Phép rửa của sự tái sinh là gì (Tít 3:5)?

Trong hành trình đức tin, có những thuật ngữ Kinh Thánh hàm chứa chiều sâu thần học vĩ đại, đụng chạm đến cốt lõi của sự cứu rỗi. Một trong những thuật ngữ như vậy được tìm thấy trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Tít: “phép rửa của sự tái sinh” (Tít 3:5). Cụm từ này không chỉ là một hình ảnh đẹp đẽ mà còn là một tuyên bố mạnh mẽ về công việc biến đổi của Đức Chúa Trời Ba Ngôi trong đời sống một tội nhân. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa, bối cảnh, và sự ứng dụng thiết thực của chân lý nền tảng này.

Để hiểu trọn vẹn “phép rửa của sự tái sinh,” chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn. Phao-lô đang hướng dẫn Tít, một mục sư trẻ trên đảo Cơ-rết, về cách dạy dỗ các tín hữu sống giữa một xã hội sa đọa.

“Hãy nhắc lại cho các tín đồ phải vâng phục các bậc cầm quyền chấp chánh, phải vâng lời các bậc ấy, sẵn sàng làm mọi việc lành, chớ nói xấu ai, chớ tranh cạnh, hãy dịu dàng, tỏ ra hết thảy sự mềm mại đối với mọi người. Vả, chúng ta ngày trước cũng ngu muội, bội nghịch, bị lừa dối, bị đủ thứ tình dục sai khiến, sống trong sự hung ác tham lam, đáng bị người ghét và cũng ghét lẫn nhau. Nhưng từ khi lòng nhân từ của Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa chúng ta, đã được bày ra, thì Ngài cứu chúng ta, không phải cứu vì việc công bình chúng ta đã làm, nhưng cứ theo lòng thương xót Ngài, bởi sự rửa về sự lại sanh và sự đổi mới của Đức Thánh Linh, mà Ngài đã rải ra trên chúng ta cách dư dật bởi Đức Chúa Jêsus Christ, Cứu Chúa chúng ta; hầu cho chúng ta nhờ ơn Ngài được xưng công bình, trở nên kẻ kế tự của sự sống đời đời, theo sự trông cậy của chúng ta.” (Tít 3:1-7, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Phao-lô vẽ lên một bức tranh tương phản rõ rệt: “Chúng ta ngày trước” (câu 3) với tình trạng hư mất, và “Nhưng từ khi…” (câu 4) với sự can thiệp đầy ân điển của Đức Chúa Trời. Mục đích của sự tương phản này là để phá đổ mọi sự kiêu ngạo, nhắc nhở chúng ta rằng sự cứu rỗi hoàn toàn bắt nguồn từ Đức Chúa Trời, không từ công đức con người. Chính trong bối cảnh này, “phép rửa của sự tái sinh” xuất hiện như phương tiện của sự cứu rỗi đó.

Phân tích từ ngữ Hy Lạp gốc sẽ giúp chúng ta nắm bắt sắc thái phong phú của cụm từ này:

• “Phép rửa” (loutron, λουτρόν): Từ này không chỉ đơn thuần chỉ về nghi thức (báp-tem bằng nước), mà còn mang nghĩa “sự tắm rửa, sự thanh tẩy.” Trong Tân Ước, nó được dùng theo nghĩa thiêng liêng, chỉ về sự thanh tẩy tội lỗi (xem thêm Ê-phê-sô 5:26: “…dùng nước và lời hầu làm cho Hội thánh nên thánh sau khi rửa”).
• “Sự tái sinh” (paliggenesia, παλιγγενεσία): Đây là một từ ghép: “palin” (lại, một lần nữa) và “genesis” (sự sinh ra, sự sáng tạo). Nghĩa đen là “sự sinh ra lại” hoặc “sự tái tạo.” Trong triết học khắc kỷ, nó chỉ sự tái tạo vũ trụ, nhưng trong ngữ cảnh Tin Lành, nó nói đến sự sáng tạo mới trong đời sống cá nhân (Ma-thi-ơ 19:28). Nó tương đương với khái niệm “sanh lại” (giờ-na-then) trong Giăng 3:3-7.

Như vậy, cụm từ “phép rửa của sự tái sinh” (to loutrou tes paliggenesias) có thể hiểu là “sự tắm rửa/sự thanh tẩy dẫn đến, hoặc thuộc về, sự sinh ra lại.” Nó mô tả một sự kiện thiêng liêng toàn diện, nơi một người được tẩy sạch tội lỗi và đồng thời được ban cho sự sống mới từ Đức Chúa Trời.

Một điểm then chốt trong Tít 3:5 là Phao-lô không tách rời các yếu tố này. Ông gắn kết chúng lại: “…bởi sự rửa về sự lại sanh và sự đổi mới của Đức Thánh Linh.” Cấu trúc trong tiếng Hy Lạp cho thấy “sự rửa,” “sự lại sanh,” và “sự đổi mới” đều là những khía cạnh của một công việc duy nhất được thực hiện bởi Đức Thánh Linh.

• Sự Đổi Mới (anakainōseōs, ἀνακαινώσεως): Chỉ quá trình liên tục được đổi mới trong tâm thần và nếp nghĩ sau khi được tái sinh (Rô-ma 12:2). Đây là công việc tiếp tục của Đức Thánh Linh.

Vậy, trình tự thần học ở đây là: Ân điển của Đức Chúa Trời (c.4-5a) → dẫn đến sự cứu rỗi → sự cứu rỗi này được thực hiện thông qua/biết bởi “sự rửa của sự tái sinh” → sự rửa này là công việc của Đức Thánh Linh (Đấng đổi mới chúng ta) → và tất cả được ban cho cách dư dật qua Đức Chúa Jêsus Christ (c.6).

Điều này hoàn toàn phù hợp với lời dạy của Chúa Giê-xu cho Ni-cô-đem: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng nhờ nước và Thánh Linh mà sanh, thì không được vào nước Đức Chúa Trời.” (Giăng 3:5). “Nước” ở đây thường được hiểu là biểu tượng của Lời Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 5:26) và/hoặc sự thanh tẩy, được liên kết chặt chẽ với công việc tái sinh của Thánh Linh.

Đây là một điểm cần làm sáng tỏ để tránh hiểu lầm. Kinh Thánh dạy rõ rằng:

1. Báp-tem bằng nước là một nghi lễ (ordinance) bề ngoài, một dấu hiệu bề ngoài của đức tin và sự vâng lời, làm chứng cho một thực tại thiêng liêng đã xảy ra bên trong (Công vụ 2:38, 41; 8:12-13; 10:47-48).
2. Phép rửa của sự tái sinh (hay báp-tem bằng Đức Thánh Linh) là một thực tại thiêng liêng bên trong, do chính Đức Thánh Linh thực hiện, khi Ngài đưa một người vào trong thân thể của Đấng Christ, thanh tẩy và ban cho sự sống mới (1 Cô-rinh-tô 12:13).

Phao-lô trong thư Tít không hề nói rằng nước báp-tem tự nó có quyền năng tái sinh. Ngược lại, ngay trước đó ông nhấn mạnh: “không phải cứu vì việc công bình chúng ta đã làm” (c.5a). Báp-tem bằng nước, xét như một “việc làm,” không thể cứu ai. Thay vào đó, “phép rửa của sự tái sinh” là thuật ngữ mô tả công việc cứu chuộc toàn diện của Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Báp-tem bằng nước là dấu hiệu và con dấu công khai xác nhận thực tại thiêng liêng này, giống như chiếc nhẫn là dấu hiệu của hôn nhân chứ không phải là bản chất của hôn nhân.

Sự thanh tẩy và sự sống mới không đến từ hư không. Nó được đặt nền trên huyết của Chúa Giê-xu Christ. Sự “rửa” này có hiệu lực là vì tội lỗi chúng ta đã được tẩy sạch bởi sự hy sinh đền tội của Ngài.

“Lại nếu chúng ta đi trong sự sáng cũng như chính mình Ngài ở trong sự sáng, thì chúng ta giao thông cùng nhau; và huyết của Đức Chúa Jêsus, Con Ngài, làm sạch mọi tội chúng ta.” (1 Giăng 1:7).

Sự tái sinh là kết quả của sự phục sinh của Đấng Christ, Đấng ban sự sống cho chúng ta.

“Ngợi khen Đức Chúa Trời, là Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, Ngài theo lòng thương xót cả thể khiến chúng ta lại sinh, đặng chúng ta nhờ sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ mà trông cậy sống.” (1 Phi-e-rơ 1:3).

Vì vậy, “phép rửa của sự tái sinh” thực chất là áp dụng thành quả của sự chết và sống lại của Christ vào đời sống người tin, thông qua Đức Thánh Linh.

Chân lý này không chỉ dành cho các sách thần học; nó có sức biến đổi cuộc sống hằng ngày của chúng ta.

1. Nền Tảng Cho Sự Khiêm Nhường Và Biết Ơn: Mỗi khi chúng ta nhìn lại đời sống tâm linh mình, hãy nhớ câu 3: “chúng ta ngày trước cũng ngu muội…”. Chúng ta được cứu không phải vì mình tốt hơn, khôn ngoan hơn, mà chỉ vì lòng thương xót Chúa. Điều này triệt tiêu mọi sự kiêu ngạo thuộc linh và nuôi dưỡng một tấm lòng biết ơn sâu sắc mỗi ngày.

2. Sự An Nghỉ Trong Ân Điển, Khỏi Gánh Nặng Công Đức: Nếu sự cứu rỗi bắt đầu bởi “phép rửa của sự tái sinh” – một công việc của Đức Chúa Trời – thì chúng ta cũng được bảo đảm bởi chính Ngài. Đời sống Cơ Đốc không phải là cố gắng để được tái sinh, mà là bước đi trong thực tại của sự tái sinh đã nhận được. Chúng ta làm việc lành (câu 1, 8) như kết quả của sự cứu rỗi, không phải như điều kiện để được cứu.

3. Động Lực Cho Sự Thánh Khiết: Biết mình đã được “tắm rửa” và được ban cho bản chất mới, chúng ta có động lực để sống phù hợp với danh phận mới. Như Phao-lô nói ở chương 2, ân điển dạy chúng ta “từ chối điều ác cùng tư dục thế gian, mà sống ở đời nầy theo tiết độ, công bình, nhơn đức” (Tít 2:12). Sự thánh khiết là đáp ứng tất yếu với ân điển đã nhận.

4. Hy Vọng Vững Chắc Cho Tương Lai: Câu 7 kết nối trực tiếp phép rửa tái sinh với “sự trông cậy của chúng ta” về cơ nghiệp đời đời. Sự sống mới bắt đầu hôm nay là bảo chứng cho sự sống đời đời trong vinh quang. Điều này cho chúng ta sự kiên trì giữa thử thách.

“Phép rửa của sự tái sinh” trong Tít 3:5 là một viên ngọc quý của lẽ thật Tin Lành. Nó tóm tắt cách trọn vẹn kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Chúa Cha thể hiện lòng nhân từ (c.4), Chúa Con là phương tiện ban phát (c.6), và Chúa Thánh Linh là Đấng trực tiếp thực hiện công việc thanh tẩy, tái sinh và đổi mới (c.5). Tất cả đều bởi ân điển, không bởi việc làm.

Hôm nay, nếu bạn đã kinh nghiệm sự tái sinh, hãy sống trong sự tự do, vui mừng và biết ơn của thực tại đó. Nếu bạn vẫn còn nghi ngờ hoặc chưa biết Chúa, lời mời gọi vẫn còn đó: Hãy ăn năn và tin nhận Chúa Giê-xu Christ, Đấng duy nhất có quyền ban cho bạn sự tắm rửa thiêng liêng và sự sống mới từ trời cao. Ân điển Ngài vẫn dư dật để cứu bất cứ ai kêu cầu Danh Ngài.

“Ấy vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (2 Cô-rinh-tô 5:17).