Cầu nguyện cho kẻ thù nghĩa là gì?

Trong hành trình đức tin Cơ Đốc, có những lời dạy của Chúa Giê-xu không chỉ là đỉnh cao của đạo đức mà còn là một thách thức sâu sắc đối với bản tính tự nhiên của con người. Một trong những lời dạy mang tính nghịch lý và biến đổi mạnh mẽ nhất chính là: “Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 5:44). Vậy, “cầu nguyện cho kẻ thù” thực sự mang ý nghĩa gì? Đây không phải là một kỹ thuật tâm lý hay chiến lược ngoại giao, mà là một mệnh lệnh căn bản, bắt nguồn từ chính bản tính của Đức Chúa Trời và được bày tỏ trọn vẹn nơi thập tự giá của Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá nền tảng Kinh Thánh, ý nghĩa thần học, và ứng dụng thực tiễn của mệnh lệnh quan trọng này.

Trọng tâm của giáo lý này nằm trong Bài Giảng Trên Núi – hiến pháp của Vương Quốc Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu phán:

“Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch. Song ta nói cùng các ngươi: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi, hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác.” (Ma-thi-ơ 5:43-45).

Tại đây, Chúa Giê-xu đối lập giữa sự giải thích méo mó của truyền thống (yêu người lân cận và *ghét kẻ thù*) với tiêu chuẩn trọn vẹn của Nước Trời. Động từ “yêu” trong nguyên ngữ Hy Lạp là **agapao** (ἀγαπάω), chỉ về tình yêu mang tính quyết định, có chủ ý, vô điều kiện và hy sinh, chứ không phải tình cảm tự nhiên (phileo). Còn “kẻ thù” (echthros, ἐχθρός) chỉ về cả kẻ thù cá nhân lẫn kẻ thù thuộc linh, những người chống đối và gây hại.

Hành động “cầu nguyện cho” là biểu hiện cụ thể và đầu tiên của tình yêu agape đó. Cầu nguyện không phải là mong muốn kẻ thù được mọi sự theo ý họ, mà là đem họ vào trong mối quan hệ với Đức Chúa Trời – Đấng Công Bình và Yêu Thương. Mục đích của mệnh lệnh này được Chúa Giê-xu chỉ rõ: “Hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời”. Đây là dấu ấn của con cái Đức Chúa Trời – bắt chước Cha Thiên Thượng, Đấng ban ơn phước chung cho cả người công bình lẫn kẻ độc ác.

Lời dạy của Chúa Giê-xu không dừng ở lý thuyết, nhưng được Ngài thực hành một cách trọn vẹn và mạnh mẽ nhất trong chính giờ phút đau thương tột cùng. Trên thập tự giá, khi những kẻ thù nghịch – gồm những người lính La Mã và các thủ lãnh Do Thái giáo – đang hành hạ Ngài, Chúa Giê-xu đã cất lời cầu nguyện:

“Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì.” (Lu-ca 23:34).

Lời cầu nguyện này là đỉnh cao của ân điển. Trong tiếng Hy Lạp, từ “tha” (aphiēmi, ἀφίημι) có nghĩa là “buông bỏ, xóa bỏ, tha thứ”. Chúa Giê-xu không cầu xin Cha trừng phạt họ, mà cầu xin sự tha thứ dựa trên sự hiểu biết (hoặc thiếu hiểu biết) của họ. Điều này không có nghĩa họ vô tội, nhưng biểu lộ lòng thương xót của Đấng Cứu Thế ngay cả khi Ngài đang gánh chịu hậu quả tội lỗi của họ. Đây chính là bản chất của sự chuộc tội: Chúa Giê-xu, là Chiên Con không tì vết, cầu thay cho chính những kẻ phạm tội nghịch cùng Ngài.

Sứ đồ Phi-e-rơ sau này cũng nhắc lại nguyên tắc này: “Người chẳng hề phạm tội, trong miệng Người chẳng có chút chi dối trá; Người bị rủa mà chẳng rủa lại, chịu nạn mà chẳng hề ngăm dọa, nhưng cứ phó mình cho Đấng xử đoán công bình.” (I Phi-e-rơ 2:22-23).

Các sứ đồ, được biến đổi bởi Chúa Thánh Linh, đã tiếp tục rao giảng và thực hành lẽ thật này. Sứ đồ Phao-lô viết cho Hội thánh tại Rô-ma:

“Hãy chúc phước cho kẻ bắt bớ anh em, hãy chúc phước, đừng nguyền rủa... Chớ lấy ác trả ác cho ai... Nếu kẻ thù mình có đói, hãy cho ăn; có khát, hãy cho uống... Đừng để điều ác thắng mình, nhưng hãy lấy điều thiện thắng điều ác.” (Rô-ma 12:14, 17, 20-21).

Ở đây, “chúc phước” (eulogeō, εὐλογέω) song hành với “cầu nguyện cho”. Nó bao hàm việc nói ra những lời tốt lành, mong ước và cầu xin phước hạnh thuộc linh từ Đức Chúa Trời cho người đó. Phao-lô cũng trích dẫn Châm ngôn 25:21-22 để nhấn mạnh rằng hành động yêu thương này như “để than đỏ hồng trên đầu” kẻ thù – một hình ảnh có thể ám chỉ đến sự xấu hổ, hối cải, hoặc sự phán xét của Đức Chúa Trời dành cho họ. Mục tiêu cuối cùng không phải là sự báo thù của chúng ta, mà là để *“đừng để điều ác thắng mình”* – nghĩa là bảo vệ tấm lòng chúng ta khỏi sự cay đắng và trở nên giống kẻ ác.

Tương tự, trong I Tê-sa-lô-ni-ca 5:15, Phao-lô khuyên: “Hãy giữ, đừng có ai lấy ác báo ác cho kẻ nào; nhưng hãy tìm điều thiện luôn luôn, đối với nhau và đối với mọi người.”

Việc cầu nguyện cho kẻ thù không phải là một hành động cảm tính, mà có nền tảng thần học vững chắc:

• 1. Phản Chiếu Bản Tính Của Đức Chúa Trời: Như Chúa Giê-xu đã chỉ ra, Cha Thiên Thượng “khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành” (Ma-thi-ơ 5:45). Ân điển chung (common grace) của Đức Chúa Trời trải rộng cho mọi người. Khi chúng ta cầu nguyện cho kẻ thù, chúng ta tham gia vào việc bày tỏ tính cách yêu thương và khoan dung của Ngài.
• 2. Làm Chứng Cho Tin Lành Cứu Rỗi: Hành động này phá vỡ vòng xoáy của tội lỗi (lấy ác trả ác). Nó là một chứng cớ hùng hồn về quyền năng biến đổi của Đấng Christ. Kẻ thù có thể thắc mắc: “Tại sao họ lại làm điều này?”, từ đó mở ra cánh cửa để chia sẻ về ân điển.
• 3. Giải Phóng Chính Tấm Lòng Của Người Tin Chúa: Cầu nguyện cho kẻ thù là liều thuốc giải cho sự cay đắng, oán giận và mong muốn báo thù. Khi chúng ta cầu thay cho người khác, tấm lòng chúng ta bắt đầu được Chúa Thánh Linh chạm đến và biến đổi. Chúng ta trao phó sự phán xét cho Đức Chúa Trời công bình (Rô-ma 12:19).
• 4. Là Vũ Khí Thuộc Linh Mạnh Mẽ: Sứ đồ Phao-lô nói về những “sự cầu nguyện thiết tha” (Cô-lô-se 4:12). Cầu nguyện cho kẻ thù là tham gia vào trận chiến thuộc linh, không phải chống lại con người bằng xương thịt, mà là chống lại thế lực tối tăm đứng sau (Ê-phê-sô 6:12). Chúng ta cầu xin Đức Chúa Trời can thiệp, hoặc biến đổi kẻ thù, hoặc ngăn chặn ý đồ ác của họ theo ý muốn tốt lành của Ngài.

Làm thế nào để chúng ta có thể thực hành mệnh lệnh đầy thách thức này một cách cụ thể?

• 1. Xác Định “Kẻ Thù” Trong Bối Cảnh Của Bạn: “Kẻ thù” có thể là người phản bội, nói xấu, đối xử bất công với bạn; một đồng nghiệp luôn gây khó dễ; một người thân gây tổn thương sâu sắc; hay thậm chí là những nhóm người, hệ tư tưởng chống đối đức tin của bạn. Hãy thành thật với Chúa về nỗi đau và sự oán giận.
• 2. Bắt Đầu Bằng Sự Thành Thật Trong Lời Cầu Nguyện: Bạn không cần phải giả vờ có cảm xúc tích cực. Hãy bắt đầu bằng việc thưa với Chúa: “Lạy Chúa, con đang rất đau và giận người này. Lời Chúa dạy con phải cầu nguyện cho họ. Xin Chúa giúp con vượt qua cảm xúc của mình và ban cho con tấm lòng muốn vâng lời Ngài.”
• 3. Nội Dung Cầu Nguyện Có Thể Theo Các Hướng:
  • Cầu cho sự cứu rỗi của họ: “Lạy Chúa, xin Cha hãy cảm động lòng người này, đem họ đến với sự ăn năn và nhận biết Chúa Giê-xu.”
  • Cầu cho phước hạnh thuộc linh và thuộc thể: “Xin Chúa ban phước trên đời sống, gia đình, công việc của họ.”
  • Cầu xin sự công bình và ý muốn Chúa được nên: “Nếu họ đang làm điều sai trái, xin Chúa hoặc thay đổi lòng họ, hoặc ngăn chặn hành động của họ theo cách Ngài thấy là tốt nhất.”
  • Cầu cho mối quan hệ được chữa lành (nếu có thể): “Xin Chúa hàn gắn, và dạy con biết ứng xử trong sự khôn ngoan và yêu thương.”
• 4. Kết Hợp Với Hành Động Cụ Thể: Cầu nguyện phải dẫn đến hành động khi có cơ hội. Đó có thể là một lời chào, một cử chỉ tử tế, hoặc từ chối tham gia vào việc nói xấu lại họ (Rô-ma 12:17, 20).
• 5. Kiên Trì Và Tin Cậy: Sự thay đổi có thể không thấy ngay. Hãy kiên trì, tin rằng Chúa đang hành động trong lòng bạn và trong hoàn cảnh. Sự bình an của Đức Chúa Trời sẽ gìn giữ lòng và trí bạn (Phi-líp 4:6-7).

Cầu nguyện cho kẻ thù không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là sức mạnh của tình yêu thánh khiết đến từ Đức Chúa Trời. Đó là hành động của đức tin, thừa nhận rằng Chúa là Đấng Phán Xét Công Bình duy nhất và là Đấng Cứu Chuộc đầy lòng thương xót. Khi chúng ta quỳ gối cầu thay cho người đã làm tổn thương mình, chúng ta đang bước theo dấu chân của Chúa Giê-xu, và tuyên bố rằng quyền năng của thập tự giá – quyền năng của sự tha thứ và hòa giải – lớn hơn mọi sự hận thù của con người.

Lời Chúa trong II Cô-rinh-tô 5:18-20 gọi chúng ta là “những kẻ giảng hòa”. Công việc hòa giải bắt đầu từ chính tấm lòng được hòa giải với Đức Chúa Trời, và được bày tỏ qua thái độ hòa giải với người khác, ngay cả với kẻ thù. Ước mong mỗi chúng ta, bởi quyền năng của Chúa Thánh Linh, có thể sống ra mệnh lệnh yêu thương nghịch lý này, để thế gian thấy và nhận biết rằng chúng ta thật là môn đồ của Chúa Cứu Thế Giê-xu (Giăng 13:35).