Chủ Nghĩa Phục Hưng
Trong bối cảnh Cơ Đốc giáo, cụm từ “phục hưng” (revival) thường gợi lên hình ảnh về những buổi nhóm lớn, những làn sóng cảm xúc, hoặc những giai đoạn lịch sử đặc biệt khi Hội Thánh trải nghiệm sự tươi mới mạnh mẽ. Tuy nhiên, để hiểu thấu đáo “chủ nghĩa phục hưng” – tức là những nguyên lý, nền tảng và biểu hiện của một cuộc phục hưng thật – chúng ta phải quay về nguồn cội là Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát ý niệm phục hưng dưới ánh sáng của Kinh Thánh, phân tích ngữ nguyên Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, đồng thời đưa ra những áp dụng thiết thực cho đời sống thuộc linh cá nhân và cộng đồng.
Về cốt lõi, phục hưng không phải là một chương trình, một chiến dịch, hay một sự kiện do con người tổ chức. Theo nghĩa Kinh Thánh, phục hưng là công việc siêu nhiên của Đức Chúa Trời, qua Chúa Thánh Linh, nhằm đánh thức và làm sống lại những gì đã chết hoặc ngủ mê trong đời sống thuộc linh của cá nhân tín đồ và cộng đồng Hội Thánh. Nó bắt nguồn từ sự thức tỉnh (conviction) về tội lỗi, dẫn đến sự ăn năn thật, và kết quả là một đời sống được tái hiến dâng, yêu mến Chúa và Lời Ngài cách nồng nhiệt.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, ý niệm “làm cho sống lại” thường xuất phát từ động từ חָיָה (chayah), có nghĩa là “sống,” “giữ cho sống,” hoặc “phục hồi sự sống.” Ví dụ, trong Thi Thiên 85:6, tác giả cầu xin: “Chúa há chẳng khiến chúng tôi sống lại ư? Thì dân Chúa sẽ vui vẻ nơi Ngài.” Ở đây, “khiến… sống lại” là bản dịch của techayyenu (חַיֵּ֑נוּ), mang ý phục hồi sự sống thuộc linh và sự thịnh vượng sau một thời kỳ suy giảm.
Trong Tân Ước, khái niệm này được diễn đạt bằng các từ Hy Lạp như:
• ἀναζάω (anazáō): “sống lại” hoặc “sống dậy.” Trong Khải Huyền 20:5, từ này mô tả sự sống lại của những người tử đạo: “Còn những kẻ chết khác chẳng được sống lại cho đến khi đủ một ngàn năm.” Tuy ngữ cảnh là sự sống lại thân thể, nhưng nguyên tắc “từ chết sang sống” là hình ảnh mạnh mẽ cho phục hưng thuộc linh.
• ἐγείρω (egeirō): “đánh thức,” “làm cho thức dậy.” Đây là từ được dùng trong Ê-phê-sô 5:14, một lời kêu gọi cho sự phục hưng: “Hỡi kẻ ngủ, hãy thức dậy, hãy chổi dậy từ trong đám kẻ chết, thì Đấng Christ sẽ chiếu sáng ngươi.” Sứ đồ Phao-lô mô tả tình trạng thuộc linh của tín đồ có thể rơi vào sự “ngủ mê,” cần được đánh thức để bước vào sự sáng của Christ.
Kinh Thánh ghi lại nhiều giai đoạn có thể được xem là “phục hưng,” khi dân sự Đức Chúa Trời quay trở lại cùng Ngài sau một thời kỳ sa sút.
A. Phục Hưng Trong Cựu Ước:
Các sách Lịch Sử và Tiên Tri đầy dẫy những chu kỳ bội đạo – đoán phát – kêu cầu – phục hưng.
1. Dưới thời Vua Giô-sia (2 Các Vua 22-23; 2 Sử Ký 34-35): Đây là một khuôn mẫu kinh điển. Khi tìm được “Quyển sách luật pháp” (có lẽ là Phục Truyền Luật Lệ Ký) trong đền thờ, vua Giô-sia đã xé áo mình, ăn năn, và dẫn đầu một cuộc cải cách toàn diện: phá hủy các hình tượng, giữ Lễ Vượt Qua, và khôi phục sự thờ phượng chân thật. Cuộc phục hưng này bắt nguồn từ việc khám phá và vâng theo Lời Đức Chúa Trời một cách mới mẻ (2 Các Vua 22:11, 13).
2. Dưới thời Ê-xơ-ra và Nê-hê-mi (Ê-xơ-ra 9-10; Nê-hê-mi 8-9): Sau thời lưu đày, dân sót trở về Giê-ru-sa-lem. Tại đây, thầy tế lễ Ê-xơ-ra đã đọc và giải nghĩa Luật Pháp cho dân chúng (Nê-hê-mi 8:8). Phản ứng của họ là khóc lóc, ăn năn (Nê-hê-mi 8:9), và lập một giao ước mới với Đức Chúa Trời (Nê-hê-mi 9:38). Cuộc phục hưng này nhấn mạnh đến sự giảng dạy Lời Chúa cách rõ ràng và sự đáp ứng bằng sự phân rẽ khỏi tội lỗi (Ê-xơ-ra 10:11).
B. Phục Hưng Trong Tân Ước:
1. Ngày Lễ Ngũ Tuần (Công vụ 2): Sự giáng lâm của Chúa Thánh Linh vào ngày Lễ Ngũ Tuần thường được xem là cuộc phục hưng vĩ đại nhất, khai sinh Hội Thánh. Dấu hiệu rõ rệt là sự cầu nguyện sốt sắng (Công vụ 1:14), sự giảng luận quyền năng và thẳng thắn của Phi-e-rơ (Công vụ 2:14-40), và kết quả là khoảng 3,000 người ăn năn tin Chúa (Công vụ 2:41). Chìa khóa ở đây là quyền năng của Chúa Thánh Linh tuôn đổ trên một nhóm người hiệp một, cầu nguyện.
2. Những Lời Kêu Gọi Cá Nhân Trong Các Thư Tín: Các sứ đồ liên tục kêu gọi tín đồ “thức canh” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:6), “sống lại” (Ê-phê-sô 5:14), và “làm cho mới lại trong tâm chí mình” (Rô-ma 12:2). Điều này cho thấy phục hưng không chỉ là một hiện tượng tập thể, mà còn là một trải nghiệm cá nhân và liên tục trong đời sống Cơ Đốc nhân.
Lịch sử Hội Thánh chứng kiến nhiều phong trào được gọi là “phục hưng.” Làm sao phân biệt được phục hưng thật và giả? Kinh Thánh cho chúng ta những tiêu chuẩn:
1. Tôn Cao Chúa Giê-xu Christ và Thập Tự Giá: Chúa Thánh Linh luôn làm sáng danh Đấng Christ (Giăng 16:14). Một cuộc phục hưng thật sẽ đưa mọi người đến chỗ nhận biết sự cứu chuộc duy nhất nơi huyết của Chúa Giê-xu, chứ không tôn cao con người, kinh nghiệm, hay phép lạ.
2. Lời Đức Chúa Trời Được Tôn Trọng và Vâng Theo: Như trong thời Giô-sia và Ê-xơ-ra, Lời Chúa là trung tâm. Sự giảng dạy phải trung thực với Kinh Thánh, và dân sự đáp ứng bằng sự vâng lời (Gia-cơ 1:22).
3. Sự Xưng Nhận và Từ Bỏ Tội Lỗi Cách Triệt Để: Phục hưng thật luôn bắt đầu với sự cáo trách của Chúa Thánh Linh về tội lỗi (Giăng 16:8). Điều này dẫn đến sự xưng tội công khai và riêng tư, cùng quyết tâm từ bỏ đường lối cũ (Công vụ 19:18-19).
4. Tình Yêu Thương Và Sự Hiệp Một Chân Thật Được Tái Lập: Mối quan hệ với Đức Chúa Trời được phục hồi sẽ tự nhiên dẫn đến mối quan hệ được chữa lành với anh em (1 Giăng 4:20). Sự oán giận, chia rẽ được giải quyết.
5. Khát Khao Cầu Nguyện và Thờ Phượng: Cầu nguyện không còn là nhiệm vụ, mà trở thành hơi thở (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Sự thờ phượng trở nên sống động, xuất phát từ tấm lòng biết ơn.
6. Ước Muốn Truyền Giáo và Làm Chứng: Khi được đầy dẫy Đức Thánh Linh, Hội Thánh không thể im lặng (Công vụ 4:20). Một Hội Thánh được phục hưng sẽ là một Hội Thánh truyền giáo.
Không phải mọi điều được gọi là “phục hưng” đều đến từ Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu cảnh báo: “Hãy coi chừng tiên tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông sói hay cắn xé.” (Ma-thi-ơ 7:15). Một số dấu hiệu của sự “phục hưng” giả mạo hoặc lệch lạc:
• Tập trung vào cảm xúc và kinh nghiệm lạ thường thay vì Lẽ thật của Kinh Thánh. Cảm xúc có thể là hệ quả, nhưng không bao giờ là mục tiêu.
• Tôn cao con người, ân tứ, hoặc phép lạ hơn chính Đấng Christ.
• Không dẫn đến sự thánh khiết và vâng lời lâu dài. “Phục hưng” chỉ là cảm xúc nhất thời, không tạo ra bông trái lâu dài của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23).
• Gây chia rẽ trong Hội Thánh dưới danh nghĩa “thuộc linh hơn” hoặc “mới mẻ hơn.”
Phục hưng không phải là điều chúng ta có thể “sản xuất,” nhưng là điều chúng ta có thể khao khát, cầu xin, và chuẩn bị tấm lòng để đón nhận.
A. Ở Cấp Độ Cá Nhân:
1. Cầu Nguyện Cá Nhân Cách Sốt Sắng: Hãy bắt đầu với lời cầu nguyện của Đa-vít: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dựng nên trong tôi một lòng trong sạch, và làm cho mới lại trong tôi một thần linh ngay thẳng.” (Thi Thiên 51:10). Dành thời gian tĩnh nguyện chất lượng, xưng tội và tìm kiếm Chúa.
2. Đắm Mình Trong Lời Chúa: Đừng chỉ đọc lướt, mà hãy suy ngẫm, nghiên cứu và để Lời Chúa phán với bạn (Thi Thiên 119:25). Hãy để Lời Chúa “phán xét” những tư tưởng và tình cảm trong lòng (Hê-bơ-rơ 4:12).
3. Vâng Phục Ngay Lập Tức: Khi Chúa Thánh Linh cáo trách bạn về một tội lỗi, một mối quan hệ, hay một điều cần làm, hãy vâng lời ngay không chần chừ.
B. Ở Cấp Độ Gia Đình và Hội Thánh Địa Phương:
1. Hiệp Một Trong Cầu Nguyện: Tìm kiếm một nhóm nhỏ cùng lòng (có thể là gia đình, bạn bè) để hiệp lại cầu nguyện cách đều đặn, đặc biệt cầu xin Chúa phục hưng chính chúng ta và Hội Thánh của Ngài. Lời hứa trong 2 Sử Ký 7:14 vẫn còn giá trị: “Nhược bằng dân sự ta, là dân gọi bằng danh ta, hạ mình xuống, cầu nguyện, tìm kiếm mặt ta, và trở lại, bỏ con đường tà, thì ta ở trên trời sẽ nghe, tha thứ tội chúng nó, và cứu xứ họ khỏi tai vạ.”
2. Khôi Phục Sự Thờ Phượng Chân Thật: Trong gia đình và Hội Thánh, hãy tập trung vào việc thờ phượng Chúa trong “thần linh và lẽ thật” (Giăng 4:24). Điều này đòi hỏi sự chân thành và tập trung vào Chúa, hơn là hình thức hay âm nhạc.
3. Quan Tâm Đến Nhau Cách Thực Tế và Thuộc Linh: Khích lệ nhau, nhắc nhở nhau về Lời Chúa, và cùng bước đi trong sự vâng phục (Hê-bơ-rơ 10:24-25).
Chủ nghĩa phục hưng, theo nghĩa Kinh Thánh, không phải là một hệ tư tưởng lỗi thời hay một hiện tượng cảm xúc. Đó là niềm khao khát liên tục và cần thiết của Hội Thánh để được sống động trong Chúa Thánh Linh. Nó bắt đầu từ sự thức tỉnh cá nhân trước mặt Đức Chúa Trời thánh khiết, dẫn đến sự ăn năn và đổi mới, rồi lan tỏa ra cộng đồng. Lịch sử cho thấy những cuộc phục hưng vĩ đại thường bắt nguồn từ những tấm lòng của một số ít người đã kiệt sức với sự nguội lạnh của chính mình và khao khát được thấy quyền năng và vinh quang của Đức Chúa Trời được bày tỏ.
Ngày nay, lời kêu gọi trong Ê-phê-sô 5:14 vẫn vang vọng: “Hỡi kẻ ngủ, hãy thức dậy!” Hãy bắt đầu từ chính bạn. Hãy cầu xin Chúa phục hưng bạn trước nhất. Rồi từ đó, với sự khiêm nhường, kiên nhẫn và trông cậy nơi Lời hứa của Ngài, chúng ta cùng nhau mong đợi và cầu xin cho một làn sóng phục hưng thật – một sự đánh thức từ Đức Chúa Trời – để Hội Thánh của Ngài trở nên khí cụ quyền năng cho sự vinh hiển của Đấng Christ trong thế hệ này.