Những Câu Kinh Thánh Nói Về Sự Vâng Lời
Sự vâng lời không đơn thuần là một khái niệm đạo đức hay một hành vi xã giao; trong Kinh Thánh, đó là yếu tố nền tảng của mối quan hệ giao ước giữa Đức Chúa Trời với con người. Nó là biểu hiện cụ thể của đức tin sống động, là cánh cửa dẫn đến sự biết ý muốn Đức Chúa Trời và kinh nghiệm phước hạnh của Ngài. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát các phân đoạn Kinh Thánh then chốt về chủ đề vâng lời, khám phá ý nghĩa thần học từ nguyên ngữ Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, đồng thời đưa ra những áp dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ thường được dùng cho "vâng lời" là שָׁמַע (shama). Từ này mang một ý nghĩa phong phú: "lắng nghe, chú ý, và đáp ứng bằng hành động". Như vậy, vâng lời trong Cựu Ước không phải là sự tuân thủ máy móc, mà là sự đáp ứng toàn diện của cả con người (tai, trí và ý chí) trước tiếng phán của Đức Giê-hô-va.
Một trong những câu Kinh Thánh căn bản nhất được tìm thấy trong sách Phục Truyền Luật Lệ Ký: "Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy nghe! Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai. Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết sức kính mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi" (Phục Truyền 6:4-5). Lời kêu gọi "hãy nghe" (shama) ở đây dẫn đến mệnh lệnh "phải kính mến". Sự vâng lời bắt nguồn từ tình yêu và dẫn đến tình yêu.
Sách I Sa-mu-ên trình bày một nguyên tắc quan trọng qua lời tiên tri Sa-mu-ên nói với vua Sau-lơ: "Đức Giê-hô-va há đẹp lòng của lễ thiêu và của lễ thù ân bằng sự vâng theo lời phán của Ngài sao? Vả, sự vâng lời tốt hơn của tế lễ; sự nghe theo tốt hơn mỡ chiên đực" (I Sa-mu-ên 15:22). Ở đây, sự "vâng theo" (shama) được đặt đối lập với nghi lễ hình thức. Đức Chúa Trời coi trọng tấm lòng sẵn sàng đáp ứng ý muốn Ngài hơn là những hành vi tôn giáo rườm rà nhưng thiếu sự phục tùng thật.
Gương mẫu vĩ đại của sự vâng lời trong đức tin là tổ phụ Áp-ra-ham. Sáng Thế Ký 22 kể lại việc Đức Chúa Trời thử nghiệm Áp-ra-ham bằng cách yêu cầu ông dâng con trai một Y-sác. Câu Kinh Thánh ghi: "Áp-ra-ham dậy sớm, thắng lừa, đem hai đầy tớ và con mình là Y-sác, cùng đi đến nơi mà Đức Chúa Trời đã truyền dạy" (Sáng Thế Ký 22:3). Hành động "dậy sớm" và lập tức lên đường mà không chần chừ cho thấy sự vâng phục tuyệt đối, xuất phát từ đức tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 11:17-19).
Trong Tân Ước, từ Hy Lạp chính cho "vâng lời" là ὑπακοή (hypakoē) và động từ ὑπακούω (hypakouō), có nghĩa đen là "lắng nghe dưới", ám chỉ thái độ lắng nghe với sự tôn kính và sẵn sàng phục tùng.
Chúa Giê-xu Christ, Con Độc Sanh của Đức Chúa Trời, chính là mẫu mực trọn vẹn của sự vâng lời. Sứ đồ Phao-lô mô tả tấm lòng của Đấng Christ trong thư Phi-líp: "Ngài đã tự hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự" (Phi-líp 2:8). Sự vâng phục của Ngài không phải là bị động, mà là một hành động tự nguyện, tích cực của tình yêu thương, nhằm hoàn thành chương trình cứu chuộc của Đức Chúa Trời.
Chính Chúa Giê-xu đã tuyên bố mục đích của sự nhập thể: "Ấy vậy, Đấng Christ đã vào trong thế gian, bèn nói rằng: Chúa chẳng muốn hy sinh, cũng chẳng muốn của lễ, nhưng Chúa đã sắm sẵn một thân thể cho tôi. Chúa chẳng lấy làm đẹp lòng những của lễ thiêu, và của lễ chuộc tội. Tôi bèn nói: Hỡi Đức Chúa Trời, nầy tôi đến, trong sách có chép về tôi, tôi đến để làm theo ý muốn Chúa" (Hê-bơ-rơ 10:5-7, trích từ Thi Thiên 40:6-8). "Làm theo ý muốn Chúa" chính là tóm tắt của cả đời sống vâng phục của Chúa Giê-xu.
Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, trước giờ phút đau thương tột cùng, Chúa Giê-xu đã cầu nguyện: "Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi tôi! Dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý tôi" (Lu-ca 22:42). Đây là đỉnh điểm của sự vâng lời, khi ý muốn của Con hoàn toàn khuất phục và hợp nhất với ý muốn của Cha trong sự đau đớn. Sự vâng lời này đã mở đường cho sự cứu rỗi cho nhân loại.
Sự vâng lời của Cơ Đốc nhân không phải là điều kiện để được cứu, mà là kết quả tất yếu và là bằng chứng của đức tin chân thật. Nó là sự đáp ứng với ân điển đã nhận lãnh. Chúa Giê-xu phán: "Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta" (Giăng 14:15). Mối liên hệ giữa tình yêu và sự vâng giữ điều răn là không thể tách rời. Tình yêu thật sản sinh ra sự vâng phục.
Sứ đồ Giăng cũng nhấn mạnh điểm này: "Vả, nầy là tại sao chúng ta biết mình đã biết Ngài, ấy là tại chúng ta giữ các điều răn của Ngài. Kẻ nào nói: Ta biết Ngài, mà không giữ điều răn Ngài, là người nói dối, lẽ thật quyết không ở trong người. Nhưng ai giữ lời phán Ngài, thì lòng kính mến Đức Chúa Trời thật là trọn vẹn trong người ấy. Bởi đó, chúng ta biết mình ở trong Ngài" (I Giăng 2:3-5). Ở đây, sự vâng giữ điều răn (τηρέω - tēreō, có nghĩa là "gìn giữ, tuân thủ") là bằng chứng khách quan của mối tương giao thật với Đức Chúa Trời.
Sứ đồ Phao-lô trình bày mục đích của chức vụ mình: "để đem mọi người vào sự vâng phục của đức tin" (Rô-ma 1:5). Cụm từ "vâng phục của đức tin" (ὑπακοὴν πίστεως - hypakoēn pisteōs) rất đáng chú ý. Nó cho thấy đức tin và sự vâng phục là hai mặt của một đồng xu. Đức tin chân chính luôn bao hàm sự đầu phục ý muốn Đức Chúa Trời.
Một nguyên tắc quan trọng khác được tìm thấy trong sách Công Vụ: "Đức Chúa Trời phải vâng lời hơn là người ta" (Công Vụ 5:29). Lời tuyên bố này của Phi-e-rơ trước công luận nhấn mạnh thẩm quyền tối cao của Đức Chúa Trời. Sự vâng lời đối với Ngài phải là ưu tiên tuyệt đối, ngay cả khi nó đưa đến xung đột với quyền lực trần gian.
Kinh Thánh cũng dạy về sự vâng lời trong các mối quan hệ xã hội và Hội Thánh, như là một phần của đời sống vâng phục Chúa:
- Trong gia đình: "Hỡi kẻ làm con cái, hãy vâng phục cha mẹ mình trong Chúa, vì điều đó là phải lắm" (Ê-phê-sô 6:1). Sự vâng phục này được đặt trong khuôn khổ "trong Chúa", có nghĩa là nó phù hợp với lẽ thật của Ngài.
- Vợ đối với chồng: "Hỡi người làm vợ, hãy vâng phục chồng mình như vâng phục Chúa" (Ê-phê-sô 5:22). Điều này phản ánh mối quan hệ giữa Đấng Christ và Hội Thánh.
- Trong Hội Thánh: "Hỡi anh em, hãy vâng phục kẻ dẫn anh em, và chịu phục các người ấy" (Hê-bơ-rơ 13:17). Mục đích là để sự dạy dỗ, chăm sóc thuộc linh được thực hiện cách trật tự và hiệu quả.
- Đối với nhà cầm quyền: "Mỗi người trong anh em phải vâng phục các đấng cầm quyền trên mình" (Rô-ma 13:1). Đây là nguyên tắc chung, với sự hiểu biết rằng thẩm quyền tối cao thuộc về Đức Chúa Trời (Công Vụ 5:29).
Kinh Thánh không hứa rằng đời sống vâng lời sẽ dễ dàng, nhưng liên tục chỉ ra những phước hạnh và kết quả gắn liền với nó:
- Được ở trong tình yêu thương của Đức Chúa Trời: "Nếu anh em vâng giữ các điều răn của ta, thì sẽ ở trong sự yêu thương ta" (Giăng 15:10).
- Biết được lẽ thật và được giải phóng: "Nếu các ngươi hằng ở trong đạo ta, thì thật là môn đồ ta; các ngươi sẽ biết lẽ thật, và lẽ thật sẽ buông tha các ngươi" (Giăng 8:31-32). Sự vâng lời ("ở trong đạo ta") dẫn đến sự hiểu biết và tự do thật.
- Đời sống được xây dựng vững chắc: Chúa Giê-xu so sánh người nghe và làm theo lời Ngài như "người khôn ngoan cất nhà mình trên vầng đá" (Ma-thi-ơ 7:24). Dù có bão tố, đời sống ấy vẫn đứng vững.
- Lời cầu nguyện được nhậm: "Lại nếu chúng ta khỏi lương tâm cáo trách, thì chúng ta lấy lòng đầy dẫy tin chắc đến trước mặt Đức Chúa Trời; và điều mình xin, chúng ta nhận được, vì giữ các điều răn Ngài và làm những sự đẹp ý Ngài" (I Giăng 3:21-22).
Làm thế nào để phát triển một đời sống vâng lời?
1. Bắt Đầu Từ Sự Lắng Nghe: Dành thời gian tĩnh nguyện mỗi ngày với Lời Chúa (Kinh Thánh). Hãy đọc với tấm lòng cầu hỏi: "Lạy Chúa, Ngài muốn con làm gì qua phân đoạn này?" Hãy nhớ định nghĩa shama của người Hê-bơ-rơ: lắng nghe để đáp ứng.
2. Vâng Phục Trong Những Điều Nhỏ: Đức tin và sự trung tín được rèn giũa trong những lựa chọn nhỏ nhặt hằng ngày: nói thật, sống thanh sạch, yêu thương người khó chịu, quản lý tiền bạc cách chính trực. Chúa Giê-xu phán: "Ai trung tín trong việc rất nhỏ, cũng trung tín trong việc lớn" (Lu-ca 16:10).
3. Vượt Qua Sự Sợ Hãi Bằng Đức Tin: Sự vâng lời thường đòi hỏi bước ra khỏi vùng an toàn. Hãy noi gương Áp-ra-ham, "vâng lời ra đi... mà chẳng biết mình đi đâu" (Hê-bơ-rơ 11:8). Sự vâng lời dựa trên đặc tính đáng tin cậy của Đức Chúa Trời, chứ không dựa trên sự hiểu biết đầy đủ của chúng ta.
4. Tìm Kiếm Sức Lực Trong Chúa: Sự vâng lời thật không phải bằng sức riêng, nhưng bởi Đức Thánh Linh. "Vì ấy là Đức Chúa Trời cảm động anh em vừa muốn vừa làm theo ý tốt Ngài" (Phi-líp 2:13). Hãy cầu xin Ngài ban quyền năng để vâng phục.
5. Sống Trong Cộng Đồng Gắn Kết: Sự vâng lời thường được thực hiện và kiểm chứng trong mối thông công của Hội Thánh. Những người bạn thuộc linh trưởng thành có thể giúp chúng ta phân biệt ý muốn Chúa và khích lệ chúng ta trung tín.
Sự vâng lời theo Kinh Thánh là hành trình của cả đời sống, bắt nguồn từ tình yêu, được thúc đẩy bởi đức tin, và được năng lực bởi ân điển. Nó không phải là gánh nặng luật pháp, nhưng là đặc quyền của những người con được cứu chuộng, được mời gọi bước đi trong mối tương giao mật thiết với Cha Thiên Thượng. Gương mẫu tối cao của chúng ta là Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã vâng phục trọn vẹn để mở đường cho sự cứu rỗi. Khi chúng ta học biết vâng phục Ngài trong mọi phương diện của cuộc sống—từ những quyết định lớn lao đến những chi tiết nhỏ nhặt—chúng ta không chỉ kinh nghiệm được phước hạnh của Ngài, mà còn trở nên giống hình ảnh Con Ngài mỗi ngày một hơn. Ước mong mỗi chúng ta có thể nói như Chúa Giê-xu: "Nầy tôi đến để làm theo ý muốn Cha" (Hê-bơ-rơ 10:7), và tìm thấy trong sự vâng phục ấy tự do, niềm vui và mục đích trọn vẹn nhất cho đời mình.