Cherubim là gì?

Trong khải tượng về các thiên sứ và thế giới thuộc linh, Kinh Thánh đề cập đến nhiều tạo vật khác nhau phục vụ trước ngôi Đức Chúa Trời. Trong số đó, **Cherubim** (số ít: Cherub; tiếng Hê-bơ-rơ: כְּרוּב, *keruv*) nổi bật lên như những thực thể hùng mạnh và bí ẩn, gắn liền mật thiết với sự hiện diện, vinh quang và ngai tòa của Đấng Tạo Hóa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào khái niệm, hình ảnh, vai trò và ý nghĩa thần học của Cherubim dựa trên Lời Đức Chúa Trời, đồng thời rút ra những bài học ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin của Cơ Đốc nhân.

Cherubim xuất hiện lần đầu tiên ngay sau khi tội lỗi xâm nhập vào thế gian. Sau khi A-đam và Ê-va phạm tội và bị đuổi khỏi vườn Ê-đen, Kinh Thánh chép:

"Vậy, Ngài đuổi loài người ra khỏi vườn, rồi đặt tại phía đông vườn Ê-đen các **Chê-ru-bin** với cây gươm lưỡi chói lòa, để giữ con đường đi đến cây sự sống." (Sáng-thế Ký 3:24)

Ở đây, chức năng đầu tiên của Cherubim được bày tỏ: **người canh giữ**. Chúng đứng giữa sự thánh khiết của Đức Chúa Trời và tội lỗi của con người, bảo vệ con đường đến cây sự sống. Hình ảnh "cây gươm lưỡi chói lòa" (hay "lưỡi gươm quay lộn", *lahat ha-herev ha-mithhappeketh*) biểu thị sự phán xét thánh khiết không thể vượt qua. Điều này thiết lập một chân lý quan trọng: sự hiện diện của Đức Chúa Trời tuyệt đối thánh khiết và không thể tiếp cận bởi tội nhân nếu không có sự chuộc tội.

Chức năng canh giữ và liên hệ với sự hiện diện của Đức Chúa Trời được thể hiện rõ nét nhất trong **Nắp Thi Ân** (*kapporeth*, כַּפֹּרֶת) trên Hòm Giao Ước. Đức Chúa Trời truyền lệnh cho Môi-se:

"Ngươi cũng hãy làm hai **chê-ru-bim** bằng vàng đánh giát, để hai đầu nó ở nơi hai đầu nắp thi ân. ... Hai chê-ru-bim sẽ sè cánh ra, che trên nắp thi ân, đối diện nhau và xây mặt vào nắp thi ân." (Xuất Ê-díp-tô Ký 25:18, 20)

Nắp thi ân là nơi Đức Chúa Trời hứa sẽ gặp gỡ dân sự Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 25:22). Các Cherubim bằng vàng này, với cánh giương ra, không chỉ trang trí mà còn biểu thị sự bảo vệ và tôn thờ hướng về nơi cực thánh - nơi huyết chuộc tội được rảy hằng năm vào Ngày Chuộc Tội (Lê-vi Ký 16:14-15). Chúng là biểu tượng cho sự hiện diện thánh khiết của Đức Chúa Trời đang ngự trên các lời hứa và giao ước của Ngài.

Khải tượng chi tiết và sống động nhất về Cherubim được tìm thấy trong sách của nhà tiên tri Ê-xê-chi-ên, đặc biệt là chương 1 và 10. Trong khải tượng về ngai Đức Chúa Trời, Ê-xê-chi-ên mô tả những "sinh vật sống" (*chayyoth*, חַיּוֹת) mà sau này ông nhận ra chính là **Chê-ru-bim** (Ê-xê-chi-ên 10:20).

Hình dáng của Cherubim theo Ê-xê-chi-ên 1:5-14 bao gồm:

• Bốn mặt: Mặt người (biểu thị trí tuệ), mặt sư tử (biểu thị uy quyền, dũng mạnh), mặt bò đực (biểu thị sức mạnh phục vụ), và mặt chim ưng (biểu thị sự nhanh nhẹn, tầm nhìn thiên quốc).
• Bốn cánh: Hai cánh giương lên chạm nhau, hai cánh che thân mình.
• Tay người dưới cánh: Biểu thị khả năng hành động và thực thi.
• Chân thẳng, bàn chân như chân bò con, lóng lánh như đồng bóng nhoáng.
• Di chuyển theo Thánh Linh: Chúng di chuyển thẳng tới, không quay lại, và linh sống động bên trong chúng (câu 12, 20).
• Liên kết với "bánh xe trong bánh xe" đầy mắt: Biểu thị sự toàn tri, hiện diện khắp nơi và sự vận hành hoàn hảo theo ý chỉ của Đức Chúa Trời.

Ê-xê-chi-ên nhấn mạnh rằng những sinh vật này tràn đầy **mắt** (Ê-xê-chi-ên 10:12), biểu tượng cho sự thông suốt, toàn tri và sự tỉnh thức hoàn toàn. Tiếng động của đôi cánh chúng "như tiếng nước lớn, như tiếng của Đấng Toàn Năng, tiếng ồn như tiếng của một đạo binh" (Ê-xê-chi-ên 1:24), cho thấy sự oai nghi và quyền năng khủng khiếp đi kèm với sự hiện diện của Đức Chúa Trời.

Trong sách Khải Huyền, sứ đồ Giăng cũng nhìn thấy những sinh vật tương tự xung quanh ngai Đức Chúa Trời:

"Chung quanh ngai có bốn con sinh vật, **mình đằng trước và đằng sau đều đầy những mắt**... Con thứ nhất giống như sư tử, con thứ hai như bò đực, con thứ ba có mặt như mặt người, con thứ tư như chim phụng hoàng đang bay." (Khải Huyền 4:6-7)

Sự tương đồng với khải tượng của Ê-xê-chi-ên là rõ ràng, mặc dù có một số khác biệt nhỏ về thứ tự và mô tả. Điểm chung then chốt là chúng không ngừng kêu lên: **"Thánh thay, thánh thay, thánh thay là Chúa, là Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng trước đã có, hiện có và còn đến!"** (Khải Huyền 4:8). Đây là **chức năng trọng tâm** của Cherubim: chúng là những thực thể thờ phượng tối cao, liên tục tôn cao sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời.

Tổng hợp từ các phân đoạn Kinh Thánh, chúng ta có thể thấy các vai trò chính của Cherubim:

1. Người Canh Giữ Sự Thánh Khiết của Đức Chúa Trời: Như ở vườn Ê-đen và trên nắp thi ân, Cherubim bảo vệ sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời khỏi sự ô uế của tội lỗi.
2. Ngai và Phương Tiện Di Chuyển của Đấng Tạo Hóa: Trong khải tượng Ê-xê-chi-ên, Cherubim được mô tả như là "ngai" hay là phương tiện di chuyển của vinh quang Đức Chúa Trời (Ê-xê-chi-ên 1:26, 10:1). Điều này nhấn mạnh uy quyền tối thượng và sự hiện diện động của Chúa.
3. Những Thực Thể Thờ Phượng Tối Cao: Chức vụ không ngừng của chúng là tôn vinh, tán tụng sự thánh khiết, quyền năng và sự vĩnh hằng của Đức Chúa Trời (Ê-sai 6:2-3 song song với Seraphim; Khải Huyền 4:8).
4. Biểu Tượng của Sự Hiện Diện và Vinh Quang của Đức Chúa Trời: Sự hiện diện của chúng trong nơi chí thánh đền tạm/đền thờ đánh dấu nơi ngự của Đức Chúa Trời (I Sa-mu-ên 4:4; II Các Vua 19:15; Thi Thiên 80:1, 99:1).
5. Thực Thi Sự Phán Xét: Trong Ê-xê-chi-ên 9-10, vinh quang của Đức Chúa Trời rời khỏi đền thờ ô uế trên các Cherubim, và than lửa từ giữa các Cherubim được rải ra trên thành để phán xét (Ê-xê-chi-ên 10:2).

Phân biệt Cherubim với Seraphim: Trong khi Cherubim thường được mô tả gắn liền với ngai, sự thánh khiết được canh giữ và sự di chuyển của Đức Chúa Trời, thì **Seraphim** (tiếng Hê-bơ-rơ: *seraphim*, שְׂרָפִים, có nghĩa là "những kẻ cháy sáng") lại được mô tả rõ nhất trong Ê-sai 6. Chúng đứng trên ngai, có sáu cánh (hai che mặt, hai che chân, hai để bay), và kêu lên "Thánh thay..." Chức năng chính của Seraphim dường như tập trung vào sự thờ phượng thanh tẩy, như một Seraph đã dùng than lửa từ bàn thờ thanh tẩy môi miệng của Ê-sai. Cả hai đều là thiên sứ cao cấp, nhưng có những chức năng và biểu tượng khác nhau.

Điểm đáng kinh ngạc nhất trong nghiên cứu về Cherubim là cách Lời Chúa ứng nghiệm chức năng của chúng nơi thân vị và công tác của **Chúa Giê-xu Christ**. Sứ đồ Phao-lô, dưới sự linh cảm của Đức Thánh Linh, đã gọi Chúa Giê-xu là "**Nắp Thi Ân**" (Rô-ma 3:25, bản dịch sát nghĩa từ *hilasterion*, ἱλαστήριον).

Điều này mang ý nghĩa thần học sâu sắc:

• Trong Cựu Ước, **huyết chuộc tội** được rảy trên nắp thi ân, nơi có hai Cherubim canh giữ, để tạm thời che đậy tội lỗi (Lê-vi Ký 16:14-15).
• Trong Tân Ước, **Chúa Giê-xu chính là nắp thi ân bằng xương bằng thịt**. Thập tự giá của Ngài là nơi huyết báu vô tội được đổ ra một lần đủ cả, không phải để che đậy, mà để **cất bỏ** tội lỗi thế gian (Giăng 1:29; Hê-bơ-rơ 9:12, 26).
• Qua sự chết chuộc tội của Ngài, **Chúa Giê-xu đã làm trọn và vượt qua chức năng canh giữ của Cherubim**. Trước đây, Cherubim với gươm lửa ngăn con người tội lỗi đến cây sự sống. Nay, nhờ huyết của Đấng Christ, "con đường mới và sống" đã được mở ra xuyên qua bức màn, tức là chính xác Ngài (Hê-bơ-rơ 10:19-20). Chúng ta được phép "đến gần" ngai ơn phước với lòng đầy trọn trông cậy (Hê-bơ-rơ 4:16).

Chúa Giê-xu không chỉ là Nắp Thi Ân, mà Ngài cũng là hiện thân của **sự thánh khiết** mà Cherubim canh giữ, là **quyền năng** (mặt sư tử), là **tôi tớ phục vụ** (mặt bò đực), là **sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời** (mặt người), và là **Đấng từ trời xuống, lên trời lại** (mặt chim ưng). Ngài chính là trung tâm của sự thờ phượng mà tất cả thiên sứ, bao gồm Cherubim, đều hướng về.

Những lẽ thật về Cherubim không chỉ là kiến thức thuộc linh, mà còn mang lại những bài học quý báu cho cuộc sống hằng ngày:

1. Tôn Cao Sự Thánh Khiết của Đức Chúa Trời: Hình ảnh Cherubim liên tục kêu "Thánh thay!" nhắc nhở chúng ta về bản chất tuyệt đối thánh khiết của Đức Chúa Trời chúng ta thờ phượng. Điều này kêu gọi chúng ta sống một đời sống thánh khiết, "hãy nên thánh, vì ta là thánh" (I Phi-e-rơ 1:16), và đến gần Chúa với lòng kính sợ chân thật.
2. Sống Với Nhận Thức Về Sự Hiện Diện của Chúa: Cherubim gắn liền với nơi Đức Chúa Trời ngự. Là đền thờ của Đức Thánh Linh (I Cô-rinh-tô 6:19), chúng ta nên ý thức rằng Đức Chúa Trời luôn hiện diện trong đời sống mình. Mọi tư tưởng, hành động, lời nói đều ở trước mặt Ngài – Đấng được "đầy dẫy những mắt".
3. Tinh Thần Thờ Phượng Không Ngừng: Cherubim không bao giờ ngừng thờ phượng. Điều này thách thức chúng ta biến đời sống mình thành của lễ thờ phượng sống động (Rô-ma 12:1), không chỉ trong nhà thờ mà trong mọi việc làm, lời ca ngợi và thái độ biết ơn hằng ngày.
4. Trân Quyền Được Đến Gần Nhờ Huyết Châu Báu: Mỗi khi đọc về Cherubim canh giữ lối vào, chúng ta càng cảm tạ Chúa Giê-xu vì nhờ Ngài, chúng ta được tự do vào nơi chí thánh. Điều này củng cố đức tin của chúng ta trong sự cầu nguyện và tiếp cận với Đức Chúa Trời, không dựa trên sự công bình của mình, mà dựa trên công lao của Đấng Christ.
5. Sự Vâng Phục Tuyệt Đối Theo Ý Chỉ Chúa: Cherubim di chuyển theo sự chỉ dẫn của Thánh Linh một cách tức thì và chính xác. Đời sống chúng ta cũng cần được Đức Thánh Linh hướng dẫn, sẵn sàng vâng theo ý muốn Chúa dù có thể không hiểu hết mọi đường lối Ngài.

Cherubim là những thực thể thiên sứ cao cấp, đầy quyền năng và vinh quang, được tạo dựng để canh giữ sự thánh khiết của Đức Chúa Trời, làm phương tiện cho ngai Ngài, và đặc biệt là không ngừng tôn thờ Ngài. Từ vườn Ê-đen đến nắp thi ân, từ khải tượng của Ê-xê-chi-ên đến sự hiện thấy của Giăng, hình ảnh Cherubim luôn nhắc nhở chúng ta về sự cao cả, oai nghi và thánh khiết tuyệt đối của Đấng Tạo Hóa.

Tuy nhiên, vinh quang cao trọng nhất không nằm ở chính các Cherubim, mà ở Đấng mà chúng tôn thờ và canh giữ. Và trong kế hoạch cứu chuộc kỳ diệu, **Chúa Giê-xu Christ** đã trở thành Nắp Thi Ân cuối cùng và trọn vẹn, mở ra con đường vào sự hiện diện của Đức Chúa Trời cho bất cứ ai tin nhận Ngài. Ước gì sự hiểu biết về các thực thể thiên sứ này không dừng lại ở sự tò mò, mà đưa chúng ta vào sự kinh sợ, thờ phượng sâu nhiệm hơn và lòng biết ơn tràn đầy về ân điển được đến gần trong Đấng Christ. Hãy để cuộc đời chúng ta cũng vang lên lời tôn vinh: **"Thánh thay, thánh thay, thánh thay là Chúa, là Đức Chúa Trời Toàn Năng!"**