Đức Giê-hô-va: Danh Xưng và Bản Tính Qua Lăng Kính Kinh Thánh
Trong hành trình đức tin, việc biết Đấng mình thờ phượng là điều căn bản và sống còn. Danh xưng Đức Giê-hô-va (hay Yahweh) không chỉ là một danh hiệu, mà là một sự mặc khải về chính bản tính, ý chỉ và sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá một số câu Kinh Thánh then chốt tiết lộ về Đức Giê-hô-va, qua đó giúp chúng ta hiểu biết Ngài cách phong phú hơn, và từ đó, xây dựng một đời sống tin kính vững vàng.
I. Danh Giê-hô-va: Sự Mặc Khải Cá Nhân và Giao Ước
Khởi điểm của mọi sự hiểu biết về Đức Chúa Trời bắt đầu từ chính danh Ngài. Trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:13-15, Môi-se đối diện với Đấng hiện ra trong ngọn lửa nơi bụi gai, đã hỏi: “Nầy, tôi sẽ đi đến dân Y-sơ-ra-ên, nói cùng họ rằng: Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi sai ta đến cùng các ngươi; nếu họ hỏi: Tên Ngài là chi? thì tôi sẽ nói với họ làm sao?”
Đáp lại, Đức Chúa Trời phán: “TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU” (câu 14). Trong nguyên văn tiếng Hê-bơ-rơ, cụm từ này là “Ehyeh Asher Ehyeh” (אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה). “Ehyeh” có gốc từ động từ “hayah” (הָיָה), nghĩa là “trở nên, hiện hữu.” Danh xưng này không chỉ khẳng định sự hiện hữu vĩnh hằng của Ngài, mà còn bày tỏ một bản tính năng động: Ngài là Đấng sẽ trở nên, hiện diện, và hành động một cách đầy đủ và thích hợp theo ý chỉ của Ngài cho dân sự Ngài. Ngài không phải là một thần linh xa cách, mà là Đấng tự hữu, có mặt trong mọi thì của lịch sử.
Tiếp theo, Ngài phán: “Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi... ấy là danh đời đời của ta, và ấy là kỷ niệm của ta trải qua các đời.” (câu 15). Danh “Giê-hô-va” (יְהֹוָה, YHWH) chính là hình thức ngôi thứ ba của “Ehyeh”, hàm ý “Đấng Làm Cho Hiện Hữu” hoặc “Đấng Tự Hữu.” Qua việc mặc khải danh riêng này, Đức Chúa Trời thiết lập một mối quan hệ giao ước cá nhân với dân Y-sơ-ra-ên. Ngài không còn chỉ là “Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Y-sác, Gia-cốp” một cách chung chung, mà giờ đây, với danh Giê-hô-va, Ngài bày tỏ chính mình là Đấng sẵn sàng can thiệp, giải cứu và đồng hành với dân sự Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 6:6-8).
II. Các Thuộc Tính Căn Bản của Đức Giê-hô-va Qua Kinh Thánh
1. Đức Giê-hô-va - Đấng Tạo Hóa và Chủ Tể Tối Cao
Sáng-thế Ký 1:1 tuyên bố dứt khoát: “Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất.” Danh xưng được dùng ở đây trong tiếng Hê-bơ-rơ là “Elohim” (אֱלֹהִים), một danh từ số nhiều chỉ về quyền năng tối thượng. Sự sáng tạo là hành động đầu tiên bày tỏ uy quyền của Giê-hô-va. Thi-thiên 33:6, 9 khẳng định: “Các từng trời được làm nên bởi lời Đức Giê-hô-va... Vì Ngài phán, thì việc liền có; Ngài biểu, thì vật bèn đứng vững bền.” Ngài sáng tạo bằng Lời quyền năng của Ngài, chứng tỏ Ngài hoàn toàn tể trị và không lệ thuộc vào bất cứ vật chất nào đã có sẵn. Ứng dụng cho chúng ta ngày nay: Nếu Ngài là Đấng dựng nên muôn vật, thì Ngài hoàn toàn có quyền và đủ năng lực để quản trị cuộc đời của chúng ta. Sự tin cậy của chúng ta đặt trên nền tảng vững chắc về quyền tể trị của Đấng Tạo Hóa.
2. Đức Giê-hô-va - Đấng Thánh Khiết và Công Bình
Thuộc tính này được bày tỏ rõ ràng trong Ê-sai 6:3, khi các Sê-ra-phim kêu lên: “Thánh thay, thánh thay, thánh thay là Đức Giê-hô-va vạn quân!” Sự lặp lại ba lần nhấn mạnh sự thánh khiết tuyệt đối và trọn vẹn của Ngài. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “qadosh” (קָדוֹשׁ) có nghĩa là “biệt riêng ra, tinh sạch, hoàn toàn khác biệt.” Sự thánh khiết của Đức Giê-hô-va không chỉ là đạo đức hoàn hảo, mà còn là sự tách biệt hoàn toàn khỏi tội lỗi và sự ô uế. Điều này dẫn đến thuộc tính công bình. Phục-truyền Luật-lệ Ký 32:4 ca ngợi: “Công việc Ngài là trọn vẹn... Đức Chúa Trời thành tín và chẳng có sự bất nghĩa; Ngài là công bình và chánh trực.” Sự công bình của Ngài đòi hỏi tội lỗi phải bị phán xét, nhưng cũng mở đường cho kế hoạch cứu chuộc qua Chúa Cứu Thế Giê-xu, Đấng gánh tội thay cho chúng ta.
3. Đức Giê-hô-va - Đấng Yêu Thương và Hay Thương Xót
Một trong những sự mặc khải vĩ đại nhất về bản tính Đức Giê-hô-va được tóm gọn trong Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6-7. Sau khi dân Y-sơ-ra-ên phạm tội thờ bò con vàng, Môi-se cầu xin được thấy sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Ngài đáp lại: “Đức Giê-hô-va! Đức Giê-hô-va! là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ơn huệ và thành thực... hay làm ơn đến ngàn đời, và tha thứ sự gian ác, sự trái phép, cùng tội lỗi.”
Ở đây, chúng ta thấy sự kết hợp tuyệt vời giữa ân điển (chesed) và chân thật (emet). “Chesed” (חֶסֶד) thường được dịch là “sự nhân từ, tình yêu thương giao ước bền vững.” Đây không phải là thứ tình cảm bồng bột, mà là tình yêu trung tín, cam kết dựa trên giao ước Ngài đã lập. “Emet” (אֱמֶת) là “sự chắc chắn, đáng tin cậy, chân lý.” Lòng thương xót của Ngài dựa trên nền tảng chân lý vững chắc của chính Ngài. Ngài “chậm giận” (‘erek ‘appayim), cho thấy sự kiên nhẫn và không vội vàng trừng phạt, luôn ban cho cơ hội ăn năn.
4. Đức Giê-hô-va - Đấng Cứu Rỗi và Linh Hồn
Danh Giê-hô-va gắn liền với sự giải cứu. Trong Thi-thiên 27:1, Đa-vít tuyên xưng: “Đức Giê-hô-va là sự sáng và sự cứu rỗi tôi: tôi sẽ sợ ai? Đức Giê-hô-va là đồn lũy của mạng sống tôi: tôi sẽ hãi hùng ai?” Danh xưng “Cứu Chúa” (יְשׁוּעָה, yeshuah) bắt nguồn từ chính danh Giê-hô-va. Sự cứu rỗi tối thượng và trọn vẹn được bày tỏ trong Chúa Giê-xu Christ. Chính Chúa Giê-xu đã tuyên bố: “Trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta” (Giăng 8:58), một lời xưng nhận rõ ràng về thần tính của Ngài, rằng Ngài chính là Đức Giê-hô-va nhập thế. Sự cứu rỗi mà chúng ta kinh nghiệm ngày nay là kết quả của tình yêu và quyền năng cứu chuộc của Đức Giê-hô-va được bày tỏ qua Con Một của Ngài.
III. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Việc hiểu biết về Đức Giê-hô-va không chỉ dừng lại ở tri thức thần học, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.
- Xây Dựng Sự Thờ Phượng Chân Thật: Khi hiểu Ngài là Thánh Khiết, chúng ta đến với Ngài trong sự kính sợ và tôn kính. Khi hiểu Ngài là Tình Yêu Thương, chúng ta thờ phượng với lòng biết ơn và tin cậy. Sự thờ phượng phải xuất phát từ sự hiểu biết đúng đắn về bản tính Ngài.
- An Nghỉ Trong Sự Quan Phòng và Chủ Quyền của Ngài: Biết rằng Đức Giê-hô-va là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng Tạo Hóa và Chủ Tể, chúng ta có thể giao phó mọi lo lắng, hoạch định và tương lai vào tay Ngài. Châm-ngôn 3:5-6 khuyên: “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va... Trong các việc làm ngươi, phải nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo ngươi.”
- Sống Thánh Khiết Theo Gương Ngài: Lê-vi Ký 19:2 ghi lời Chúa phán: “Hãy nên thánh, vì ta là Đức Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, vốn là thánh.” Hiểu biết về sự thánh khiết của Đức Giê-hô-va thúc đẩy chúng ta từ bỏ tội lỗi, sống biệt riêng ra cho Ngài, và theo đuổi sự công bình trong mọi mối quan hệ.
- Rao Truyền Danh Ngài với Lòng Thương Xót: Chúng ta được kêu gọi để làm chứng về Đức Chúa Trời mà chúng ta biết. Cách chúng ta nói về Ngài phải phản ánh sự cân bằng giữa thánh khiết và yêu thương, giữa công bình và ân điển, như chính Ngài đã bày tỏ.
Kết Luận
Danh Đức Giê-hô-va là một kho tàng mặc khải vô tận. Từ sự Tự Hữu Hằng Hữu, đến thuộc tính Thánh Khiết, Yêu Thương, Công Bình và Cứu Rỗi, mỗi khía cạnh đều mời gọi chúng ta vào một mối quan hệ sâu nhiệm hơn với Ngài. Sự hiểu biết này không nhằm thỏa mãn trí tò mò, mà để dẫn chúng ta đến sự thờ phượng, tin cậy, vâng lời và rao truyền. Ước mong mỗi chúng ta, như tiên tri Giê-rê-mi, có thể tuyên xưng: “Đức Giê-hô-va ôi!... Danh Ngài là lời rao truyền của con.” (Giê-rê-mi 20:9). Hãy để sự hiểu biết về Đức Giê-hô-va biến đổi tấm lòng và hướng dẫn bước chân chúng ta mỗi ngày.