Có nên xem tivi của Cơ Đốc nhân không?

Trong thời đại kỹ thuật số với vô vàn kênh truyền hình và nền tảng phát trực tuyến, câu hỏi về việc người tin Chúa có nên xem tivi không là một vấn đề thực tiễn và cần sự khôn ngoan thuộc linh. Không như một số vấn đề đạo đức rõ ràng được Kinh Thánh trực tiếp cấm đoán, việc sử dụng truyền hình nằm trong khu vực “lương tâm” và “sự tự do Cơ Đốc”. Bài viết nghiên cứu này sẽ khảo sát các nguyên tắc Kinh Thánh nền tảng để giúp mỗi tín hữu có thể đưa ra quyết định sáng suốt, vinh hiển Chúa và gây dựng đức tin cho bản thân.

Kinh Thánh không đề cập đến “tivi”, nhưng cung cấp cho chúng ta những nguyên tắc vĩnh cửu để đánh giá mọi phương tiện truyền thông và giải trí. Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là sự kêu gọi nên thánh.

“Vì có lời chép: Hãy nên thánh, vì ta là thánh.” (I Phi-e-rơ 1:16, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Từ “thánh” trong tiếng Hy Lạp là hagios (ἅγιος), mang nghĩa “được biệt riêng ra”, “thuộc về Thượng Đế”. Đời sống của Cơ Đốc nhân được kêu gọi biệt riêng khỏi những điều ô uế của thế gian để thuộc về Chúa. Điều này đặt ra câu hỏi: Nội dung tôi đang xem có giúp tôi sống đời sống biệt riêng đó, hay nó đang kéo tôi hòa lẫn với những giá trị trái ngược với Tin Lành?

Nguyên tắc thứ hai là sự quản lý (stewardship). Mọi thứ chúng ta có – thời gian, tài chính, tâm trí – đều là ủy thác từ Chúa. Phao-lô nhắc nhở:

“Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (I Cô-rinh-tô 10:31)

Thời gian là một tài nguyên quý giá. Chúng ta có đang “chuộc thì giờ” (Ê-phê-sô 5:16) hay đang lãng phí nó trước màn hình? Một nghiên cứu thực tế về thời gian xem tivi trung bình sẽ cho thấy đây là một lĩnh vực quản lý quan trọng.

Thay vì một danh sách cấm đoán cứng nhắc, Kinh Thánh dạy chúng ta tập luyện tâm trí để nhận biết và theo đuổi những gì tốt lành.

“Rốt lại, hỡi anh em, phàm điều chi chân thật, điều chi đáng tôn, điều chi công bình, điều chi thanh sạch, điều chi đáng yêu chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến.” (Phi-líp 4:8)

Đây chính là “bộ lọc” tuyệt vời cho mọi nội dung truyền hình. Chúng ta có thể tự hỏi:

- Chân thật: Chương trình này có tôn trọng sự thật không? Hay nó cổ vũ sự dối trá, lừa gạt?
- Công bình: Nó có trình bày sự công bằng theo quan điểm của Chúa? Hay bênh vực điều ác, nhạo báng người ngay lành?
- Thanh sạch: Nội dung có khiêu dâm, bạo lực vô cớ, ngôn ngữ tục tĩu không? Từ “thanh sạch” (Hy Lạp: hagnos) nhấn mạnh sự trong sạch về đạo đức và tình dục.
- Đáng yêu chuộng/ có tiếng tốt: Liệu tôi có cảm thấy thoải mái khi xem chương trình này với Chúa Giê-xu ngồi cạnh? Tôi có giới thiệu nó cho một tín hữu non trẻ không?

Một nguyên tắc cảnh báo mạnh mẽ khác đến từ Thi Thiên 101:3: “Tôi chẳng sẽ để vật đê tiện trước mặt tôi; Tôi ghét công việc kẻ bội nghịch; Nó chẳng hề dính díu với tôi.” “Vật đê tiện” ở đây có thể hiểu là những hình ảnh, câu chuyện làm giảm giá trị con người, cổ vũ tội lỗi một cách tinh vi.

Sứ đồ Phao-lô cảnh báo về sự tranh chiến không phải với thịt và huyết, mà với các thế lực thuộc linh (Ê-phê-sô 6:12). Truyền hình có thể là một trong những “cánh cửa” mà những ảnh hưởng xấu xâm nhập vào tâm trí chúng ta.

“Hãy giữ cho khéo cái lòng của con, Vì các nguồn sự sống do nơi nó mà ra.” (Châm Ngôn 4:23)

Tâm trí (tiếng Hy Lạp: nous) là nơi diễn ra sự biến hóa bởi sự đổi mới (Rô-ma 12:2). Những gì chúng ta xem sẽ định hình:

- Niềm tin và giá trị: Các chương trình có củng cố niềm tin vào Chúa, gia đình, sự thánh khiết? Hay nó bào mòn chúng bằng cách bình thường hóa tội lỗi (ngoại tình, tham lam, trả thù), và nhạo báng các giá trị Cơ Đốc?
- Cảm xúc và ước muốn: Nó có khơi gợi sự thèm muốn xác thịt (I Giăng 2:16), sự ganh tị, hay lòng tham không? Hay nó nuôi dưỡng tình yêu thương, lòng biết ơn và sự bình an?
- Mối quan hệ: Thời gian xem tivi có đang chiếm chỗ thời gian cầu nguyện, học Kinh Thánh, giao tế với gia đình và Hội Thánh không?

Đây là một khía cạnh quan trọng. Một tín hữu trưởng thành có thể xem một chương trình nào đó mà lương tâm vẫn bình an, nhờ sự hiểu biết và đức tin vững vàng. Tuy nhiên, sự tự do của chúng ta không được trở thành cái cớ làm vấp ngã cho người khác.

“Nhưng hãy giữ lấy, kẻo sự tự do mình làm dịp cho kẻ yếu đuối vấp phạm.” (I Cô-rinh-tô 8:9)

Nếu việc tôi xem một chương trình bạo lực hay có yếu tố nhạy cảm khiến một tín hữu non trẻ bắt chước và sa ngã, tôi đã phạm tội với Christ (I Cô-rinh-tô 8:12). Đây là tình yêu thương thực tế: hạn chế tự do vì ích lợi của anh chị em mình.

Hơn nữa, chúng ta phải thành thật với chính mình: “Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng để sự gì bắt phục được tôi.” (I Cô-rinh-tô 6:12). Việc xem tivi có trở thành thói quen khó bỏ, một sự “nô lệ” chiếm lấy thời gian và tâm trí tôi không?

Dựa trên các nguyên tắc trên, đây là một số áp dụng cụ thể:

1. Thiết Lập Bộ Lọc Cá Nhân:
- Tự kiểm tra: Trước khi bật tivi, hãy cầu nguyện ngắn và hỏi: “Chúa ơi, việc này có ích lợi thuộc linh không? Có giúp con nghỉ ngơi thật sự để phục vụ Chúa tốt hơn không?”
- Áp dụng Phi-líp 4:8: Dán câu này gần tivi như một lời nhắc nhở.
- Đánh giá sau khi xem: Cảm xúc, tư tưởng của tôi sau chương trình là gì? Bình an hay bức rức? Hướng về Chúa hay về thế gian?

2. Quản Lý Thời Gian Cách Chủ Động:
- Đặt giới hạn thời gian xem cụ thể mỗi ngày/tuần.
- Ưu tiên: đảm bảo đã dành thời gian cho Chúa (cầu nguyện, Kinh Thánh), gia đình, và các trách nhiệm trước.
- Có “ngày nghỉ truyền thông” trong tuần để tĩnh tâm và kết nối thực tế.

3. Lựa Chọn Nội Dung Có Chủ Đích:
- Chủ động chọn kênh, chương trình thay vì “lướt” vô định. Lập kế hoạch xem từ trước.
- Ưu tiên các nội dung gây dựng: phim tài liệu về thiên nhiên kỳ diệu của Chúa, phim lịch sử, các chương trình lành mạnh về gia đình, hoặc thậm chí một số phim Cơ Đốc có thông điệp tốt (nhưng vẫn cần phân biệt dựa trên Kinh Thánh).
- Xem cùng gia đình và thảo luận góc nhìn Cơ Đốc về các tình huống trong phim.

4. Sẵn Sàng Từ Bỏ & Tìm Kiếm Sự Thay Thế:
- Nếu một chương trình, dù hay, khiến bạn vấp phạm (ví dụ: gây ra sự thèm muốn không lành mạnh, hoài nghi đức tin), hãy can đảm tắt đi. Đây là hành động của sự nên thánh.
- Tìm kiếm các hoạt động thay thế: đọc sách Cơ Đốc, nghe nhạc thờ phượng, phục vụ, trò chuyện với bạn hữu tin Chúa, đi dạo và ngắm công trình sáng tạo của Chúa.

Câu trả lời cho “Cơ Đốc nhân có nên xem tivi không?” không phải là “có” hoặc “không” tuyệt đối, mà là: “Có, với sự khôn ngoan, tiết độ và nhạy bén thuộc linh.” Truyền hình, tự nó, chỉ là một công cụ. Vấn đề nằm ở nội dung chúng ta tiếp nhận và tác động của nó đến tâm linh chúng ta.

Là con cái của sự sáng, chúng ta được kêu gọi bước đi cách khôn ngoan, “xét xem điều chi là đẹp lòng Chúa” (Ê-phê-sô 5:8-10). Hãy để Lời Chúa trong Phi-líp 4:8 làm tiêu chuẩn tối cao. Hãy quản lý thời gian như người quản gia trung tín. Và trên hết, hãy tìm kiếm sự thỏa lòng, niềm vui và sự nghỉ ngơi thật sự trong mối tương giao với Chúa Giê-xu Christ – Người là nguồn giải trí, sự sáng và sự sống vĩnh cửu.

“Hỡi kẻ rất yêu dấu, ... hãy tự giữ lấy mình về hình tượng.” (I Giăng 5:21)

Ước mong mỗi chúng ta, qua sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh, có thể sử dụng mọi phương tiện truyền thông, kể cả tivi, một cách khiến Chúa được tôn cao và đời sống chúng ta được gây dựng.