Một số câu Kinh Thánh về ly hôn là gì?

Hôn nhân là một giao ước thiêng liêng do chính Đức Chúa Trời thiết lập, nhưng trong một thế giới sa ngã, mối quan hệ này có thể đối diện với những tổn thương sâu sắc dẫn đến câu hỏi đau lòng về ly hôn. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không thể đưa ra quan điểm dựa trên cảm xúc hay văn hóa, mà phải tìm kiếm cẩn thận Lẽ Thật từ chính Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các câu Kinh Thánh then chốt bàn về ly hôn, giải nghĩa chúng trong bối cảnh văn hóa và thần học, từ đó rút ra những nguyên tắc ứng dụng cho đời sống đức tin.

Mọi cuộc thảo luận về ly hôn phải bắt đầu từ nguyên tắc thiết kế ban đầu của Đức Chúa Trời. Sáng Thế Ký 2:24 tuyên bố: "Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình, và cả hai sẽ nên một thịt." Chúa Giê-xu đã trích dẫn chính phân đoạn này khi Ngài giảng dạy về hôn nhân (Ma-thi-ơ 19:4-6). Cụm từ "nên một thịt" trong tiếng Hê-bơ-rơ (לְבָשָׂר אֶחָד, *l'vasar echad*) nhấn mạnh đến sự hiệp nhất không thể phân ly về mặt giao ước, tình cảm và thể xác. Đây là tiêu chuẩn lý tưởng: một sự kết hợp vĩnh viễn, bất khả phân.

Trong bài giảng trên núi, Chúa Giê-xu đã đối chiếu tiêu chuẩn này với thực hành phổ biến thời đó: "Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm. Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đàn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi." (Ma-thi-ơ 5:27-28). Ngài nâng cao tiêu chuẩn từ hành vi bên ngoài lên tấm lòng bên trong, cho thấy tội lỗi làm hư hoại mối quan hệ một xương một thịt ngay từ trong tư tưởng.

Để hiểu lời dạy của Chúa Giê-xu, chúng ta phải quay lại Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1-4. Đây là phân đoạn Cựu Ước duy nhất quy định cụ thể về việc ly hôn:

"Khi một người nam đã cưới vợ, nếu nàng không được ơn trước mặt người, bởi người thấy nơi nàng sự ô uế, thì người sẽ viết cho nàng một tờ để, trao vào tay nàng, và đuổi ra khỏi nhà. Khi nàng đã ra khỏi nhà người, đi lấy chồng khác, nếu chồng sau lấy làm ghét nàng, cũng viết cho nàng một tờ để, trao vào tay nàng, và đuổi ra khỏi nhà mình, hay là nếu chồng sau đã cưới nàng làm vợ, rồi chết đi, thì người chồng trước đã bỏ nàng, không thể lại cưới nàng làm vợ nữa, sau khi nàng đã bị ô uế; vì ấy là một sự gớm ghiếc trước mặt Đức Giê-hô-va..."

Câu Kinh Thánh này không *ra lệnh* ly hôn, mà *quy định* cách thức nếu việc ly hôn xảy ra, nhằm bảo vệ người phụ nữ (bằng "tờ để" chính thức, cho phép bà tái hôn) và ngăn ngừa sự tùy tiện. Cụm từ "sự ô uế" (בְּעֶרְוַת דָּבָר, *b'erwat davar*) là then chốt. Các trường phái Rabbi thời Chúa Giê-xu tranh cãi gay gắt về ý nghĩa của nó. Trường phái Shammai nghiêm ngặt, cho rằng đó chỉ là tội tà dâm. Trường phái Hillel rộng rãi hơn, cho rằng bất cứ điều gì khiến người chồng không hài lòng (như nấu ăn dở) cũng có thể là "sự ô uế". Chính sự lỏng lẻo trong giải nghĩa này đã dẫn đến tình trạng ly hôn dễ dàng.

Chúa Giê-xu đã đi thẳng vào cuộc tranh luận này và đưa ra thẩm quyền tối hậu. Hãy xem xét hai phân đoạn song song:

1. Trong Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5:31-32):
"Lại có nghe lời phán rằng: Nếu ai để vợ mình, thì phải cho nàng một cái tờ để. Song ta phán cho các ngươi biết: Nếu ai để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì làm cho người đàn bà phạm tội tà dâm; lại rằng ai cưới đàn bà bị để, cũng phạm tội tà dâm."

2. Trong Cuộc Chất Vấn Của Người Pha-ri-si (Ma-thi-ơ 19:3-9):
Người Pha-ri-si hỏi Ngài: "Có nên phép để vợ mình vì mọi cớ không?" Chúa Giê-xu đáp, quay về nguyên tắc "một thịt" và phán: "Vì cớ đó, người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình; hai người sẽ cùng nên một thịt. Thế thì, vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng một thịt. Vậy, loài người không nên phân rẽ những kẻ mà Đức Chúa Trời đã phối hiệp." Khi họ viện dẫn luật Môi-se, Ngài đáp: "Ấy vì cớ lòng các ngươi cứng cỏi, nên Môi-se cho phép để vợ, chớ từ ban đầu thì không có như vậy. Ta phán cùng các ngươi, nếu ai để vợ mình chẳng phải vì cớ ngoại tình, mà cưới vợ khác, thì người ấy phạm tội tà dâm; và ai cưới người bị để cũng phạm tội tà dâm."

Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho "ngoại tình" ở đây là πορνεία (*porneia*). Từ này có nghĩa rộng hơn "tà dâm" thông thường (μοιχεία, *moicheia*). *Porneia* bao hàm mọi hình thức tình dục trái với chuẩn mực của Đức Chúa Trời: tà dâm, loạn luân, gian dâm, mại dâm, đồng tính luyến ái. Chúa Giê-xu dạy rằng việc ly hôn và tái hôn, nếu không dựa trên nền tảng *porneia*, sẽ dẫn đến tội tà dâm (μοιχεία). Điều này cho thấy, trong cái nhìn của Đức Chúa Trời, giao ước hôn nhân vẫn còn hiệu lực cho đến khi một trong hai người phá vỡ nó bằng sự bất trung thể xác nghiêm trọng này.

Mác 10:2-12 và Lu-ca 16:18 trình bày cùng một giáo lý nhưng ngắn gọn hơn. Đáng chú ý, Mác 10:12 bổ sung: "Nếu người đàn bà bỏ chồng mình mà lấy chồng khác, thì cũng phạm tội tà dâm." Điều này cho thấy nguyên tắc áp dụng bình đẳng cho cả hai giới. Lu-ca 16:18 thì rất súc tích: "Ai để vợ mình mà cưới vợ khác, thì phạm tội tà dâm; ai cưới đàn bà bị chồng để, cũng phạm tội tà dâm." Sự nhất quán giữa các sách Phúc Âm khẳng định đây là giáo lý rõ ràng của Chúa Giê-xu.

Đây là phân đoạn dài nhất và thực tiễn nhất về hôn nhân và ly hôn, được viết dưới sự linh cảm của Đức Thánh Linh qua Sứ đồ Phao-lô. Chúng ta cần nghiên cứu kỹ:

1. Nguyên Tắc Chung (câu 10-11): "Song với những kẻ đã kết hôn, ta truyền, không phải là ta, bèn là Chúa, rằng vợ chớ nên lìa chồng;... và chồng chớ nên để vợ." Đây là mệnh lệnh rõ ràng, phù hợp với lời Chúa Giê-xu. Tuy nhiên, nếu sự ly thân xảy ra, Phao-lô khuyên: "nếu đã lìa, thì phải ở không, hay là phải làm hòa với chồng mình." Ưu tiên hàng đầu là hòa giải.

2. Trường Hợp Ngoại Lệ "Người Không Tin" (câu 12-16): Đây là sự mặc khải mới từ Đức Thánh Linh qua Phao-lô. Nếu một người tin Chúa có phối ngẫu không tin, và người không tin *bằng lòng ở cùng*, thì đừng lìa (câu 12-13). Nhưng "nếu người không tin muốn lìa, hãy để cho họ lìa;" (câu 15). Lý do: "Trong những sự như thế, anh em chịu đòi buộc làm chi? Vì Đức Chúa Trời đã gọi anh em trong sự hòa bình." Nguyên tắc ở đây là sự bình an và tự do không bị ràng buộc bởi một bên đã từ chối giao ước. Câu 16 cho biết mục tiêu: hy vọng người không tin sẽ được cứu qua đời sống của tín hữu. Điều quan trọng: Phao-lô không nói rằng việc người không tin lìa đi cho phép người tin tái hôn ngay lập tức. Nhiều nhà giải kinh tin rằng tình trạng "không bị ràng buộc" (câu 15) bao hàm cả quyền tái hôn, nhưng điều này phải được cân nhắc trong sự cầu nguyện và tư vấn mục vụ.

1. Tăng Cường Giao Ước, Không Tìm Lỗ Hổng: Tâm điểm của Kinh Thánh không phải là "khi nào tôi được phép ly hôn?" mà là "làm thế nào tôi có thể trung tín với giao ước mình đã lập trước mặt Đức Chúa Trời?" Chúng ta được kêu gọi để yêu thương, tha thứ, và gắn bó (Ê-phê-sô 5:22-33; Cô-lô-se 3:18-19).

2. Hiểu Biết Về Ân Điển Và Sự Phục Hồi: Kinh Thánh nghiêm túc về tội lỗi nhưng cũng đầy dẫy ân điển. Ngay cả tội ngoại tình (*porneia*) không phải là bản án tự động cho ly hôn. Tiên tri Ô-sê và sự tha thứ của Chúa Giê-xu cho người đàn bà bị bắt tại trận gian dâm (Giăng 8:1-11) cho thấy con đường hòa giải và phục hồi là có thể – dù đòi hỏi sự ăn năn sâu xa, tha thứ siêu nhiên và tái xây dựng lòng tin.

3. Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Mục Vụ: Khi hôn nhân rạn nứt, Cơ Đốc nhân không nên đơn độc. Hãy tìm kiếm sự tư vấn khôn ngoan từ những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành, các cố vấn Cơ Đốc, hoặc những cặp vợ chồng tin kính (Châm Ngôn 11:14; Ga-la-ti 6:1-2).

4. Đối Diện Với Những Trường Hợp Đau Đớn: Đối với những người đã ly hôn và tái hôn trong quá khứ, hoặc là nạn nhân của sự bỏ rơi và lạm dụng, ân điển của Đức Chúa Trời và sự tha thứ trong Christ là trọn vẹn (Rô-ma 8:1). Hội Thánh phải là nơi của sự chữa lành, không phải sự lên án.

5. Bảo Vệ Gia Đình Và Cá Nhân Khỏi Sự Nguy Hiểm: Trong một số ít trường hợp nghiêm trọng (như lạm dụng thể chất/ tình dục nghiêm trọng, có mối đe dọa tính mạng), việc tách ra có thể là cần thiết để bảo vệ. Đây là hành động "ly thân" với mục đích an toàn và (hy vọng) phục hồi, không phải là ly hôn để tái hôn ngay. Cần có sự can thiệp của chính quyền và sự hỗ trợ mục vụ thận trọng.

Kinh Thánh trình bày một quan điểm cân bằng nhưng thánh khiết về ly hôn. Một mặt, nó xác nhận ý định ban đầu của Đức Chúa Trời về một giao ước hôn nhân vĩnh viễn, bất khả phân, và xem ly hôn như một sự phá vỡ kế hoạch tốt lành của Ngài. Mặt khác, trong sự nhân từ, Ngài ban những chỉ dẫn cho một thế giới sa ngã – thừa nhận sự cứng lòng của con người (Môi-se) và đưa ra những nguyên tắc trong những trường hợp cực kỳ khó khăn (Phao-lô).

Lời Chúa Giê-xu trong Ma-thi-ơ 19 là then chốt: ly hôn và tái hôn, ngoại trừ nguyên nhân porneia (sự bất trung thể xác nghiêm trọng), đều dẫn đến tội tà dâm. Tuy nhiên, ngay cả với trường hợp ngoại lệ này, sự hòa giải vẫn luôn là con đường được ưu tiên hơn. Là Hội Thánh, chúng ta được kêu gọi giữ vững tiêu chuẩn thánh khiết của Đức Chúa Trời, đồng thời trở thành những sứ giả của sự tha thứ, chữa lành và phục hồi cho tất cả những ai đang gánh vác những vết thương từ sự tan vỡ của hôn nhân và gia đình. Cuối cùng, hy vọng của chúng ta không đặt trên sự hoàn hảo của bản thân hay hôn nhân mình, mà trên Đấng Christ, Đấng là Đầu của Hội Thánh và là Đấng có thể chữa lành mọi vết thương lòng.