Ý nghĩa của việc 'mọi sự đều trở nên mới' (2 Cô-rinh-tô 5:17) là gì?

Lời tuyên bố đầy quyền năng trong 2 Cô-rinh-tô 5:17 là một trong những cột mốc thần học quan trọng nhất của đời sống Cơ Đốc nhân: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh này không chỉ là một lời hứa an ủi; nó là một tuyên ngôn về thực tại thuộc linh sâu sắc, một sự đứt đoạn căn tính và một khởi đầu mang tính cách mạng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ngữ cảnh, ngôn ngữ nguyên thủy, và những hệ quả biến đổi của lẽ thật nền tảng này.

Đoạn thư 2 Cô-rinh-tô chương 5 là phần trung tâm của luận điểm lớn hơn của Sứ đồ Phao-lô về chức vụ của ông và về sự hòa giải. Trước câu 17, Phao-lô nói về động lực thúc đẩy ông: tình yêu của Đấng Christ (câu 14) và một nhận thức hoàn toàn mới về con người, không còn theo xác thịt nữa (câu 16). Ông đang bảo vệ chức vụ sứ đồ của mình trước những người chỉ trích ở Cô-rinh-tô, nhưng cao điểm của lập luận là một sự mặc khải phổ quát về kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời.

Chìa khóa nằm ở câu 18-19: “Mọi đều đó đến bởi Đức Chúa Trời, Ngài đã làm cho chúng ta nhờ Đấng Christ mà được hòa giải cùng Ngài, và giao chức vụ giảng hòa cho chúng ta. Vì Đức Chúa Trời vốn ở trong Đấng Christ, làm cho thế gian được hòa giải cùng Ngài, chẳng kể tội lỗi cho họ, và đã phó đạo giảng hòa cho chúng ta.” Do đó, việc “trở nên mới” trong câu 17 không phải là một trải nghiệm chủ quan, cô lập. Nó là kết quả trực tiếp và không thể tách rời của công trình hòa giải khách quan mà Đức Chúa Trời đã hoàn thành trong Đấng Christ. Chúng ta “trở nên mới” vì chúng ta đã được hòa giải với Đức Chúa Trời.

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần khám phá ngôn ngữ gốc. Câu này chứa đựng những từ then chốt:

• “Ở trong Đấng Christ” (en Christō): Cụm giới từ này mô tả một lãnh vực thuộc linh, một không gian hiện hữu. Nó không chỉ là “tin vào” một cách trí thức, mà là được kết hợp một cách hữu cơ, sống động với chính con người và công trình của Chúa Giê-xu. Đây là tư thế của một nhánh nho trong cây nho (Giăng 15:1-8).
• “Người dựng nên mới” (kainē ktisis): Đây là trọng tâm. Ktisis nghĩa là “sự sáng tạo, vật/tạo vật được dựng nên”. Kainē không phải là neos (mới về thời gian, trẻ trung). Kainē mang nghĩa “mới về chất lượng, bản chất, chưa từng có trước đây”. Vậy, “kainē ktisis” là “một sáng tạo mới về bản chất”, một loại tạo vật hoàn toàn mới, chưa từng tồn tại trước đây. Nó phản chiếu lại sự sáng tạo ban đầu (Sáng Thế Ký 1), nhưng ở một cấp độ cao hơn, vượt trội hơn.
• “Đã qua đi” (parerchomai): Động từ này có nghĩa là “đi ngang qua, trôi qua, biến mất”. Nó diễn tả một sự chấm dứt, một cái cũ đã lùi vào dĩ vãng.
• “Đều trở nên mới” (ginomai kaina): Ở đây lại là từ kaina (số nhiều của kainos). Mọi thứ (ta panta) không chỉ được “tân trang” hay “cải tiến”; chúng trở nên mới mẻ về bản chất. Điều này áp dụng cho toàn bộ thực tại của người ấy.

Như vậy, bản dịch sát nghĩa có thể là: “Vì vậy, nếu ai đang hiện hữu trong lãnh vực/phạm vi của Đấng Christ, thì người đó là một sáng tạo mới (về bản chất); những điều cũ (của đời sống cũ) đã biến mất – kìa, mọi sự đã trở nên mới (về bản chất).”

Sự đổi mới này không chỉ là cảm xúc, mà xâm nhập vào mọi khía cạnh của hiện hữu.

Con người cũ, “người xác thịt” bị định tội và xa cách Đức Chúa Trời, đã chết với Đấng Christ trên thập tự giá (Rô-ma 6:6; Ga-la-ti 2:20). Bản chất mới là sự sống phục sinh của Đấng Christ được ban cho chúng ta. Chúng ta nhận lấy địa vị mới làm con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12), tính cách mới được nên thánh (Ê-phê-sô 4:24: “mặc người mới, tức là người đã được dựng nên giống như Đức Chúa Trời, trong sự công bình và sự thánh sạch của lẽ thật”), và tâm trí mới (Rô-ma 12:2). Tội lỗi không còn làm chủ, dù nó vẫn còn hiện diện (Rô-ma 6:14).

Mọi mối quan hệ đều được định hình lại từ trung tâm là mối quan hệ đã được hòa giải với Đức Chúa Trời.

• Với Đức Chúa Trời: Từ thù nghịch sang làm con (Rô-ma 5:10-11).
• Với bản thân: Từ sự xấu hổ, lên án sang sự chấp nhận và hi vọng (Rô-ma 8:1).
• Với người khác: Những rào cản như Do Thái/Dân Ngoại, nô lệ/tự do, nam/nữ bị phá vỡ trong Đấng Christ (Ga-la-ti 3:28). Chúng ta có mạng lệnh yêu thương theo cách mới (Giăng 13:34).

Người ở trong Đấng Christ có một lăng kính mới để nhìn thế giới (2 Cô-rinh-tô 5:16). Họ không còn đánh giá người khác hoặc chính mình theo tiêu chuẩn thuần túy trần tục. Đồng thời, họ nhận lấy chức vụ giảng hòa (câu 18-20) – mục đích sống là trở nên đại sứ của Đấng Christ, kêu gọi người khác cũng được hòa giải. Đời sống không còn quay quanh “cái tôi” mà quay quanh ý muốn và vinh quang của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31).

Đây là một nghịch lý thần học quan trọng. Câu 17 sử dụng thì hiện tại (estin – “là”) và hoàn thành (gegonen – “đã trở nên”). Nó tuyên bố một thực tại đã hoàn thành: Trong Đấng Christ, chúng ta đã là tạo vật mới. Đây là ân điển ban cho, là quà tặng. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng nói về sự biến đổi đang tiếp diễn (Rô-ma 12:2; 2 Cô-rinh-tô 3:18). Làm thế nào để hòa giải hai điều này?

Đây là sự khác biệt giữa địa vị và tình trạng. Địa vị của chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời (công bình, thánh khiết, được làm cho mới) là hoàn toàn và ngay lập tức trong Đấng Christ bởi đức tin. Nhưng tình trạng kinh nghiệm hàng ngày của chúng ta cần được đưa vào sự hiệp một với địa vị đó. Chúng ta đã là “người mới”, và chúng ta đang được kêu gọi “mặc lấy người mới” mỗi ngày (Ê-phê-sô 4:22-24). Sự thánh hóa là quá trình Đức Thánh Linh làm cho kinh nghiệm sống của chúng ta phù hợp với con người thật của chúng ta trong Đấng Christ.

Lẽ thật này không chỉ dành cho thần học gia; nó phải định hình cuộc sống thường nhật.

1. Sống Từ Địa Vị Mới, Không Phải Cảm Xúc Cũ: Khi bị cám dỗ bởi tội lỗi cũ hay cảm giác thất bại, hãy công bố: “Tôi là tạo vật mới trong Đấng Christ. Điều đó không phản ánh con người thật của tôi nữa.” Hãy vận dụng lẽ thật để chống lại lời nói dối (Rô-ma 6:11).
2. Nuôi Dưỡng Con Người Mới: Con người mới được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 4:24). Hãy nuôi dưỡng nó bằng Lời Chúa (1 Phi-e-rơ 2:2), sự cầu nguyện, và sự thông công với Hội Thánh. Những điều “cũ” sẽ lụi tàn khi chúng ta tập trung vào điều mới.
3. Thực Hành Sự Tha Thứ và Hòa Giải: Được hòa giải, chúng ta trở nên những người mang sự hòa giải. Hãy chủ động tha thứ và tìm kiếm hòa thuận trong các mối quan hệ (Ma-thi-ơ 5:23-24; Ê-phê-sô 4:32).
4. Phục Vụ Với Tư Cách Đại Sứ: Hãy xem mỗi cuộc gặp gỡ là một cơ hội đại sứ. Mục đích của chúng ta không phải chỉ sống tốt, mà là mời gọi người khác bước vào mối quan hệ hòa giải với Đức Chúa Trời qua Đấng Christ.
5. Đánh Giá Mọi Sự Theo Lăng Kính Mới: Trước khi phán xét một tình huống, con người, hay lựa chọn, hãy tự hỏi: “Là một tạo vật mới trong Đấng Christ, được giao chức vụ hòa giải, tôi nên nhìn điều này thế nào? Tôi nên đáp ứng ra sao?”

Cụm từ “nầy” (idou trong tiếng Hy Lạp) ở cuối câu 17 là một lời công bố đầy kinh ngạc và vui mừng. Nó chỉ về một thực tại đã xảy ra. “Mọi sự đều trở nên mới” không phải là một lời khích lệ suông hay một ước mơ viển vông; đó là tuyên ngôn của Đức Chúa Trời về tình trạng thực sự của người ở trong Đấng Christ. Sự đổi mới này bắt nguồn từ thập tự giá và sự phục sinh, được áp dụng bởi đức tin, và được kinh nghiệm qua quá trình Đức Thánh Linh hành động.

Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, lời này vừa là sự xác quyết mạnh mẽ, vừa là lời kêu gọi mạnh mẽ. Chúng ta được tự do khỏi ách nô lệ của quá khứ và bản ngã cũ. Chúng ta được mời gọi bước vào sự tự do vinh hiển của con cái Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:21) và sống phù hợp với bản chất mới mà chúng ta đã lãnh nhận. Hãy sống như chính con người mới mà bạn đã là – bởi ân điển Ngài, cho vinh quang Ngài.