Những phước lành nào Đức Chúa Trời hứa ban cho Y-sơ-ra-ên khi vâng lời?

Trong hành trình của dân Y-sơ-ra-ên từ Ai Cập đến Đất Hứa, và suốt chiều dài lịch sử của họ, một nguyên tắc nền tảng được Đức Chúa Trời thiết lập rõ ràng: **Sự vâng lời dẫn đến phước hạnh, còn sự bất tuân dẫn đến rủa sả.** Điều này không chỉ là một công thức tôn giáo đơn thuần, mà là biểu hiện của mối quan hệ giao ước (*covenant relationship*) giữa Đấng Tạo Hóa trung tín với dân sự được Ngài lựa chọn. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các sách Luật Pháp, đặc biệt là Phục-truyền Luật-lệ Ký, cùng với các sách Tiên tri, để khám phá toàn diện những phước lành cụ thể mà Đức Chúa Trời đã hứa ban cho Y-sơ-ra-ên khi họ trung thành vâng giữ các điều răn, luật lệ và mạng lịnh của Ngài.

Trước khi liệt kê các phước lành, chúng ta phải hiểu khung cảnh của chúng. Sau khi giải cứu dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi ách nô lệ (một hành động hoàn toàn bởi ân điển), Đức Chúa Trời đã lập giao ước với họ tại núi Si-na-i. Giao ước này thiết lập một mối quan hệ đặc biệt: Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời của họ, và họ là dân sự của Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 6:7). Một phần trọng tâm của giao ước này chính là Luật Pháp (*Torah*, תּוֹרָה), có nghĩa là "sự chỉ dẫn" hay "sự dạy dỗ". Luật Pháp không phải là phương cách để được cứu, mà là khuôn mẫu cho cuộc sống của một dân tộc đã được cứu chuộc.

Trong Phục-truyền Luật-lệ Ký 28, chúng ta thấy cấu trúc rõ ràng nhất về phước lành và rủa sả. Chương này mở đầu bằng một từ then chốt trong tiếng Hê-bơ-rơ: “im shamoa” (אִם־שָׁמוֹעַ) – **“Nếu ngươi nghe”** (câu 1). Điều này thiết lập một điều kiện. Các phước lành không đến một cách tự động hay vô điều kiện; chúng gắn liền với sự vâng phục, là đáp ứng tình yêu thương đối với Đấng đã yêu thương họ trước.

Dựa trên Kinh Thánh, đặc biệt là Phục-truyền Luật-lệ Ký 28:1-14, Lê-vi Ký 26:3-13, và các lời tiên tri, chúng ta có thể phân loại các phước lành thành những nhóm chính sau:

Đây là nhóm phước lành cụ thể và hữu hình nhất, phản ánh sự chúc phước của Đức Chúa Trời trên mọi phương diện đời sống trong xứ Ca-na-an:

• Sản Nghiệp Đất Đai Màu Mỡ: “Giê-hô-va sẽ khiến cho ngươi được dư dật trong mọi phước lành… trong ruộng đất của ngươi” (Phục-truyền 28:11). Sự vâng lời dẫn đến mưa thuận gió hòa: “Ta sẽ giáng mưa cho các ngươi đúng mùa, đất sẽ sanh sản vật, và cây cối ngoài đồng sẽ ra trái” (Lê-vi 26:4).
• Sự Dư Dật Về Lương Thực: “Lúa mì và rượu mới của ngươi sẽ dư dật” (Phục-truyền 33:28). Kho lẫm, bồn đựng rượu và thùng dầu sẽ luôn đầy ắp (Phục-truyền 28:5, 8).
• Sự Tăng Trưởng Dân Số và Gia Súc: “Các ngươi sẽ đuổi theo kẻ thù nghịch, chúng nó sẽ bị gươm ngã xuống trước mặt các ngươi… Ta sẽ làm cho các ngươi thêm nhiều lên” (Lê-vi 26:7-9). Con cái, bầy gia súc (bò, chiên) sẽ được gia tăng cách kỳ diệu (Phục-truyền 28:4, 11).

Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho “phước lành” là berakhah (בְּרָכָה), hàm chứa ý tưởng về sự quỳ xuống để ban cho, một món quà từ nơi cao hơn. Sự thịnh vượng này không phải để thỏa mãn lòng tham, mà để chứng tỏ rằng Đức Chúa Trời là nguồn cung ứng mọi nhu cầu và để dân sự Ngài có thể trở thành nguồn phước cho muôn dân (Sáng-thế Ký 12:2).

Sống trong một vùng đất có nhiều kẻ thù chung quanh, Y-sơ-ra-ên cần sự bảo vệ siêu nhiên:

• Chiến Thắng Quân Thù: “Đức Giê-hô-va sẽ khiến kẻ thù nghịch dấy lên đánh ngươi bị thua trước mặt ngươi… Ngươi sẽ đuổi theo chúng nó” (Phục-truyền 28:7). Đây là lời hứa về sự chiến đấu thay cho dân sự, như trong trận chiến dưới thời Giô-sa-phát (II Sử-ký 20).
• Danh Tiếng và Sự Kính Sợ: “Mọi dân tộc trên đất sẽ thấy rằng ngươi được xưng bằng danh Đức Giê-hô-va, và chúng nó sẽ sợ ngươi” (Phục-truyền 28:10). Sự vâng lời khiến họ trở nên một dân tộc cao trọng và được bảo vệ.
• Bình An (Shalom, שָׁלוֹם): Đây không chỉ là không có chiến tranh, mà là sự trọn vẹn, thịnh vượng, an ổn toàn diện. “Ta sẽ lập nơi ở giữa các ngươi… chẳng ai sẽ làm cho các ngươi sợ hãi… Ta sẽ làm cho các ngươi bước đi cách ngay thẳng” (Lê-vi 26:11-13).

Đây là phước lành cao trọng nhất, là cốt lõi của mọi lời hứa khác:

• Đức Chúa Trời Làm Nơi Ở Giữa Dân Sự: “Ta sẽ lập đền tạm Ta giữa các ngươi… Ta sẽ đi giữa các ngươi, làm Đức Chúa Trời các ngươi, và các ngươi làm dân Ta” (Lê-vi 26:11-12). Sự hiện diện của Đức Chúa Trời (Shekinah) là dấu hiệu tối thượng của phước hạnh và sự chấp nhận.
• Được Làm Dân Thánh và Thầy Tế Lễ: “Các ngươi sẽ làm một nước thầy tế lễ, cùng một dân tộc thánh cho ta” (Xuất Ê-díp-tô Ký 19:6). Đây là đặc ân để gần gũi với Đức Chúa Trời và đại diện Ngài cho thế gian.
• Sự Xác Nhận và Chấp Nhận: “Đức Giê-hô-va sẽ lập ngươi làm dân thánh cho Ngài… và mọi dân tộc thấy ngươi được xưng bằng danh Đức Giê-hô-va thì sẽ sợ ngươi” (Phục-truyền 28:9-10).

Ngoài những điều vật chất, Đức Chúa Trời hứa ban sự khôn ngoan và hướng dẫn từ chính Ngài:

• Lời Chúa Không Xa: “Vì điều răn nầy… chẳng phải ở trên trời… cũng chẳng phải ở bên kia biển… ấy là lời ở rất gần ngươi” (Phục-truyền 30:11-14). Sự vâng lời gắn liền với việc Lời Chúa dễ hiểu và có thể thực hành được.
• Được Chọn và Được Yêu: “Bởi vì Đức Giê-hô-va yêu thương các ngươi” (Phục-truyền 7:8). Căn nguyên của mọi phước lành là tình yêu thương chủ động của Đức Chúa Trời.

Hội Thánh ngày nay không sống dưới giao ước cũ tại núi Si-na-i, nhưng dưới **giao ước mới trong huyết Chúa Giê-xu Christ** (Lu-ca 22:20). Tuy nhiên, nguyên tắc thuộc linh về sự vâng lời dẫn đến phước hạnh vẫn không thay đổi. Chúng ta học từ những lời hứa với Y-sơ-ra-ên để áp dụng vào đời sống thuộc linh:

1. Vâng Lời Bắt Nguồn Từ Đức Tin và Tình Yêu: Đối với Cơ Đốc nhân, động lực của sự vâng lời không phải là để "kiếm được" phước lành, mà là đáp ứng tình yêu đối với Chúa Giê-xu, Đấng đã cứu chuộc chúng ta. Chúa Giê-xu phán: “Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta” (Giăng 14:15). Phước lành là hệ quả tự nhiên của một mối quan hệ sống động với Chúa.

2. Phước Lành Thuộc Linh Trong Christ: Tân Ước chuyển dịch trọng tâm từ phước lành vật chất tại một vùng đất cụ thể sang những phước lành thuộc linh trên trời trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:3). Đó là:

• Sự Bình An (Eirene, εἰρήνη) của Đức Chúa Trời: Vượt trên mọi sự hiểu biết, giữ gìn lòng trí chúng ta (Phi-líp 4:7).
• Sự Sống Dư Dật: “Ta đã đến, hầu cho chiên được sự sống và được sự sống dư dật” (Giăng 10:10).
• Sự Hiện Diện của Đức Thánh Linh: Đấng an ủi, dạy dỗ và ở cùng chúng ta đời đời (Giăng 14:16-17) – ứng nghiệm lời hứa “Ta sẽ lập đền tạm Ta giữa các ngươi”.
• Sự Cung Ứng Mọi Nhu Cầu: “Đức Chúa Trời tôi sẽ làm cho đầy đủ mọi sự cần dùng của các ngươi y theo sự giàu có của Ngài ở nơi vinh hiển trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Phi-líp 4:19).

3. Vâng Lời Trong Tự Do Thuộc Linh: Chúng ta không vâng giữ 613 điều luật của Môi-se, nhưng vâng phục “luật pháp của Đấng Christ” (Ga-la-ti 6:2) – là yêu thương, sống bởi Thánh Linh, và làm theo Lời Ngài. Sự vâng lời này không nặng gánh, vì chính Chúa ban năng lực để chúng ta vâng theo (Phi-líp 2:13).

Lịch sử Y-sơ-ra-ên cho thấy một chu kỳ đáng buồn: Vâng lời -> được phước -> tự mãn, quên Chúa -> bất tuân -> bị rủa sả (phán xét, lưu đày) -> ăn năn -> được phục hồi. Các tiên tri liên tục kêu gọi dân sự trở lại với sự vâng lời căn bản: “Hãy làm cho sạch và thẳng mọi đường lối của các ngươi” (Giê-rê-mi 7:3). Điều này cảnh báo chúng ta đừng xem phước lành là điều hiển nhiên, nhưng luôn giữ lòng khiêm nhường, biết ơn và kính sợ Chúa.

Phước lành tối thượng mà cả Cựu Ước và Tân Ước hướng đến chính là **Đấng Mê-si**, Chúa Giê-xu Christ. Ngài là sự ứng nghiệm trọn vẹn của mọi lời hứa (II Cô-rinh-tô 1:20). Trong Ngài, chúng ta tìm thấy sự cứu rỗi, và từ mối quan hệ với Ngài, chúng ta bước đi trong sự vâng phục đem lại đời sống dư dật.

Những phước lành Đức Chúa Trời hứa cho Y-sơ-ra-ên khi vâng lời là một bức tranh đa sắc, từ vật chất đến thuộc linh, từ cá nhân đến cộng đồng. Chúng bày tỏ bản tính của Đức Chúa Trời: Ngài là Đấng thành tín, yêu thương, và muốn ban điều tốt nhất cho dân sự Ngài. Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, chúng ta được mời gọi vào một giao ước tốt hơn, dựa trên sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu. Sự vâng lời của chúng ta, được thúc đẩy bởi tình yêu và đức tin, mở ra cánh cửa để kinh nghiệm mọi phước lành thuộc linh trong Christ. Hãy bước đi trong sự vâng phục Lời Chúa và tương giao với Thánh Linh, để chúng ta không chỉ nhận lãnh phước lành, mà còn trở thành ống dẫn phước lành của Đức Chúa Trời cho thế giới xung quanh.

**“Bởi đó, anh em há chẳng biết rằng hễ anh em nộp mình làm tôi mọi để vâng phục kẻ nào, thì là tôi mọi của kẻ mình vâng phục sao? Hoặc của tội lỗi để đến sự chết, hoặc của sự vâng phục để đến sự công bình… Nhưng bây giên đã được buông tha khỏi tội lỗi và trở nên tôi mọi của Đức Chúa Trời rồi, thì anh em được lấy sự nên thánh làm kết quả, và sự sống đời đôi làm cuối cùng.”** (Rô-ma 6:16, 22)