Có lý do chính đáng nào cho việc ly hôn ngoài những điều Kinh Thánh nêu rõ không?

Chào bạn, là một nhà nghiên cứu Kinh Thánh, tôi hiểu rằng câu hỏi về ly hôn là một trong những vấn đề gây nhiều đau đớn, tranh cãi và cần sự nhạy cản sâu sắc trong cộng đồng Cơ Đốc. Hôn nhân là giao ước thiêng liêng do Đức Chúa Trời thiết lập (Sáng Thế Ký 2:24), và ý muốn nguyên thủy của Ngài là sự kết hợp trọn đời. Tuy nhiên, trong một thế giới sa ngã, chúng ta phải đối diện với thực tế phức tạp của tội lỗi, sự đổ vỡ và những hoàn cảnh bi thương. Bài viết này sẽ nghiên cứu chuyên sâu những lời dạy rõ ràng của Kinh Thánh, phân tích ngữ cảnh và ngôn ngữ nguyên bản, và cùng nhau suy ngẫm một cách nghiêm túc về câu hỏi: Liệu có những hoàn cảnh nào, ngoài những điều Kinh Thánh nêu rõ, mà một Cơ Đốc nhân có thể xem xét đến quyết định ly hôn với lương tâm được Chúa Thánh Linh hướng dẫn?

Trước khi bàn đến các hoàn cảnh phức tạp, chúng ta phải xác lập nền tảng không thể dịch chuyển từ chính lời Chúa Giê-xu và các sứ đồ.

1. Ý Định Nguyên Thủy và Sự Cứng Lòng (Ma-thi-ơ 19:3-9): Đoạn Kinh Thánh then chốt này ghi lại cuộc đối thoại giữa Chúa Giê-xu và những người Pha-ri-si. Họ hỏi Ngài: "Người nam có phép để vợ mình vì mọi cớ chăng?" (câu 3). Chúa Giê-xu đã đưa họ trở về với ý định nguyên thủy của Đấng Tạo Hóa: "Vì có lời chép rằng: Người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình; hai người sẽ cùng nên một thịt" (câu 5, trích Sáng Thế Ký 2:24). Ngài kết luận: "Vậy, vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng một thịt. Vậy, người nào mà Đức Chúa Trời đã phối hiệp, thì đừng để loài người phân rẽ" (câu 6).

Khi bị chất vấn về luật cho phép ly dị trong Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1, Chúa Giê-xu đáp: "Ấy vì cớ lòng các ngươi cứng cỏi, nên Môi-se cho phép để vợ, chớ từ ban đầu thì không có như vậy" (câu 8). Ở đây, Chúa Giê-xu phân biệt rõ giữa ý muốn tuyệt đối của Đức Chúa Trời (không ly dị) và sự nhân nhượng của luật pháp trong bối cảnh một xã hội sa ngã vì "lòng cứng cỏi".

2. Lý Do Duy Nhất Được Nêu Rõ: Sau đó, Chúa Giê-xu công bố: "Ta phán cùng các ngươi, nếu ai để vợ mình không phải vì cớ ngoại tình, mà cưới vợ khác, thì người ấy phạm tội tà dâm; và hễ ai cưới người bị để, thì cũng phạm tội tà dâm vậy" (Ma-thi-ơ 19:9). Từ Hy Lạp được dùng cho "ngoại tình" ở đây là "porneia" (πορνεία), một từ rộng bao hàm các hình thức bất khiết tình dục, tà dâm. Trong bối cảnh văn hóa Do Thái, điều này chỉ về sự phạm tội tình dục nghiêm trọng phá vỡ giao ước hôn nhân. Mác và Lu-ca cũng ghi lại lời dạy này (Mác 10:11-12, Lu-ca 16:18).

3. Lời Dạy của Sứ Đồ Phao-lô (1 Cô-rinh-tô 7:10-16): Sứ đồ Phao-lô, dưới sự linh cảm, đã đưa ra một chỉ dẫn khác trong bối cảnh mới: mối quan hệ giữa một tín hữu và một người không tin. Ông khẳng định mệnh lệnh của Chúa: vợ chồng không được lìa nhau (câu 10-11). Tuy nhiên, ông đưa ra một trường hợp đặc biệt: "Nếu người không tin muốn lìa, thì hãy để cho họ lìa; trong hoàn cảnh như vậy, người anh em hay chị em không bị ràng buộc" (câu 15, Bản Truyền Thống: "Nếu người chẳng tin muốn lìa, hãy để cho họ lìa; anh em hay chị em trong trường hợp ấy chẳng bị buộc phải ở với nhau"). Cụm từ "không bị ràng buộc" (Hy Lạp: "ou dedoulōtai") hàm ý sự tự do khỏi nghĩa vụ hôn nhân trong hoàn cảnh đó. Đây là lý do thứ hai được Kinh Thánh Tân Ước đề cập rõ ràng.

Từ nền tảng trên, chúng ta thấy Kinh Thánh nêu rõ hai lý do: porneia (tội tà dâm/phạm tội tình dục) và việc người không tin chối bỏ cuộc hôn nhân. Vậy, những hoàn cảnh khác như bạo hành thể xác/ tinh thần nghiêm trọng, lạm dụng, nghiện ngập hủy hoại, hoặc sự bỏ rơi lạnh lùng (mà không chính thức "lìa bỏ" theo nghĩa pháp lý) thì sao? Kinh Thánh không trực tiếp nói "có" hay "không" trong những trường hợp này. Điều này đòi hỏi chúng ta phải áp dụng các nguyên tắc tổng quát của Kinh Thánh một cách khôn ngoan, dưới sự hướng dẫn của Thánh Linh.

1. Nguyên Tắc Bảo Vệ Sự Sống và Sự An Toàn: Kinh Thánh liên tục nhấn mạnh giá trị của sự sống và lên án hành vi bạo lực. Chúa Giê-xu dạy yêu thương người lân cận như chính mình (Mác 12:31). Sứ đồ Phao-lô dạy chồng phải yêu vợ như chính thân mình và như Chúa yêu Hội thánh (Ê-phê-sô 5:25-29). Một mối quan hệ mà một bên liên tục gây nguy hiểm cho sự sống, sức khỏe thể chất và tinh thần của bên kia (và của con cái) có vẻ trái ngược hoàn toàn với tinh thần yêu thương và bảo vệ này. Việc tách ra để bảo vệ có thể là bước cần thiết, và trong những trường hợp cực đoan, sự đổ vỡ có thể đã xảy ra về mặt giao ước do hành vi tàn bạo.

2. Nguyên Tắc Công Lý và Sự Ăn Năn Thật: Kinh Thánh kêu gọi tội nhân ăn năn. Nếu một người phối ngẫu phạm tội nghiêm trọng (bạo hành, lạm dụng, nghiện ngập hủy hoại) nhưng từ chối ăn năn, từ chối tìm kiếm sự giúp đỡ, và khăng khăng trong đường lối hủy diệt, thì họ đang thể hiện "lòng cứng cỏi" tương tự như trong thời Môi-se. Hội thánh có trách nhiệm kỷ luật (Ma-thi-ơ 18:15-17). Trong bối cảnh đó, việc người vô tội chịu đựng sự hủy hoại liên tục mà không có hy vọng thay đổi đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về công lý và sự khôn ngoan.

3. Nguyên Tắc Bình An và Sự Gây Dựng: Rô-ma 14:19 dạy: "Thế thì, chúng ta hãy tìm cách làm nên điều hiếu hòa và điều gây dựng cho lẫn nhau." Một số mối quan hệ hôn nhân, do tội lỗi và sự độc hại, đã trở thành môi trường phá hoại tâm linh, cảm xúc và thể chất, không còn khả năng "gây dựng". Sự bình an mà Chúa ban (Giăng 14:27) khác với sự hỗn loạn triền miên (1 Cô-rinh-tô 14:33).

4. Phân Biệt Giữa "Lý Do Chính Đáng" và "Sự Cho Phép Trong Hoàn Cảnh Sa Ngã": Điều quan trọng là phải phân biệt giữa:
- Điều lý tưởng theo ý muốn Đức Chúa Trời: Hôn nhân trọn đời, không ly dị.
- Điều Kinh Thánh cho phép rõ ràng như một sự nhân nhượng: Ly dị vì ngoại tình hoặc bị người không tin lìa bỏ.
- Những hoàn cảnh bi thương mà nguyên tắc Kinh Thánh có thể dẫn đến việc tách ly (separation) vì sự an toàn và phục hồi, và có thể, sau mọi nỗ lực hòa giải thất bại, dẫn đến sự công nhận rằng cuộc hôn nhân trên thực tế đã bị phá vỡ nghiêm trọng.
Trong trường hợp thứ ba, đây không phải là Kinh Thánh "thêm lý do", mà là sự áp dụng đau đớn và cẩn trọng của Hội thánh đối với các nguyên tắc của Đức Chúa Trời trong một thế giới đầy rẫy tội lỗi khủng khiếp mà chính Kinh Thánh cũng ghi nhận (ví dụ: các tội ác trong Cựu Ước).

1. Đối Với Cá Nhân Đang Trong Cuộc Hôn Nhân Đau Khổ:
- Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Ngay Lập Tức: Không đơn độc. Tìm đến mục sư, những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành, và chuyên gia tư vấn Cơ Đốc. Sự khôn ngoan nằm trong sự hiệp nhiều ý kiến (Châm Ngôn 11:14).
- Ưu Tiên An Toàn: Nếu bạn hoặc con cái đang trong tình trạng nguy hiểm, việc tách ra về thể chất là hành động khôn ngoan và cần thiết. Đây là "sự phân cách" (separation) để bảo vệ, chưa phải là quyết định ly dị cuối cùng.
- Kiên Nhẫn và Nỗ Lực Hòa Giải (Nếu An Toàn Cho Phép): Dựa trên Ma-thi-ơ 18, tìm cách đối thoại, tha thứ, và nếu có thể, phục hồi. Mục tiêu tối thượng luôn là sự chữa lành và phục hồi theo ý muốn của Đức Chúa Trời.
- Cầu Nguyện và Phó Thác: Trình dâng mọi sự cho Chúa, xin Ngài ban sự khôn ngoan (Gia-cơ 1:5), bình an, và sức lực để làm theo ý muốn Ngài.

2. Đối Với Hội Thánh và Cộng Đồng Tin Hữu:
- Tránh Thái Độ Kết Án Dễ Dãi: Không nên vội vàng dán nhãn hay phán xét người đang ở trong hoàn cảnh phức tạp. Chúng ta được kêu gọi để mang gánh nặng cho nhau (Ga-la-ti 6:2).
- Cung Cấp Sự Hỗ Trợ Toàn Diện: Hội thánh cần có mạng lưới hỗ trợ thực tế: tư vấn, nơi ở tạm thời, hỗ trợ pháp lý, và trên hết là tình yêu thương, sự cầu thay.
- Giảng Dạy Cân Bằng: Giảng dạy về sự thánh khiết của hôn nhân, nhưng cũng dạy về ân điển, sự phục hồi, và cách áp dụng lẽ thật của Đức Chúa Trời vào những tình huống rối ren nhất. Cần tránh chủ nghĩa luật pháp cứng nhắc làm gãy cây sậy đã giập.

3. Đối Với Người Đã Trải Qua Ly Dị:
- Tiếp Nhận Ân Điển và Sự Tha Thứ: Dù nguyên nhân là gì, hãy chạy đến với ân điển của Chúa Giê-xu. Ngài là Đấng chữa lành tấm lòng tan vỡ (Thi Thiên 147:3). Không có tội lỗi hay đổ vỡ nào nằm ngoài phạm vi cứu chuộc của thập tự giá.
- Tìm Kiếm Sự Chữa Lành và Hướng Dẫn Cho Tương Lai: Dành thời gian để chữa lành, học hỏi, và lớn lên trong Chúa dưới sự dìu dắt của Hội thánh. Hãy để Chúa định hình lại tương lai của bạn.

Vấn đề ly hôn nhắc nhở chúng ta về sự nghiêm trọng của tội lỗi và sự đau đớn mà nó gây ra trong các mối quan hệ. Kinh Thánh vạch ra một con đường rõ ràng, nhưng cũng đầy ân điển trong một thế giới sa ngã. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải bám chắc vào lẽ thật không thay đổi của Đức Chúa Trời về hôn nhân, đồng thời áp dụng lẽ thật ấy với sự khôn ngoan, lòng thương xót và sự nhạy bén mục vụ trong những hoàn cảnh bi thương.

Cuối cùng, hy vọng của chúng ta không đặt nơi sự hoàn hảo của các mối quan hệ nhân loại, mà nơi Đấng Christ, Đấng không bao giờ lìa bỏ chúng ta (Hê-bơ-rơ 13:5). Dù chúng ta đang ở trong một cuộc hôn nhân lành mạnh, một cuộc hôn nhân đầy thử thách, hay đang hồi phục sau một sự đổ vỡ, thì ơn gọi của chúng ta vẫn là: bước đi trong sự vâng phục, tìm kiếm sự thánh khiết, và ôm lấy ân điển dư dật của Đức Chúa Trời, Đấng "chữa lành kẻ có lòng tan vỡ, và bó vít của họ" (Thi Thiên 147:3).

"Hãy trao các điều lo lắng mình cho Ngài, vì Ngài hay săn sóc anh em." - 1 Phi-e-rơ 5:7