Ý Nghĩa Của Sự Bội Đạo Lớn Trước Khi Chúa Giê-xu Trở Lại (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:3)
Trong hành trình đức tin và sự trông đợi Chúa tái lâm, Hội Thánh luôn tìm hiểu những dấu hiệu mà Kinh Thánh đã báo trước. Một trong những lời cảnh báo nghiêm túc và quan trọng nhất đến từ Sứ đồ Phao-lô trong thư thứ hai gửi cho Hội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca: “Chớ có ai dỗ dành anh em bất cứ cách nào, vì phải có sự bỏ đạo đến trước, và có người tội ác, con của sự hư mất hiện ra,” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:3). Câu Kinh Thánh này mở ra một chủ đề thần học sâu sắc về “sự bội đạo lớn” (the falling away, the apostasy) như một dấu hiệu báo trước thời kỳ cuối cùng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa, bối cảnh, và ứng dụng thực tiễn của lời tiên tri này cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
Trước hết, chúng ta cần đặt câu Kinh Thánh trong bối cảnh trực tiếp. Hội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca đang bị xao động bởi lời đồn rằng ngày của Chúa đã đến (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:2). Phao-lô viết thư này để sửa dạy và trấn an họ, chỉ ra rằng một số sự kiện quan trọng phải xảy ra trước khi Chúa Giê-xu Christ trở lại. Thứ tự được nêu rõ: (1) Sự bội đạo lớn, và (2) Sự hiện ra của “kẻ nghịch cùng Chúa”.
Từ Hy Lạp được dùng cho “sự bỏ đạo” (bản 1925) hay “sự bội đạo” (bản phổ thông) là ἡ ἀποστασία (hē apostasia). Từ này bắt nguồn từ động từ ἀφίστημι (aphistēmi), có nghĩa đen là “rời khỏi,” “từ bỏ,” “nổi loạn chống lại.” Trong bối cảnh tôn giáo, apostasia mang ý nghĩa mạnh mẽ về sự từ bỏ có chủ ý, sự nổi loạn chống lại chân lý đã được biết đến và tin nhận. Nó không chỉ là sự sai lệch nhẹ hay lạc giáo, mà là một sự từ khước trọn vẹn và công khai đối với đức tin. Trong Cựu Ước, khái niệm tương đồng được diễn tả bằng từ Hê-bơ-rơ מְשֻׁבָה (meshuvah), thường được dịch là “sự bội nghịch” hay “sự bỏ đi” (xem Giê-rê-mi 2:19; 5:6).
Như vậy, “sự bội đạo lớn” mà Phao-lô nói đến không phải là hiện tượng một vài cá nhân vấp ngã, mà là một trào lưu rộng lớn, có hệ thống, trong đó nhiều người tự xưng thuộc về Chúa sẽ công khai từ bỏ các giáo lý căn bản của đức tin Cơ Đốc. Đây là một sự sa ngã tập thể khỏi lẽ thật đã được rao giảng.
Lời của Phao-lô không đứng riêng lẻ, nhưng hòa điệu với những cảnh báo của chính Chúa Giê-xu và các Sứ đồ khác về thời kỳ cuối cùng.
1. Lời Chúa Giê-xu Christ (Ma-thi-ơ 24:9-13):
Chúa Giê-xu trả lời câu hỏi của các môn đồ về dấu hiệu tái lâm và tận thế. Ngài phán: “Bấy giờ, người ta sẽ nộp các ngươi trong sự hoạn nạn, và giết đi; các ngươi sẽ bị mọi dân ghen ghét vì danh ta. Khi ấy có nhiều kẻ sẽ sa ngã, sẽ phản nghịch nhau, và ghen ghét nhau. Nhiều tiên tri giả sẽ nổi lên và dỗ dành lắm kẻ. Lại vì tội ác sẽ thêm nhiều thì lòng yêu mến của phần nhiều người sẽ nguội lần” (Ma-thi-ơ 24:9-12). Ở đây, Chúa mô tả một bối cảnh mà “nhiều kẻ sẽ sa ngã” (stumbling) và “lòng yêu mến… sẽ nguội lần”. Điều này cho thấy một sự lạnh nhạt và từ bỏ đức tin trên quy mô lớn, trước khi sự cuối cùng đến (câu 13).
2. Lời của Sứ đồ Phi-e-rơ và Giu-đe:
Phi-e-rơ cảnh báo về sự xuất hiện của “giáo sư giả” sẽ truyền bá các tà thuyết hủy diệt và chối bỏ Chúa Cứu Thế (2 Phi-e-rơ 2:1). Giu-đe cũng kêu gọi các tín hữu “vì lẽ thật chiến đấu, là lẽ thật đã truyền cho các thánh một lần đủ rồi. Vì có mấy kẻ kia lẻn vào trong vòng chúng ta” (Giu-đe 1:3-4). Những lời này mô tả một sự xâm nhập từ bên trong, dẫn đến sự bội đạo.
3. Lời của Sứ đồ Phao-lô cho Ti-mô-thê (1 & 2 Ti-mô-thê):
Đây là những lời tiên tri rõ ràng nhất song song với 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2: “Vả, Đức Thánh Linh phán tỏ tường rằng, trong đời sau rốt, có mấy kẻ sẽ bội đạo mà theo các thần lừa dối, và đạo lý của quỉ dữ,” (1 Ti-mô-thê 4:1). Và: “Hãy biết rằng trong ngày sau rốt, sẽ có những thời kỳ khó khăn. Vì người ta đều tư kỷ, tham tiền, khoe khoang… có hình thức của sự nhân đức, nhưng chối bỏ quyền phép của nhân đức ấy…” (2 Ti-mô-thê 3:1-5). Đặc biệt, Phao-lô nói tiên tri về một thời kỳ mà người ta “không chịu nghe lẽ thật, mà hướng về chuyện huyễn” (2 Ti-mô-thê 4:4). Tất cả đều vẽ nên bức tranh về một sự từ bỏ đức tin chân thật để chạy theo những điều giả dối.
Sự bội đạo này sẽ biểu hiện dưới nhiều hình thức, nhưng tựu chung lại là sự chối bỏ chân lý trọng tâm:
1. Chối Bỏ Thần Tính và Thẩm Quyền Của Chúa Giê-xu Christ:
Đây là cốt lõi. Kẻ địch lại Đấng Christ (Antichrist) sẽ tự tôn mình lên “tự xưng là Đức Chúa Trời” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:4). Sự bội đạo tạo mảnh đất màu mỡ cho điều này bằng cách phủ nhận Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời, là Đấng Cứu Rỗi duy nhất (1 Giăng 2:22-23). Nó có thể mang hình thức của một thứ “tôn giáo đại đồng” chối bỏ sự độc tôn của Đấng Christ.
2. Từ Bỏ Giáo Lý Căn Bản (Lẽ Thật Đã Truyền Cho Các Thánh):
Điều này bao gồm việc phủ nhận thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh, phủ nhận sự tạo dựng, tội lỗi, sự cần thiết của huyết chuộc tội, sự sống lại của thân thể, và sự phán xét cuối cùng. Thay vào đó, người ta sẽ đề cao cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, và những “sự dạy dỗ mới mẻ” phù hợp với thế tục (2 Ti-mô-thê 4:3).
3. Đạo Đức Giả và Sự Nhân Đức Hình Thức:
Như 2 Ti-mô-thê 3:5 đã nói, người ta sẽ giữ “hình thức của sự nhân đức” nhưng chối bỏ quyền năng biến đổi thực sự của Phúc Âm. Hội Thánh có thể trông rất thịnh vượng bề ngoài nhưng thiếu vắng sự thánh khiết, sự ăn năn và quyền năng của Thánh Linh.
4. Sự Yêu Mến Nguội Lạnh:
Đây là triệu chứng nội tâm dẫn đến sự bội đạo bề ngoài (Ma-thi-ơ 24:12). Tình yêu thương ban đầu dành cho Chúa và anh em dần bị thay thế bởi tình yêu bản thân, tiền bạc và lạc thú (2 Ti-mô-thê 3:2-4).
Một câu hỏi quan trọng được đặt ra: Tại sao Đức Chúa Trời cho phép điều này xảy ra? Phao-lô giải thích trong cùng chương: “Vì họ không chịu tiếp nhận lòng yêu mến lẽ thật để được cứu rỗi. Ấy vậy, Đức Chúa Trời làm cho họ mắc phải sự lầm lạc lớn, đặng họ tin theo sự giả dối, hầu cho hết thảy những kẻ không tin lẽ thật, song chuộng sự không công bình, đều bị định tội.” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:10-12).
Điều này cho thấy sự bội đạo lớn có chức năng như một sự phán xét công chính. Nó vạch trần tấm lòng thật của con người: những ai không “yêu mến lẽ thật” sẽ dễ dàng tin theo sự giả dối. Nó là một phép thử cuối cùng, phân rõ lúa mì với cỏ lùng (Ma-thi-ơ 13:24-30). Đối với tín đồ thật, đây là lời cảnh tỉnh nghiêm túc.
Lời Kêu Gọi và Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay:
1. Gìn Giữ Lẽ Thật Với Lòng Yêu Mến:
Phao-lô khuyên các tín hữu Tê-sa-lô-ni-ca: “Hỡi anh em, anh em đã học nơi chúng tôi phải ăn ở thế nào để cho đẹp ý Đức Chúa Trời… Vì Đức Chúa Trời chẳng gọi chúng ta đến sự ô uế đâu, bèn là sự nên thánh vậy.” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:1,7). Chúng ta phải chủ động học hỏi, ghi nhớ và sống theo lẽ thật của Kinh Thánh, không chỉ bằng lý trí mà bằng cả tấm lòng yêu mến (Thi Thiên 119:97).
2. Bám Víu Vào Chúa và Hội Thánh Địa Phương:
Đừng cô lập chính mình. Hãy gắn bó với một Hội Thánh trung thành giảng dạy Lời Chúa, nơi có sự kết hiệp, khích lệ và sửa phạt lẫn nhau (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Sự bội đạo thường bắt đầu từ việc tách rời khỏi thân thể Đấng Christ.
3. Tỉnh Thức và Cầu Nguyện:
Chúa Giê-xu phán: “Hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến.” (Ma-thi-ơ 24:42). Tỉnh thức bao gồm việc phân biệt tà giáo (1 Giăng 4:1), sống thánh khiết và luôn cầu nguyện để khỏi sa vào chước cám dỗ (Ma-thi-ơ 26:41).
4. Trung Tín Trong Sự Làm Chứng, Bất Chấp Sự Chống Đối:
Dù xung quanh có nhiều người bỏ đạo, chúng ta được kêu gọi trung tín đến cùng (Ma-thi-ơ 24:13). Hãy can đảm rao giảng Phúc Âm và sống đời sống công chính, vì chính trong bối cảnh tối tăm, ánh sáng của chúng ta càng chói lòa (Phi-líp 2:15).
5. Đặt Hy Vọng Nơi Sự Chiến Thắng Sau Cùng Của Đấng Christ:
Bài học quan trọng từ 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2 là sự bội đạo không phải là dấu hiệu của thất bại, mà là một phần trong chương trình tể trị của Đức Chúa Trời, dẫn đến sự hủy diệt cuối cùng của kẻ nghịch cùng Chúa: “Đức Chúa Giê-xu sẽ dùng hơi miệng Ngài mà hủy diệt nó [kẻ nghịch cùng Chúa], và trừ bỏ nó bởi sự chói sáng của sự Ngài đến.” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:8). Niềm tin của chúng ta không đặt trên sự ổn định của thế giới hay Hội Thánh hữu hình, mà trên lời hứa bất diệt của Đấng Christ.
Lời tiên tri về “sự bội đạo lớn” trong 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:3 là một lời cảnh báo nghiêm túc nhưng cũng đầy an ủi cho Hội Thánh mọi thời đại. Nó cảnh báo chúng ta đừng ngây thơ trước những làn sóng dối trá sẽ dâng cao trong thời kỳ cuối cùng. Đồng thời, nó xác nhận rằng mọi sự đều nằm trong sự tể trị của Đức Chúa Trời. Sự bội đạo không làm Ngài ngạc nhiên; trái lại, nó làm sáng tỏ sự công bình trong sự phán xét của Ngài và làm nổi bật sự trung tinh quý báu của những người thật lòng yêu mến lẽ thật.
Là những người đang sống trong những ngày sau rốt, chúng ta được kêu gọi không phải để sợ hãi hoặc mất tập trung vào sứ mạng, mà để “đứng vững và nắm giữ những điều dạy dỗ” chúng ta đã nhận (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:15). Hãy để lời cảnh báo này thúc đẩy chúng ta kiểm tra đức tin mình, đào sâu mối thông công với Chúa và với nhau, và hết lòng trông đợi ngày vinh hiển khi Đấng Cứu Rỗi chúng ta, Chúa Giê-xu Christ, sẽ hiện ra để thiết lập vương quốc vĩnh hằng của Ngài. “Đức tin là sự biết chắc vững vàng của những điều mình đang trông mong, là bằng cớ của những điều mình chẳng xem thấy.” (Hê-bơ-rơ 11:1). Dù gió bão của sự bội đạo có thổi qua, người được xây dựng trên nền đá là Đấng Christ sẽ không hề hấn gì (Ma-thi-ơ 7:24-25).