Gánh Vác Gánh Nặng Cho Nhau
Trong hành trình đức tin, một trong những mệnh lệnh đẹp đẽ và thực tiễn nhất mà Kinh Thánh ban cho Hội Thánh chính là lời kêu gọi tương thân tương ái: “Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau” (Galati 6:2). Đây không phải là một lời khuyên mang tính tùy chọn, mà là một đặc điểm nhận dạng căn cơ của cộng đồng những người đã được Đấng Christ cứu chuộc. Bài viết này sẽ đi sâu nghiên cứu ý nghĩa thần học, nền tảng Kinh Thánh và ứng dụng thiết thực của nguyên tắc nền tảng này trong đời sống Cơ Đốc.
Trọng tâm của giáo lý này được tìm thấy trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội Thánh Ga-la-ti: “Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ” (Galati 6:2, Kinh Thánh Tiếng Việt 1925). Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần mổ xẻ ngôn ngữ gốc.
Trong tiếng Hy Lạp, từ “gánh nặng” được dùng là **βάρη** (barē), số nhiều của **βάρος** (baros). Từ này không chỉ mô tả một vật nặng theo nghĩa đen, mà còn ám chỉ những áp lực, trách nhiệm, nỗi đau, sự thử thách, hay những khó khăn tâm lý đè nặng lên một con người. Động từ “mang lấy” là **βαστάζετε** (bastazete), có nghĩa là “cầm lên, vác lên, chịu đựng, hoặc mang đi”. Hình ảnh này gợi nhớ đến Si-môn người Sy-ren, người đã vác cây thập tự thay cho Chúa Giê-xu (Mathiơ 27:32).
Cụm từ then chốt “luật pháp của Đấng Christ” (**νόμον τοῦ Χριστοῦ** – nomon tou Christou) là sự tương phản rõ rệt với “luật pháp của Môi-se” mà các tín hữu Ga-la-ti đang bị cám dỗ để quay trở lại. Luật pháp mới này không phải là một bộ quy tắc khô khan, mà là luật của tình yêu thương và ân điển, được viết trong lòng (Hêbơrơ 8:10). Chúa Giê-xu đã tóm tắt luật pháp này: “Ta ban cho các ngươi một điều răn mới, nghĩa là các ngươi phải yêu nhau; như ta đã yêu các ngươi thể nào, thì các ngươi cũng hãy yêu nhau thể ấy” (Giăng 13:34). Do đó, gánh vác gánh nặng cho nhau chính là biểu hiện cụ thể, hữu hình của tình yêu thương đó – một tình yêu chủ động, hy sinh và thực tiễn.
Kinh Thánh cho thấy có nhiều loại gánh nặng khác nhau mà chúng ta được kêu gọi chia sẻ:
1. Gánh nặng tội lỗi và sự sa ngã: Ngay trong phân đoạn Galati 6, câu 1 viết: “Hỡi anh em, ví bằng có ai bị bắt ở trong lỗi gì, thì anh em là kẻ có Đức Thánh Linh, hãy lấy lòng mềm mại mà sửa họ lại”. Gánh nặng ở đây là sự yếu đuối, vấp ngã trong đời sống thuộc linh. Việc “gánh vác” không có nghĩa là bỏ qua tội lỗi, nhưng là dùng tinh thần nhu mì, hiền lành để phục hồi anh em mình, giúp họ đứng dậy, chứ không lên án hay đè bẹp họ thêm.
2. Gánh nặng hoạn nạn, bệnh tật và đau buồn: Kinh Thánh dạy: “Hãy vui với kẻ vui, khóc với kẻ khóc” (Rôma 12:15). Sự đồng cảm và hiện diện chính là một cách thức mạnh mẽ để chia sẻ gánh nặng. Gióp, khi gặp tai họa, đã cần sự an ủi (dù những người bạn của ông sau đó lại thêm gánh nặng bằng những lời buộc tội sai lầm).
3. Gánh nặng trách nhiệm và nhu cầu vật chất: Hội Thánh đầu tiên là hình mẫu tuyệt vời: “Vả, trong đám môn đồ chẳng ai lấy của mình có làm của riêng; nhưng kể mọi vật là của chung… Vì trong tín đồ không ai thiếu thốn cả, bởi những người có ruộng hay nhà, đều bán đi, đem tiền bán được đặt dưới chơn các sứ đồ; rồi tùy theo sự cần dùng của mỗi người mà phát cho” (Công vụ 4:32, 34-35). Đây là việc gánh vác gánh nặng tài chính, đảm bảo rằng không một anh chị em nào trong gia đình đức tin phải chịu cảnh túng thiếu.
4. Gánh nặng lo lắng và sợ hãi: Phi-líp 4:6-7 khuyên: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” Đôi khi, gánh vác gánh nặng cho nhau là cùng nhau cầu nguyện, nhắc nhở nhau về lời hứa và sự bình an của Chúa.
Đấng Christ chính là Đấng đã hoàn toàn gánh vác gánh nặng của chúng ta. Lời tiên tri về Ngài đã chép: “Thật người đã mang sự đau ốm của chúng ta, đã gánh sự buồn bực của chúng ta… Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh” (Ê-sai 53:4-5).
Chúa Giê-xu không đứng từ xa để chỉ dạy lý thuyết. Ngài bước vào thế giới đau khổ của con người. Ngài chạm đến người phong hủi, đối diện với kẻ bị xã hội khinh chê, khóc với Ma-ri và Ma-thê trước mộ La-xa-rơ. Cuối cùng, Ngài gánh lên thân mình gánh nặng tội lỗi của cả nhân loại trên cây thập tự. Điều này cho thấy việc gánh vác gánh nặng có thể đòi hỏi sự hy sinh cá nhân, sự sẵn sàng chịu ô uế (theo nghi thức), và tình yêu thương đến cùng.
Chúa cũng mời gọi chúng ta đến với Ngài để được chia sẻ gánh nặng: “Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ. Ta có lòng nhu mì, khiêm nhường; nên hãy gánh lấy ách của ta, và học theo ta; thì linh hồn các ngươi sẽ được yên nghỉ. Vì ách ta dễ chịu và gánh ta nhẹ nhàng” (Mathiơ 11:28-30). Chúng ta chỉ có thể thực sự gánh vác gánh nặng cho người khác khi chính chúng ta đã đến với Chúa Giê-xu và trao gánh nặng của mình cho Ngài.
Làm thế nào để chúng ta sống ra nguyên tắc này một cách cụ thể?
1. Trong Gia Đình Thuộc Linh – Hội Thánh Địa Phương:
- Lắng nghe tích cực: Dành thời gian lắng nghe anh chị em mình mà không vội vàng phán xét hoặc đưa ra giải pháp ngay lập tức. Đôi khi, việc được lắng nghe đã là một cách xoa dịu gánh nặng rất lớn.
- Thực tế và cụ thể: Thay vì nói “Tôi sẽ cầu nguyện cho bạn”, hãy hỏi “Tôi có thể làm gì cụ thể để giúp bạn lúc này?”. Đó có thể là mua thức ăn, trông trẻ, đưa đi bác sĩ, hoặc hỗ trợ một khoản tài chính nhỏ.
- Hỗ trợ thuộc linh: Hình thành những nhóm nhỏ, đôi bạn cùng tăng trưởng (accountability partners) để có thể tự do chia sẻ những tranh chiến, yếu đuối và cùng nhau cầu nguyện, học Lời Chúa.
2. Trong Gia Đình Tự Nhiên:
- Người chồng, người vợ Cơ Đốc được kêu gọi gánh vác gánh nặng của nhau trong công việc, chăm sóc con cái, và những quyết định tài chính (Ê-phê-sô 5:21).
- Cha mẹ gánh vác gánh nặng của con cái bằng sự dạy dỗ, yêu thương và hướng dẫn chúng trong đường lối Chúa. Con cái, khi trưởng thành, gánh vác gánh nặng cho cha mẹ già bằng sự chăm sóc và tôn kính (I Timôthê 5:4,8).
3. Trong Cộng Đồng Xã Hội:
- Cơ Đốc nhân được kêu gọi thể hiện lòng thương xót với người nghèo, người cô thế (Châm ngôn 19:17; Mathiơ 25:35-40). Việc tham gia các hoạt động từ thiện, thăm viếng người già neo đơn, giúp đỡ người khuyết tật… chính là mở rộng vòng tay gánh vác gánh nặng ra ngoài vòng an toàn của Hội Thánh.
4. Giới Hạn Lành Mạnh: Galati 6:5 dạy: “Vì mỗi người sẽ mang gánh nặng của mình”. Điều này có vẻ mâu thuẫn với câu 2, nhưng thực ra là sự bổ sung quan trọng. Từ “gánh nặng” trong câu 5 là **φορτίον** (phortion), thường chỉ trách nhiệm cá nhân, phần việc, bổn phận của mỗi người. Chúng ta không được gánh vác trách nhiệm cá nhân mà người khác phải tự mình làm (như sự ăn năn, quyết định đức tin, trách nhiệm với hành động của họ). Chúng ta không trở thành “người cứu” hay “người đền tội” cho họ. Chúng ta chia sẻ gánh nặng hoạn nạn, đau khổ (baros), nhưng mỗi người vẫn phải tự mang lấy trách nhiệm cá nhân (phortion) của mình trước mặt Chúa. Việc nhận biết giới hạn này giúp chúng ta tránh kiểm soát, tạo sự ỷ lại, và bản thân không bị kiệt sức.
Việc gánh vác gánh nặng cho nhau không chỉ giúp đỡ người khác, mà còn biến đổi chính chúng ta và Hội Thánh:
- Làm trọn luật pháp của Đấng Christ: Đó là sự vâng lời đem lại niềm vui.
- Xây dựng sự hiệp một: “Hỡi anh em, anh em đã được gọi đến sự tự do; song đừng lấy sự tự do đó làm dịp cho anh em ăn ở theo tánh xác thịt, nhưng hãy lấy lòng yêu thương làm đầy tớ lẫn nhau” (Galati 5:13). Một Hội Thánh biết chia sẻ gánh nặng là một Hội Thánh mạnh mẽ, gắn kết và thu hút.
- Phản chiếu tình yêu của Chúa: Thế gian nhận biết chúng ta là môn đồ Ngài bởi tình yêu thương (Giăng 13:35). Hành động yêu thương cụ thể này là một chứng đạo mạnh mẽ.
- Nhận lãnh sự đáp lại: “Hãy coi chừng kẻo mất phần thưởng của mình” (2 Giăng 1:8). Sự phục vụ trong ân điển không phải để nhận lại, nhưng Chúa hứa sẽ ban thưởng cho lòng trung tín.
Gánh vác gánh nặng cho nhau là một mệnh lệnh, một đặc ân, và là dấu ấn của cộng đồng Cơ Đốc chân chính. Nó bắt nguồn từ tình yêu hy sinh của Đấng Christ – Đấng đã gánh tội lỗi của chúng ta – và được thực hiện qua sức mạnh của Đức Thánh Linh. Đó không phải là cảm xúc nhất thời, mà là một lựa chọn chủ động, đôi khi đòi hỏi sự bất tiện, tốn kém và hy sinh thời gian, công sức.
Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ: quan tâm đến một anh chị em trong nhóm nhỏ, gọi điện hỏi thăm người già cả, hoặc đơn giản là dừng lại để lắng nghe thật sự. Khi chúng ta sống theo “luật pháp của Đấng Christ” này, chính chúng ta sẽ kinh nghiệm được niềm vui sâu nhiệm của sự hiệp một trong Thân Thể Đấng Christ, và thế giới xung quanh sẽ thấy được tình yêu đổi mới của Đấng Cứu Thế Giê-xu.
“Chúa phán: Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối. Vậy, tôi sẽ rất vui lòng khoe mình về sự yếu đuối tôi, hầu cho sức mạnh của Đấng Christ ở trong tôi… Vì khi tôi yếu đuối, ấy là lúc tôi mạnh mẽ” (2 Cô-rinh-tô 12:9-10). Trong sự yếu đuối và gánh nặng của nhau, quyền năng và ân điển của Đấng Christ được bày tỏ cách trọn vẹn.