Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa thách thức vừa quyến rũ tâm trí con người như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngài là ai?” không chỉ là một cuộc truy tìm lịch sử, mà là vấn đề sống còn đối với niềm tin và vận mệnh đời đời của mỗi người. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh, khám phá căn tính, chức vụ, sự chết, sự sống lại và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su Christ, dựa trên nền tảng của Thánh Kinh Tin Lành.
Kinh Thánh mặc khải về Chúa Giê-su với hai bản tính không thể tách rời: Ngài hoàn toàn là Đức Chúa Trời và hoàn toàn là con người.
1. Thần Tính của Chúa Giê-su: Tân Ước không ngần ngại tuyên bố thần tính trọn vẹn của Đấng Christ. Sứ đồ Giăng mở đầu Phúc Âm với một tuyên bố kinh điển: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên ngữ Hy Lạp là “Logos” (Λόγος), không chỉ đơn thuần là lời nói, mà là lý tính thần thượng, sự biểu lộ trọn vẹn và bản thể tự bày tỏ của Đức Chúa Trời. Sự nhập thể của “Logos” là mặc khải tối cao của Đức Chúa Trời cho nhân loại.
Chúa Giê-su tự xưng mình bằng danh hiệu “Ta Là” (ἐγώ εἰμι, *egō eimi*), là cách phát ngôn đặc biệt dùng để chỉ về Đức Chúa Trời trong Cựu Ước (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Trong Giăng 8:58, Ngài phán: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta”. Ngài nhận sự thờ phượng (Ma-thi-ơ 14:33), có quyền tha tội (Mác 2:5-7), và tuyên bố mình đồng đẳng với Đức Chúa Cha (Giăng 10:30). Sứ đồ Phao-lô xác nhận: “Vì trong Ngài có mọi sự đầy đủ của bổn tánh Đức Chúa Trời, thảy đều ở trong thân thể” (Cô-lô-se 2:9).
2. Nhân Tính Trọn Vẹn của Chúa Giê-su: Đồng thời, Ngài đã trở nên một con người thật. Ngài được sinh ra bởi một nữ đồng trinh (Ma-thi-ơ 1:23), lớn lên trong một gia đình (Lu-ca 2:51-52), trải qua sự mệt nhọc, đói khát, đau buồn và nước mắt (Giăng 4:6, 11:35). Tác giả Hê-bơ-rơ nhấn mạnh: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm chẳng có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn là thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội” (Hê-bơ-rơ 4:15). Từ “cảm thương” trong Hy ngữ là “συμπαθῆσαι” (sympathēsai), nghĩa là cùng chịu đựng, thông cảm sâu sắc từ chính kinh nghiệm bản thân. Nhân tính không tì vết của Ngài khiến Ngài trở nên Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm thích hợp cho chúng ta.
Cuộc đời Chúa Giê-su trên đất là sự ứng nghiệm trọn vẹn các lời tiên tri Cựu Ước và thực hiện chức vụ cứu chuộc.
1. Đấng Mê-si (Christos - Χριστός): “Christ” không phải là họ của Chúa Giê-su, mà là chức vụ: Đấng được xức dầu. Trong tiếng Hê-bơ-rơ là “Mashiach” (משיח). Ngài được xức dầu bằng Đức Thánh Linh để làm Tiên Tri, Thầy Tế Lễ và Vua. Trong nhà hội tại Na-xa-rét, Ngài đọc lời tiên tri trong Ê-sai 61: “Thần của Chúa ngự trên ta; vì Ngài đã xức dầu cho ta đặng truyền tin lành cho kẻ nghèo...” và tuyên bố: “Hôm nay ứng nghiệm lời Kinh Thánh mà các ngươi mới vừa nghe” (Lu-ca 4:18-21). Ngài là Vua được hứa từ dòng dõi Đa-vít, nhưng Vương quốc của Ngài không thuộc về thế gian này (Giăng 18:36).
2. Đấng Chuộc Tội (Lutrōtēs - Λυτρωτής): Trọng tâm chức vụ của Chúa Giê-su là cái chết chuộc tội. Ngài phán: “Con người đã đến... phú sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (λύτρον, *lytron*) nghĩa là giá tiền để mua chuộc một nô lệ được tự do. Sứ đồ Phi-e-rơ giải thích: “Ấy chẳng phải bởi vật hay hư nát như bạc hoặc vàng mà anh em đã được chuộc khỏi sự ăn ở không ra chi của tổ tiên truyền lại, bèn là bởi huyết báu của Đấng Christ, dường như huyết của chiên con không lỗi không vít” (I Phi-e-rơ 1:18-19). Sự chết thay của Ngài là của lễ chuộc tội trọn vẹn, một lần đủ cả (Hê-bơ-rơ 9:26-28).
3. Sự Phục Sinh và Quyền Năng của Chúa (Kyrios - Κύριος): Ngôi mộ trống là bằng chứng tối hậu cho thần tính và chiến thắng của Ngài trên tội lỗi và sự chết. Phao-lô lý luận: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (I Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại xác nhận Ngài là “Chúa” (Kyrios), danh hiệu tối cao dành cho Đức Chúa Trời trong bản Bảy Mươi (bản dịch tiếng Hy Lạp của Cựu Ước). Đức Chúa Cha đã “tôn Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh” (Phi-líp 2:9-11).
Chúa Giê-su không chỉ là một nhân vật lịch sử, Ngài đang sống và để lại một di sản đang định hình hiện tại và tương lai.
1. Sự Cứu Rỗi Bởi Đức Tin: Di sản trọng tâm là ơn cứu chuộc trọn vẹn. “Vả, hết thảy mọi người đều đã phạm tội... và nhờ ân điển Ngài mà được xưng công bình nhưng không, bởi sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 3:23-24). Sự cứu rỗi không dựa trên việc lành của chúng ta, mà hoàn toàn dựa trên công lao của Chúa Christ, được nhận lãnh bởi đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9).
2. Sự Hiện Diện Qua Đức Thánh Linh: Trước khi thăng thiên, Chúa Giê-su hứa: “Nầy, ta thường ở cùng các ngươi luôn cho đến tận thế” (Ma-thi-ơ 28:20). Lời hứa này được thực hiện qua Đức Thánh Linh, Đấng mà Ngài đã sai đến (Giăng 16:7). Đức Thánh Linh làm sống động sự hiện diện của Christ trong lòng tín đồ, dạy dỗ, an ủi và ban quyền năng cho đời sống cùng chức vụ (Công vụ 1:8).
3. Hội Thánh - Thân Thể của Đấng Christ: Chúa Giê-su phán: “Ta sẽ lập Hội thánh ta” (Ma-thi-ơ 16:18). Sứ đồ Phao-lô gọi Hội Thánh là “thân thể của Đấng Christ” (I Cô-rinh-tô 12:27), nơi Ngài là đầu. Hội Thánh là cộng đồng của những người được kêu gọi ra khỏi tối tăm, để công bố những việc kỳ diệu của Ngài (I Phi-e-rơ 2:9).
4. Hy Vọng Vinh Hiển về Sự Trở Lại: Di sản của Chúa Giê-su hướng đến tương lai. Thiên sứ phán với các môn đồ khi Ngài thăng thiên: “Jêsus nầy... sẽ cũng trở lại như các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Sự trở lại của Ngài là niềm hy vọng phước hạnh (Tít 2:13), để hoàn tất sự cứu rỗi, phán xét thế gian, và thiết lập trời mới đất mới nơi sự công bình ngự trị (Khải Huyền 21:1-5).
Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến một đời sống được biến đổi.
- Tin Cậy và Đầu Phục Ngài làm Chúa và Cứu Chúa: Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” đòi hỏi một sự đáp cá nhân. Bạn có tin nhận Ngài là Con Đức Chúa Trời, Đấng chết thay cho tội lỗi bạn và sống lại không? Sự cứu rỗi bắt đầu khi chúng ta “tiếp nhận Ngài” (Giăng 1:12) và “xưng miệng ra rằng Jêsus là Chúa, và lòng tin rằng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại” (Rô-ma 10:9).
- Bước Đi Trong Mối Thông Công và Sự Vâng Phục: Đời sống Cơ Đốc là một hành trình ngày càng biết Chúa và trở nên giống Chúa. Điều này đòi hỏi sự vâng phục Lời Ngài (Giăng 14:15) và sự thông công với Ngài qua sự cầu nguyện, học Kinh Thánh và thờ phượng.
- Sống Làm Chứng về Ân Điển Ngài: Khi chúng ta kinh nghiệm tình yêu và ân điển của Chúa Christ, chúng ta được kêu gọi trở nên sứ giả của sự hòa thuận (II Cô-rinh-tô 5:17-20). Đời sống chúng ta phải phản chiếu đức tin, tình yêu thương và niềm hy vọng mà chúng ta có trong Ngài.
- Phục Vụ Trong Thân Thể và Trông Đợi Sự Trở Lại: Hãy dùng ân tứ Chúa ban để gây dựng Hội Thánh (I Phi-e-rơ 4:10). Đồng thời, sống với thái độ tỉnh thức và trông mong ngày Chúa hiện ra, giữ lấy mình trong sự thánh sạch (I Giăng 3:2-3).
Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Logos vĩnh hằng, là Đức Chúa Trời mặc lấy xác thịt. Ngài là Đấng Mê-si được hứa, là Chiên Con không tì vết chịu hy sinh để cất tội lỗi thế gian. Ngài là Đấng Sống Lại và là Chúa của muôn chúa. Ngài là Đầu của Hội Thánh và là Cứu Chúa vinh hiển sẽ trở lại. Câu trả lời này không phải để giữ trên kệ sách, mà để định hình đức tin, hy vọng và tình yêu của chúng ta.
Sứ đồ Phao-lô tóm tắt: “Dầu đối với tôi, sự sống là Đấng Christ” (Phi-líp 1:21). Ước mong mỗi chúng ta cũng có thể nói lên lời tuyên xưng đó, không chỉ bằng môi miệng, mà bằng cả cuộc đời được dâng lên cho Đấng đã yêu chúng ta và phó chính mình Ngài vì chúng ta (Ga-la-ti 2:20). Hãy tiếp tục tìm kiếm, học hỏi và kinh nghiệm sự cao trọng vô hạn của Chúa Giê-su Christ, vì trong Ngài mọi kho báu của sự khôn ngoan và thông biết đều giấu kín (Cô-lô-se 2:3).