Hội Thánh Kinh là gì?
Cụm từ "Hội Thánh Kinh" thường được hiểu là Kinh Thánh – bộ sách thiêng liêng của Cơ Đốc giáo. Trong tiếng Việt, chúng ta quen gọi là Kinh Thánh, Thánh Kinh, hay Lời Chúa. Đây là Lời Đức Chúa Trời được ban cho loài người, chứa đựng chân lý vĩnh cửu và là nền tảng đức tin cho mọi tín hữu.
Kinh Thánh (Bible) bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp "τὰ βιβλία" (ta biblia) nghĩa là "những cuốn sách". Trong Tân Ước, từ "γραφή" (graphē) thường được dùng để chỉ Kinh Thánh (ví dụ: "Kinh Thánh chép rằng..."). Kinh Thánh là tập hợp 66 sách, được viết bởi khoảng 40 tác giả trong khoảng thời gian 1500 năm, từ khoảng thế kỷ 15 TCN đến thế kỷ 1 SCN. Mặc dù được viết bởi nhiều người ở các bối cảnh khác nhau, Kinh Thánh có một sự thống nhất kỳ diệu, xoay quanh chủ đề cứu rỗi nhân loại qua Chúa Giê-xu Christ.
Kinh Thánh không phải là sản phẩm của trí tuệ con người, nhưng là Lời Đức Chúa Trời được truyền đạt qua con người dưới sự soi dẫn của Đức Thánh Linh. 2 Ti-mô-thê 3:16-17 tuyên bố: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn (θεόπνευστος – theopneustos, nghĩa là ‘Đức Chúa Trời hà hơi’), có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành." Điều này khẳng định nguồn gốc thần thượng của Kinh Thánh.
Hơn nữa, 2 Phi-e-rơ 1:20-21 giải thích: "Trước hết, phải biết rõ rằng chẳng có lời tiên tri nào trong Kinh Thánh lấy ý riêng giải nghĩa được. Vì chẳng hề có lời tiên tri nào là bởi ý một người nào mà ra, nhưng ấy là bởi Đức Thánh Linh cảm động (φερόμενοι – pheromenoi, được mang đi) mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời." Các tác giả Kinh Thánh đã viết dưới sự cảm động và hướng dẫn của Đức Thánh Linh, đảm bảo nội dung hoàn toàn đáng tin cậy và không sai lầm. Học thuyết này được gọi là "sự linh cảm trọn vẹn và vô ngộ" (plenary and verbal inspiration).
Vì Kinh Thánh là Lời của Đức Chúa Trời, nó mang thẩm quyền tối cao đối với đức tin và đời sống của Cơ Đốc nhân. Chúa Giê-xu đã nhiều lần khẳng định thẩm quyền của Kinh Thánh: "Ví bằng các ngươi tin Môi-se, thì sẽ tin ta; vì ấy về ta mà người đã chép. Nhưng nếu các ngươi chẳng tin những lời người chép, các ngươi há lại tin lời ta sao?" (Giăng 5:46-47). Trong Ma-thi-ơ 5:18, Ngài phán: "Vì ta nói thật cùng các ngươi, đương khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn." Ê-sai 40:8 cũng tuyên bố: "Cỏ khô, hoa rụng; nhưng lời của Đức Chúa Trời chúng ta còn mãi đời đời."
Thẩm quyền của Kinh Thánh còn thể hiện ở chỗ nó là tiêu chuẩn để đánh giá mọi giáo lý và hành vi. Hội Thánh phải vâng phục Lời Chúa, không được thêm bớt (Khải Huyền 22:18-19).
Kinh Thánh được chia thành hai phần chính: Cựu Ước và Tân Ước.
Cựu Ước gồm 39 sách (theo truyền thống Tin Lành), được viết chủ yếu bằng tiếng Hê-bơ-rơ, một số phần bằng tiếng A-ram. Cựu Ước có thể chia thành:
- Ngũ Kinh (Torah – תּוֹרָה): Sáng thế ký, Xuất Ê-díp-tô ký, Lê-vi ký, Dân số ký, Phục truyền luật lệ ký.
- Các sách lịch sử: từ Giô-suê đến Ê-xơ-tê.
- Các sách thơ văn (Kethuvim – כְּתוּבִים): Gióp, Thi thiên, Châm ngôn, Truyền đạo, Nhã ca.
- Các sách tiên tri (Nevi'im – נְבִיאִים): Ê-sai, Giê-rê-mi, Ca thương, Ê-xê-chi-ên, Đa-ni-ên, và 12 tiên tri nhỏ.
Tân Ước gồm 27 sách, được viết bằng tiếng Hy Lạp, bao gồm:
- Phúc Âm: Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca, Giăng.
- Sách lịch sử: Công vụ các Sứ đồ.
- Các thư tín: 13 thư của Phao-lô, thư Hê-bơ-rơ (tác giả không rõ), 7 thư chung (Gia-cơ, 1-2 Phi-e-rơ, 1-2-3 Giăng, Giu-đe).
- Sách tiên tri: Khải Huyền.
Sự phân chia này giúp chúng ta dễ dàng nghiên cứu và hiểu được sự phát triển của kế hoạch cứu rỗi Đức Chúa Trời.
Quá trình hình thành bộ Kinh Thánh (gọi là quy điển hay canon) diễn ra qua nhiều thế kỷ. Hội Thánh không "tạo ra" Kinh Thánh nhưng nhận biết những sách nào thực sự được linh cảm, dựa trên các tiêu chí như tác giả là sứ đồ hoặc người được ủy quyền, nội dung phù hợp với giáo lý đã biết, và được sử dụng rộng rãi trong các Hội Thánh đầu tiên.
Đối với Cựu Ước, Chúa Giê-xu và các sứ đồ đã công nhận bộ sách mà người Do Thái thừa nhận (tương đương với 39 sách hiện nay). Về Tân Ước, vào cuối thế kỷ thứ 4, các hội đồng như Carthage (năm 397) đã xác nhận danh sách 27 sách mà chúng ta có ngày nay.
Văn bản gốc (autographa) không còn tồn tại, nhưng chúng ta có hàng ngàn bản sao cổ (manuscripts) với độ chính xác cao nhờ công lao của các thầy thông giáo và ngành phê bình văn bản. Ví dụ, đối với Tân Ước, chúng ta có hơn 5.800 bản sao bằng tiếng Hy Lạp, cùng nhiều bản dịch cổ và trích dẫn của các giáo phụ. Nhờ đó, các học giả có thể khôi phục nguyên văn với độ tin cậy trên 99%. Cựu Ước cũng được bảo tồn kỹ lưỡng qua bản Masorete và các bản dịch như Bảy Mươi (Septuagint).
Kinh Thánh được ban cho với nhiều mục đích quan trọng:
- Để dẫn đưa con người đến đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ: Giăng 20:31 chép: "Nhưng các việc nầy đã chép, để cho các ngươi tin rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời, và để khi các ngươi tin, thì nhờ danh Ngài mà được sự sống."
- Để dạy dỗ, quở trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình (2 Ti-mô-thê 3:16).
- Để ban sự trông cậy và yên ủi: Rô-ma 15:4: "Vả, mọi sự đã chép từ xưa đều để dạy dỗ chúng ta, hầu cho bởi sự nhịn nhục và sự yên ủi của Kinh Thánh dạy mà chúng ta được sự trông cậy."
- Để soi sáng đường đi: Thi thiên 119:105: "Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi."
- Để khiến con dân Chúa được trọn vẹn và sẵn sàng cho mọi việc lành (2 Ti-mô-thê 3:17).
Là Lời hằng sống của Đức Chúa Trời, Kinh Thánh cần được áp dụng vào đời sống hằng ngày. Dưới đây là một số cách thực hành:
- Đọc Kinh Thánh đều đặn: Nuôi dưỡng tâm linh qua việc đọc Lời Chúa mỗi ngày. Có thể theo kế hoạch đọc trọn bộ Kinh Thánh trong một năm, hoặc nghiền ngẫm từng sách.
- Nghiên cứu Kinh Thánh: Đi sâu vào bối cảnh, ngôn ngữ gốc, và ý nghĩa của phân đoạn. Sử dụng các công cụ như từ điển, sách chú giải, bản đồ, và phần mềm Kinh Thánh. Nguyên tắc giải kinh (hermeneutics) cơ bản là giải nghĩa theo nghĩa đen, xem xét văn mạch, và so sánh với toàn bộ Kinh Thánh.
- Suy gẫm: Giô-suê 1:8 khuyên: "Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm, hãy cẩn thận làm theo mọi điều đã chép ở trong; vì như vậy ngươi mới được may mắn trong con đường mình, và mới được phước." Suy gẫm là nhai đi nhai lại Lời Chúa, suy nghĩ sâu sắc để áp dụng vào hoàn cảnh cá nhân.
- Ghi nhớ Kinh Thánh: Thi thiên 119:11: "Tôi đã giấu lời Chúa trong lòng tôi, để tôi không phạm tội cùng Chúa." Ghi nhớ giúp chúng ta chống lại cám dỗ và sẵn sàng làm chứng.
- Vâng giữ và làm theo: Gia-cơ 1:22: "Hãy làm theo lời, chớ lấy nghe làm đủ mà lừa dối mình." Đức tin thực sự thể hiện qua việc vâng lời Chúa.
- Chia sẻ Lời Chúa: Rao truyền Phúc Âm cho người chưa tin và dạy dỗ nhau trong Hội Thánh. "Hãy đi khắp thế gian, giảng Tin Lành cho mọi người" (Mác 16:15). Cùng với đó, hỗ trợ công việc dịch thuật, in ấn, và phân phối Kinh Thánh qua các tổ chức như Hội Thánh Kinh (Bible Society), để Lời Chúa đến với mọi dân tộc.
Kinh Thánh – hay còn gọi là Hội Thánh Kinh – là Lời quyền năng của Đức Chúa Trời, có khả năng biến đổi đời sống và dẫn dắt chúng ta trên con đường sự sống đời đời. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi trân trọng, học hỏi, và sống theo Lời Chúa mỗi ngày. Hãy bắt đầu hoặc duy trì thói quen đọc Kinh Thánh, để chúng ta ngày càng giống Chúa Giê-xu Christ hơn.