Cải Cách Tông Đồ Mới là gì?

Trong bối cảnh đa dạng của Cơ Đốc giáo đương đại, thuật ngữ “Cải Cách Tông Đồ Mới” (New Apostolic Reformation - NAR) đã trở nên nổi bật, đặc biệt trong các phong trào Ân Tứ và Ngũ Tuần. Là một nhà nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, nhiệm vụ của chúng ta là “hãy cân nhắc mọi việc, điều chi lành thì giữ lấy” (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:21) dưới ánh sáng duy nhất và đầy đủ của Lời Đức Chúa Trời. Bài viết này sẽ tìm hiểu kỹ lưỡng về Cải Cách Tông Đồ Mới, phân tích các giáo lý chính của nó dựa trên nền tảng giải kinh vững chắc từ Kinh Thánh.

“Cải Cách Tông Đồ Mới” không phải là một giáo phái có tổ chức thống nhất, mà là một phong trào thần học rộng lớn, chủ yếu trong các nhà thờ Ân Tứ và Ngũ Tuần, nhấn mạnh đến sự phục hồi liên tục của các chức vụ sứ đồ và tiên tri theo nghĩa đương đại, với mục đích thiết lập Vương Quốc Đức Chúa Trời trên đất trước khi Chúa Giê-xu tái lâm.

Phong trào này tin rằng Hội Thánh cần được “tái tổ chức” dưới sự lãnh đạo của các “sứ đồ” và “tiên tri” hiện đại, những người nhận được thẩm quyền và khải tượng trực tiếp từ Đức Chúa Trời để hướng dẫn Hội Thánh toàn cầu. Họ thường nhấn mạnh đến các khải tượng, lời tiên tri, sự giải phóng khỏi ác linh, và sự biến đổi xã hội.

Giáo lý nòng cốt của Cải Cách Tông Đồ Mới là tin rằng chức vụ “sứ đồ” (theo tiếng Hy Lạp: apostolos - người được sai đi) vẫn đang tiếp tục và có thẩm quyền ngang hàng với mười hai sứ đồ đầu tiên. Họ dựa vào Ê-phê-sô 4:11-12: “Ấy chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng Tin Lành, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư, để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ.”

Phân tích giải kinh: Đoạn Kinh Thánh này liệt kê các ân tứ chức vụ Chúa ban cho Hội Thánh. Tuy nhiên, cần đặt nó trong toàn bộ tư tưởng Tân Ước. Sứ đồ trong Tân Ước có những đặc điểm không thể tái lập:

- Là nhân chứng tận mắt về sự sống lại của Chúa Giê-xu: Đây là tiêu chuẩn tối quan trọng để chọn Ma-thia thay thế Giu-đa (Công vụ 1:21-22). Sứ đồ Phao-lô cũng gặp Chúa phục sinh trên đường Đa-mách (I Cô-rinh-tô 9:1).

- Được Chúa Giê-xu trực tiếp kêu gọi và ủy nhiệm: (Mác 3:14; Ga-la-ti 1:1).

- Có thẩm quyền thiết lập nền tảng giáo lý cho Hội Thánh: Hội Thánh được “xây dựng trên nền của các sứ đồ cùng các tiên tri, chính Đức Chúa Jêsus Christ là đá góc nhà” (Ê-phê-sô 2:20). Động từ “xây dựng” ở đây là aorist tense trong tiếng Hy Lạp, chỉ một hành động đã hoàn thành trong quá khứ. Nền tảng (các sứ đồ và tiên tri) đã được đặt xong, không cần thêm. Công việc của chúng ta là xây dựng trên nền đó (I Cô-rinh-tô 3:10).

- Có khả năng làm những dấu kỳ phép lạ đặc biệt để xác nhận sứ điệp: (II Cô-rinh-tô 12:12).

Chức vụ “tiên tri” (prophētēs) đương đại theo quan điểm của Cải Cách Tông Đồ Mới thường được hiểu là người nhận được mặc khải trực tiếp từ Đức Chúa Trời có thẩm quyền bổ sung hoặc hướng dẫn cá nhân cho Hội Thánh. Kinh Thánh dạy rằng ân tứ tiên tri vẫn hiện hữu (I Cô-rinh-tô 12:28), nhưng phải hoàn toàn phục dưới và phù hợp với Lời Đức Chúa Trời đã được mặc khải trọn vẹn. Mọi lời tiên tri phải được “tra xét” (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:20-21) và không được thêm bớt vào Lời Chúa (Khải huyền 22:18-19). Tiên tri trong Hội Thánh Tân Ước chủ yếu là để “nói tiên tri cho người ta, đặng khuyên bảo, yên ủi và sửa trị” (I Cô-rinh-tô 14:3), chứ không phải để đưa ra giáo lý mới hay mặc khải có thẩm quyền ngang với Kinh Thánh.

Một điểm đáng quan tâm là quan điểm về mặc khải. Trong khi Tin Lành chính thống giữ vững nguyên tắc Sola Scriptura (Duy Kinh Thánh) – Kinh Thánh là thẩm quyền duy nhất, đầy đủ và rõ ràng cho đức tin và nếp sống – thì một số phần tử trong Cải Cách Tông Đồ Mới có khuynh hướng đặt các “khải tượng”, “lời tiên tri” từ các lãnh đạo của họ ngang hàng hoặc thậm chí trên cả Kinh Thánh trong việc hướng dẫn cá nhân và Hội Thánh.

Kinh Thánh tuyên bố: “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành.” (II Ti-mô-thê 3:16-17). Chữ “trọn vẹn” (artios) có nghĩa là được trang bị đầy đủ, hoàn toàn đủ. Lời Chúa đã ban cho chúng ta mọi điều cần thiết để được trang bị đầy đủ. Sự mặc khải công khai cho Hội Thánh đã hoàn tất trong Chúa Giê-xu Christ và được ghi chép trong Kinh Thánh (Hê-bơ-rơ 1:1-2).

Một giáo lý khác là thần học về việc Hội Thánh phải “chiếm lãnh” (dominion) mọi lĩnh vực của xã hội (chính trị, nghệ thuật, kinh doanh, giáo dục) để thiết lập Vương Quốc Đức Chúa Trời trên đất trước khi Chúa tái lâm. Điều này đôi khi được gọi là “Thần học Vương Quốc Hiện Tại” (Kingdom Now Theology) hoặc “Thần học Chiếm Lãnh” (Dominion Theology).

Phân tích Kinh Thánh: Chúa Giê-xu dạy rõ ràng: “Nước của ta chẳng phải thuộc về thế gian nầy... hiện nay nước đó chẳng thuộc về thế gian nầy.” (Giăng 18:36). Vương quốc của Đức Chúa Trời hiện tại là thuộc linh, trong lòng những người tin (Lu-ca 17:20-21). Chúng ta được kêu gọi là “muối của đất” và “sự sáng cho thế gian” (Ma-thi-ơ 5:13-16), ảnh hưởng đến thế gian qua đời sống công bình và rao giảng Phúc Âm, nhưng không phải để thiết lập một vương quốc chính trị hay văn hóa trần thế. Sự hoàn tất vinh hiển của Vương Quốc Đức Chúa Trời chỉ xảy ra khi Chúa Giê-xu Christ tái lâm trong quyền năng và vinh hiển (Khải huyền 19-20). Trong thời gian chờ đợi, chúng ta “trông đợi trời mới đất mới, là nơi sự công bình ở” (II Phi-e-rơ 3:13).

Chúa Giê-xu và các sứ đồ cảnh báo nghiêm túc về việc có những tiên tri giả, giáo sư giả và thậm chí “sứ đồ giả” xuất hiện trong thời kỳ cuối cùng:

• “Vì nhiều christ giả và tiên tri giả sẽ dấy lên, làm những dấu lớn, phép lạ, nếu có thể được thì họ cũng đến dỗ dành chính những người được chọn.” (Ma-thi-ơ 24:24).
• Sứ đồ Phao-lô cảnh báo về những kẻ “mạo danh sứ đồ của Đấng Christ mà không phải là sứ đồ... ấy là những kẻ sứ đồ giả, là kẻ làm việc gian giảo, mạo chức sứ đồ của Đấng Christ.” (II Cô-rinh-tô 11:13).
• Sứ đồ Giăng khuyên: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ.” (I Giăng 4:1).

Tiêu chuẩn để “thử” là giáo lý về Chúa Giê-xu Christ (I Giăng 4:2-3) và sự trung thành với lẽ thật đã được truyền lại (II Ti-mô-thê 1:13-14; Giu-đe 1:3).

1. Gắn bó với Kinh Thánh: Hãy làm theo mạng lệnh của sứ đồ Phi-e-rơ: “Hãy sẵn sàng để trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em” (I Phi-e-rơ 3:15). Điều này đòi hỏi chúng ta phải nghiên cứu, học hỏi Kinh Thánh cách cá nhân và trong Hội Thánh địa phương. Hãy dùng Kinh Thánh để kiểm tra mọi lời giảng dạy (Công vụ 17:11).

2. Tập Trung vào Phúc Âm Thuần Túy: Trung tâm của đức tin và sứ mệnh Hội Thánh phải luôn là Phúc Âm về sự chết, sự chôn và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ vì tội lỗi chúng ta (I Cô-rinh-tô 15:3-4). Đây là “đạo ban đầu” mà chúng ta phải bền lòng giữ lấy (Công vụ 2:42).

3. Gây Dựng Hội Thánh Địa Phương: Thay vì tìm kiếm các “sứ đồ” siêu nhiên từ xa, hãy trung tín vâng phục và gây dựng các trưởng lão/mục sư được Kinh Thánh công nhận trong Hội Thánh địa phương của bạn (Hê-bơ-rơ 13:17; I Ti-mô-thê 3:1-7; Tít 1:5-9). Hội Thánh được xây dựng cách lành mạnh qua Lời Chúa và sự thông công.

4. Sống Với Sự Trông Cậy Đúng Đắn: Sự trông cậy của chúng ta là sự tái lâm của Chúa Giê-xu Christ để cất Hội Thánh lên (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-17) và sau đó thiết lập Vương Quốc Ngài. Điều này thúc giục chúng ta sống thánh khiết, rao truyền Phúc Âm và làm việc lành, chứ không phải theo đuổi quyền lực chính trị hay văn hóa trần thế.

Lời Chúa trong sách Giu-đe kêu gọi chúng ta: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, về phần tôi, tôi đã ân cần viết cho anh em sự cứu rỗi chung của chúng ta, tôi tưởng cần phải viết giục lòng anh em, để chiến đấu cho đức tin đã truyền cho các thánh một lần đủ cả.” (Giu-đe 1:3).

Đức tin (pistis) ở đây chỉ về toàn bộ lẽ thật của Phúc Âm đã được mặc khải trọn vẹn. Nó đã được “truyền” (một lần đủ cả) và nhiệm vụ của chúng ta là “giữ lấy”, “chiến đấu” cho nó, chứ không phải tìm kiếm những mặc khải mới hay các chức vụ có thẩm quyền đặc biệt ngoài Kinh Thánh.

Hội Thánh thật được xây dựng trên nền tảng duy nhất là Chúa Giê-xu Christ và Lời của Ngài (Ma-thi-ơ 7:24-27). Mọi sự cải cách thật sự trong Hội Thánh phải luôn là sự trở về với thẩm quyền tối thượng của Kinh Thánh và Phúc Âm thuần túy của Đấng Christ – nguyên tắc đã dẫn dắt cuộc Cải Chánh Tin Lành lịch sử. Ước mong mỗi chúng ta đều là những người “cẩn thận giữ lấy mình, và luôn cả đạo nữa” (I Ti-mô-thê 4:16).