Người Cơ Đốc Nên An Ủi Thế Nào Với Người Đau Buồn Vì Mất Người Thân
Trong hành trình đức tin, một trong những thách thức mục vụ sâu sắc nhất mà mỗi tín hữu đều sẽ đối mặt là việc đồng hành và an ủi một người anh chị em đang quặn thắt vì sự mất mát người thân yêu. Nỗi đau này chạm đến chiều sâu tâm linh và cảm xúc, đặt chúng ta trước câu hỏi: Lời của Đấng Christ có thể vực dậy tâm hồn tan vỡ thế nào? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nền tảng Kinh Thánh, khám phá nguyên tắc an ủi từ chính Đức Chúa Trời, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn, tránh những lời sáo rỗng, thay vào đó mang đến sự đồng cảm chân thật dựa trên niềm hy vọng Phục Sinh.
Sứ đồ Phao-lô viết cho Hội thánh tại Tê-sa-lô-ni-ca, những tín hữu đang bối rối và đau buồn về số phận của những người đã qua đời: "Hỡi anh em, chúng tôi chẳng muốn anh em không biết về phần người đã an giấc, hầu cho anh em chớ buồn rầu như người khác không có sự trông cậy." (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:13). Đây là chìa khóa đầu tiên. Phao-lô không cấm đoán sự buồn rầu (lypeō - λυπέω, trong tiếng Hy Lạp, chỉ nỗi buồn, đau đớn cảm xúc). Ông phân biệt giữa sự buồn rầu tự nhiên của con người với sự tuyệt vọng không có lối thoát ("như người khác không có sự trông cậy"). Sự khác biệt nằm ở chữ "TRÔNG CẬY" (elpis - ἐλπίς). Niềm hy vọng Cơ Đốc không phải là sự lạc quan trống rỗng, mà là sự xác tín dựa trên sự kiện lịch sử: sự phục sinh của Chúa Giê-xu Christ. "Vì nếu chúng ta tin Đức Chúa Jêsus đã chết và sống lại, thì cũng vậy, Đức Chúa Trời sẽ đem những kẻ ngủ trong Đức Chêsus cùng đến với Ngài." (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:14). Niềm an ủi chân chính bắt nguồn từ lẽ thật này.
Chúa Giê-xu chính là hình mẫu tối cao của Đấng an ủi. Trong phân đoạn Giăng 11, trước cái chết của La-xa-rơ, bạn thân Ngài, chúng ta thấy một loạt các phản ứng đầy nhân tính: "Đức Chúa Jêsus bèn yêu thương Ma-thê, em người, và La-xa-rơ. Khi Ngài nghe người đau, thì còn ở lại hai ngày nữa trong nơi mình đương ở." (Giăng 11:5-6). Sự chậm trễ của Ngài không phải vô tình, nhưng để bày tỏ vinh quang Đức Chúa Trời. Khi đến nơi, Ngài đối diện với nỗi đau của Ma-thê, Ma-ri và những người khóc. Câu 35 ghi chép ngắn gọn nhưng đầy quyền năng: "Đức Chúa Jêsus khóc." (Edakrysen ho Iēsous - ἐδάκρυσεν ὁ Ἰησοῦς). Động từ "khóc" ở đây (dakryō - δακρύω) không diễn tả tiếng khóc than lớn, mà là những giọt nước mắt lặng lẽ tuôn rơi. Đấng Christ, Đấng biết rõ mình sắp khiến La-xa-rơ sống lại, vẫn cùng thông công trong nỗi đau của con người. Điều này dạy chúng ta rằng sự hiện diện đồng cảm - thậm chí trong thinh lặng - có sức mạnh an ủi vượt trên mọi lời nói.
1. Sự Hiện Diện và Lắng Nghe (Gióp 2:11-13): Khi ba người bạn của Gióp nghe về thảm họa của ông, họ đã "hẹn nhau đi đến đặng phân ủi và an ủi người." Hành động đầu tiên của họ là đáng chú ý: "Chúng ngồi dưới đất bên người trong bảy ngày bảy đêm, không ai nói với người một lời nào, vì thấy sự đau đớn người là rất lớn." Đây là mẫu mực của sự đồng cảm. Họ hiện diện. Họ chia sẻ không gian đau thương. Họ lắng nghe bằng sự thinh lặng tôn trọng trước khi đưa ra bất kỳ lời giải thích thần học nào (dù sau này những lời giải thích của họ trở nên sai lầm). Thi thiên 62:8 khuyên: "Hỡi dân sự, hãy luôn luôn phó thác mình cho Ngài; Trước mặt Ngài hãy đổ ruột gan các ngươi ra. Đức Chúa Trời là nơi nương náu của chúng ta." Việc tạo không gian an toàn để người đau buồn "đổ ruột gan" ra là một hành động thánh.
2. Chỉ Vào Nguồn An Ủi Tối Thượng - Đức Chúa Trời: Sứ đồ Phao-lô mô tả Đức Chúa Trời là "Cha của sự thương xót, Đức Chúa Trời của mọi sự yên ủi, là Đấng yên ủi chúng tôi trong mọi sự hoạn nạn." (II Cô-rinh-tô 1:3-4). Danh hiệu "Theos pasēs paraklēseōs" (Θεὸς πάσης παρακλήσεως) nhấn mạnh Ngài là nguồn của mọi sự khích lệ, an ủi. Mục đích của sự an ủi này không chỉ để chúng ta cảm thấy dễ chịu, mà là để "chúng tôi có thể yên ủi kẻ ở trong hoạn nạn, bởi sự yên ủi mà chính chúng tôi đã được Đức Chúa Trời yên ủi." (câu 4). Sự an ủi của chúng ta phải dẫn dắt người đau khổ đến với Vị Yên Ủi Tối Cao, chứ không dừng lại ở những lời động viên thuần túy tâm lý.
3. Công Nhận Sự Thật Về Sự Chết Và Tội Lỗi: An ủi theo Kinh Thánh không tô hồng sự thật. Sự chết là kẻ thù cuối cùng (I Cô-rinh-tô 15:26), là hậu quả của tội lỗi xâm nhập vào thế gian (Rô-ma 5:12). Việc nói "đây là ý muốn của Chúa" một cách dễ dãi có thể làm tổn thương và bóp méo hình ảnh về Đức Chúa Trời nhân từ. Thay vào đó, chúng ta có thể thừa nhận sự khủng khiếp của sự mất mát, đồng thời chỉ vào Đấng Christ là Đấng đã chiến thắng sự chết. "Đức Chúa Trời sẽ lau hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa." (Khải Huyền 21:4). Niềm an ủi nằm ở tương lai cánh chung, nơi mọi điều sẽ được phục hồi.
1. Đưa Ra Những Lời Giải Thích Đơn Giản Hóa Hoặc Sai Lầm Về Nguyên Nhân: Tránh những câu như "Chúa cần họ ở trên thiên đàng hơn", "Có lẽ Chúa đang trừng phạt một tội lỗi nào đó", hay "Đây là ý muốn hoàn hảo của Chúa". Những lời này có thể gây thương tổn sâu sắc và không phản ánh đầy đủ sự dạy dỗ của Kinh Thánh về bản chất của sự đau khổ trong thế gian sa ngã (xem sách Gióp, Lu-ca 13:1-5).
2. Áp Đặt Cảm Xúc Hoặc Thời Gian Biểu Cho Sự Hồi Phục: Nói "Đừng khóc nữa", "Mạnh mẽ lên", hay "Sáu tháng rồi, bạn nên vượt qua rồi chứ" là vô ích. Thi thiên 34:18 khẳng định: "Đức Giê-hô-va ở gần những kẻ có lòng đau thương, Và cứu kẻ có tâm hồn thống hối." Đức Chúa Trời tôn trọng tiến trình đau buồn của mỗi người.
3. Chỉ Nói Về Thiên Đàng Mà Bỏ Qua Nỗi Đau Hiện Tại: Trong khi niềm hy vọng thiên đàng là vô cùng quan trọng (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:18), việc vội vã nhảy đến sự an ủi tương lai mà không công nhận nỗi đau hiện tại có thể khiến người ta cảm thấy bị phủ nhận cảm xúc. Hãy noi gương Chúa Giê-xu: Ngài biết La-xa-rơ sẽ sống lại, nhưng trước hết Ngài cùng khóc với những người đau buồn.
1. Hiện Diện Cụ Thể: Đừng chỉ nói "Hãy gọi cho tôi nếu bạn cần gì". Hãy chủ động. Mang một bữa ăn đến nhà, giúp việc vặt, chăm sóc trẻ nhỏ, hoặc đơn giản là ngồi yên lặng với họ. Hành động nói lên tình yêu thực tế (Gia-cơ 2:15-16).
2. Lắng Nghe Bằng Cả Trái Tim: Cho phép họ kể câu chuyện, nhắc lại những kỷ niệm, và bày tỏ sự tức giận, nghi ngờ, hay buồn bã mà không vội phán xét hay sửa chữa. Hãy là "người lắng nghe chậm nói, chậm giận" (Gia-cơ 1:19).
3. Cầu Nguyện Cùng Và Cho Họ: Lời cầu nguyện không phải là công cụ để giảng đạo, mà là cách chúng ta đem gánh nặng của họ đến trước ngai ân điển. Có thể cầu nguyện ngay tại chỗ, xin Chúa ban sự bình an vượt quá mọi trí hiểu (Phi-líp 4:7) và sự hiện diện an ủi của Thánh Linh (Giăng 14:16,26 - Paraklētos - Đấng Yên ủi).
4. Sử Dụng Lời Chúa Một Cách Cẩn Trọng Và Đúng Lúc: Thay vì trích dẫn hàng loạt câu Kinh Thánh, hãy chọn lọc và chia sẻ với sự nhạy cảm. Những phân đoạn như Thi thiên 23, 46; Khải huyền 21:1-5; Rô-ma 8:31-39; và đặc biệt là những câu chuyện về sự phục sinh (Giăng 11, Lu-ca 7:11-17, 8:40-56) là nguồn hy vọng mạnh mẽ. Có thể ghi lại một câu đặc biệt trong một tấm thiệp.
5. Đồng Hành Lâu Dài: Nỗi đau mất mát thường trở nên sâu sắc hơn sau vài tuần hoặc vài tháng, khi sự chú ý của mọi người dần phai nhạt. Hãy là người nhớ đến những ngày kỷ niệm (ngày sinh, ngày mất), tiếp tục thăm hỏi, và kiên nhẫn đồng hành. "Hãy mang gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ." (Ga-la-ti 6:2).
Chức vụ an ủi người đau buồn không dành riêng cho mục sư hay người có ơn, mà là đặc ân và trách nhiệm của mọi thân thể Đấng Christ. Chúng ta được kêu gọi để trở nên những kênh dẫn của sự an ủi từ chính Đức Chúa Trời. Sự an ủi Cơ Đốc chân chính không phủ nhận nỗi đau, không vội vã đưa ra câu trả lời, nhưng kiên nhẫn lắng nghe, chân thành đồng cảm, và trung tín chỉ về Chúa Giê-xu Christ - Đấng đã chiến thắng sự chết và đang chuẩn bị một nơi không còn ly biệt. Trong khi chờ đợi ngày trọn vẹn đó, chúng ta cùng nhau bước đi, vừa khóc vừa trông cậy, nâng đỡ tay nhau yếu đuối, vì biết rằng "sự đau đớn bây giờ không đáng so sánh với sự vinh hiển hầu đến, là sự sẽ bày ra trong chúng ta." (Rô-ma 8:18). Ước gì mỗi chúng ta trở thành bàn tay dịu dàng và lời nói thấm đẫm ân điển của Đấng Yên Ủi cho một thế giới đang tan vỡ.