Thánh Hóa Tiến Triển
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có một chân lý vừa an ủi vừa thách thức: chúng ta đã được xưng công bình trọn vẹn bởi đức tin trong giây phút tin nhận Chúa Giê-xu, nhưng chúng ta cũng được kêu gọi để trở nên thánh khiết trọn vẹn trong suốt cuộc đời còn lại. Sự tăng trưởng này chính là “thánh hóa tiến triển” (progressive sanctification) – công việc liên tục của Đức Chúa Trời trong đời sống tín hữu, biến đổi họ ngày càng trở nên giống hình ảnh của Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ.
Định Nghĩa Thánh Hóa: Vị Thế và Tiến Trình
Để hiểu “thánh hóa tiến triển”, trước hết chúng ta phải phân biệt hai phương diện của sự thánh hóa trong Kinh Thánh: Thánh hóa về vị thế (positional sanctification) và Thánh hóa về kinh nghiệm hay tiến triển (progressive sanctification).
1. Thánh Hóa Về Vị Thế (Positional Sanctification): Đây là sự kiện xảy ra tức thời khi một người tin nhận Chúa Giê-xu. Trong tiếng Hy Lạp, từ “thánh hóa” (hagiazō) có nghĩa căn bản là “biệt riêng ra”. Khi tin Chúa, chúng ta lập tức được biệt riêng ra khỏi thế gian và thuộc về Đức Chúa Trời. Chúng ta được kể là thánh (hagios) bởi huyết của Chiên Con (Hê-bơ-rơ 10:10, 14). Phao-lô viết cho các tín hữu tại Cô-rinh-tô, những người còn nhiều vấn đề: “cho Hội thánh của Đức Chúa Trời tại thành Cô-rinh-tô, tức là cho kẻ đã được nên thánh trong Đức Chúa Jêsus Christ, và được gọi là thánh đồ” (1 Cô-rinh-tô 1:2). Vị thế thánh khiết này là hoàn toàn và trọn vẹn, dựa trên công lao cứu chuộc của Chúa Giê-xu, không dựa trên nỗ lực cá nhân.
2. Thánh Hóa Tiến Triển (Progressive Sanctification): Đây là tiến trình mà trong đó Đức Chúa Trời, qua Chúa Thánh Linh, tiếp tục công việc của Ngài để kinh nghiệm thực tế của chúng ta ngày càng phù hợp với vị thế thánh khiết mà chúng ta đã có trong Đấng Christ. Đó là việc “gột rửa” khỏi mọi điều ô uế của xác thịt và tâm thần (2 Cô-rinh-tô 7:1), và là sự biến đổi “từ vinh hiển qua vinh hiển” (2 Cô-rinh-tô 3:18). Sứ đồ Phao-lô cầu nguyện cho các tín hữu rằng: “Nguyền xin chính Đức Chúa Trời bình an… khiến anh em nên thánh trọn vẹn” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:23). Động từ “khiến… nên thánh” ở đây diễn tả một hành động liên tục, một tiến trình.
Nền Tảng Kinh Thánh cho Sự Thánh Hóa Tiến Triển
Kinh Thánh trình bày rõ ràng về bản chất tiến triển của sự nên thánh trong đời sống tín hữu.
• Lời Cầu Nguyện của Phao-lô (Phi-líp 1:6): “Tôi tin chắc rằng Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ.” “Khởi làm” và “làm trọn” cho thấy một công tác kéo dài từ lúc tái sinh cho đến ngày chúng ta gặp Chúa.
• Sự Biến Đổi Bởi Thánh Linh (2 Cô-rinh-tô 3:18): “Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một ảnh tượng Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh.” Hình ảnh “từ vinh hiển qua vinh hiển” mô tả một sự biến đổi liên tục, từng bước, ngày càng phản chiếu vinh quang của Chúa rõ rệt hơn.
• Mệnh Lệnh Và Năng Lực (Phi-líp 2:12-13): “Hỡi các người rất yêu dấu của tôi… hãy lấy sự sợ sệt run rẩy làm nên sự cứu chuộc mình; vì ấy chính Đức Chúa Trời cảm động lòng anh em vừa muốn vừa làm theo ý tốt Ngài.” Câu này nắm bắt sự cân bằng tuyệt vời của thánh hóa tiến triển: trách nhiệm của con người (“hãy làm nên”) và quyền năng của Đức Chúa Trời (“Đức Chúa Trời cảm động… vừa muốn vừa làm”). Chúng ta vâng lời và nỗ lực, nhưng chính Đức Chúa Trời ban cho ý muốn và năng lực để thực hiện.
• Cuộc Chiến Thuộc Linh (Rô-ma 7:21-25 & Ga-la-ti 5:16-17, 24): Sự mô tả chân thực của Phao-lô về cuộc chiến giữa xác thịt và tâm linh trong Rô-ma 7 cho thấy đời sống tín hữu là một cuộc đấu tranh. Thánh hóa tiến triển không phải là sự hoàn hảo không tì vết ngay lập tức, mà là một cuộc chiến đấu, với sự chiến thắng ngày càng gia tăng nhờ quyền năng của Thánh Linh: “Hãy bước đi theo Thánh Linh, chớ hề làm trọn những điều ưa muốn của xác thịt… những kẻ thuộc về Đấng Christ đã đóng đinh xác thịt với tình dục và dâm dục mình trên thập tự giá rồi.” (Ga-la-ti 5:16, 24).
Các Yếu Tố Tham Gia Vào Thánh Hóa Tiến Triển
Thánh hóa tiến triển là một công tác hợp tác giữa ân điển của Đức Chúa Trời và sự đáp ứng bằng đức tin của con người.
1. Công Việc Của Ba Ngôi Đức Chúa Trời:
- Đức Chúa Cha là Đấng kêu gọi và khiến chúng ta nên thánh (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:23-24).
- Đức Chúa Con, Chúa Giê-xu Christ, là khuôn mẫu và mục đích của sự thánh hóa (Rô-ma 8:29). Sự chết và sống lại của Ngài không chỉ xóa tội mà còn phá vỡ quyền lực của tội lỗi trên chúng ta (Rô-ma 6:6, 11).
- Đức Thánh Linh là Đấng trực tiếp thực hiện công việc biến đổi. Ngài ban sức mạnh (Ê-phê-sô 3:16), sản sinh bông trái (Ga-la-ti 5:22-23), và dạy dỗ chúng ta (Giăng 14:26). Thánh hóa tiến triển chính là “bước đi theo Thánh Linh” (Ga-la-ti 5:16).
2. Phương Tiện Của Ân Điển (Means of Grace): Đức Chúa Trời sử dụng những phương cách cụ thể để truyền đạt ân điển biến đổi của Ngài cho chúng ta:
- Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh): “Xin Chúa lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; lời Chúa tức là lẽ thật.” (Giăng 17:17). Việc đọc, suy ngẫm, học hỏi và vâng giữ Lời Chúa là công cụ chính để tâm trí chúng ta được đổi mới (Rô-ma 12:2).
- Sự Cầu Nguyện: Qua cầu nguyện, chúng ta nhận lãnh ân điển, xưng tội, tìm kiếm ý chỉ Ngài và được biến đổi trong sự hiện diện của Ngài.
- Các Thánh Lễ (Báp-têm & Tiệc Thánh): Những lễ này nhắc nhở và củng cố đức tin của chúng ta vào công lao của Chúa Giê-xu, là nền tảng cho sự thánh hóa.
- Sự Thông Công Trong Hội Thánh: Chúng ta được gọi để khích lệ, khiển trách, gánh vác gánh nặng và phục vụ lẫn nhau, nhờ đó cùng nhau tăng trưởng (Hê-bơ-rơ 10:24-25, Ê-phê-sô 4:15-16).
Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Làm thế nào để chúng ta tham gia một cách tích cực vào tiến trình thánh hóa tiến triển? Dưới đây là một số bước thực hành:
1. Nuôi Dưỡng Đời Sống Trong Lời Chúa Mỗi Ngày: Đừng chỉ đọc lướt. Hãy nghiền ngẫm (hagah – tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là “suy gẫm, lẩm bẩm” như trong Thi Thiên 1:2). Đặt câu hỏi: Đoạn Kinh Thánh này bày tỏ gì về Đức Chúa Trời? Về tội lỗi? Về ân điển? Nó đòi hỏi tôi phải thay đổi, tin cậy hay vâng lời điều gì?
2. Thực Hành Sự Cầu Nguyện Xưng Tội Cụ Thể: Thay vì nói chung chung “xin tha tội cho con”, hãy nhờ Thánh Linh soi sáng và gọi đúng tên những tội lỗi, thái độ, ham muốn ích kỷ của mình. Xưng nhận chúng với Chúa, dựa trên 1 Giăng 1:9, và kinh nghiệm sự tha thứ cùng sức mới để chiến đấu.
3. Vâng Lời Trong Những Điều Nhỏ: Thánh hóa diễn ra trong những chọn lựa hằng ngày. Đó là quyết định nói lời chân thật, nhịn giận, giúp đỡ người khác cách vô danh, hay quản lý thời gian và tài chính cách trung tín. Mỗi sự vâng lời, dù nhỏ, củng cố “cơ bắp thuộc linh” của chúng ta.
4. Gắn Kết Trong Một Hội Thánh Địa Phương Sống Động: Tìm kiếm và duy trì mối quan hệ chân thật với các tín hữu trưởng thành, cho phép họ chất vấn, khích lệ và cầu thay cho bạn. Sự trưởng thành thuộc linh hiếm khi xảy ra trong sự cô lập.
5. Tập Chú Vào Chúa Giê-xu: Đừng chỉ tập trung vào việc “diệt trừ tội lỗi” một cách tiêu cực. Hãy tích cực hướng lòng về Chúa Giê-xu (Hê-bơ-rơ 12:2). Khi chúng ta chiêm ngưỡng sự tốt lành, vinh quang và ân điển của Ngài, lòng chúng ta sẽ tự nhiên được biến đổi và kéo ra khỏi những điều tầm thường của tội lỗi (2 Cô-rinh-tô 3:18).
Kết Luận và Khích Lệ
Thánh hóa tiến triển là hành trình cả đời của sự biến đổi bởi ân điển, qua đức tin, để trở nên giống Chúa Giê-xu Christ. Đó không phải là gánh nặng tự lực của chúng ta, nhưng là lời mời gọi bước vào công việc mà chính Đức Chúa Trời đã hứa thực hiện trong chúng ta. Hãy giữ lấy lời hứa quý báu trong 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:23-24: “Nguyền xin chính Đức Chúa Trời bình an… khiến anh em nên thánh trọn vẹn… Đấng đã gọi anh em là thành tín, chính Ngài sẽ làm việc đó.”
Hôm nay, bạn có thể bước đi trong sự tin cậy đó. Dù bạn cảm thấy mình đã tiến bộ hay còn chật vật, hãy nhớ rằng Đấng đã khởi đầu công việc tốt lành nơi bạn chắc chắn sẽ tiếp tục và hoàn tất nó. Hãy tiếp tục gắn bó với Ngài qua Lời Chúa và cầu nguyện, vâng theo sự dẫn dắt của Thánh Linh, và trung tín trong cộng đồng Hội Thánh. Từng bước một, từng ngày một, bạn đang được biến đổi “từ vinh hiển qua vinh hiển” cho sự vinh hiển của Đức Chúa Trời và ích lợi của thế gian.