Những câu Kinh Thánh nào nói về trật tự?

Trong một thế giới thường xuyên hỗn loạn và vô chính phủ, khái niệm về trật tự (order) không chỉ là một nguyên tắc xã hội hay tổ chức, mà trước hết và trên hết, là một phẩm chất xuất phát từ chính bản tính của Đức Chúa Trời. Kinh Thánh mạc khải Ngài là Đức Chúa Trời của trật tự, không phải của sự lộn xộn (I Cô-rinh-tô 14:33). Việc nghiên cứu các phân đoạn Kinh Thánh nói về trật tự cho phép chúng ta hiểu được ý muốn hoàn hảo của Đấng Tạo Hóa cho mọi phương diện của cuộc sống: từ vũ trụ vĩ đại đến đời sống cá nhân, từ Hội Thánh đến gia đình. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát nền tảng, biểu hiện và ứng dụng thực tiễn của nguyên tắc trật tự thần thượng này.

Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất mà chúng ta phải nắm vững: Trật tự có nguồn gốc từ Đức Chúa Trời. Câu chuyện sáng tạo trong Sáng Thế Ký chương 1 và 2 là minh chứng hùng hồn nhất. Đức Chúa Trời sáng tạo từ hỗn độn, trống không và tối tăm (tiếng Hê-bơ-rơ: tohu wavohu, Sáng 1:2) thành một thế giới đầy mục đích và tổ chức. Mỗi ngày sáng tạo là một bước trong một kế hoạch có trình tự rõ ràng, được đánh dấu bằng công thức "Vậy, có buổi và có sáng mai" (Sáng 1:5, 8, 13,...). Chính Chúa đã "phân rẽ" ánh sáng khỏi tối tăm, nước trên trời khỏi nước dưới đất, và thiết lập các mùa, ngày, năm (Sáng 1:14). Hành động "phân rẽ" này (tiếng Hê-bơ-rơ: badal) chính là hành động căn bản để tạo nên trật tự.

Sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời, như sách Châm Ngôn mô tả, đã hiện diện trong công trình sáng tạo có trật tự này: "Khi Ngài định các từng trời, ta có đó; khi Ngài vẽ một vòng trên mặt vực sâu, khi Ngài làm cho các từng mây vững chắc, khi Ngài làm cho các nguồn vực sâu vững chắc..." (Châm 8:27-28). Sứ đồ Phao-lô cũng xác nhận: "Vả, Đức Chúa Trời chẳng phải là Chúa của sự lộn xộn, bèn là của sự hòa bình." (I Cô-rinh-tô 14:33). Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho "sự lộn xộn" ở đây là akatastasia, có nghĩa là sự hỗn loạn, mất ổn định, không có trật tự. Đối lập với bản tính của Ngài là sự hỗn loạn, Đức Chúa Trời là Chúa của sự hòa bình (eirēnē), hàm ý một tình trạng hài hòa, trọn vẹn và có trật tự.

Kinh Thánh trình bày một khuôn mẫu rõ ràng về trật tự trong các mối quan hệ mà Đức Chúa Trời đã thiết lập. Đây không phải là sự phân biệt về giá trị, mà là về chức năng và trách nhiệm để đảm bảo sự vận hành hài hòa.

1. Trật Tự Trong Gia Đình:
Đây là một trong những lĩnh vực được dạy dỗ rõ ràng nhất. Ê-phê-sô 5:22-6:4 vẽ nên một bức tranh về gia đình Cơ Đốt:

• Vợ đối với chồng: "Hỡi kẻ làm vợ, hãy vâng phục chồng mình như vâng phục Chúa" (Ê-phê-sô 5:22). Từ "vâng phục" (Hy Lạp: hypotassō) mang nghĩa xếp mình dưới, thuận phục trong trật tự được Chúa sắp đặt.
• Chồng đối với vợ: "Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh..." (Ê-phê-sô 5:25). Trách nhiệm của người chồng là yêu thương hy sinh, chứ không phải độc tài.
• Con cái đối với cha mẹ: "Hỡi kẻ làm con, hãy vâng phục cha mẹ mình trong Chúa, vì điều đó là phải lắm." (Ê-phê-sô 6:1). Đây là điều răn đầu tiên với một lời hứa (câu 2).
• Cha mẹ đối với con cái: "Hỡi các người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó." (Ê-phê-sô 6:4).

Trật tự này được lặp lại trong Cô-lô-se 3:18-21 và I Phi-e-rơ 3:1-7, nhấn mạnh rằng mục đích cuối cùng là để phản chiếu mối quan hệ giữa Đấng Christ và Hội Thánh.

2. Trật Tự Trong Hội Thánh:
Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ, và sự vận hành của thân thể cần có trật tự.

• Vai Trò Giáo Sĩ và Chấp Sự: Các thư tín mục vụ (I Ti-mô-thê, II Ti-mô-thê, Tít) đưa ra những tiêu chuẩn rõ ràng cho những người lãnh đạo Hội Thánh (I Ti-mô-thê 3:1-13, Tít 1:5-9). Việc bổ nhiệm các trưởng lão (presbyteros) và chấp sự (diakonos) tại các Hội Thánh là một phần của việc thiết lập trật tự (Tít 1:5).
• Sự Thờ Phượng Có Trật Tự: I Cô-rinh-tô 14 chính là chương then chốt về trật tự trong các buổi nhóm. Dù đề cập đến các ân tứ thuộc linh, nguyên tắc xuyên suốt là "thảy đều cho được gây dựng" (câu 26). Phao-lô khuyên: "Mọi sự đều nên làm cho phải phép và theo thứ tự." (câu 40). Từ "thứ tự" ở đây trong tiếng Hy Lạp là taxeis, có nghĩa là một sự sắp xếp theo hàng lối, có thứ bậc.
• Sự Vâng Phục Các Bậc Cầm Quyền Thuộc Linh: Hê-bơ-rơ 13:17 dạy: "Hãy vâng lời kẻ dẫn anh em, và chịu phục các người ấy..." Mục đích là để họ "vui lòng mà làm chức vụ mình, không phàn nàn chi".

3. Trật Tự Trong Xã Hội Và Chính Quyền:
Rô-ma 13:1-7 là phân đoạn nền tảng: "Mọi người phải vâng phục các đấng cầm quyền trên mình; vì chẳng có quyền nào mà không đến bởi Đức Chúa Trời, các quyền đều bởi Đức Chúa Trời chỉ định." (câu 1). Trật tự xã hội và chính quyền là công cụ của Đức Chúa Trời để duy trì sự công bình và hạn chế sự gian ác (câu 3-4). Sự vâng phục này, dĩ nhiên, luôn phải được đặt dưới sự vâng phục tối cao đối với Đức Chúa Trời (Công vụ 5:29).

Trật tự không chỉ là vấn đề bên ngoài, mà trước hết phải bắt đầu từ bên trong. Chúa Giê-xu phán: "Vì từ ngoài vào trong lòng người, không có vật gì có thể làm dơ dáy người; nhưng vật chi từ trong ra ngoài, đó là vật làm dơ dáy người." (Mác 7:15). Một tâm trí và tấm lòng có trật tự là nền tảng cho một đời sống có trật tự.

1. Trật Tự Trong Đời Sống Thuộc Linh:
Sự cầu nguyện và học Kinh Thánh cần kỷ luật. Đa-vít nói: "Vừa lúc tảng sáng, tôi bày tỏ các sự tôi cùng Chúa, và trông đợi." (Thi thiên 5:3). Đa-ni-ên có thói quen cầu nguyện ba lần mỗi ngày (Đa-ni-ên 6:10). Sứ đồ Phao-lô khuyên Ti-mô-thê: "Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời..." (II Ti-mô-thê 2:15) và "phải giữ lấy mình và sự dạy dỗ của anh" (I Ti-mô-thê 4:16).

2. Trật Tự Trong Các Mối Quan Tâm:
Chúa Giê-xu dạy về thứ tự ưu tiên tuyệt đối: "Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa." (Ma-thi-ơ 6:33). Khi Nước Đức Chúa Trời được đặt lên hàng đầu, mọi lĩnh vực khác của cuộc sống sẽ tìm thấy vị trí đúng đắn của chúng.

3. Trật Tự Trong Lời Nói Và Tư Tưởng:
Gia-cơ cảnh báo về sức tàn phá của cái lưỡi không được kiểm soát (Gia-cơ 3:1-12). Phao-lô khuyên: "Chớ làm sự chi vì lòng tranh cạnh hoặc vì hư vinh, nhưng hãy khiêm nhường, coi người khác như tôn trọng hơn mình." (Phi-líp 2:3). Tư tưởng cần được điều khiển: "Anh em chớ làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình..." (Rô-ma 12:2).

Làm thế nào để áp dụng nguyên tắc trật tự của Đức Chúa Trời vào cuộc sống thường nhật?

1. Trong Gia Đình:

• Thiết lập thói quen thuộc linh chung: Cầu nguyện chung, đọc Kinh Thánh chung dù chỉ vài phút mỗi ngày, tạo nên nhịp điệu có trật tự cho gia đình.
• Xác định rõ vai trò và trách nhiệm: Dựa trên Kinh Thánh, vợ chồng nên thảo luận và cùng nhau hiểu biết về trách nhiệm của mình trong tình yêu thương và sự tôn trọng, không phải để tranh quyền.
• Kỷ luật con cái trong tình yêu thương: Kỷ luật rõ ràng, công bằng và nhằm mục đích dạy dỗ (Châm 22:6) chính là biểu hiện của trật tự yêu thương.

2. Trong Hội Thánh Địa Phương:

• Tôn trọng sự dẫn dắt: Hỗ trợ và cầu nguyện cho những người lãnh đạo Hội Thánh, tham gia vào các chức vụ với thái độ vâng phục và xây dựng.
• Sử dụng ân tứ cách có trật tự: Khi phục vụ, hãy tìm kiếm sự gây dựng cho cả Hội thánh hơn là sự thể hiện cá nhân. "Hãy lấy lòng yêu thương mà chịu nhau" (Ê-phê-sô 4:2).
• Giữ gìn sự hiệp một: Tránh những lời nói gây chia rẽ, tranh cạnh. Theo đuổi sự hòa thuận và hòa bình (Rô-ma 14:19).

3. Trong Đời Sống Cá Nhân:

• Quản lý thời gian: "Hãy lợi dụng thì giờ, vì những ngày là xấu" (Ê-phê-sô 5:16). Lập kế hoạch cho thời gian tĩnh nguyện, làm việc, nghỉ ngơi và phục vụ.
• Quản lý tài chính: Có kế hoạch chi tiêu, dâng hiến đều đặn và có chủ đích (I Cô-rinh-tô 16:2). Thoát khỏi nợ nần (Rô-ma 13:8).
• Chăm sóc thân thể: Thân thể là đền thờ của Đức Thánh Linh (I Cô-rinh-tô 6:19). Trật tự trong ăn uống, nghỉ ngơi và tập luyện là một phần của sự thờ phượng.
• Bắt đầu mỗi ngày với Chúa: Dành thì giờ yên tĩnh để đọc Lời Chúa và cầu nguyện trước khi bước vào những hỗn độn của ngày mới. Điều này đặt Chúa vào vị trí đầu tiên và mang lại sự bình an, trật tự cho tâm trí.

Trật tự theo Kinh Thánh không phải là sự cứng nhắc khô khan hay chế độ độc tài. Trái lại, đó là dòng chảy hài hòa, là vũ điệu tuyệt đẹp mà Đấng Tạo Hóa đã viết nên cho vũ trụ và con người. Khi chúng ta sống và tổ chức đời sống mình theo trật tự của Ngài, chúng ta đang phản chiếu bản tính của Ngài và tạo không gian cho sự hiện diện của Ngài ngự trị. Trật tự dẫn đến sự bình an (shalom trong tiếng Hê-bơ-rơ - sự trọn vẹn, thịnh vượng, hòa bình), và ngược lại, sự hỗn loạn dẫn đến sự bất an và hủy diệt.

Cuối cùng, hình ảnh cao quý nhất của trật tự là chính Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã vâng phục Chúa Cha cách trọn vẹn để đem chúng ta trở về với trật tự nguyên thủy trong vườn Ê-đen. Ngài là Đầu của Hội Thánh, là Chủ của mọi sự, và trong Ngài, mọi vật đều được kết hiệp và có trật tự (Ê-phê-sô 1:10, Cô-lô-se 1:17). Ước mong mỗi chúng ta, bởi ân điển Ngài, ngày càng kinh nghiệm và thể hiện trật tự thần thượng ấy trong mọi khía cạnh của đời sống, để Đức Chúa Trời được tôn cao và chúng ta được hưởng sự bình an vượt quá mọi sự hiểu biết (Phi-líp 4:7).