Thiện Và Ác Trong Kinh Thánh
Khái niệm về thiện và ác không chỉ là nền tảng của luân lý nhân loại mà còn là trung tâm của câu chuyện cứu chuộc trong Kinh Thánh. Từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền, Kinh Thánh vẽ nên một bức tranh sống động về nguồn gốc, bản chất, hậu quả và giải pháp tối hậu cho cuộc xung đột giữa thiện và ác. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát giáo lý Kinh Thánh về chủ đề trọng yếu này, sử dụng văn cảnh, nguyên ngữ và sự giải nghĩa để làm sáng tỏ chân lý của Đức Chúa Trời.
I. Nguồn Gốc và Định Nghĩa Căn Bản
Kinh Thánh mở đầu bằng sự khẳng định: "Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất" (Sáng-thế-ký 1:1). Mọi sự Ngài dựng nên đều "rất tốt lành" (Sáng-thế-ký 1:31). Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "tốt lành" ở đây là "ṭôḇ", mang ý nghĩa về sự hoàn hảo, hài hòa, phù hợp với mục đích của Đấng Tạo Hóa. Trong trạng thái nguyên thủy này, ác ("ra`" trong tiếng Hê-bơ-rơ) không tồn tại như một thực thể độc lập, mà là sự vắng mặt của sự thiện, hay sự phản nghịch chống lại ý muốn thiện hảo của Đức Chúa Trời.
Ác xuất hiện lần đầu tiên không phải trong vật chất hay con người, mà trong một thực thể thuộc linh: "Vả, có một con rắn là giống quỉ quyệt hơn mọi loài thú đồng" (Sáng-thế-ký 3:1). Sự quỉ quyệt này bắt nguồn từ sự kiêu ngạo và ước muốn chiếm đoạt vị trí của Đức Chúa Trời (Ê-sai 14:12-14; Ê-xê-chi-ên 28:12-17). Rắn (ma quỉ) đã đặt nghi vấn vào Lời Đức Chúa Trời ("Há Đức Chúa Trời có phán dặn các ngươi...?"), xuyên tạc Lời Ngài ("các ngươi chẳng chết đâu"), và gieo rắc sự nghi ngờ về động cơ thiện hảo của Đức Chúa Trời ("Đức Chúa Trời biết rằng hễ ngày nào các ngươi ăn... thì mắt mở ra, các ngươi sẽ như Đức Chúa Trời, biết điều thiện và điều ác" – Sáng-thế-ký 3:1-5).
Cốt lõi của sự ác, theo Kinh Thánh, là sự phản nghịch chống lại quyền tể trị và bản tính thiện hảo của Đức Chúa Trời. Nó là sự lựa chọn của ý chí tự do để đi theo con đường khác với con đường của Đấng Tạo Hóa. Cây "biết điều thiện và điều ác" (Sáng-thế-ký 2:9, 17) biểu tượng cho quyền tự quyết này – quyền của con người để tự định đoạt tiêu chuẩn thiện ác cho mình, thay vì vâng phục và nhận lãnh tiêu chuẩn từ Đức Chúa Trời.
II. Bản Chất của Tội Lỗi – Sự Biểu Hiện Của Ác Trong Con Người
Sự sa ngã của A-đam và Ê-va không chỉ là một hành vi bất tuân đơn lẻ, mà đã mang cả nhân loại vào trong tình trạng hư mất. Sứ đồ Phao-lô giải thích: "Cho nên, như bởi một người mà tội lỗi vào trong thế gian, lại bởi tội lỗi mà có sự chết, thì sự chết đã trải qua trên hết thảy mọi người như vậy, vì mọi người đều phạm tội" (Rô-ma 5:12). Từ Hy Lạp cho "tội lỗi" là "hamartia", nghĩa đen là "trật mục tiêu" – không đạt đến tiêu chuẩn vinh hiển của Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23).
Kinh Thánh mô tả bản chất đồi bại của con người sau sự sa ngã:
- Tổng quan: "Chẳng có một người công bình nào hết, dẫu một người cũng không... chẳng có người nào tìm kiếm Đức Chúa Trời... miệng chúng nó đầy những lời nguyền rủa và cay đắng" (Rô-ma 3:10-14).
- Từ trong tâm: Chúa Giê-xu dạy rằng ác phát xuất từ bên trong: "Vì thế gian nầy, những sự xấu ấy ra từ trong lòng" (Ma-thi-ơ 15:19). Từ "xấu" trong câu này là "ponēros" trong tiếng Hy Lạp, chỉ sự gian ác chủ động, có hại.
- Bản tính bại hoại: "Ấy là vì tánh xác thịt nghịch cùng Đức Chúa Trời, bởi nó không phục dưới luật pháp Đức Chúa Trời, lại cũng không thể phục được" (Rô-ma 8:7).
Sự ác trong con người mang nhiều hình thức: tội lỗi cá nhân (hành động, lời nói, tư tưởng), tội có tính hệ thống (sự bất công, áp bức trong xã hội), và ảnh hưởng của tội lỗi trên toàn thể tạo vật (Rô-ma 8:20-22). Hậu quả tối hậu của ác là sự chết – cả thuộc thể lẫn thuộc linh, sự phân cách đời đời khỏi Đức Chúa Trời (Rô-ma 6:23).
III. Tiêu Chuẩn Tối Thượng Của Điều Thiện: Bản Tính và Luật Pháp Của Đức Chúa Trời
Trong một thế giới tương đối hóa các giá trị, Kinh Thánh trình bày một tiêu chuẩn tuyệt đối và khách quan về thiện và ác: chính bản tính của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu tuyên bố: "Chẳng có ai là nhân lành, trừ một mình Đức Chúa Trời" (Mác 10:18). Từ "nhân lành" ở đây là "agathos", chỉ sự thiện hảo vốn có, hoàn toàn trọn vẹn. Điều thiện, do đó, là tất cả những gì phù hợp, phản ánh và tôn vinh bản tính thánh khiết, yêu thương và công bình của Đức Chúa Trời.
Luật pháp của Đức Chúa Trời, được tóm tắt trong Mười Điều Răn (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:1-17) và được Chúa Giê-xu cô đọng thành hai điều răn lớn nhất ("Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết ý mà yêu mến Chúa là Đức Chúa Trời ngươi... và... yêu kẻ lân cận như mình" – Ma-thi-ơ 22:37-39), chính là sự bày tỏ ý muốn thiện hảo của Ngài. Luật pháp như một tấm gương phản chiếu sự thánh khiết của Đức Chúa Trời và phơi bày tội lỗi của con người (Rô-ma 3:20).
Tuy nhiên, Kinh Thánh cho thấy luật pháp không có khả năng ban cho con người sức mạnh để làm lành. Nó chỉ ra tiêu chuẩn nhưng không ban năng lực để đạt được. Điều này dẫn chúng ta đến nhu cầu cấp thiết về một giải pháp siêu việt.
IV. Giải Pháp Tối Hậu Cho Cuộc Xung Đột Giữa Thiện và Ác: Công Việc Của Đấng Christ
Tin Lành – tức là tin mừng – chính là Đức Chúa Trời đã can thiệp vào lịch sử để giải quyết vấn đề tội lỗi một lần đủ cả. "Vì tiền công của tội lỗi là sự chết; nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đức Chúa Jêsus Christ, Chúa chúng ta" (Rô-ma 6:23).
Công việc của Chúa Giê-xu Christ giải quyết vấn đề thiện và ác trên nhiều phương diện:
- Chiến Thắng Sự Ác Thuộc Linh: Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã "tước bỏ quyền lực của những kẻ cầm quyền, và công khai bêu thắng chúng nó, thắng hơn chúng nó trong cây thập tự" (Cô-lô-se 2:15).
- Gánh Chịu Hình Phạt của Điều Ác: Ngài trở nên tội lỗi vì chúng ta, gánh chịu cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời đối với tội lỗi (II Cô-rinh-tô 5:21).
- Ban Cho Năng Lực Để Sống Theo Điều Thiện: Đức Thánh Linh ngự trong tín đồ, ban cho năng lực để "làm cho trọn luật pháp của Đấng Christ" (Ga-la-ti 6:2) và sản sinh bông trái Thánh Linh – "lòng yêu thương, sự vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ" – là hiện thân của sự thiện (Ga-la-ti 5:22-23).
- Hứa Hẹn Sự Tận Diệt Cuối Cùng Của Điều Ác: Khải Huyền tiên tri về ngày Đức Chúa Trời sẽ dựng nên trời mới đất mới, nơi "sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa" và "chẳng còn có điều gì đáng rủa sả nữa" (Khải Huyền 21:4; 22:3).
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Là những người đã được cứu chuộc khỏi quyền lực của tội lỗi nhưng vẫn đang sống trong một thế giới còn bị ảnh hưởng bởi ác, Cơ Đốc nhân được kêu gọi sống một đời sống thực hành sự phân biệt thiện ác theo Kinh Thánh:
1. Nhận Biết và Xưng Tội: Chúng ta phải thành thật với Đức Chúa Trời và với chính mình. "Ví bằng chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác" (I Giăng 1:9). Sự xưng tội thường xuyên duy trì mối tương giao trong sáng với Chúa.
2. Lấy Lời Đức Chúa Trời Làm Tiêu Chuẩn: Phải "thử cho biết điều chi đẹp ý Chúa" (Ê-phê-sô 5:10) bằng cách nghiên cứu Kinh Thánh. "Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi" (Thi-thiên 119:105). Chúng ta cần để Lời Chúa "ở đủ trong lòng" (Cô-lô-se 3:16) để nó trở thành bộ lọc cho mọi suy nghĩ, quyết định.
3. Nhờ Cậy Năng Lực của Thánh Linh: Đời sống tin kính không phải bằng nỗ lực bản thân, mà bằng đức tin và sự đầu phục. "Hãy bước đi theo Thánh Linh, chớ hề làm trọn những điều ưa muốn của xác thịt" (Ga-la-ti 5:16). Điều này đòi hỏi sự cầu nguyện liên tục để được đầy dẫy Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18).
4. Mặc Lấy Áo Giáp Thuộc Linh: Cuộc chiến chống lại sự ác là thuộc linh (Ê-phê-sô 6:12). Chúng ta phải trang bị toàn bộ khí giới của Đức Chúa Trời: lẽ thật, sự công bình, sự sẵn sàng của Tin Lành, đức tin, sự cứu rỗi, Lời Đức Chúa Trời và sự cầu nguyện (Ê-phê-sô 6:13-18).
5. Theo Đuổi Điều Thiện Cách Chủ Động: Kinh Thánh không chỉ kêu gọi chúng ta "lánh khỏi điều ác" (II Ti-mô-thê 2:19) mà còn phải "làm điều lành" (Thi-thiên 34:14), "yêu sự hiền lành" (Mi-chê 6:8). Điều này bao gồm việc bày tỏ tình yêu thương thực tế, đứng về phía công lý, và làm sáng danh Chúa qua việc lành (Ma-thi-ơ 5:16).
Kết Luận
Cuộc xung đột giữa thiện và ác không phải là một huyền thoại hay một ẩn dụ triết học, mà là thực tại thuộc linh cốt lõi được Kinh Thánh mặc khải. Ác có nguồn gốc từ sự phản nghịch chống lại Đức Chúa Trời và đã làm bại hoại toàn thể nhân loại. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời, trong sự thiện hảo và tình yêu thương vô hạn của Ngài, đã ban chính Con Một Ngài, Chúa Giê-xu Christ, để chiến thắng sự ác, cất tội lỗi và ban cho những ai tin nhận Ngài quyền năng để sống một đời sống mới.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta sống trong niềm hy vọng chắc chắn rằng ngày cuối cùng, Đức Chúa Trời sẽ phán xét mọi điều ác và tạo lập vương quốc vĩnh cửu của sự công bình và bình an. Trong khi chờ đợi ngày ấy, chúng ta được kêu gọi sống với lương tâm được tẩy sạch bởi huyết Chúa, được năng lực bởi Thánh Linh, và được dẫn dắt bởi Lời Chúa, để ngày càng phản chiếu sự thiện hảo của Đấng đã gọi chúng ta ra khỏi nơi tối tăm vào nơi sáng láng lạ lùng của Ngài (I Phi-e-rơ 2:9).