Kinh Thánh nói gì về việc gián điệp/nghe trộm?

Trong thời đại kỹ thuật số, khái niệm về việc thu thập thông tin cách bí mật, nghe lén, hoặc do thám trở nên phức tạp và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Từ những ứng dụng theo dõi, hack tài khoản mạng xã hội, cho đến việc nghe trộm cuộc trò chuyện riêng tư, những hành vi này thường xuất phát từ sự nghi ngờ, ghen tuông, tò mò không lành mạnh, hoặc mưu đồ cạnh tranh thiếu lành mạnh. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần tìm hiểu xem Kinh Thánh nói gì về tấm lòng và động cơ đằng sau những hành động này, cũng như những nguyên tắc đạo đức nền tảng mà Lời Chúa đặt ra cho mối quan hệ giữa con người với nhau.

Trước tiên, cần phân biệt: Kinh Thánh không sử dụng từ "gián điệp" (spy) theo nghĩa hiện đại một cách phổ biến, nhưng có ghi lại những sự kiện các thám tử hoặc người được sai đi do thám (thường trong bối cảnh quân sự). Trọng tâm của bài nghiên cứu này là nguyên tắc đạo đức, tấm lòng, và động cơ đằng sau việc cố ý thu thập thông tin cách bí mật, xâm phạm sự riêng tư của người khác với mục đích xấu, thường được gọi chung là "nghe trộm" hoặc "gián điệp" trong đời sống cá nhân và cộng đồng.

1. Câu chuyện những thám tử của Giô-suê (Giô-suê đoạn 2): Đây là một trong những câu chuyện rõ ràng nhất về việc sai người đi "do thám" đất hứa Giê-ri-cô. Hành động này diễn ra trong bối cảnh quân sự cụ thể, theo sự chỉ dẫn của Đức Giê-hô-va (xem Phục Truyền 1:22 và Giô-suê 2:1). Điểm then chốt ở đây không phải là biện minh cho hành vi gián điệp cá nhân, mà là minh họa cho sự vâng lời và chuẩn bị trong kế hoạch lớn hơn của Đức Chúa Trời. Hành động của họ không xuất phát từ sự tò mò cá nhân, ghen tuông hay mưu đồ xấu, mà là một phần của chiến dịch được Đức Chúa Trời chỉ định. Rahab, người đã giúp đỡ các thám tử, được khen ngợi vì đức tin (Hê-bơ-rơ 11:31), chứ không phải vì hành vi gián điệp.

2. Sự khác biệt giữa sự khôn ngoan thận trọng và sự giả dối: Sách Châm Ngôn nói nhiều về sự khôn ngoan trong cách cư xử. Người khôn "thấy điều tai họa bèn ẩn mình" (Châm Ngôn 22:3) - điều này nói về sự thận trọng, nhận biết nguy hiểm, không phải về việc giả dối hay rình mò. Trái lại, Kinh Thánh lên án mạnh mẽ sự giả hình và dối trá. "Người nào giả đò làm ra bộ điên, và ném lửa, tên, sự chết, rồi nói: Tôi chẳng giỡn chơi sao? thì người ấy cũng vậy." (Châm Ngôn 26:18-19). Hành vi nghe trộm thường đi đôi với sự giả dối và lừa gạt.

Nền tảng của các mối quan hệ lành mạnh theo Kinh Thánh dựa trên sự thành thật, yêu thương và tin cậy. Những hành vi như nghe trộm, xâm phạm quyền riêng tư là sự vi phạm trực tiếp các nguyên tắc này.

1. Về sự ngồi lê đôi mách và tiết lộ bí mật:
"Kẻ nào đi thèo lẻo mách chuyện bày tỏ sự kín đáo; còn ai có lòng trung tín che đậy việc." (Châm Ngôn 11:13).
Từ "thèo lẻo mách chuyện" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "rakil", có nghĩa là người đi dạo quanh, buôn chuyện, làm gián điệp. Người như vậy đi "bày tỏ sự kín đáo" (reveals secrets). Ngược lại, người trung tín, đáng tin cậy thì "che đậy việc", tức là tôn trọng sự riêng tư và giữ bí mật. Hành vi nghe trộm thường là bước đầu để thu thập "chuyện" và "bí mật" đem đi mách lẻo.

2. Về tính chất của tình yêu thương:
"Tình yêu thương hay dung thứ mọi sự, tin mọi sự, trông cậy mọi sự, nín chịu mọi sự." (1 Cô-rinh-tô 13:7).
Tình yêu thương theo định nghĩa của Đức Chúa Trời tin mọi sự (nghĩa là sẵn lòng tin tưởng, không nghi ngờ vô căn cứ) và không vui về điều không công bình (câu 6). Nghe trộm xuất phát từ sự nghi ngờ, thiếu tin cậy, và thường tìm kiếm "bằng chứng" cho những nghi ngờ đó, trái ngược hoàn toàn với đặc tính của tình yêu thương chân thật.

3. Về sự gây chia rẽ và tin đồn:
"Người gian tà gieo sự tranh cạnh; kẻ thèo lẻo phân rẽ những bạn thiết cốt." (Châm Ngôn 16:28).
"Lời kẻ thèo lẻo giống như vật thực ngon; nó thấu tận trong ruột." (Châm Ngôn 18:8, 26:22).
Hành vi thu thập thông tin lén lút thường là để phục vụ cho mục đích gây chia rẽ, thỏa mãn sự tò mò độc hại, hoặc gia tăng ảnh hưởng bằng tin đồn. Kinh Thánh gọi đây là công việc của "kẻ gian tà".

Một nguyên tắc thuộc linh quan trọng là mọi sự thuộc về bóng tối đều đối nghịch với bản chất của Đức Chúa Trời.

"Vả, hết thảy sự đã bị quở trách đều được tỏ ra bởi sự sáng; phàm điều chi tỏ ra thì trở nên sự sáng. Cho nên có chép rằng: Người đang ngủ, hãy thức, hãy vùng dậy từ trong đám kẻ chết, thì Đấng Christ sẽ chiếu sáng ngươi. Vậy, hãy cẩn thận về sự ăn ở của anh em, chớ xử mình như người dại dột, nhưng như người khôn ngoan. Hãy lợi dụng thì giờ, vì những ngày là xấu. Vậy chớ nên như kẻ dại dột, nhưng phải hiểu rõ ý muốn của Chúa là thế nào." (Ê-phê-sô 5:13-17).

Hành động nghe trộm, gián điệp thường được thực hiện trong bóng tối, lén lút, giấu giếm. Nó không chịu nổi ánh sáng của sự thật. Một mối quan hệ lành mạnh, một tấm lòng ngay thẳng sẽ tìm cách giải quyết vấn đề qua sự đối thoại trực tiếp, công khai trong tình yêu thương (Ma-thi-ơ 18:15-17), chứ không phải qua các phương tiện lén lút. Chúa Giê-xu phán: "Ai làm theo sự thật thì đến cùng sự sáng, hầu cho các việc của mình được bày tỏ ra là làm bởi Đức Chúa Trời." (Giăng 3:21).

1. Trong Hôn Nhân Và Gia Đình: Sự cám dỗ kiểm tra điện thoại, email của vợ/chồng cách lén lút vì nghi ngờ là rất lớn. Thay vì hành động như một "điệp viên", Kinh Thánh kêu gọi sự giao tiếp cởi mở, thành thật và tin cậy. Nếu có nghi ngờ, hãy cầu nguyện và tìm cách nói chuyện trực tiếp với tấm lòng yêu thương, nhẹ nhàng (Ga-la-ti 6:1). Hãy xây dựng một nền văn hóa gia đình nơi mọi người cảm thấy đủ an toàn để chia sẻ mà không sợ bị phán xét ngay lập tức.

2. Trong Công Việc Và Kinh Doanh: Trong khi việc tìm hiểu thị trường và đối thủ là hợp pháp, có một ranh giới rõ ràng giữa nghiên cứu và hành vi gián điệp công nghiệp, ăn cắp thông tin, hoặc nói xấu đối thủ. Cơ Đốc nhân được kêu gọi làm việc cách ngay thẳng như đang làm cho Chúa (Cô-lô-se 3:23-24). Sự thịnh vượng thật đến từ Chúa (Phục Truyền 8:18), không từ những mánh khóe trong bóng tối.

3. Trong Hội Thánh: Tệ nạn ngồi lê đôi mách, bàn tán sau lưng, thậm chí "do thám" đời tư của người khác để phán xét là điều tối kỵ. Rô-ma 14:13 nhắc nhở: "Vậy chúng ta đừng xét đoán nhau nữa; thà anh em định ý đừng để hòn đá vấp chân trước mặt anh em chị em mình, hay là dịp cho người sa ngã." Thay vì là "điệp viên" tìm lỗi, hãy là người khích lệ, gánh vác gánh nặng cho nhau (Ga-la-ti 6:2).

4. Đối Với Chính Mình: Hãy tự hỏi động cơ sâu xa là gì? Có phải là sự sợ hãi, bất an, ghen tuông, kiểm soát, hay tò mò độc hại? Hãy đem những điều đó ra trong sự cầu nguyện với Chúa. "Hãy trao mọi điều lo lắng mình cho Ngài, vì Ngài hay săn sóc anh em." (1 Phi-e-rơ 5:7). Sự bình an và an ninh thật sự đến từ việc tin cậy nơi sự tể trị và bảo vệ của Đức Chúa Trời, không từ việc cố gắng kiểm soát thông tin và người khác.

Kinh Thánh không trực tiếp nói "đừng làm gián điệp" theo ngôn ngữ hiện đại, nhưng Lời Chúa phán dạy đầy đủ và rõ ràng về tấm lòng, động cơ, và cách cư xử đằng sau những hành vi đó. Nghe trộm, theo dõi lén lút, thu thập thông tin cách gian dối thường xuất phát từ một tấm lòng thiếu tin cậy nơi Đức Chúa Trời và thiếu yêu thương đối với người lân cận. Nó thuộc về vương quốc của bóng tối, sự giả dối và sự chia rẽ.

Lời kêu gọi dành cho chúng ta là sống trong ánh sáng, trong sự thật và trong tình yêu thương. Hãy can đảm đối diện với những nghi ngờ, sợ hãi bằng sự cầu nguyện và đối thoại chân thành. Hãy xây dựng các mối quan hệ trên nền tảng của sự tin cậy và tôn trọng. Hãy nhớ rằng, chính Chúa Giê-xu Christ, Đấng biết hết mọi sự kín nhiệm của lòng người, đã chọn cách yêu thương, tha thứ và phó chính mình Ngài vì chúng ta. Ngài là gương mẫu tối cao của sự thành thật, công bình và tình yêu thương vô điều kiện.

"Sự gì mà anh em nói trong tối tăm sẽ được nghe ra nơi sáng láng; và sự gì mà anh em nói riêng vào tai trong buồng kín, sẽ được rao truyền trên mái nhà. Ta nói cùng các ngươi, là bạn hữu ta: Đừng sợ kẻ giết xác rồi sau không làm gì được nữa. Nhưng ta chỉ cho các ngươi biết phải sợ ai: phải sợ Đấng khi đã giết rồi, có quyền bỏ xuống địa ngục; phải, ta nói cùng các ngươi, ấy là Đấng các ngươi phải sợ." (Lu-ca 12:3-5). Mọi sự đều phơi bày trước mặt Chúa. Thay vì sống trong sự sợ hãi và nghi ngờ lẫn nhau, hãy kính sợ Chúa và sống ngay thẳng trong ánh sáng của Ngài.