Đừng hủy diệt" trong phần mở đầu của Thi thiên 57, 58, 59 và 75 có ý nghĩa gì?

Trong hành trình nghiên cứu Kinh Thánh, đặc biệt là sách Thi thiên, chúng ta thường bắt gặp những chỉ dẫn nhỏ phía trên mỗi bài thơ. Chúng không chỉ là phần mở đầu đơn thuần mà là những chìa khóa quan trọng giúp mở ra bối cảnh lịch sử, ý nghĩa thần học và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải. Một trong những chỉ dẫn bí ẩn và lặp lại nhiều lần chính là cụm từ **"Đừng hủy diệt"** (tiếng Hê-bơ-rơ: Al-tashheth אַל-תַּשְׁחֵת). Cụm từ này xuất hiện trong phần đề tựa của bốn Thi thiên: 57, 58, 59 và 75. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đi sâu khai quật ý nghĩa của cụm từ này trong ngữ cảnh nguyên bản, liên kết nó với cuộc đời Đa-vít, và rút ra những bài học ứng dụng quý báu cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.

Để thấu hiểu trọn vẹn ý nghĩa, chúng ta phải quay về với ngôn ngữ gốc. Cụm từ **"Đừng hủy diệt"** được dịch từ tiếng Hê-bơ-rơ "Al-tashheth" (אַל-תַּשְׁחֵת). Đây là một kết hợp của hai từ:

- "Al" (אַל): Một từ phủ định mạnh mẽ, có nghĩa là "không", "đừng", "chớ". - "Tashheth" (תַּשְׁחֵת): Động từ ở thể lối sai khiến (causative stem), gốc từ "Shachath" (שָׁחַת). Gốc từ này mang nghĩa cốt lõi là **"làm hư hỏng", "làm hư nát", "tiêu diệt", "làm bại hoại"**.

Như vậy, Al-tashheth có thể hiểu là **"Đừng làm hư hỏng", "Đừng tiêu diệt"** hoặc **"Xin chớ hủy diệt"**. Trong văn hóa và ngữ cảnh âm nhạc thời đó, đây rất có thể là **một chỉ dẫn về điệu nhạc hoặc giai điệu**. Nghĩa là, bài thánh ca này được hát theo một giai điệu có tên là "Al-tashheth" (có lẽ là một giai điệu quen thuộc với dân chúng lúc bấy giờ), hoặc đây là một lời nhắc nhở cho những người lĩnh xướng/cộng đồng: **"Hãy hát bài này với tinh thần đừng để nó bị hủy hoại"** – tức là hãy hát với sự trang nghiêm, đúng mực, phù hợp với nội dung nghiêm túc về sự phán xét và lời cầu cứu.

Tuy nhiên, ý nghĩa không dừng lại ở kỹ thuật âm nhạc. Khi đặt nó trong mối liên hệ chặt chẽ với nội dung của bốn Thi thiên và bối cảnh lịch sử được ghi chép, chúng ta thấy một chủ đề thần học xuyên suốt: **Lời cầu nguyện xin Đức Chúa Trời can thiệp, trong khi tin chắc rằng Ngài sẽ không để cho người công bình bị hủy diệt hoàn toàn bởi kẻ ác.** Nó là tiếng kêu của đức tin giữa cơn nguy khốn.

Cả bốn Thi thiên này (57, 58, 59) đều được gắn liền với Đa-vít trong những giai đoạn đen tối nhất của đời ông, cụ thể là thời kỳ bị Vua Sau-lơ truy lùng để giết hại. Đề tựa của chúng ghi rõ:

- Thi thiên 57: "Đức Chúa Trời ôi, xin thương xót tôi... Khi Đa-vít trốn trong hang đá, lánh khỏi mặt Sau-lơ." - Thi thiên 59: "Đức Chúa Trời tôi, xin giải cứu tôi... Khi Sau-lơ sai người canh giữ nhà Đa-vít đặng giết người."

Thi thiên 58 không ghi rõ bối cảnh nhưng nội dung về những "quan xét bất công" phù hợp với tình trạng mà Đa-vít phải đối mặt – ông bị kết tội và truy đuổi cách bất công. Thi thiên 75 được cho là của A-sáp, một người đứng đầu ban ca nhạc, nói về sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời.

Trong những tình huống "ngàn cân treo sợi tóc" ấy, Đa-vít đứng giữa hai lựa chọn: (1) Tự mình dùng vũ lực để hủy diệt kẻ thù (và cả danh tiếng, mạng sống của mình), hoặc (2) Tin cậy tuyệt đối vào sự giải cứu và công lý của Đức Chúa Trời. "Đừng hủy diệt" có thể phản ánh chính tâm trạng này: **"Lạy Chúa, trong cơn tuyệt vọng này, xin đừng để con hành động theo xác thịt để tự hủy diệt mình hoặc hủy diệt kẻ thù cách sai trái. Xin Ngài là Đấng bảo tồn và phán xét."** Nó là lời cầu nguyện tự kiềm chế và giao phó.

1. Thi thiên 57: "Đừng Hủy Diệt" Trong Nơi Ẩn Náu
Bối cảnh: Đa-vít trong hang đá (có lẽ là hang A-đu-lam – 1 Sa-mu-ên 22:1). Ông hoàn toàn bất lực.

"Linh hồn tôi nương náu mình dưới bóng cánh của Chúa, Cho đến chừng nào các tai họa đi qua." (Thi thiên 57:1) Động từ "Shachath" (hủy diệt) không xuất hiện trong thân bài, nhưng tinh thần của Al-tashheth thấm đẫm từng câu. Thay vì than van về sự hủy diệt từ Sau-lơ, Đa-vít chọn **ẩn náu** (nương náu). Ông tuyên bố: "Tôi sẽ thức tỉnh rạng đông; tôi sẽ ngợi khen Chúa..." (câu 8). "Đừng hủy diệt" ở đây là **đức tin vào sự bảo vệ của Đức Chúa Trời, nơi mà kế hoạch hủy diệt của con người thất bại.** Ông không để hoàn cảnh hủy diệt lòng ngợi khen của mình.

2. Thi thiên 58: "Đừng Hủy Diệt" Và Lời Kêu Gọi Công Lý
Thi thiên này là lời chất vấn gay gắt các quan xét bất công (có thể ám chỉ các cận thần của Sau-lơ).

"Hỡi các người là con loài người, các ngươi xét đoán công bình sao? Các ngươi đoán định theo lẽ ngay thẳng sao?" (Thi thiên 58:1) Ở đây, Al-tashheth mang sắc thái mỉa mai và cầu xin phán xét. Đa-vít mô tả những kẻ ác có **"nọc độc rắn hổ mang"** (câu 4), chúng gây ra sự hủy diệt. Lời cầu nguyện của ông là: "Hỡi Đức Chúa Trời, xin đập gãy các răng trong miệng chúng nó!" (câu 6). "Đừng hủy diệt" trong ngữ cảnh này có thể hàm ý: **"Lạy Chúa, đừng để sự bất công và độc ác này tiếp tục hủy diệt người công bình. Xin Ngài can thiệp và chấm dứt nó."** Nó là lời kêu xin cho sự hủy diệt của điều ác, để bảo toàn công lý.

3. Thi thiên 59: "Đừng Hủy Diệt" Khi Bị Vây Hãm
Đây là cảnh tượng căng thẳng nhất: nhà bị vây, mạng sống bị đe dọa trực tiếp.

"Vì kìa, chúng nó rình hại linh hồn tôi... xin hãy thức tỉnh mà đến với tôi, và xem xét." (Thi thiên 59:3-4) Xuyênt suốn bài thơ, Đa-vít nhiều lần kêu cầu Chúa là **"Đức Chúa Trời, sức mạnh của tôi"** (câu 9, 17). Động từ "Shachath" xuất hiện trong lời cầu nguyện của ông: "Xin chớ giết chúng nó, e dân tôi chẳng còn nhớ đến chăng... hãy làm cho chúng nó bị tan lạc" (câu 11). Đây là điểm then chốt. Đa-vít không cầu xin quyền được tự mình hủy diệt kẻ thù. Ông giao phó sự phán xét cho Chúa, và thậm chí cầu xin **đừng giết họ ngay** (Al-tashheth?), để sự trừng phạt của Chúa trở thành bài học cho dân sự. "Đừng hủy diệt" ở đây thể hiện **sự kiềm chế phi thường và cái nhìn thuộc linh sâu sắc: mục đích tối thượng là sự vinh hiển của Đức Chúa Trời và bài học cho cộng đồng, chứ không phải sự trả thù cá nhân.**

4. Thi thiên 75: "Đừng Hủy Diệt" Và Chủ Quyền Phán Xét Của Đức Chúa Trời
Thi thiên này mang góc nhìn tổng quát hơn, như một lời đáp từ Đức Chúa Trời cho những lời cầu nguyện trong ba Thi thiên trước.

"Khi kỳ định đến, ta sẽ đoán xét cách ngay thẳng... Song Đức Chúa Trời là quan án: Ngài hạ kẻ này xuống, và nhắc kẻ kia lên." (Thi thiên 75:2, 7) Chủ đề chính là **cái chén đầy rượu** (câu 8), biểu tượng cho sự phán xét của Đức Chúa Trời. Al-tashheth ở đây trở thành một lời tuyên bố đầy uy quyền: **"Sự hủy diệt không đến từ tay con người, cũng không do con người định đoạt thời điểm. Nó thuộc về TA."** Nó là lời cảnh cáo cho kẻ ác rằng sự hủy diệt đang chờ đợi họ, đồng thời là lời an ủi cho người công bình rằng họ sẽ không bị hủy diệt chung với kẻ ác. "Ta sẽ hát mãi mãi... vì sự hủy diệt (shachath) của kẻ ác, chính Ngài đã làm" (câu 9, xem bản dịch sát).

Từ việc phân tích bốn Thi thiên, chúng ta rút ra được một mạch suy nghĩ thần học gắn kết:

1. Thừa Nhận Mối Đe Dọa Hủy Diệt: Đa-vít không phủ nhận thực tế phũ phàng. Ông thừa nhận mình đang ở bờ vực của sự hủy diệt bởi tay kẻ ác.

2. Chuyển Hướng Sự Tin Cậy: Thay vì dựa vào sức mình để chống trả (điều có thể dẫn đến sự hủy diệt thể xác lẫn tâm linh), ông chuyển hướng toàn bộ sự tin cậy sang Đức Chúa Trời. Ngài là "Đấng cao cả", "Đấng cứu chuộc", "sức mạnh của tôi".

3. Ủy Thác Quyền Phán Xét: Đây là điểm then chốt. Đa-vít giao trọn quyền phán xét và trừng phạt cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:19). Ông tin rằng Ngài sẽ hành động đúng thời điểm và cách công bình.

4. Bảo Toàn Tâm Linh Ngợi Khen: Kết quả của sự tin cậy này là tâm hồn ông không bị hủy diệt bởi sự oán hận, sợ hãi hay tuyệt vọng. Trái lại, nó tràn đầy lời ngợi khen và cảm tạ (Thi thiên 57:7-11, 59:16-17).

Chủ đề này tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu Christ. Trên thập tự giá, Ngài đối diện với sự hủy diệt tột cùng từ tay con người và quyền lực tối tăm. Trong giờ phút ấy, Ngài có thể kêu xin sự hủy diệt trên kẻ thù (Lu-ca 9:54-55), nhưng thay vào đó, Ngài cầu nguyện: **"Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì"** (Lu-ca 23:34). Ngài đã giao phó sự phán xét cho Đức Chúa Trời và qua sự chết của mình, Ngài đã hủy diệt quyền lực của tội lỗi và sự chết (Hê-bơ-rơ 2:14), để ai tin Ngài thì **không bị hủy diệt đời đời** (Giăng 3:16).

Lời cầu nguyện "Đừng hủy diệt" không chỉ là lịch sử, mà là kim chỉ nam cho chúng ta khi đối diện với những "kẻ thù" và hoàn cảnh hủy hoại trong đời sống: bất công, bệnh tật, khủng hoảng tài chính, mối quan hệ tan vỡ, sự phản bội...

1. Khi Bị Đối Xử Bất Công: Thay vì nuôi dưỡng sự oán giận muốn "hủy diệt" đối phương bằng lời nói hay hành động, hãy học theo Đa-vít. Thành thật trình bày nỗi đau với Chúa (Thi thiên 58), tin cậy rằng Ngài là Quan Án công bình (Thi thiên 75), và cầu nguyện cho cả người gây ra bất công. Điều này bảo vệ tâm hồn bạn khỏi bị sự cay đắng hủy diệt.


2. Khi Đối Diện Với Cám Dỗ Tự Vệ Bằng Mọi Giá: Trong xung đột, bản năng tự nhiên là tấn công để bảo vệ mình. "Al-tashheth" nhắc nhở chúng ta dừng lại. Hãy hỏi Chúa: "Việc tôi định làm có đang hủy diệt nhân chứng, mối quan hệ, hay chính tấm lòng mình không?" Hãy chọn ẩn náu dưới cánh Ngài (Thi thiên 57) và chờ đợi đường lối giải cứu của Ngài.


3. Bảo Vệ Đời Sống Ngợi Khen: Hoàn cảnh khó khăn muốn hủy diệt tiếng ca trong lòng chúng ta. Hãy noi gương Đa-vít: "Hỡi sự vinh hiển ta, hãy thức tỉnh; hỡi cầm sắt, hãy thức tỉnh!" (Thi thiên 57:8). Quyết định ngợi khen Chúa ngay giữa cơn bão là sự khẳng định đức tin rằng Ngài đang cai trị và sẽ không để chúng ta bị hủy diệt.


4. Nuôi Dưỡng Cái Nhìn Vĩnh Cửu: Thi thiên 75 dạy chúng ta nhìn mọi sự dưới ánh sáng sự phán xét cuối cùng của Đức Chúa Trời. Điều này giúp chúng ta không tuyệt vọng khi thấy kẻ ác tạm thời thành công. Hãy tin rằng "cái chén" công lý của Ngài đang được chuẩn bị. Sự tập trung của chúng ta là sống công bình và rao truyền ân điển, chứ không phải khao khát hủy diệt.

Cụm từ "Đừng hủy diệt" (Al-tashheth) trong bốn Thi thiên là một chỉ dẫn đa chiều, phong phú. Nó vừa là chỉ dẫn âm nhạc, vừa là tiếng kêu của lòng tin cậy tuyệt đối giữa hiểm nguy, vừa là lời cầu nguyện ủy thác quyền phán xét, và sau hết là lời tuyên bố về chủ quyền phán xét tối thượng của Đức Chúa Trời. Nó dạy chúng ta rằng, trong một thế giới đầy những sức mạnh muốn hủy diệt, người tin Chúa có một nơi ẩn náu an toàn. Chúng ta được kêu gọi không trả thù, không để sự ác hủy hoại tâm hồn mình, nhưng tin cậy, ngợi khen và chờ đợi sự giải cứu công bình đến từ Đấng đã chịu hủy diệt thay cho chúng ta trên thập tự giá – Chúa Giê-xu Christ. Qua Ngài, lời hứa tối hậu cho chúng ta là: **"Sự chết đã bị nuốt mất trong sự thắng. Hỡi sự chết, sự thắng của mầy ở đâu? Hỡi sự chết, cái nọc của mầy ở đâu?"** (1 Cô-rinh-tô 15:54-55). Sự hủy diệt cuối cùng đã bị đánh bại. A-men.