Kinh Thánh Nói Gì Về Anh Chị Em?
Trong hành trình đức tin, mối quan hệ "anh chị em" là một chủ đề phong phú và đa tầng nghĩa trong Kinh Thánh. Khái niệm này không chỉ dừng lại ở mối liên hệ ruột thịt theo nghĩa đen, mà còn mở rộng ra một chiều kích thuộc linh sâu sắc, định hình nên căn tính và đời sống của cộng đồng dân Chúa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sáu vào Kinh Thánh để khám phá ý nghĩa, gương mẫu, bổn phận và ân điển của mối quan hệ anh chị em dưới ánh sáng Lời Chúa.
Kinh Thánh khẳng định ngay từ đầu rằng gia đình, với các mối quan hệ anh chị em, là một phần trong thiết kế tốt lành của Đấng Tạo Hóa. Sáng-thế Ký 4:1-2 ghi lại sự ra đời của những người con đầu tiên: "A-đam ăn ở cùng Ê-va, là vợ mình; người thọ thai và sanh Ca-in, mà nói rằng: Nhờ Đức Giê-hô-va, tôi đã được một người. Người lại sanh em Ca-in là A-bên." Mối quan hệ anh em đầu tiên này, mặc dù kết thúc bi thảm với tội giết người, cho thấy ngay từ ban đầu, tình anh em đã bị ảnh hưởng bởi tội lỗi và cần đến ân điển.
Suốt Cựu Ước, chúng ta thấy nhiều câu chuyện phức tạp về anh chị em: Giô-sép và các anh mình (Sáng-thế Ký 37), Môi-se, A-rôn và Miriam (Dân-số Ký 12), hay Chúa Giê-su kể đến câu chuyện người con trai hoang đàng và người anh cả (Lu-ca 15:11-32). Những câu chuyện này không tô hồng mối quan hệ, nhưng thành thực mô tả sự ghen ghét, xung đột, cũng như tiềm năng của sự tha thứ và hòa giải. Điều răn thứ năm: "Hãy hiếu kính cha mẹ ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:12) đặt nền tảng cho trật tự trong gia đình, từ đó bao hàm bổn phận yêu thương, tôn trọng giữa anh chị em với nhau.
Chúa Giê-su cũng xác nhận tầm quan trọng của mối quan hệ gia đình tự nhiên. Khi chữa lành người bị quỷ ám, Ngài phán: "Hãy đi về nhà ngươi, nơi bạn hữu ngươi, mà thuật lại cho họ điều lớn lao thể nào Chúa đã làm cho ngươi, và Ngài đã thương xót ngươi cách nào" (Mác 5:19). Gia đình là môi trường đầu tiên để làm chứng và bày tỏ tình yêu thương.
Tuy nhiên, một trong những sự dạy dỗ cách mạng nhất của Chúa Giê-su là mở rộng định nghĩa về gia đình vượt ra ngoài ranh giới huyết thống. Khi mẹ và anh em Ngài tìm đến, Ngài phán: "Ai là mẹ ta, ai là anh em ta? Ngài lại phán cùng chúng rằng: Nầy là mẹ ta và anh em ta! Vì hễ ai làm theo ý muốn Cha ta ở trên trời, thì người đó là anh em, chị em ta, và mẹ ta vậy" (Ma-thi-ơ 12:48-50). Tại đây, từ Hy Lạp được dùng là adelphos (anh em) và adelphe (chị em), những từ chỉ quan hệ ruột thịt, được Chúa Giê-su áp dụng cho những người cùng chung đức tin và vâng phục ý Cha.
Sứ đồ Phao-lô thường xuyên sử dụng cách xưng hô "anh em" (adelphoi, thường bao hàm cả anh và chị) trong các thư tín của mình khi viết cho các Hội thánh (Rô-ma 1:13; I Cô-rinh-tô 1:10; Phi-líp 3:13). Điều này thiết lập một thực tại thuộc linh: tất cả những ai tin nhận Chúa Giê-su Christ đều được tái sinh vào cùng một gia đình của Đức Chúa Trời. "Vì chưng anh em bởi tin đến Đức Chúa Jêsus Christ, nên hết thảy đều là con trai của Đức Chúa Trời... tại đây không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc; không còn người tôi mọi hoặc người tự chủ; không còn đờn ông hoặc đờn bà; vì trong Đức Chúa Jêsus Christ, anh em thảy đều là một" (Ga-la-ti 3:26, 28). Mối liên hệ này sâu sắc hơn cả huyết thống, vì nó được xây dựng trên huyết báu của Chúa Giê-su và sự tái sinh bởi Thánh Linh.
Kinh Thánh không chỉ định danh chúng ta là anh chị em, mà còn đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách chúng ta phải đối xử với nhau trong đại gia đình đức tin.
1. Yêu Thương Thật Thà và Thắm Thiết: "Hãy yêu mến nhau như anh em; hãy lấy lẽ kính nhường nhau" (Rô-ma 12:10). Từ Hy Lạp cho "yêu mến" ở đây là philadelphia, nghĩa là "tình yêu anh em". Sứ đồ Phi-e-rơ nhấn mạnh: "Hãy hết lòng yêu mến nhau sốt sắng" (I Phi-e-rơ 1:22). Tình yêu này không phải là cảm xúc nhất thời, mà là một mệnh lệnh và một cam kết chủ tâm, thể hiện qua hành động.
2. Khích Lệ và Yên Ủi: "Vậy thì anh em hãy khuyên bảo nhau, gây dựng cho nhau, như anh em vẫn thường làm" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:11). Chữ "khuyên bảo" (parakaleite) cũng có nghĩa là yên ủi, khích lệ. Trong một thế gian đầy thử thách, anh chị em trong Chúa là nguồn động viên quý báu.
3. Khiêm Nhường Phục Vụ và Gánh Vác Gánh Nặng: "Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ" (Ga-la-ti 6:2). Luật pháp của Đấng Christ chính là luật yêu thương (Giăng 13:34-35). Phục vụ nhau trong khiêm nhường là dấu hiệu của tình yêu chân thật.
4. Tha Thứ và Hòa Giải: "Nếu một người trong anh em có sự tranh giành với kẻ khác, dám đem kiện nhau trước mặt người không công bình, mà không trước mặt các thánh đồ sao?... Thật anh em đều kiện cáo nhau, và đem kiện nhau trước mặt người chẳng tin!" (I Cô-rinh-tô 6:1, 6). Phao-lô quở trách vì họ đã không giải quyết mâu thuẫn trong tình anh em, với tấm lòng tha thứ. Chúa Giê-su dạy: "Nếu anh em ngươi phạm tội cùng ngươi, hãy trách người... Nếu người nghe ngươi, thì ngươi được anh em lại" (Ma-thi-ơ 18:15). Mục đích tối thượng là phục hồi mối quan hệ, không phải trừng phạt.
Gốc rễ và hình mẫu trọn vẹn nhất cho tình anh em thuộc linh chính là Chúa Giê-su Christ. Hê-bơ-rơ 2:11-12 tuyên bố: "Vì Đấng làm nên thánh và kẻ được nên thánh đều bởi một Cha mà ra. Cho nên Ngài không hổ thẹn mà gọi họ là anh em, khi phán rằng: Tôi sẽ truyền danh Chúa cho anh em tôi." Chúa Giê-su, Con Một của Đức Chúa Trời, đã bằng lòng trở nên giống chúng ta để qua sự chết và sống lại của Ngài, chúng ta được nhận làm con và trở nên anh chị em của Ngài. Đây là một đặc ân không thể tưởng tượng nổi!
Ngài không chỉ gọi chúng ta là anh em, mà còn trở nên "Anh Cả" (prototokos – sinh trước nhất) giữa một đàn em đông đúc (Rô-ma 8:29). Vai trò của Anh Cả là dẫn dắt, bảo vệ, và chia sẻ gia tài. Chính vì Ngài là Anh Cả, chúng ta mới có thể trở nên anh chị em của nhau. Mối quan hệ ngang hàng giữa chúng ta được xây dựng trên nền tảng mối quan hệ dọc mà mỗi chúng ta có với Người Anh Cả duy nhất này.
Lẽ thật này phải biến đổi cách chúng ta sống trong Hội Thánh địa phương và trong xã hội:
1. Trong Hội Thánh Địa Phương: Hãy chủ động xem Hội Thánh là gia đình. Điều này có nghĩa là tham dự không chỉ những buổi nhóm chính, mà còn quan tâm đến đời sống của nhau, chia sẻ nhu cầu, ăn mừng và khóc với nhau (Rô-ma 12:15). Hãy gọi nhau bằng "anh", "chị" không chỉ như một thói quen, mà với sự nhận thức về mối liên hệ thuộc linh thật sự.
2. Trong Việc Giải Quyết Mâu Thuẫn: Khi xảy ra bất đồng, hãy nhớ rằng người kia là anh/chị em trong Chúa. Mục tiêu không phải là thắng thua, mà là hòa giải và gìn giữ "sự hiệp một của Thánh Linh" (Ê-phê-sô 4:3). Hãy áp dụng nguyên tắc của Ma-thi-ơ 18 cách kiên nhẫn và khiêm nhường.
3. Trong Sự Hỗ Trợ Vật Chất và Tình Cảm: "Hãy cố yên ủi nhau, và gây dựng cho nhau" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:11). Một lời hỏi thăm, một sự giúp đỡ thiết thực, một tấm lòng lắng nghe chính là biểu hiện của tình anh em. "Ví bằng ai có của cải đời nầy, thấy anh em mình đương cùng túng mà chặt dạ thì tình yêu mến Đức Chúa Trời thể nào ở trong người ấy được!" (I Giăng 3:17).
4. Đối Với Gia Đình Tự Nhiên: Ân điển của Chúa cũng giúp chúng ta sống tốt hơn trong gia đình ruột thịt. Hãy yêu thương và chăm sóc anh chị em mình, đó cũng là một chức vụ. Hãy cầu nguyện cho họ và tìm cơ hội làm chứng về tình yêu Chúa.
Kinh Thánh vẽ nên một bức tranh toàn diện và đẹp đẽ về mối quan hệ anh chị em. Từ những câu chuyện đầy tính người trong Cựu Ước đến mặc khải cách mạng trong Tân Ước, chúng ta thấy Đức Chúa Trời kêu gọi chúng ta vào một mối tương giao vừa thực tế vừa siêu nhiên. Chúng ta không chỉ là những cá nhân tin Chúa, mà còn là các thành viên trong một đại gia đình, có cùng một Cha trên trời, được cứu chuộc bởi cùng một Đấng Christ, và có chung một Thánh Linh ngự trị. Người Anh Cả của chúng ta là Chúa Giê-su Christ đã nêu gương yêu thương trọn vẹn.
Ước mong mỗi chúng ta, khi hiểu sâu sắc lẽ thật này, sẽ sống với anh chị em mình trong đức tin bằng một tình yêu thương thắm thiết, chân thành và đầy năng quyền của Thánh Linh. Hãy để thế gian nhìn vào mối quan hệ của chúng ta mà nhận biết rằng: "Kìa, xem họ yêu thương nhau dường nào!", và từ đó tôn vinh Cha chúng ta ở trên trời.
"Chúng ta đã biết rằng mình đã vượt khỏi sự chết qua sự sống, vì chúng ta yêu anh em mình. Còn ai chẳng yêu thì ở trong sự chết." (I Giăng 3:14)