Sự Khác Biệt Giữa Cơ Đốc Giáo Và Hồi Giáo
Trong một thế giới đa dạng về tín ngưỡng, việc hiểu biết chính xác và có cơ sở về những niềm tin khác biệt là điều cần thiết cho mỗi Cơ Đốc nhân. Sự khác biệt giữa Cơ Đốc giáo và Hồi giáo không chỉ nằm ở nghi lễ hay văn hóa, mà cốt lõi là ở những giáo lý nền tảng về Đức Chúa Trời, về Chúa Cứu Thế Giê-xu, về sự cứu rỗi, và về mặc khải. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào những khác biệt thần học căn bản dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, giúp chúng ta “hãy sẵn sàng để trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em” (I Phi-e-rơ 3:15).
I. Nguồn Gốc Và Nhân Vật Trung Tâm: Giê-xu Christ và Muhammad
Cơ Đốc giáo khởi nguồn từ giao ước của Đức Chúa Trời với Áp-ra-ham và được hoàn tất trong chức vụ, sự chết, sự sống lại của Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời. Ngài không chỉ là một nhà tiên tri hay một bậc thầy đạo đức, mà là Đấng Mê-si (Christ) được hứa từ Cựu Ước. Sứ đồ Phi-e-rơ tuyên xưng: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Toàn bộ Kinh Thánh làm chứng về Ngài (Lu-ca 24:27, Giăng 5:39).
Trái lại, Hồi giáo khởi nguồn từ sự mặc khải cho Muhammad tại Ả Rập vào thế kỷ thứ 7 sau Chúa. Muhammad được tin là vị tiên tri cuối cùng và lớn nhất, đến để khôi phục lại đức tin nguyên thủy vào một Đức Chúa Trời duy nhất. Trong Hồi giáo, Giê-xu (Isa) được tôn kính như một tiên tri vĩ đại, nhưng không phải là Con Đức Chúa Trời hay là Đấng Cứu Thế chịu chết thay cho nhân loại.
Sự khác biệt này là then chốt: Đối với Cơ Đốc nhân, lịch sử cứu rỗi và mối quan hệ với Đức Chúa Trời được xây dựng trên công lao và thân vị của Đấng Christ. Đức tin của chúng ta đặt nền tảng trên sự kiện lịch sử về sự phục sinh của Ngài, như Phao-lô khẳng định: “nếu Đấng Christ không sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (I Cô-rinh-tô 15:17).
II. Giáo Lý Về Đức Chúa Trời: Ba Ngôi Hiệp Một và Thuyết Độc Thần Tuyệt Đối
Đây là điểm khác biệt sâu sắc và không thể hòa giải về mặt thần học. Cơ Đốc giáo tin vào một Đức Chúa Trời duy nhất hiện hữu trong ba thân vị: Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con (Giê-xu Christ), và Đức Thánh Linh. Giáo lý Ba Ngôi (Trinity) không phải là ba vị thần, mà là một Đức Chúa Trời trong ba thân vị đồng đẳng, đồng vinh, đồng tồn tại từ đời đời.
Kinh Thánh bày tỏ chân lý này: Trong phép báp-tem của Chúa Giê-xu, cả Ba Ngôi cùng hiện diện (Ma-thi-ơ 3:16-17). Chúa Giê-xu truyền lệnh làm báp-tem “nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh” (Ma-thi-ơ 28:19). Phao-lô chúc phước: “nguyền xin ân điển của Đức Chúa Jêsus Christ, sự yêu thương của Đức Chúa Trời, và sự giao thông của Đức Thánh Linh ở với anh em hết thảy!” (II Cô-rinh-tô 13:13). Chúa Giê-xu tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Thần tính của Chúa Giê-xu và Đức Thánh Linh được xác quyết xuyên suốt Tân Ước.
Hồi giáo giữ chặt thuyết độc thần tuyệt đối (Tawhid). Đức Chúa Trời (Allah) là một cách tuyệt đối, không có đối tác, không có con cái, không phân thân. Giáo lý Ba Ngôi bị xem là sự phạm thượng, một dạng của “shirk” (gán ghép đối tác với Allah) – tội lỗi lớn nhất không thể tha thứ. Họ tin rằng Đức Chúa Trời siêu việt đến mức không thể có một Ngôi Con nào mang cùng bản thể với Ngài.
III. Giáo Lý Về Chúa Giê-xu Christ: Con Đức Chúa Trời và Đấng Cứu Chuộc
Đây là hòn đá góc của đức tin Cơ Đốc và cũng là điểm tranh cãi lớn nhất.
- Thần Tính: Cơ Đốc giáo tin Giê-xu là Con Đức Chúa Trời theo nghĩa đen, đồng bản thể với Đức Chúa Cha. “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” (Giăng 1:1). Ngài là “Đấng làm đầu hết thảy mọi sự được dựng nên” (Cô-lô-se 1:15). Từ Hy Lạp “monogenes” (độc sanh) chỉ về sự độc nhất vô nhị trong thân vị và bản thể, không phải chỉ về sự tạo dựng.
- Chức Vụ Cứu Chuộc: Chúa Giê-xu đến với mục đích chính: “Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Sự chết đền tội của Ngài trên thập tự giá là trung tâm của Phúc Âm (I Cô-rinh-tô 15:3-4).
- Sự Sống Lại Thân Thể: Chúa Giê-xu sống lại từ kẻ chết bằng thân thể vinh hiển, minh chứng chiến thắng của Ngài trên tội lỗi và sự chết.
Hồi giáo phủ nhận tất cả những điều trên:
- Giê-xu là một tiên tri vĩ đại (Isa), nhưng chỉ là một con người, một đầy tớ của Allah.
- Việc gọi Giê-xu là “Con của Đức Chúa Trời” bị bác bỏ hoàn toàn vì Allah không sinh con.
- Họ phủ nhận sự đóng đinh và chết thay của Chúa Giê-xu. Một giáo lý phổ biến trong Hồi giáo cho rằng người khác (có lẽ là Giu-đa) đã bị đóng đinh thay cho Ngài, và Allah đã đưa Giê-xu trực tiếp lên thiên đàng. Do đó, không có sự chuộc tội.
- Họ tin Ngài đã được sinh ra bởi nữ đồng trinh Maryam (Maria), sẽ tái lâm vào ngày phán xét, nhưng vai trò của Ngài không phải là Đấng Cứu Chuộc.
IV. Sự Cứu Rỗi: Ân Điển qua Đức Tin và Công Đức qua Việc Làm
Đây là sự khác biệt lớn về con đường đến với Đức Chúa Trời.
Cơ Đốc giáo dạy về sự cứu rỗi bởi ân điển, nhờ đức tin (Sola Gratia, Sola Fide). Con người không thể tự cứu mình bởi vì tội lỗi đã làm hư hoại bản chất con người cách triệt để (Rô-ma 3:23). Sự cứu rỗi là một món quà nhưng không của Đức Chúa Trời, được ban cho bởi sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ, và được nhận lãnh bởi đức tin cá nhân nơi Ngài. “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình” (Ê-phê-sô 2:8-9). Đức tin chân thật sẽ tự nhiên sinh ra việc lành như một kết quả (Gia-cơ 2:26), nhưng việc lành không phải là nguyên nhân của sự cứu rỗi.
Hồi giáo dạy về sự cứu rỗi thông qua đức tin vào Allah và các tiên tri, cùng với sự tích lũy công đức qua việc làm. Sự cứu rỗi không được đảm bảo; nó phụ thuộc vào sự công bình của Allah vào Ngày Phán Xét, khi mà các việc thiện và ác của một người sẽ được cân nhắc trên cái cân. Một người Hồi giáo nỗ lực tuân giữ Năm Cột Trụ của Đạo Hồi (Tuyên xưng đức tin, Cầu nguyện, Bố thí, Nhịn chay Ramadan, Hành hương Hajj) và sống theo Luật Sharia để hy vọng được vào thiên đàng. Vì vậy, mặc dù có yếu tố đức tin, nhưng sự nhấn mạnh cuối cùng vẫn nằm ở công đức và sự vâng phục của con người.
V. Kinh Thánh và Mặc Khải
Cơ Đốc giáo tin rằng Kinh Thánh Cựu Ước và Tân Ước là Lời được Đức Chúa Trời hà hơi, là mặc khải đầy đủ và có thẩm quyền tối cao cho đức tin và sự thực hành (II Ti-mô-thê 3:16). Kinh Thánh là sự mặc khải tiệm tiến, đạt đến đỉnh điểm nơi Chúa Giê-xu Christ, “Lời đã trở nên xác thịt” (Giăng 1:14). Chúng ta tin Kinh Thánh đã được bảo tồn cách đáng tin cậy dưới sự chăm sóc siêu nhiên của Đức Chúa Trời.
Hồi giáo tôn kính Kinh Qur'an là lời mặc khải trực tiếp cuối cùng và hoàn hảo từ Allah, được truyền cho Muhammad qua thiên sứ Ga-bri-en. Họ tin rằng các bản Kinh Thánh nguyên thủy của Do Thái giáo và Cơ Đốc giáo (Tawrat, Zabur, Injil) cũng là mặc khải từ Allah, nhưng đã bị người Do Thái và Cơ Đốc nhân làm sai lạc (tahrif). Do đó, Qur'an đến để sửa chữa những sai lầm đó. Thẩm quyền tối thuộc về Qur'an và các truyền thống (Hadith) về lời nói, việc làm của Muhammad.
VI. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu biết những khác biệt này không phải để nuôi dưỡng lòng kiêu ngạo hay thù ghét, mà để sống đúng với đức tin và có thái độ đúng đắn.
- Xây Dựng Nền Tảng Vững Chắc Trong Lẽ Thật: Mỗi Cơ Đốc nhân cần hiểu rõ và có thể giải thích đức tin của mình, đặc biệt về thần tính của Chúa Giê-xu và sự cứu rỗi bởi ân điển. Hãy “tôn Đấng Christ, là Chúa, làm thánh trong lòng mình” (I Phi-e-rơ 3:15a).
- Sống Và Chia Sẻ Phúc Âm Trong Tình Yêu Thương: Sự khác biệt lớn nhất chúng ta có thể chỉ ra là tình yêu thương. “Bởi điều này mà mọi người sẽ nhận biết các con là môn đồ Ta: ấy là các con yêu thương nhau” (Giăng 13:35). Đời sống yêu thương, phục vụ và thánh khiết của chúng ta là một chứng nhân hùng hồn về quyền năng biến đổi của Đấng Christ.
- Cầu Nguyện Cách Đặc Biệt: Hãy cầu nguyện cho những người bạn, hàng xóm theo Hồi giáo, xin Chúa mở mắt tâm linh họ để nhận biết Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời và là Cứu Chúa duy nhất. “Xin Chúa mở cửa cho đạo, đặing truyền đạo về sự mầu nhiệm của Đấng Christ” (Cô-lô-se 4:3).
- Đối Thoại Với Sự Khiêm Nhường Và Tôn Trọng: Khi có cơ hội đối thoại, hãy bắt đầu từ những điểm chung (niềm tin vào một Đức Chúa Trời Đấng Tạo Hóa, sự tôn kính Chúa Giê-xu như một nhà tiên tri vĩ đại), rồi dẫn dắt đến những lẽ thật trọng tâm về thân vị và công tác cứu chuộc của Ngài. Hãy tập trung vào Chúa Giê-xu trong Kinh Thánh.
- Tránh Sự Tranh Cãi Không Cần Thiết: Mục đích của chúng ta không phải để “thắng” một cuộc tranh luận, mà để gieo hạt giống Lời Chúa và để Đức Thánh Linh cáo trách lòng người (Giăng 16:8). Hãy rao giảng Phúc Âm “cách nhịn nhục và dạy dỗ” (II Ti-mô-thê 4:2).
VII. Kết Luận
Sự khác biệt giữa Cơ Đốc giáo và Hồi giáo không đơn giản là sự khác biệt về văn hóa hay nghi lễ, mà là sự khác biệt căn bản và không thể dung hòa về chân lý. Nó xoay quanh những câu hỏi tối hậu: Đức Chúa Trời là ai? Chúa Giê-xu Christ là ai? Làm thế nào con người có thể được cứu? Cơ Đốc giáo tuyên xưng Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời, là Đấng Cứu Chuộc duy nhất, Đấng đã chết thay cho tội lỗi chúng ta và sống lại để ban sự sống đời đời cho bất cứ ai tin nhận Ngài.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi để giữ vững lẽ thật này với lòng yêu thương, sống một đời sống làm chứng cho ân điển kỳ diệu mà chúng ta đã lãnh nhận. Hãy nhớ rằng, “chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Ước mong sự hiểu biết này thúc đẩy chúng ta trung tín hơn với Chúa và Phúc Âm của Ngài, đồng thời có tấm lòng đầy lòng thương xót đối với những linh hồn đang lạc lối.