Khi Chúa Nói "Không"
Trong hành trình đức tin, một trong những trải nghiệm khó khăn nhất mà mỗi Cơ Đốc nhân có thể đối diện chính là cảm nhận được câu trả lời “không” từ Chúa cho một lời cầu xin chân thành, thiết tha. Chúng ta cầu nguyện cho sự chữa lành, cho cánh cửa cơ hội, cho một mối quan hệ, hay cho một ước mơ chính đáng, nhưng dường như câu trả lời từ thiên đàng là một sự im lặng dứt khoát hoặc một đường hướng đóng lại rõ ràng. Sự thất vọng, nỗi nghi ngờ, và cảm giác bị bỏ rơi có thể ập đến. Tuy nhiên, Kinh Thánh – Lời Đức Chúa Trời – cho chúng ta thấy rằng câu trả lời “không” của Ngài không bao giờ là sự từ chối tùy tiện hay thiếu yêu thương, nhưng luôn nằm trong kế hoạch quan phòng toàn tri và yêu thương trọn vẹn của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thuộc linh khi Chúa nói “không”, học hỏi từ các gương mẫu trong Kinh Thánh, và tìm kiếm thái độ cùng hành động đẹp lòng Chúa trong những khoảnh khắc đó.
Trước khi tìm hiểu về câu trả lời “không”, chúng ta cần hiểu lại mục đích của sự cầu nguyện. Cầu nguyện không phải là cơ chế để con người ra lệnh hay thuyết phục Đức Chúa Trời làm theo ý mình. Trái lại, cầu nguyện là sự hiệp thông, là nơi ý chỉ của chúng ta được uốn nắn theo ý muốn trọn vẹn và tốt lành của Ngài. Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện khuôn mẫu: “Ý Cha được nên, ở đất như trời” (Ma-thi-ơ 6:10). Trọng tâm là ý Cha, không phải ý tôi.
Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, có nhiều từ diễn tả sự cầu nguyện, như proseuchomai (cầu nguyện chung), deēsis (lời nài xin, khẩn cầu). Điều này cho thấy cầu nguyện bao gồm cả sự thờ phượng, tạ ơn, và trình dâng những nhu cầu cụ thể. Sự đáp lời của Đức Chúa Trời cũng đa dạng: có thể là “yes” (được), “no” (không), hoặc “wait” (chờ đợi). Câu trả lời “không” không phải là sự vắng mặt của Ngài, mà là một hình thức đáp lời rõ ràng, thể hiện sự quan tâm chủ động của Ngài cho đời sống chúng ta.
Sứ đồ Giăng khẳng định: “Này là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Nếu chúng ta biết không cứ mình xin điều gì, Ngài cũng nghe chúng ta, thì chúng ta biết mình đã nhận lãnh điều mình xin Ngài” (1 Giăng 5:14-15). Điều kiện then chốt ở đây là “theo ý muốn Ngài”. Khi lời cầu xin của chúng ta lệch khỏi ý muốn tốt lành, trọn vẹn và đẹp lòng của Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:2), Ngài – với tư cách là Người Cha yêu thương – sẽ nói “không” để bảo vệ, dẫn dắt hoặc chuẩn bị điều tốt hơn.
1. Sứ đồ Phao-lô và “Cái Dằm Trong Xác Thịt”: Đây là một trong những minh họa rõ ràng và cá nhân nhất. Phao-lô đã ba lần nài xin Chúa cất khỏi ông một “cái dằm trong xác thịt” (có thể là một bệnh tật thể xác, một sự yếu đuối, hoặc sự bắt bớ). Câu trả lời của Chúa là: “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Chữ “đủ” trong tiếng Hy Lạp là arkei, mang nghĩa thỏa mãn, đầy đủ, vừa đủ. Chúa không cất đi nan đề, nhưng ban cho ân điển (charis) – chính sức mạnh và sự hiện diện của Ngài – để Phao-lô vượt qua và thậm chí vui vẻ trong hoàn cảnh đó. Câu trả lời “không” ở đây nhằm mục đích khiến Phao-lô nương dựa hoàn toàn vào Chúa, không vào sự tài năng hay thành tích của bản thân.
2. Chúa Giê-xu trong Vườn Ghết-sê-ma-nê: Ngay cả Con Đức Chúa Trời cũng đã kinh nghiệm điều này. Trong cơn hấp hối, Chúa Giê-xu cầu nguyện: “Cha ơi! nếu có thể được, xin cho chén nầy lìa khỏi Con! Song không theo ý muốn Con, mà theo ý muốn Cha” (Ma-thi-ơ 26:39). Lời cầu xin “xin cho chén nầy lìa khỏi” đã không được đáp ứng theo nghĩa đen. Chúa Cha đã nói “không” với ước muốn thoát khỏi sự đau đớn của Con Ngài, để nói “có” với kế hoạch cứu chuộc nhân loại. Sự vâng phục tuyệt đối của Chúa Giê-xu trong câu trả lời “không” đã mở đường cho sự cứu rỗi cho tất cả chúng ta.
3. Đa-vít và Đứa Con Bị Bệnh: Khi con trai do Bát-sê-ba sinh ra bị bệnh nặng, Vua Đa-vít đã kiêng ăn, nằm dưới đất và cầu khẩn Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, đứa trẻ qua đời. Sau khi biết con đã chết, Đa-vít đứng dậy, tắm rửa, thờ phượng Chúa và ăn uống (2 Sa-mu-ên 12:15-20). Hành động này cho thấy ông chấp nhận ý chỉ tối cao của Đức Chúa Trời. Ông không oán trách, nhưng tìm kiếm sự an ủi nơi Chúa. Đôi khi, câu trả lời “không” là sự kết thúc một chương, nhưng không phải là kết thúc câu chuyện đức tin của chúng ta với Chúa.
Dựa trên Kinh Thánh, chúng ta có thể rút ra một số lý do thần học và thực tiễn:
- Vì Sự Bảo Vệ: Giống như cha mẹ nói “không” với đứa con nhỏ muốn chạm vào ổ điện, Đức Chúa Trời thấy trước những mối nguy hại mà chúng ta không thể thấy. Ngài bảo vệ chúng ta khỏi những điều tưởng là tốt nhưng thực chất là tai họa (Ê-sai 55:8-9).
- Vì Có Điều Tốt Hơn: Đức Chúa Trời không bao giờ lấy đi điều gì mà không thay thế bằng điều tốt hơn theo tiêu chuẩn vĩnh cửu của Ngài. Sự “không” cho một mối quan hệ không lành mạnh có thể mở đường cho một gia đình tin kính. Sự “không” cho một công việc có thể dẫn đến chức vụ phù hợp hơn.
- Để Rèn Luyện Đức Tin và Nhân Cách: Như trong trường hợp của Phao-lô, sự chịu đựng qua câu trả lời “không” sản sinh ra sự kiên nhẫn (hupomonē – sự bền bỉ dưới áp lực), kinh nghiệm và sự trông cậy (Rô-ma 5:3-4).
- Để Chúng Ta Tìm Kiếm Chính Ngài, Chứ Không Phải Phước Hạnh: Đôi khi chúng ta ham muốn quà tặng hơn là Đấng Ban Quà. Chúa nói “không” để dẫn chúng ta trở lại với Ngài, là nguồn phước và sự thỏa lòng tối hậu (Thi thiên 73:25-26).
- Để Thực Hiện Một Kế Hoạch Lớn Hơn: Như trong câu chuyện của Giô-sép, những lời “không” từ cuộc đời (bị bán, bị tù) cuối cùng dẫn đến sự cứu sống cả gia đình và cả dân tộc (Sáng thế ký 50:20).
1. Phản Ứng Bằng Sự Thờ Phượng và Tin Cậy: Hãy noi gương Đa-vít và Gióp. Gióp thốt lên: “Đức Giê-hô-va đã ban cho, Đức Giê-hô-va lại cất đi; đáng ngợi khen danh Đức Giê-hô-va!” (Gióp 1:21). Thờ phượng trong lúc đau đớn là bằng chứng mạnh mẽ của đức tin. Hãy tuyên xưng rằng Chúa vẫn là tốt lành, khôn ngoan và yêu thương, ngay cả khi bạn không hiểu.
2. Xét Lại Lòng Mình và Động Cơ Cầu Nguyện: Hãy tự hỏi: “Điều tôi cầu xin có thật sự làm vinh hiển Đức Chúa Trời không? Có phù hợp với Lời Ngài không? Động cơ của tôi có trong sạch không (Gia-cơ 4:3)?” Sự xét mình dưới ánh sáng Kinh Thánh có thể giúp chúng ta thấy được lý do đằng sau câu trả lời của Chúa.
3. Kiên Trì Trong Sự Cầu Nguyện và Lắng Nghe: “Không” không có nghĩa là “hãy im lặng mãi mãi”. Hãy tiếp tục trò chuyện với Chúa, trình bày nỗi lòng, nhưng đồng thời lắng nghe sự dạy dỗ của Ngài qua Kinh Thánh. Có phải Ngài đang hướng sự chú ý của bạn sang một hướng khác? Có phải Ngài đang dạy bạn bài học về sự nương dựa?
4. Vâng Phục và Bước Đi Trong Đức Tin: Đức tin thật không phải là tin để được điều mình muốn, mà là tin cậy và vâng lời Chúa ngay cả khi không được như ý. Hãy tiếp tục bước đi, phục vụ, và làm trọn phần việc Ngài giao cho bạn ngay hôm nay.
5. Tìm Kiếm Sự Nâng Đỡ Từ Hội Thánh: Đừng cô lập bản thân. Hãy chia sẻ gánh nặng với những anh chị em tin kính, trưởng thành (Ga-la-ti 6:2). Họ có thể cầu thay, khích lệ và giúp bạn nhìn thấy những góc nhìn thuộc linh mà bạn đang bỏ lỡ.
6. Hướng Mắt Vào Chúa Giê-xu, Đấng Chịu Từ Chối Tối Cao: Chúa Giê-xu là Đấng hoàn toàn hiểu được cảm giác bị từ chối. “Người đã bị người ta khinh dể và chán bỏ, từng trải sự buồn bực, biết sự đau ốm... thật người đã mang sự đau ốm của chúng ta...” (Ê-sai 53:3-4). Ngài đã chịu đựng sự “không” tột cùng nơi thập tự giá (“Đức Chúa Trời tôi, Đức Chúa Trời tôi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” – Ma-thi-ơ 27:46) để chúng ta không bao giờ bị lìa bỏ đời đời. Hãy tìm nơi Ngài sự đồng cảm và sức mạnh.
Lời “không” của Đức Chúa Trời không phải là bức tường cuối cùng, mà có thể là một bức tường hướng dẫn, đưa chúng ta vào con đường tốt hơn, an toàn hơn, và vinh hiển cho Ngài hơn. Nó là một phần của mối liên hệ sống động giữa Cha và con cái. Thái độ của chúng ta trước câu trả lời “không” sẽ định hình chiều sâu và độ trưởng thành của đức tin chúng ta.
Hãy nhớ lời hứa tuyệt vời trong Rô-ma 8:28: “Vả, chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định.” Ngay cả sự “không” cũng nằm trong “mọi sự” đó. Nó sẽ hiệp lại, dưới bàn tay chủ quyền của Đức Chúa Trời, để làm ích cho chúng ta – theo tiêu chuẩn đời đời của Ngài.
Cuối cùng, hãy an nghỉ trong chân lý rằng Đức Chúa Trời, Đấng đã không tiếc chính Con Ngài, “há chẳng cũng sẽ ban mọi sự luôn với Con ấy cho chúng ta sao?” (Rô-ma 8:32). Nếu Ngài đã ban điều quý giá nhất là Chúa Giê-xu Christ cho chúng ta, chúng ta có thể hoàn toàn tin tưởng rằng mọi lời “không” trong đời sống đều xuất phát từ trái tim yêu thương của một Người Cha thiên thượng, Đấng luôn nhìn xa trông rộng và mong muốn điều tốt nhất đời đời cho con cái Ngài.