Khi Nào Đức Chúa Trời Sẽ Thực Hiện Lời Hứa Lập Một Người Chăn Trên Y-sơ-ra-ên?
Lời hứa trong Ê-xê-chi-ên 34:23 là một trong những lời tiên tri trọng tâm và đầy hy vọng về sự phục hưng của dân Y-sơ-ra-ên: “Ta sẽ lập trên chúng nó chỉ một kẻ chăn, người sẽ chăn chúng nó, tức là Đa-vít, tôi tớ ta. Ấy là người sẽ chăn chúng nó; người sẽ làm kẻ chăn chúng nó.” Để hiểu trọn vẹn thời điểm và ý nghĩa của lời hứa này, chúng ta cần đặt nó trong bối cảnh sứ điệp tổng thể của sách Ê-xê-chi-ên, khảo sát các mặc khải Tân Ước, và phân tích sự ứng nghiệm theo quan điểm thần học của Kinh Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân đoạn, giải nghĩa từ ngữ Hê-bơ-rơ, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
Bối Cảnh Lịch Sử và Thần Học của Ê-xê-chi-ên 34
Sách Ê-xê-chi-ên được viết trong thời kỳ dân Giu-đa bị lưu đày tại Ba-by-lôn. Chương 34 bắt đầu bằng một lời cáo trách nghiêm khắc của Đức Giê-hô-va đối với những "kẻ chăn của Y-sơ-ra-ên" – tức là các vua, quan trưởng, thầy tế lễ, và các nhà lãnh đạo tôn giáo (Ê-xê-chi-ên 34:1-10). Từ "chăn" trong tiếng Hê-bơ-rơ là rā‘â (רָעָה), vừa có nghĩa là "chăn giữ" vừa hàm ý "quan tâm, nuôi dưỡng, cai trị". Những kẻ chăn này đã thất bại thảm hại: họ chỉ lo nuôi mình mà bỏ bê chiên, không chữa lành con đau, không tìm kiếm con thất lạc, và cai trị cách bạo ngược.
Hậu quả là chiên (dân sự) bị tan lạc và trở thành mồi cho mọi loài thú đồng. Trước tình cảnh đó, Đức Giê-hô-va tuyên bố: “Nầy, ta nghịch cùng những kẻ chăn đó; ta sẽ đòi lại chiên ta nơi tay chúng nó” (câu 10). Sau lời phán xét, Đức Chúa Trời công bố kế hoạch cứu chuộc của Ngài, với ba hành động chính:
- Chính Ngài sẽ tìm kiếm và giải cứu chiên Ngài (câu 11-16).
- Ngài sẽ phán xét giữa chiên với chiên (câu 17-22).
- Ngài sẽ lập một kẻ chăn duy nhất, thuộc dòng Đa-vít, để chăn giữ chúng (câu 23-24).
Điểm then chốt là Đức Chúa Trời tự nhận mình là Đấng Chăn Chiên tối cao (câu 11, 15), và "Đa-vít, tôi tớ ta" sẽ là người đại diện, thi hành công việc chăn dắt dưới quyền Ngài. Đây không phải là vua Đa-vít sống lại, mà là một nhân vật thuộc dòng dõi Đa-vít, được gọi bằng tên của tổ phụ vĩ đại, thể hiện một giao ước vững bền (xem Ê-xê-chi-ên 37:24-25).
“Đa-vít, Tôi Tớ Ta”: Danh Hiệu và Chân Dung Mêsia
Cụm từ “Đa-vít, tôi tớ ta” (‘aḇdî Dāwîḏ, עַבְדִּ֣י דָוִ֔יד) mang ý nghĩa thiên sai rõ rệt. Trong Cựu Ước, Đa-vít là hình bóng về một Đấng Mêsia sẽ đến, một Vua công bình cai trị đời đời (2 Sa-mu-ên 7:12-16; Giê-rê-mi 23:5-6). Tiên tri Ê-xê-chi-ên dùng chính danh xưng này để chỉ về một nhân vật lý tưởng trong tương lai, sẽ thiết lập một sự cai trị hoàn hảo, đối lập hoàn toàn với những kẻ chăn bại hoại đương thời.
Lời hứa này gắn liền với giao ước mới được đề cập trong Ê-xê-chi-ên 36:26-27 và phát triển đầy đủ trong Giê-rê-mi 31:31-34. Bối cảnh là sự phục hưng toàn diện của dân Y-sơ-ra-ên, trên đất của họ, dưới sự lãnh đạo của một Vua thuộc dòng Đa-vít, và với sự hiện diện đời đời của Đức Chúa Trời giữa họ (Ê-xê-chi-ên 37:24-28). Điều này cho thấy lời hứa về "một kẻ chăn" có phạm vi ám chỉ đến một kỷ nguyên cứu rỗi và phục hồi trọn vẹn.
Sự Ứng Nghiệm trong Chức Vụ của Chúa Giê-xu Christ
Tân Ước mặc khải rõ ràng rằng Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, chính là sự ứng nghiệm tối hậu của lời hứa về "Đa-vít, tôi tớ ta".
1. Chúa Giê-xu là Đấng Chăn Chiên Lành (Good Shepherd): Trong Giăng 10, Chúa Giê-xu đã công khai tuyên bố mình là “người chăn hiền lành” (câu 11). Từ Hy Lạp được dùng là poimēn kalos (ποιμὴν καλός). Kalos không chỉ có nghĩa "tốt" về mặt đạo đức, mà còn là "lý tưởng, xứng đáng, mẫu mực". Ngài mô tả công việc của Người Chăn Hiền Lành: biết chiên mình, hi sinh mạng sống vì chiên, và dẫn dắt chiên. Điều này trực tiếp đối lập với những kẻ chăn thuê và ứng nghiệm hình ảnh Đức Giê-hô-va là Đấng Chăn trong Ê-xê-chi-ên 34.
2. Chúa Giê-xu là Con Vua Đa-vít: Các sách Phúc Âm liên tục xưng nhận Chúa Giê-xu là "Con vua Đa-vít" (Ma-thi-ơ 1:1; 9:27; 21:9). Sự giáng sinh của Ngài đã làm ứng nghiệm lời tiên tri về một Đấng cai trị ra từ Giu-đa (Ma-thi-ơ 2:6, trích Mi-chê 5:2). Ngài là Đa-vít lớn hơn, Đấng cai trị không chỉ trên Y-sơ-ra-ên theo xác thịt mà trên cả Hội Thánh và muôn dân.
3. Sự Chết và Sống Lại của Ngài là Công Việc của Đấng Chăn: Khi Chúa Giê-xu phán: “Ta phó sự sống ta... chẳng ai đoạt lấy nó khỏi ta, nhưng tự ta phó cho” (Giăng 10:17-18), Ngài đang làm trọn sứ mạng của Đấng Chăn Hiền Lành – hi sinh để chiên được sự sống. Sự phục sinh của Ngài xác nhận quyền năng và thẩm quyền của Ngài.
Thời Điểm Ứng Nghiệm: Một Quá Trình Tiệm Tiến
Vậy, khi nào thì lời hứa này được hoàn toàn thực hiện? Theo sự dạy dỗ của Tân Ước, sự ứng nghiệm của lời tiên tri này diễn ra theo một tiến trình, bao gồm hai giai đoạn chính, và hiện chúng ta đang sống trong thời kỳ chuyển tiếp giữa hai giai đoạn ấy.
1. Ứng Nghiệm Khởi Đầu và Thuộc Linh Trong Lần Đến Thứ Nhất của Đấng Christ: Khi Chúa Giê-xu đến lần thứ nhất, Ngài đã thiết lập vương quốc thuộc linh của Đức Chúa Trời. Ngài trở thành Đấng Chăn cho mọi người tin nhận Ngài, bất kể họ là người Do Thái hay Dân Ngoại. Hội Thánh – bao gồm tất cả tín đồ – trở thành đàn chiên của Ngài (1 Phi-e-rơ 5:4; Hê-bơ-rơ 13:20). Sự cứu rỗi và mối quan hệ cá nhân với Đấng Chăn là một thực tại hiện nay cho mọi Cơ Đốc nhân. “Vì các ngươi đã như chiên lạc, nhưng bây giờ đã trở về cùng Đấng chăn giữ và Giám mục của linh hồn mình.” (1 Phi-e-rơ 2:25).
2. Ứng Nghiệm Trọn Vẹn và Hữu Hình Trong Lần Đến Thứ Hai của Đấng Christ: Tuy nhiên, các lời tiên tri trong Ê-xê-chi-ên 34 và 37 về việc phục hưng dân Y-sơ-ra-ên cách quốc gia, chính trị, và địa lý trên đất hứa vẫn chưa được ứng nghiệm trọn vẹn. Sứ đồ Phao-lô trong Rô-ma 9-11 giải thích rằng hiện nay chỉ có một phần của Y-sơ-ra-ên tin nhận Chúa Giê-xu (phần dân sót), nhưng đến thì cuối cùng, “cả Y-sơ-ra-ên sẽ được cứu” (Rô-ma 11:26). Sự ứng nghiệm cuối cùng của lời hứa về "một kẻ chăn" sẽ xảy ra khi Chúa Giê-xu Christ tái lâm. Khi ấy:
- Ngài sẽ thiết lập vương quốc ngàn năm bình an (Khải Huyền 20:1-6).
- Ngài sẽ cai trị muôn dân bằng gậy sắt (Khải Huyền 19:15).
- Dân Y-sơ-ra-ên sẽ được cứu và nhận biết Ngài là Đấng Mê-si-a của họ (Xa-cha-ri 12:10).
- Mối quan hệ giao ước giữa Đức Chúa Trời, Đấng Chăn, và dân sự sẽ được phục hồi trọn vẹn (Ê-xê-chi-ên 34:30-31).
Như vậy, lời hứa đã và đang được ứng nghiệm trong thời đại Hội Thánh, và sẽ được ứng nghiệm trọn vẹn trong thời kỳ Vương Quốc Ngàn Năm và trời mới đất mới. Đây là cái nhìn "đã nhưng chưa trọn" (already but not yet) trong thần học Kinh Thánh.
Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lẽ thật này không chỉ là giáo lý suông, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta hằng ngày.
1. Sống Với Sự An Nghỉ và Bình An: Khi chúng ta tin nhận Chúa Giê-xu, chúng ta được đưa vào đàn chiên của Đấng Chăn Hiền Lành. Chúng ta không còn là chiên lạc, hoảng sợ, bị bỏ bê. Dù hoàn cảnh bên ngoài thế nào, chúng ta có thể an nghỉ trong sự chăm sóc chủ động và yêu thương của Ngài (Thi Thiên 23). Hãy trao mọi lo lắng cho Ngài, vì Ngài quan tâm đến chúng ta (1 Phi-e-rơ 5:7).
2. Học Tập Lắng Nghe và Vâng Theo Tiếng Chúa: Đặc điểm của chiên thật là nghe và nhận biết tiếng của người chăn (Giăng 10:3-5, 27). Ứng dụng này đòi hỏi chúng ta dành thời gian ở trong Lời Ngài (Kinh Thánh) và trong sự cầu nguyện thông công để phân biệt được sự dẫn dắt của Ngài giữa muôn vàn tiếng nói của thế gian.
3. Tham Gia Vào Công Việc Chăn Bầy Của Ngài: Chúa Giê-xu sau khi phục sinh đã truyền lệnh cho Phi-e-rơ: “Hãy chăn chiên ta” (Giăng 21:15-17). Mỗi chúng ta, tùy theo chức vụ, đều được kêu gọi để chăm sóc, khích lệ, và dìu dắt nhau trong đức tin (Ê-phê-sô 4:11-12; 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:11). Chúng ta trở thành cánh tay nối dài của Đấng Chăn Nhân Lành trong thế giới này.
4. Sống Với Niềm Hy Vọng Cánh Chung Vững Chắc: Sự hiểu biết rằng Đức Chúa Trời giữ lời hứa Ngài cách trung tín – dù thời gian theo mắt xác thịt có vẻ lâu – cho chúng ta niềm hy vọng không lay chuyển. Chúng ta chắc chắn rằng mọi sự dữ, sự bất công, và sự lãnh đạo bại hoại cuối cùng sẽ bị phán xét, và Đấng Chăn hoàn hảo sẽ cai trị trong sự công bình đời đời. Điều này giúp chúng ta kiên trì trong đức tin và phục vụ.
Kết Luận
Lời hứa của Đức Chúa Trời trong Ê-xê-chi-ên 34:23 về một người chăn duy nhất trên Y-sơ-ra-ên là lời hứa mang tính mặc khải tiệm tiến. Nó đã được bắt đầu ứng nghiệm cách vinh hiển trong chức vụ, sự chết, sự sống lại và sự thăng thiên của Chúa Giê-xu Christ – Đấng chính là “Đa-vít lớn hơn”, Người Chăn Hiền Lành. Ngài hiện đang chăn dắt Hội Thánh toàn cầu qua Đức Thánh Linh và Lời Ngài. Và nó sẽ được hoàn tất ứng nghiệm cách trọn vẹn và hữu hình khi Ngài tái lâm trong vinh quang để thiết lập vương quốc đời đời của sự công bình và bình an.
Là những con chiên trong đàn của Ngài ngày hôm nay, chúng ta được mời gọi sống trong sự an toàn của sự chăm sóc Ngài, vâng theo tiếng phán của Ngài, tích cực tham gia vào công việc chăn bầy, và trông đợi với niềm hy vọng sống động về ngày mọi sự được nên trọn trong Ngài. “Nguyền xin Đức Chúa Trời bình an... bởi huyết của giao ước đời đời, khiến vị Đấng chăn chiên lớn là Đức Chúa Giê-xu chúng ta ra khỏi kẻ chết, làm cho anh em trở nên trọn vẹn trong mọi sự lành đặng làm theo ý muốn Ngài...” (Hê-bơ-rơ 13:20-21).