Đối phó với mẹ chồng...?

Mối quan hệ giữa nàng dâu và mẹ chồng là một chủ đề phổ biến, đầy thách thức nhưng cũng ẩn chứa nhiều cơ hội để phát triển nhân cách và đức tin. Trong bối cảnh văn hóa Việt Nam, nơi gia đình nhiều thế hệ và các mối liên hệ ràng buộc phức tạp, những căng thẳng này càng trở nên rõ rệt. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không tìm kiếm giải pháp từ tâm lý học thuần túy hay sự nhượng bộ cảm xúc, mà tìm kiếm nền tảng vĩnh cửu và sự khôn ngoan từ Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các nguyên tắc Kinh Thánh nền tảng, phân tích những ví dụ thực tế trong Kinh Thánh, và đưa ra những áp dụng cụ thể cho đời sống đức tin.

Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất để giải quyết mọi mối quan hệ gia đình mở rộng được thiết lập ngay từ sách Sáng-thế Ký: "Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt" (Sáng-thế Ký 2:24). Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho "lìa" (עָזַב - `azab) mang nghĩa rời bỏ, từ bỏ, thể hiện một sự thay đổi về ưu tiên hàng đầu trong các mối quan hệ. Điều này không có nghĩa là cắt đứt hay bất hiếu, mà là thiết lập một đơn vị gia đình mới độc lập. Người chồng phải ý thức rõ ràng về sự "lìa" này – anh ta giờ đây là đầu của vợ mình (Ê-phê-sô 5:23), chứ không còn là một cậu con trai dưới quyền quyết định trực tiếp của mẹ.

Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu cũng nhắc lại nguyên tắc này (Ma-thi-ơ 19:5), và sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh mệnh lệnh cho người chồng: "Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình vì Hội thánh" (Ê-phê-sô 5:25). Tình yêu hy sinh, đặt lợi ích của vợ lên hàng đầu, là kim chỉ nam. Điều này đòi hỏi người chồng phải khôn ngoan, dũng cảm và yêu thương để trở thành cây cầu hòa giải, chứ không phải là người đứng trung lập hay thiên vị.

1. Sự Can Thiệp và Kiểm Soát: Đây có lẽ là thách thức lớn nhất. Mẹ chồng có thể muốn tiếp tục vai trò "người quản lý" đời sống con trai mình. Kinh Thánh dạy sự tôn kính cha mẹ (Ê-phê-sô 6:2), nhưng không đồng nghĩa với việc vâng phục mù quáng khi đã lập gia đình. Người chồng cần học cách nói lời tôn trọng nhưng kiên quyết, như Chúa Giê-xu đã từng nói với mẹ Ngài trong bối cảnh khác: "Hỡi đàn bà kia, sự đó can gì đến ta và người?" (Giăng 2:4), thể hiện một sự phân định rõ ràng về phạm vi trách nhiệm.

2. Những Lời Chỉ Trích và So Sánh: Người vợ có thể cảm thấy mình không bao giờ đủ tốt. Trong hoàn cảnh này, nguyên tắc "hãy ở cho khéo ăn ở, chớ nói hành" (Tít 2:3) áp dụng cho cả mẹ chồng lẫn nàng dâu. Thay vì đáp trả, nàng dâu có thể áp dụng lời dạy trong Rô-ma 12:17-18: "Chớ lấy ác trả ác... Nếu có thể được, thì hãy hết sức mình mà hòa thuận với mọi người." Từ Hy Lạp cho "hòa thuận" (εἰρηνεύω - eirēneuō) nghĩa là "sống trong hòa bình", một thái độ chủ động.

3. Sự Ganh Tị và Cảm Giác Mất Mát: Mẹ chồng có thể cảm thấy bị "mất" con trai. Sự cảm thông là chìa khóa. Sách Ru-tơ là một hình mẫu tuyệt vời về mối quan hệ giữa mẹ chồng (Na-ô-mi) và nàng dâu (Ru-tơ). Ru-tơ đã chọn "dân sự ngươi là dân sự tôi, Đức Chúa Trời ngươi là Đức Chúa Trời tôi" (Ru-tơ 1:16). Sự trung thành, phục vụ và tình yêu thương chân thật của Ru-tơ cuối cùng đã chữa lành nỗi đắng cay của Na-ô-mi và trở thành phước hạnh cho cả dòng tộc.

Người chồng đóng vai trò quyết định trong việc định hình mối quan hệ này. Anh ta không được phép thụ động. Một người chồng trưởng thành theo Kinh Thánh phải:

1. Thiết Lập Ranh Giới Lành Mạnh Với Tình Yêu Thương: Ranh giới không phải là bức tường, mà là cánh cổng. Anh ta cần giao tiếp rõ ràng với mẹ mình rằng vợ anh là ưu tiên hàng đầu và là người bạn đời trong mọi quyết định. Điều này phải được thể hiện bằng thái độ tôn trọng và biết ơn.

2. Bảo Vệ và Đề Cao Vợ Mình: Khi có sự chỉ trích, người chồng phải nhẹ nhàng nhưng kiên quyết bênh vực vợ, không để cô ấy đơn độc. Điều này xây dựng sự an toàn và tin cậy trong hôn nhân. Hãy công khai biết ơn và khen ngợi vợ trước mặt mẹ (Châm-ngôn 31:28-29).

3. Là Người Hòa Giải và Cầu Nối: Người chồng nên chủ động tạo cơ hội để hai người phụ nữ quan trọng nhất đời mình hiểu nhau hơn, cùng tham gia các hoạt động tích cực, và cùng cầu nguyện.

Cho Người Vợ/Nàng Dâu:

• Tôn Kính với Thái Độ Đúng Đắn: "Hãy kính mọi người" (1 Phi-e-rơ 2:17). Dù thái độ của mẹ chồng thế nào, hãy giữ thái độ tôn trọng như một hành động vâng lời Chúa. Từ "kính" trong tiếng Hy Lạp (τιμάω - timaō) có nghĩa là "đánh giá cao, quý trọng".
• Cầu Nguyện Đặc Biệt Cho Mẹ Chồng: Cầu nguyện là vũ khí mạnh mẽ để thay đổi tấm lòng – trước hết là tấm lòng của chính bạn. Hãy cầu nguyện cho mẹ được bình an, khỏe mạnh và biết Chúa sâu nhiệm hơn.
• Tìm Kiếm Điểm Chung và Phục Vụ: Hãy chủ động hỏi han, quan tâm đến sở thích, sức khỏe của mẹ. Một hành động phục vụ nhỏ (nấu một món ăn, tặng một món quà nho nhỏ) có sức mạnh phá tan băng giá.
• Không Nói Xấu Với Người Chồng: Thay vì chỉ trích, hãy chia sẻ cảm xúc của bạn một cách trưởng thành: "Anh ơi, mẹ nói điều đó khiến em cảm thấy... Chúng ta có thể cùng nhau tìm cách giải quyết thế nào?"

Cho Cặp Vợ Chồng:

• Đồng Lòng Trong Mọi Quyết Định: "Hai người hơn một" (Truyền-đạo 4:9). Hãy thảo luận kỹ, cầu nguyện chung và đưa ra quyết định thống nhất trước khi trình bày với gia đình. Điều này cho thấy sự hiệp một của bạn.
• Thiết Lập Nếp Nhà Riêng Của Mình: Hãy có thời gian cầu nguyện gia đình, truyền thống riêng (đọc Kinh Thánh, phục vụ chung). Điều này củng cố căn tính của gia đình nhỏ bạn.
• Khôn Ngoan Trong Việc Ở Chung Hay Ở Riêng: Nếu có điều kiện, việc ở riêng thường giúp giảm bớt ma sát và tạo không gian cho mối quan hệ lành mạnh hơn. Nếu phải ở chung, ranh giới về không gian riêng tư và quyền quyết định càng cần rõ ràng.

Sau tất cả, mục tiêu tối thượng không phải là "chiến thắng" hay "khuất phục" đối phương, mà là sống đẹp lòng Chúa và phản chiếu tình yêu của Ngài. Sứ đồ Phao-lô khích lệ: "Vậy anh em là kẻ chọn lựa của Đức Chúa Trời, là người thánh và rất yêu dấu của Ngài, hãy có lòng thương xót. Hãy mặc lấy sự nhân từ, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục; hãy tha thứ nhau... Nhưng trên hết mọi sự đó, phải mặc lấy tình yêu thương, vì là dây liên lạc của sự trọn vẹn" (Cô-lô-se 3:12-14).

Chính tình yêu thương (ἀγάπη - agapē) của Đấng Christ – thứ tình yêu hy sinh, vị tha, có chủ đích – mới là "dây liên lạc" đủ bền chặt để ràng buộc và chữa lành những mối quan hệ rạn nứt. Hãy nhìn lên thập tự giá, nơi Chúa Giê-xu hy sinh vì cả nhân loại, chúng ta sẽ tìm thấy sức mạnh để khiêm nhường, tha thứ và yêu thương ngay cả khi không nhận được sự đáp lại. Hãy tin cậy rằng, khi chúng ta sống theo Lời Chúa, chính Ngài sẽ hành động trong lòng mỗi người và biến đổi tình thế. Gia đình bạn có thể trở thành một chứng tích sống động về ân điển và sự hòa giải của Phúc Âm.