tức là Hội thánh” (Cô-lô-se 1:18). Mọi sự sống, sự dẫn dắt và quyền năng của Hội Thánh đều đến từ Ngài, Đấng đang hành động qua Đức Thánh Linh.

3. Vua Các Vua và Chúa Các Chúa Tương Lai

Lời hứa cuối cùng của Kinh Thánh là Chúa Giê-su sẽ trở lại trong vinh quang. Thiên sứ phán với các môn đồ: “Các ngươi đương ngó lên trời làm chi? Jêsus nầy đã được cất lên trời khỏi giữa các ngươi, cũng sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Sứ đồ Giăng thấy khải tượng: “Kìa, Ngài đến giữa những đám mây, mọi mắt sẽ trông thấy” (Khải-huyền 1:7). Ngài sẽ trở lại không phải như Chiên Con chịu nạn, mà như Vua của muôn vua, Chúa của các chúa để phán xét thế gian, thiết lập vương quốc đời đời của sự công bình và bình an (Khải-huyền 19:11-16).

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Hiểu biết về Chúa Giê-su không chỉ là kiến thức thần học, mà phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống.

• Đặt Đức Tin Nơi Ngài: Danh tính và công việc của Chúa Giê-su đòi hỏi một sự đáp cá nhân. “Hãy tin Đức Chúa Jêsus, thì ngươi và cả nhà đều sẽ được cứu rỗi” (Công vụ 16:31). Đức tin không chỉ là tin rằng Ngài tồn tại, mà là tin cậy trọn vẹn vào sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài cho chính mình.
• Sống Trong Mối Quan Hệ với Ngài: Cơ Đốc giáo là một mối quan hệ, không chỉ là một tôn giáo. Hãy nuôi dưỡng mối tương gối qua sự cầu nguyện, suy ngẫm Lời Chúa và vâng lời Ngài. “Hãy cứ ở trong ta” (Giăng 15:4).
• Bước Đi Theo Gương Ngài: Chúa Giê-su để lại cho chúng ta một gương mẫu để noi theo: “Vì ta đã làm gương cho các ngươi, để các ngươi cũng làm như ta đã làm cho các ngươi” (Giăng 13:15). Điều này bao gồm tinh thần khiêm nhường, phục vụ, yêu thương kẻ thù và tìm kiếm ý muốn Đức Chúa Cha.
• Truyền Rao về Ngài: Biết Chúa Giê-su là ai, chúng ta không thể giữ im lặng. Hãy sốt sắng chia sẻ Tin Lành về Con Đức Chúa Trời cho người khác, làm chứng về sự biến đổi Ngài đã thực hiện trong đời sống mình.
• Sống Với Niềm Hy Vọng Về Sự Trở Lại Của Ngài: Hiểu rằng Chúa Giê-su sẽ trở lại giúp chúng ta sống với thái độ tỉnh thức, thánh khiết và trung tín, đầu tư cuộc đời vào những điều có giá trị đời đời.

Kết Luận

Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Đấng Mê-si được hứa, là Con Đức Chúa Trời nhập thể, là Ngôi Lời sáng tạo đã trở nên xác thịt. Ngài là Chiên Con chịu chết chuộc tội trên thập tự giá, là Đấng đã sống lại khải hoàn, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đang cầu thay, là Chúa của Hội Thánh và là Vua vinh hiển sẽ trở lại. Câu trả lời của Phi-e-rơ vẫn còn nguyên giá trị: “Thầy là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Danh tính của Ngài không chỉ là một chủ đề để nghiên cứu, mà là nền tảng của đức tin, niềm hy vọng và tình yêu cho mọi thời đại. Cầu xin Đức Thánh Linh mở mắt chúng ta để nhìn biết Chúa Giê-su cách sâu nhiệm hơn, và để cuộc đời chúng ta luôn tôn cao Ngài là Chúa.