Kinh Thánh Nói Gì Về Tham Nhũng?
Tham nhũng không phải là một hiện tượng xã hội hiện đại. Đó là một căn bệnh cổ xưa của lòng người, một sự bẻ cong công lý và lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân. Trong bối cảnh Kinh Thánh, tham nhũng được đề cập một cách thẳng thắn, mạnh mẽ với sự lên án rõ ràng từ Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát quan điểm của Kinh Thánh về tham nhũng dưới nhiều góc độ: luật pháp, lịch sử, ngôn sứ và sự dạy dỗ của Chúa Giê-xu cùng các sứ đồ, đồng thời rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ thường dùng nhất để chỉ hối lộ là "shochad" (שֹׁחַד). Từ này không chỉ đơn thuần là một món quà, mà mang nghĩa "món quà mua chuộc", "vật hối lộ" nhằm làm mờ mắt người khôn ngoan và làm sai lệch lời nói của người công bình (Phục Truyền 16:19). Một từ khác là "mat-tan" (מַתָּן) cũng được dùng trong ngữ cảnh tiêu cực (Châm Ngôn 15:27).
Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ then chốt là "dōron" (δῶρον) (quà tặng) và đặc biệt là "dōrodokia" (δωροδοκία), nghĩa đen là "sự nhận lấy quà tặng" nhưng hàm ý "hối lộ" (I Cô-rinh-tô 6:10 trong một số bản cổ). Hành vi tham nhũng liên quan đến sự tham lam ("pleonexia" - πλεονεξία) và gian ác.
Như vậy, định nghĩa Kinh Thánh về tham nhũng bao gồm: (1) Nhận hoặc đưa hối lộ để làm lệch lạc công lý. (2) Lạm dụng chức vụ, quyền lực được giao để trục lợi cá nhân. (3) Thiên vị người giàu, quyền thế. (4) Tham lam của cải bất chính.
A. Luật Pháp Môi-se: Sự Cấm Đoán Tuyệt Đối
Ngay từ khi lập quốc, luật pháp Đức Chúa Trời đã nghiêm cấm tham nhũng. Điều răn này nhằm bảo vệ nền tảng công lý của xã hội.
"Ngươi chớ nhận hối lộ, vì hối lộ làm cho mù mắt kẻ sáng suốt, và làm cong vạy duyên cớ của người công bình." (Xuất Ê-díp-tô Ký 23:8)
"Chớ làm sự gian ác trong sự xét đoán; chớ thiên vị kẻ nghèo, cũng đừng nể mặt người quyền thế; hãy cứ công bình mà xét đoán kẻ lân cận ngươi... Chớ nhận hối lộ, vì hối lộ làm mù mắt người sáng suốt, và làm hư duyên cớ của người công bình." (Lê-vi Ký 19:15, Phục Truyền 16:19)Luật pháp nhấn mạnh: công lý phải vô tư, không vì tiền bạc hay địa vị. Hối lộ "làm mù mắt" – một hình ảnh mạnh mẽ cho thấy nó phá hủy khả năng phán đoán khách quan.
B. Các Gương Lịch Sử: Hậu Quả Thảm Khốc
Lịch sử Y-sơ-ra-ên ghi lại nhiều bài học đắt giá. Hai con trai của Hê-li là Hóp-ni và Phi-nê-a, với tư cách thầy tế lễ, đã tham lam, lạm dụng của lễ dâng và phạm tội tà dâm tại cửa Đền Tạm. Hậu quả là họ bị Đức Chúa Trời đoán phạt chết, Hòm Giao Ước bị bắt, và nhà Hê-li bị dứt bỏ (I Sa-mu-ên 2:12-17, 22-25; 4:11, 17-18).
Đến thời các tiên tri, tệ tham nhũng đã ăn sâu vào bộ máy quan lại. Tiên tri Sa-mu-ên, khi từ giã chức vụ, đã hỏi dân chúng: "Ta đã nhận của ai một con bò đực hay là một con lừa? Ta đã lừa dối ai? Ta có hà hiếp ai? Ta có nhận của ai vật gì để làm mù mắt ta?" (I Sa-mu-ên 12:3). Sự trong sạch của ông là tấm gương tương phản với sự sa đọa của nhiều nhà lãnh đạo sau này.
C. Tiếng Kêu Gào Của Các Đấng Tiên Tri: Sự Phán Xét Của Đức Chúa Trời
Các tiên tri là tiếng nói công lý mạnh mẽ lên án tham nhũng. Họ tố cáo sự tha hóa của giới lãnh đạo tôn giáo và chính trị.
"Kẻ nào vì tiền mà làm ác, kẻ nào vì một đôi giày mà ham của hối lộ, kẻ nào bán người công bình, và kẻ nào vì tiền mà bán kẻ nghèo." (A-mốt 2:6)
"Các quan trưởng nó ở giữa nó như muông sói cướp mồi, làm đổ máu, hủy diệt mạng sống để được lợi phi nghĩa." (Ê-xê-chi-ên 22:27)
"Các quan trưởng ngươi là kẻ bạn nghịch, đồng lòng với kẻ trộm cướp; hết thảy đều ưa của hối lộ, và đuổi theo sự ban thưởng." (Ê-sai 1:23)Tiên tri Mi-chê tóm lược đạo đức mà Đức Giê-hô-va đòi hỏi: "Hỡi người! Ngài đã tỏ cho ngươi điều gì là thiện; cái điều mà Đức Giê-hô-va đòi ngươi há chẳng phải là làm sự công bình, ưa sự nhân từ và bước đi cách khiêm nhường với Đức Chúa Trời ngươi sao?" (Mi-chê 6:8). Sự công bình ("mishpat" - מִשְׁפָּט) đứng đầu, đối lập trực tiếp với tham nhũng.
A. Sự Dạy Dỗ Của Chúa Giê-xu Christ: Lòng Trong Sạch Và Sự Toàn Vẹn
Chúa Giê-xu không trực tiếp nói đến "tham nhũng" theo nghĩa chính trị, nhưng Ngài lên án mạnh mẽ gốc rễ của nó: lòng tham lam và sự giả hình.
"Chớ tích trữ cho mình của cải ở dưới đất... Vì của cải ngươi ở đâu, thì lòng ngươi cũng ở đó... Ngươi không có thể làm tôi Đức Chúa Trời lại làm tôi Ma-môn nữa." (Ma-thi-ơ 6:19-21, 24)Ma-môn (từ A-ram, "Mammon") tượng trưng cho của cải vật chất trở thành thần tượng. Tham nhũng chính là sự thờ phượng Ma-môn – đặt lợi ích vật chất lên trên lẽ phải và sự vinh hiển của Đức Chúa Trời.
Chúa Giê-xu cũng sống một đời hoàn toàn trong sạch. Sự cám dỗ của Sa-tan trong đồng vắng khi nó đưa ra "mọi nước thế gian cùng sự vinh hiển các nước ấy" nếu Ngài chịu quỳ lạy nó, chính là một dạng cám dỗ tham nhũng quyền lực tối thượng (Ma-thi-ơ 4:8-9). Câu trả lời của Ngài: "Hỡi quỉ Sa-tan, ngươi hãy lui ra! Vì có lời chép: Ngươi phải thờ phượng Chúa là Đức Chúa Trời ngươi, và chỉ hầu việc một mình Ngài mà thôi." (câu 10).
B. Gương Xấu Của Giu-đa Ích-ca-ri-ốt: Sự Tham Lam Dẫn Đến Phản Bội
Giu-đa là một minh họa bi thảm. Ông giữ túi bạc nhưng là một kẻ trộm cắp, thường xuyên lấy bớt tiền chung (Giăng 12:6). Lòng tham đã khiến ông sẵn sàng bán đứng Thầy mình với giá 30 miếng bạc (Ma-thi-ơ 26:14-16). Động cơ tham lam ("pleonexia") đã mở đường cho sự phản bội ghê gớm nhất lịch sử.
C. Lời Dạy Của Các Sứ Đồ: Tránh Xa Sự Bất Chính
Sứ đồ Phao-lô liệt kê rõ ràng những kẻ tham lam ("pleonektai" - πλεονέκται) sẽ không được hưởng nước Đức Chúa Trời (I Cô-rinh-tô 6:9-10). Trong I Ti-mô-thê 6:10, ông cảnh báo: "Cội rễ của mọi điều ác là sự tham tiền bạc". Từ Hy Lạp "philargyria" (φιλαργυρία) nghĩa là "lòng yêu tiền bạc". Đây chính là động cơ thúc đẩy mọi hành vi tham nhũng.
Phao-lô cũng nhấn mạnh phẩm chất của người lãnh đạo Hội Thánh: "Không tham lợi phi nghĩa" (I Ti-mô-thê 3:8, Tít 1:7). Ông tự làm gương: "Ta chẳng ham bạc, vàng, hay là áo xống của ai hết" (Công Vụ 20:33).
Sứ đồ Phi-e-rơ kêu gọi các trưởng lão chăn bầy Đức Chúa Trời cách tự nguyện, "chẳng phải vì lợi gian, nhưng vì sẵn lòng" (I Phi-e-rơ 5:2).
Lời Kinh Thánh về tham nhũng không chỉ dành cho các quan chức chính phủ, mà còn áp dụng sâu sắc cho mọi Cơ Đốc nhân trong mọi lĩnh vực đời sống.
1. Trong Đời Sống Cá Nhân Và Gia Đình:
- Diệt Trừ Lòng Tham: Xét lòng mình trước Chúa. Có đang thèm muốn của cải, địa vị cách bất chính không? Cầu nguyện xin Chúa ban cho lòng thỏa lòng và trung tín trong những điều nhỏ (Châm Ngôn 30:8-9).
- Sống Ngay Thẳng Trong Công Việc: Không tham ô, ăn chặn tài sản của chủ hay công ty. Không nhận "hoa hồng" bất chính, không khai man để trục lợi. "Hãy làm việc bằng chính tay mình... hầu cho mình có đều chi giúp kẻ thiếu thốn" (Ê-phê-sô 4:28).
- Dạy Con Cái Tính Liêm Khiết: Dạy trẻ về sự trung thực, không quay cóp bài, không nói dối để được lợi. Gương của cha mẹ là quan trọng nhất.
2. Trong Hội Thánh Địa Phương:
- Tài Chánh Minh Bạch: Việc quản lý, sử dụng tiền dâng hiến phải minh bạch, có trách nhiệm giải trình (II Cô-rinh-tô 8:20-21). Tránh mọi hình thức "buôn bán" ân điển, bán phép hay lợi dụng chức vụ để vơ vét.
- Lựa Chọn Người Lãnh Đạo: Cần xem xét kỹ phẩm chất "không tham lợi phi nghĩa", "không tham lam" của các chấp sự, trưởng lão (I Ti-mô-thê 3:3,8).
- Không Thiên Vị Người Giàu: Hội Thánh phải là nơi công bình, không nể mặt hay dành ưu tiên cho người giàu có, quyền thế (Gia-cơ 2:1-9).
3. Trong Xã Hội Với Tư Cách Công Dân Và Tín Đồ:
- Là Muối Và Ánh Sáng: Sống liêm chính tại nơi làm việc, trường học, khu phố chính là làm chứng. Từ chối tham gia vào các vòng xoáy "phong bì", hối lộ dù nhỏ nhất. Sự liêm chính đó sẽ sáng như đèn trên giá.
- Cầu Nguyện Cho Nhà Cầm Quyền: "Hãy cầu nguyện cho... hết thảy các bậc vua chúa... để chúng ta được lấy điều nhơn đức và thành thật mà ở đời cho bình tịnh yên ổn" (I Ti-mô-thê 2:1-2). Cầu nguyện cho họ được khôn ngoan, công bình và kính sợ Đức Chúa Trời.
- Lên Tiếng Vì Công Lý: Trong khả năng và cách thức khôn ngoan, Cơ Đốc nhân có thể và nên đóng góp tiếng nói đòi hỏi sự minh bạch, chống tham nhũng, bảo vệ người yếu thế, theo gương các tiên tri.
Kinh Thánh từ đầu đến cuối trình bày một quan điểm nhất quán và cứng rắn về tham nhũng: đó là tội lỗi ghê tởm trước mặt Đức Chúa Trời. Nó bắt nguồn từ lòng tham lam – một hình thức thờ thần tượng, và nó phá hoại công lý, bóc lột người nghèo, làm ô uế xã hội và cả Hội Thánh. Đức Chúa Trời là Đấng Công Bình tuyệt đối, Ngài ghét cân non, trái cân giả (Châm Ngôn 11:1), và Ngài sẽ phán xét mọi sự bất chính.
Là những người đã được cứu chuộc bởi huyết Chúa Giê-xu Christ – Đấng hoàn toàn trong sạch và chẳng hề gian dối (I Phi-e-rơ 2:22) – chúng ta được kêu gọi sống một đời sống mới với tấm lòng và hành động liêm chính. Trong một thế gian đầy rẫy cám dỗ về vật chất và quyền lực, Cơ Đốc nhân phải là những người can đảm giữ vững nguyên tắc công bình của Nước Đức Chúa Trời. Hãy nhớ lời Chúa Giê-xu phán: "Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ" (Ma-thi-ơ 5:6). Sự no đủ thật không đến từ của cải bất chính, mà đến từ chính Đấng Christ và sự công bình của Ngài.
Hãy để sự liêm chính của chúng ta, dù trong việc nhỏ nhất, trở nên lời chứng sống động về Đấng Cứu Thế Giê-xu, Đấng duy nhất có thể biến đổi tấm lòng tham lam thành lòng rộng rãi, và sự bất chính thành lòng yêu chuộng công lý.