Những câu Kinh Thánh nào nói về bạn bè?

Trong hành trình đức tin, mối quan hệ bạn bè đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Kinh Thánh không chỉ ghi lại những tấm gương tình bạn cảm động mà còn ban cho chúng ta những nguyên tắc khôn ngoan để lựa chọn, xây dựng và gìn giữ những tình bạn lành mạnh, vững bền và vinh hiển Danh Chúa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát chủ đề bạn bè dưới ánh sáng của Lời Chúa, qua đó giúp chúng ta có cái nhìn thấu đáo và áp dụng vào đời sống thực tiễn.

Trước khi đi vào những câu Kinh Thánh cụ thể, chúng ta cần hiểu quan niệm của Kinh Thánh về tình bạn. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "bạn" (רֵעַ, *re*a*) và "bạn hữu" (אֹהֵב, *'ohev*) thường mang nghĩa người đồng hành, người lân cận, hoặc người yêu thương. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ "bạn" (φίλος, *philos*) nhấn mạnh đến tình yêu thương và sự trìu mến.

Một trong những câu Kinh Thánh nền tảng nhất về tình bạn đến từ sách Châm Ngôn:

"Người bạn hữu thương mến trọn các thì; Còn anh em sanh ra vì cơn hoạn nạn." (Châm Ngôn 17:17) Câu này cho thấy bản chất của tình bạn thật: sự trung tín và yêu thương bền vững qua mọi thời điểm ("trọn các thì"), và đặc biệt được thể hiện rõ nhất, chân thật nhất trong những lúc hoạn nạn, khó khăn. Một người bạn giả mạo sẽ bỏ đi, nhưng bạn thật sẽ ở lại và cùng chia sẻ gánh nặng.

Một câu Kinh Thánh khác cảnh tỉnh chúng ta về chất lượng thay vì số lượng bạn bè:

"Người nào giao kết nhiều bạn hữu ắt sẽ bị hại; Nhưng có một bạn trung thành hơn anh em ruột." (Châm Ngôn 18:24, bản 1925 - một số bản dịch khác: "Ai muốn có bạn phải làm thân...") Nguyên tắc ở đây rất rõ: việc có quá nhiều mối quan hệ nông cạn, hời hợt ("giao kết nhiều bạn hữu") có thể dẫn đến tai hại. Trái lại, một tình bạn trung thành, sâu sắc, được xây dựng trên nền tảng vững chắc thì quý giá hơn cả tình thân ruột thịt. Điều này không có nghĩa phải xa lánh mọi người, mà nhấn mạnh vào chiều sâu và sự trung tín trong các mối quan hệ thân thiết nhất.

Kinh Thánh cung cấp cho chúng ta những hình mẫu sống động về tình bạn, mà nổi bật nhất là tình bạn giữa Đa-vít và Giô-na-than.

Tình Bạn Đa-vít và Giô-na-than (1 Sa-mu-ên 18-20, 2 Sa-mu-ên 1): Đây là mẫu mực của tình bạn vượt trên mọi rào cản chính trị, gia đình và thậm chí là nguy hiểm tính mạng. Kinh Thánh mô tả: "Linh hồn Giô-na-than kết hiệp cùng linh hồn Đa-vít, và Giô-na-than yêu mến Đa-vít như mạng sống mình." (1 Sa-mu-ên 18:1). Từ "kết hiệp" trong tiếng Hê-bơ-rơ (קָשַׁר, *qashar*) có nghĩa buộc chặt, ràng buộc lại với nhau. Tình bạn của họ được đóng ấn bởi giao ước (1 Sa-mu-ên 20:16-17, 42), thể hiện sự cam kết trọn đời, bảo vệ lẫn nhau trước sự truy sát của vua Sau-lơ (cha Giô-na-than), và sự thương tiếc vô hạn của Đa-vít khi Giô-na-than qua đời (2 Sa-mu-ên 1:26). Đây là tình bạn của sự hy sinh, trung thành tuyệt đối và tình yêu thương vô điều kiện.

Chúa Giê-xu Christ – Người Bạn Thượng Đẳng: Tân Ước mặc khải một chiều kích hoàn toàn mới của tình bạn. Chúa Giê-xu không chỉ dạy về tình bạn, Ngài chính là hiện thân của tình bạn thánh khiết và hy sinh cao cả nhất.

"Chẳng có sự yêu thương nào lớn hơn là vì bạn hữu mà phó sự sống mình." (Giăng 15:13) Chúa Giê-xu đã định nghĩa tình bạn bằng hành động tối thượng: sự chết chuộc tội trên thập tự giá. Nhưng trước đó, Ngài cũng tuyên bố một đặc ân vĩ đại cho những kẻ theo Ngài:

"Ta chẳng gọi các ngươi là đầy tớ nữa, vì đầy tớ chẳng biết đều chủ mình làm; nhưng ta đã gọi các ngươi là bạn hữu, vì ta từng tỏ cho các ngươi biết mọi đều ta đã nghe nơi Cha ta." (Giăng 15:15) Từ "bạn hữu" (φίλος, *philos*) ở đây cho thấy một mối quan hệ thân mật, tin cậy và hiệp thông. Chúa Giê-xu đã hạ mình, mặc khải ý chỉ của Đức Chúa Trời Cha cho chúng ta và xem chúng ta là bạn. Điều kiện để ở trong tình bạn này là vâng giữ các điều răn Ngài (Giăng 15:14). Mối quan hệ của chúng ta với Chúa Giê-xu trở thành nền tảng và khuôn mẫu cho mọi tình bạn khác.

Sách Châm Ngôn, với sự khôn ngoan được Đức Thánh Linh soi dẫn, dành nhiều lời dạy thiết thực về việc kết bạn và ảnh hưởng của bạn bè.

1. Ảnh Hưởng Của Bạn Bè:

"Chớ mắc lừa: bạn bè xấu làm hư thói nết tốt." (1 Cô-rinh-tô 15:33, bản 1925 - trích dẫn từ Châm Ngôn) Câu này cảnh báo mạnh mẽ rằng sự liên kết thân thiết với người có thói quen, đạo đức, hoặc niềm tin xấu sẽ có sức ảnh hưởng làm hư hỏng nhân cách và đời sống của chúng ta. Đây là nguyên tắc không thay đổi.

"Kẻ đi cùng người khôn ngoan sẽ trở nên khôn ngoan; Nhưng kẻ làm bạn với bọn điên dại sẽ bị tàn hại." (Châm Ngôn 13:20) Nguyên tắc "đi cùng" và "làm bạn" nhấn mạnh sự đồng hành và thân thiết lâu dài, chứ không phải giao tiếp xã giao. Chúng ta sẽ trở nên giống với những người mà chúng ta dành nhiều thời gian và tâm sự nhất.

2. Đặc Điểm Của Bạn Xấu Và Bạn Tốt:
Sách Châm Ngôn liệt kê nhiều đặc điểm cần tránh ở một người bạn:

• Bạn hay giận dữ: "Chớ làm bạn với người hay giận... e con tập thói quen nó, và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng." (Châm Ngôn 22:24-25).
• Bạn hung bạo, gây gổ: "Hãy lánh xa kẻ gây lộn, tranh cạnh" (Châm Ngôn 20:3, 22:10).
• Bạn nói dua nịnh, giả dối: "Người nào nịnh bạn mình, Giăng bẫy trước chơn người." (Châm Ngôn 29:5).

• Cho lời khuyên chân thật (thậm chí là quở trách) vì yêu thương: "Lời quở trách bộc trực hơn lời yêu mến giả dối. Bạn hữu làm cho thương tích, ấy bởi lòng thành tín; Còn sự hôn của kẻ ghen ghét lắm nỗi giả đò." (Châm Ngôn 27:5-6). Một người bạn thật sự dám nói sự thật để sửa dạy ta, dù điều đó có thể gây "thương tích" tạm thời.
• Cùng nhau tăng trưởng trong sự khôn ngoan: "Sắt mài nhọn sắt. Cũng vậy người bổ dưỡng diện mạo bạn hữu mình." (Châm Ngôn 27:17). Hình ảnh "sắt mài sắt" nói lên sự tương tác, thách thức lành mạnh và xây dựng giữa hai người bạn, giúp nhau trở nên sắc bén, tốt hơn trong đức tin và nhân cách.

1. Lựa Chọn Bạn Cách Khôn Ngoan: Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi yêu thương mọi người (kể cả kẻ thù), nhưng điều đó không có nghĩa mọi người đều phải trở thành bạn tâm giao của chúng ta. Chúng ta cần cầu nguyện và khôn ngoan khi mở lòng kết thân sâu sắc. Hãy tìm kiếm những người bạn có cùng đức tin nơi Chúa Giê-xu, khao khát Lời Chúa, và có đời sống đạo đức gương mẫu (A-mốt 3:3: "Hai người có thể cùng nhau đi chung, nếu họ chưa đồng ý với nhau sao?").

2. Trở Thành Một Người Bạn Theo Gương Chúa Giê-xu: Thay vì chỉ tìm kiếm bạn tốt, chúng ta phải học trở thành người bạn tốt trước. Điều này đòi hỏi:

• Sự hy sinh: Sẵn sàng dành thời gian, tài nguyên, sự quan tâm cho bạn.
• Tính trung tín: Giữ lời hứa, giữ bí mật, ở bên bạn trong cơn hoạn nạn (Châm Ngôn 17:17).
• Tình yêu thương chân thật: Yêu thương bằng hành động và lẽ thật, không chỉ bằng lời nói (1 Giăng 3:18). Dám nói lời góp ý chân thành vì lợi ích của bạn (Châm Ngôn 27:6).
• Là cầu nối đưa bạn đến với Chúa: Người bạn Cơ Đốc tốt nhất là người luôn mong muốn và cầu nguyện để bạn mình biết Chúa Giê-xu và tăng trưởng trong Ngài.

3. Quản Lý Các Mối Quan Hệ Không Cùng Đức Tin: Chúng ta làm việc, học tập với nhiều người chưa tin Chúa. Kinh Thánh dạy chúng ta phải cư xử cách nhã nhặn, yêu thương và làm chứng tốt (1 Phi-e-rơ 3:15-16). Tuy nhiên, cần có sự khôn ngoan để giữ mình, không để bị lôi cuốn vào những tội lỗi hay thế giới quan trái với Lời Chúa (2 Cô-rinh-tô 6:14-18). Chúng ta yêu thương họ và tìm cơ hội chia sẻ Phúc Âm, nhưng không "đồng đều" (cùng mang ách chung) trong những mục tiêu, giá trị và lối sống cốt lõi.

Tình bạn là món quà quý giá từ Đức Chúa Trời. Kinh Thánh cung cấp một kho tàng nguyên tắc khôn ngoan để chúng ta nhận biết, xây dựng và trân trọng những mối quan hệ bạn bè lành mạnh. Từ tấm gương hy sinh của Đa-vít và Giô-na-than, đến mẫu mực tối cao nơi Chúa Giê-xu - Người Bạn đã phó sự sống vì chúng ta - chúng ta học được rằng tình bạn thật được xây dựng trên nền tảng của tình yêu thương, sự trung tín, lẽ thật và hy sinh.

Ước mong mỗi chúng ta, trước hết, luôn sống trong tình bạn mật thiết với Chúa Cứu Thế Giê-xu, vì đó là nguồn suối cho mọi tình bạn tốt đẹp khác. Đồng thời, chúng ta cũng trở nên những người bạn theo gương Chúa, dùng các mối quan hệ Chúa ban để cùng nhau "mài sắc" và thúc đẩy nhau tiến tới trong đức tin, trong sự thánh khiết và trong sự phục vụ Chúa, cho đến ngày chúng ta được ở cùng Ngài và cùng nhau đời đời.