Tôi Còn Trẻ, Phải Sống Đời Kitô Hữu Thế Nào Đây?
“Tôi còn trẻ, phải sống đời Kitô hữu thế nào đây?” – Đây không chỉ là câu hỏi của riêng bạn, mà là tiếng lòng của vô số thế hệ thanh niên Cơ Đốc khao khát sống một đời sống có ý nghĩa, vinh hiển Chúa giữa một thế đang hệ biến đổi không ngừng. Kinh Thánh không xem nhẹ giai đoạn tuổi trẻ, trái lại, dành nhiều lời khuyên quí báu, những tấm gương sáng và cả những lời cảnh báo nghiêm túc. Sống đời Kitô hữu khi còn trẻ không phải là chờ đợi đến khi trưởng thành mới bắt đầu sốt sắng, mà chính là “tận hiến” những năm tháng sung sức, nhiệt huyết, sáng tạo và ảnh hưởng mạnh mẽ nhất cho Vương Quốc Đức Chúa Trời.
1. Nền Tảng: Nhận Biết Chủ Quyền Của Đấng Tạo Hóa Ngay Trong Tuổi Trẻ
Trước mọi nguyên tắc thực hành, người trẻ Cơ Đốc cần xây đời mình trên nền tảng chân lý này: Bạn thuộc về Chúa. Đây không phải là một lựa chọn tôn giáo, mà là thực tại thuộc linh. Truyền đạo 12:1 khuyên dạy: “Hãy kính nhớ Đấng Tạo Hóa ngươi trong buổi thiếu niên”. Từ “kính nhớ” trong tiếng Hê-bơ-rơ (זָכַר, *zakar*) mang nghĩa sâu xa hơn là nhớ đến thoáng qua; nó hàm ý sự ghi nhớ chủ động, tôn kính, lấy đó làm trung tâm cho mọi suy nghĩ và hành động. “Đấng Tạo Hóa” (בּוֹרֵא, *Bore*) nhấn mạnh quyền sở hữu tối thượng của Ngài. Sống cho Chúa khi còn trẻ là sống với nhận thức rõ ràng rằng tuổi trẻ của bạn là món quà từ Ngài, và bạn có trách nhiệm quản lý món quà ấy theo ý muốn của Ngài.
Trong thời đại đề cao chủ nghĩa cá nhân và tự quyết, lời Chúa nhắc nhở: “Chớ ai khinh dể người trẻ tuổi” (1 Ti-mô-thê 4:12). Từ “khinh dể” (καταφρονέω, *kataphroneō*) nghĩa là “nghĩ xuống”, “coi thường”. Phao-lô không chỉ nói với người ngoài đừng coi thường Ti-mô-thê trẻ tuổi, mà còn ngầm khẳng định giá trị và vị trí của người trẻ trong thân thể Đấng Christ. Bạn có giá trị và có một chức vụ ngay bây giờ, không phải trong tương lai.
2. Làm Thanh Sạch Đường Lối Mình Bằng Lời Chúa
Một trong những câu hỏi thực tế nhất được đặt ra trong Kinh Thánh cho người trẻ là: “Người trẻ tuổi phải làm sao cho đường lối mình được trong sạch?” (Thi Thiên 119:9). Câu trả lời thật rõ ràng và dứt khoát: “Phải cẩn thận theo Lời Chúa.” Đây là chìa khóa then chốt. “Đường lối” (אֹרַח, *orach*) chỉ về lối sống, thói quen, hướng đi của đời sống. “Trong sạch” (זַךְ, *zakh*) nghĩa là tinh khiết, trong trắng, không pha tạp.
Làm thế nào để sống tinh sạch giữa một thế giới đầy cám dỗ? Không phải bằng ý chí hay nỗ lực riêng, mà bằng sự “cẩn thận theo” (שָׁמַר, *shamar*) Lời Chúa. Động từ này mang sắc thái của việc gìn giữ, tuân giữ, canh giữ cẩn thận như một người lính gác. Đời sống người trẻ Cơ Đốc cần được đặt trong “khuôn khổ” của Lời Chúa – không phải để hạn chế tự do, mà để được bảo vệ và dẫn đến sự tự do đích thực. Sự nghiên cứu, suy ngẫm (Giô-suê 1:8) và ẩn giấu Lời Chúa trong lòng (Thi Thiên 119:11) là vũ khí tối thượng chống lại tội lỗi và là ánh sáng cho mọi quyết định (học hành, nghề nghiệp, các mối quan hệ, giải trí...).
3. Làm Gương Trong Mọi Phương Diện
Phao-lô đã đưa ra một bản hướng dẫn cụ thể cho Ti-mô-thê, một mục sư trẻ: “Chớ ai khinh dể người trẻ tuổi; nhưng phải lấy lời nói, nết làm, sự yêu thương, đức tin và sự tinh sạch mà làm gương cho các tín đồ.” (1 Ti-mô-thê 4:12). Đây là năm phương diện then chốt để người trẻ tạo nên ảnh hưởng thuộc linh tích cực:
- Lời nói (λόγος, *logos*): Lời nói có sức xây dựng hoặc phá hủy (Châm Ngôn 18:21). Người trẻ Cơ Đốc được kêu gọi dùng lời nói để khích lệ, an ủi, giảng giải chân lý, chứ không phải để than vãn, chê bai, tục tĩu hay nói dối (Ê-phê-sô 4:29).
- Nết làm (ἀναστροφή, *anastrophē*): Chỉ về cách cư xử, hành vi, lối sống hằng ngày. Đời sống phải nhất quán, đáng tin cậy, công bình, thể hiện nếp sống mới trong Christ.
- Sự yêu thương (ἀγάπη, *agapē*): Đây là tình yêu hy sinh, vị tha của chính Đức Chúa Trời. Sống yêu thương trong gia đình, bạn bè, Hội Thánh và ngay cả với kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44).
- Đức tin (πίστις, *pistis*): Lòng tin cậy vững vàng nơi Chúa và lời hứa của Ngài, thể hiện qua sự cầu nguyện, phó thác và dạn dĩ làm chứng nhân.
- Sự tinh sạch (ἁγνεία, *hagneia*): Sự trong sạch về thuộc linh, đạo đức và đặc biệt là trong sạch về tình dục (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3-7). Đây là lời kêu gọi khẩn thiết trong thời đại đề cao sự buông thả.
Làm “gương” (τύπος, *typos*) nghĩa là trở thành hình mẫu, khuôn đúc để người khác có thể noi theo. Đây là một đặc quyền và trách nhiệm cao cả.
4. Tránh Xa Các Dục Vọng Của Tuổi Trẻ
Phao-lô lại có lời khuyên thực tế và mạnh mẽ cho người con thuộc linh trẻ tuổi: “Hãy tránh những đam mê buổi thiếu niên” (2 Ti-mô-thê 2:22). “Đam mê buổi thiếu niên” (ἐπιθυμία νεωτερική, *epithymia neōterikē*) chỉ về những ham muốn, khao khát mãnh liệt đặc trưng của tuổi trẻ: ham muốn nhục dục, khao khát thành công bằng mọi giá, sự hiếu thắng, tính kiêu ngạo, nhu cầu được công nhận thiếu lành mạnh... Không phải mọi ham muốn đều xấu, nhưng chúng dễ bị ma quỷ và xác thịt lợi dụng để dẫn người trẻ xa rời Chúa.
Câu Kinh Thánh không dừng lại ở mệnh lệnh “tránh xa”, mà đưa ra một chiến lược chủ động tích cực: “hãy chạy theo sự công bình, đức tin, tình yêu thương, sự hòa thuận với kẻ lấy lòng tin cậy kêu cầu Chúa.” Thay vì chỉ chống cự tiêu cực, hãy chủ động “chạy theo” (δίζε, *diōke*) – một động từ mạnh mẽ, miêu tả sự theo đuổi nhiệt thành – những điều tốt lành thuộc linh. Và quan trọng hơn, hãy làm điều này trong mối thông công với “kẻ lấy lòng tin cậy kêu cầu Chúa” – tức là trong tình bạn, sự gắn kết với những anh chị em cùng lứa tuổi có chung đức tin và mục đích sống cho Chúa. Đây là sự bảo vệ mạnh mẽ nhất.
5. Sử Dụng Sức Trẻ Để Phục Vụ và Làm Việc Lành
Tuổi trẻ là thời kỳ của sức lực dồi dào và nhiệt huyết. Truyền đạo 11:9-10 khích lệ người trẻ hãy vui vẻ, để lòng được khoái lạc trong những năm tháng thanh xuân, nhưng hãy nhớ rằng “Đức Chúa Trời sẽ đem ngươi đến đoán xét”. Do đó, sức trẻ cần được đầu tư khôn ngoan. Châm Ngôn 20:29 dạy: “Sự huy hoàng của người trẻ tuổi là sức mạnh của họ.” Sức mạnh thể chất, trí tuệ và cảm xúc này phải được dâng lên cho Chúa.
Đừng đợi đến khi có đủ kinh nghiệm hay nguồn lực mới phục vụ. Hãy “đừng chậm trễ” trong việc phục vụ Chúa (Truyền đạo 12:1). Có thể phục vụ trong Hội Thánh địa phương (chơi nhạc, dạy trẻ, thăm viếng, công tác truyền thông...), trong trường học, nơi làm việc, hoặc qua các chuyến truyền giáo ngắn hạn. Hãy noi gương Đa-vít, dùng sức trẻ và lòng can đảm để chiến đấu với tên khổng lồ Gô-li-át, vì danh Chúa (1 Sa-mu-ên 17). Hãy là “người làm việc lành” mà Đức Chúa Trời đã chuẩn bị từ trước (Ê-phê-sô 2:10).
Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Hằng Ngày
1. Thiết Lập Thói Quen Thuộc Linh Cá Nhân: Dành thời gian nhất định mỗi ngày để đọc Kinh Thánh và cầu nguyện. Bắt đầu từ những sách dễ tiếp cận như các sách Phúc Âm, Thi Thiên. Đừng chỉ đọc, hãy ghi chép, suy ngẫm và cầu xin Chúa cho một câu Kinh Thánh áp dụng trong ngày.
2. Gắn Kết Với Hội Thánh Địa Phương: Đừng là một Cơ Đốc nhân “độc hành”. Hãy tìm một Hội Thánh dạy Lời Chúa trung thực, tích cực tham dự nhóm nhỏ, lớp học Kinh Thánh cho giới trẻ. Tìm một người đạo trưởng (mentor) có kinh nghiệm để được dìu dắt.
3. Sống Chứng Nhân Cách Tự Nhiên và Khôn Ngoan: Sống đời sống chính trực, yêu thương tại trường học, nơi làm việc. Sẵn sàng chia sẻ về niềm tin khi có cơ hội, nhưng với sự dịu dàng và tôn trọng (1 Phi-e-rơ 3:15). Sử dụng mạng xã hội như một công cụ để lan tỏa ánh sáng, thay vì đồng lõa với sự tối tăm.
4. Quản Lý Các Mối Quan Hệ Theo Tiêu Chuẩn Kinh Thánh: Trong tình bạn và tình yêu, hãy đặt Chúa làm trung tâm. Tránh xa những mối quan hệ kéo bạn xa rời Chúa. Trong hôn nhân, hãy tìm kiếm người cùng chia sẻ đức tin chân thật (2 Cô-rinh-tô 6:14).
5. Quản Lý Thời Gian, Tài Chính và Tương Lai: Xem học tập, nghề nghiệp là phương tiện để phục vụ Chúa và người khác. Học cách dâng hiến, tiết kiệm và chi tiêu khôn ngoan. Cầu nguyện và tìm kiếm ý muốn Chúa cho những quyết định lớn của cuộc đời.
6. Chiến Đấu Chống Lại Cám Dỗ: Nhận diện những “điểm yếu” của mình và chủ động tránh xa những tình huống, môi trường dễ dẫn đến sa ngã. Hãy nhờ cậy Thánh Linh và có một người bạn đáng tin cậy để cùng nhau giải cứu (Ga-la-ti 6:1-2).
Kết Luận: Một Lời Hứa và Một Lời Kêu Gọi
Đức Chúa Trời không bỏ mặc bạn trong hành trình này. Ngài hứa: “Phải, khi người còn trẻ, thì khá hầu việc Ngài… Ai gieo giống chi, lại gặt giống ấy… Vậy chúng ta đừng mỏi mệt mà làm điều lành, vì nếu chúng ta không trễ nải, thì đến kỳ chúng ta sẽ gặt.” (Ca-thương 3:27; Ga-la-ti 6:7,9). Sống cho Chúa khi còn trẻ là “gieo” vào cánh đồng thuộc linh. Bạn sẽ gặt hái không chỉ phước hạnh trong đời này, mà còn cả phần thưởng đời đời (Ma-thi-ơ 6:20).
Hãy can đảm, hỡi người trẻ tuổi! Đừng để ai khinh dể bạn. Hãy dùng tuổi trẻ của mình làm vũ khí mạnh mẽ cho Vương Quốc Đức Chúa Trời. Hãy sống nhiệt thành, thánh khiết, hữu ích, và trên hết, hãy “kính nhớ Đấng Tạo Hóa ngươi trong buổi thiếu niên”. Hành trình này đầy thử thách nhưng cũng vô cùng phấn khích và ý nghĩa, vì có chính Chúa là Đấng đồng hành, dưỡng nuôi và ban sức cho bạn mỗi ngày.