Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa thu hút sự tôn thờ, và để lại dấu ấn biến đổi sâu sắc như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) mà chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ vẫn còn vang vọng đến hôm nay, đòi hỏi một câu trả lời cá nhân và triệt để từ mỗi chúng ta. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá thân vị, chức vụ và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp.
I. Danh Xưng và Thân Vị: Giê-su Christ, Con Đức Chúa Trời
Danh xưng “Giê-su” (Ἰησοῦς / *Iēsous* trong tiếng Hy Lạp, phỏng theo **יֵשׁוּעַ** / *Yeshua* trong tiếng Hê-bơ-rơ) mang ý nghĩa “**Giê-hô-va là sự cứu rỗi**” hoặc “Đấng Giê-hô-va cứu”. Thiên sứ đã truyền lệnh cho Giô-sép: “Người sẽ sanh một trai, ngươi khá đặt tên là JESUS, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Danh này không chỉ là một nhãn hiệu, mà tóm tắt cả sứ mệnh thiên thượng của Ngài: sự cứu rỗi từ chính Đức Chúa Trời.
Danh hiệu “Christ” (Χριστός / *Christos*) là từ Hy Lạp, tương đương với “**Mê-si**” (מָשִׁיחַ / *Mashiach*) trong tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các chức vụ quan trọng như Vua, Thầy Tế Lễ, và Tiên Tri đều được xức dầu để biệt riêng ra thánh. Chúa Giê-su chính là Đấng Mê-si được hứa ban, Đấng được Đức Chúa Trời xức dầu bằng Đức Thánh Linh để hoàn thành trọn vẹn cả ba chức vụ đó (Lu-ca 4:18-19). Phi-e-rơ tuyên xưng: “Ngươi là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16).
Kinh Thánh khẳng định Chúa Giê-su không phải chỉ là một con người đạo đức hay một nhà tiên tri, mà Ngài là Con Một của Đức Chúa Trời (Giăng 3:16), mang trong mình bản thể thiên thượng. Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm bằng một tuyên bố hùng hồn: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên ngữ Hy Lạp là “**Λόγος**” (*Logos*), chỉ về lý trí, lời phán sáng tạo và sự bày tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là Lời hằng sống, là hiện thân của Đức Chúa Trời cho nhân loại.
II. Thần Tính và Nhân Tính: Sự Nhập Thể của Ngôi Lời
Giáo lý trọng tâm của Cơ Đốc giáo là sự nhập thể: Đức Chúa Trời vô hạn, vĩnh hằng, đã tự nguyện mang lấy thân xác con người hữu hạn trong Chúa Giê-su Christ. Sự kiện Ngài được “thai dựng bởi Đức Thánh Linh, sanh bởi nữ đồng trinh Ma-ri” (Ma-thi-ơ 1:20) là một phép lạ siêu nhiên, đảm bảo rằng Ngài vô nhiễm nguyên tội và có nguồn gốc thiên thượng. Ngài hoàn toàn là Đức Chúa Trời (“Đức Chúa Trời bày tỏ trong xác thịt” - I Ti-mô-thê 3:16) và đồng thời hoàn toàn là con người (“Ngài cũng đã chịu khổ trong mọi sự như chúng ta” - Hê-bơ-rơ 4:15).
Trong nguyên ngữ, từ “ở giữa chúng ta” (Giăng 1:14) – “**ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν**” (*eskēnōsen en hēmin*) – có nghĩa đen là “**dựng lều trại giữa chúng ta**”. Điều này gợi nhớ đến Đền Tạm trong Cựu Ước, nơi Đức Chúa Trời hiện diện giữa dân Ngài. Chúa Giê-su chính là Đền Tạm cuối cùng, nơi sự hiện diện và vinh quang của Đức Chúa Trời cư ngụ giữa nhân loại.
III. Chức Vụ Cứu Thế: Sự Chết, Sự Chôn và Sự Sống Lại
Trọng tâm của Phúc Âm nằm trong ba ngày định mệnh. Chúa Giê-su đến thế gian với mục đích tối thượng là “phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Ma-thi-ơ 20:28). Từ “giá chuộc” (λύτρον / *lytron*) chỉ giá phải trả để giải phóng một nô lệ. Sự chết của Ngài trên thập tự giá không phải là một tai nạn lịch sử, mà là sự hi sinh tự nguyện, thay thế, để gánh lấy hình phạt tội lỗi thay cho nhân loại. Lời cuối cùng của Ngài, “**Mọi sự đã được trọn**” (Giăng 19:30), trong tiếng Hy Lạp là “**Τετέλεσται**” (*Tetelestai*), một thuật ngữ thương mại có nghĩa “Đã thanh toán trọn vẹn”. Tội nợ của chúng ta đã được trả xong.
Nhưng nếu câu chuyện kết thúc tại ngôi mộ, thì đức tin chúng ta là vô ích (I Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại của Chúa Giê-su vào ngày thứ ba là cột trụ của niềm tin Cơ Đốc. Ngài đã chiến thắng sự chết và quyền lực của Sa-tan. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Ngài đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta” (Rô-ma 4:25). Sự sống lại xác nhận thần tính của Ngài, xác nhận giá trị của sự chuộc tội, và bảo đảm sự sống lại cho những ai tin Ngài.
IV. Sự Thăng Thiên và Di Sản Đời Đời
Sau khi sống lại, Chúa Giê-su hiện ra trong bốn mươi ngày và dạy dỗ các môn đồ về Nước Đức Chúa Trời (Công vụ 1:3). Sau đó, Ngài được cất lên trời (thăng thiên) và ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (Mác 16:19). Việc “ngồi bên hữu” biểu thị quyền năng tối cao và công việc chuộc tội đã hoàn tất (Hê-bơ-rơ 10:12). Từ vị trí đó, Ngài làm Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm cầu thay cho con dân Ngài (Hê-bơ-rơ 7:25) và ban Đức Thánh Linh xuống để Hội Thánh ra đời (Công vụ 2:33).
Di sản của Chúa Giê-su để lại là vĩnh cửu:
- Một Giao Ước Mới: Ngài lập giao ước mới bằng huyết Ngài (Lu-ca 22:20), thay thế cho giao ước cũ dựa trên luật pháp.
- Một Hội Thánh: Ngài phán: “Ta sẽ lập Hội thánh ta” (Ma-thi-ơ 16:18). Hội Thánh là thân thể Ngài trên đất.
- Sự Cứu Rỗi Trọn Vẹn: Ai tin nhận Ngài thì được quyền trở nên con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12), được tha tội và có sự sống đời đời.
- Sự Tái Lâm Huy Hoàng: Di sản chưa hoàn tất: Ngài hứa sẽ trở lại để phán xét kẻ sống và kẻ chết, thiết lập vương quốc đời đời của Ngài (Công vụ 1:11; Khải Huyền 22:12).
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến sự biến đổi đời sống.
1. Tin Cậy và Đầu Phục: Câu trả lời cho “Ngươi nói ta là ai?” phải dẫn đến đức tin cá nhân. “Hãy tin Đức Chúa Jêsus Christ, thì ngươi và cả nhà ngươi đều sẽ được cứu” (Công vụ 16:31). Điều này đòi hỏi sự đầu phục trọn vẹn, tôn Ngài làm Chủ.
2. Bước Đi Theo Gương Ngài: Chúa Giê-su phán: “Hãy học theo ta” (Ma-thi-ơ 11:29). Chúng ta được kêu gọi bắt chước tình yêu thương, sự khiêm nhường, đức công bình và lòng thương xót của Ngài trong các mối quan hệ hằng ngày.
3. Sống trong Mối Thông Công với Ngài: Qua sự cầu nguyện và suy gẫm Lời Chúa, chúng ta nuôi dưỡng mối tương giao sống động với Đấng Christ. Ngài là Cây Nho thật, chúng ta là nhánh; sự sống và kết quả đến từ việc cứ ở trong Ngài (Giăng 15:5).
4. Làm Chứng về Ngài: Hiểu biết Chúa Giê-su là ai thúc giục chúng ta chia sẻ Phúc Âm. Chúng ta là “thơ tín của Đấng Christ” cho thế giới đọc (II Cô-rinh-tô 3:3).
Kết Luận
Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài không chỉ là một nhân vật lịch sử, một bậc thầy đạo đức. Ngài là Đấng Mê-si được hứa ban, là Con Đức Chúa Trời hằng sống, là Đấng Cứu Chuộc đã chết thay và sống lại, là Chúa đang trị vì và là Đấng Phán Xét sẽ tái lâm. Cuộc đời Ngài là sự bày tỏ tình yêu tối cao của Đức Chúa Trời; di sản Ngài là hy vọng duy nhất cho một nhân loại lầm lạc. Lời tuyên xưng của Thô-ma sau khi gặp Chúa phục sinh chính là đỉnh điểm của sự nhận biết: “Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” (Giăng 20:28). Ước mong mỗi chúng ta, qua sự mặc khải của Kinh Thánh và sự soi dẫn của Đức Thánh Linh, cũng đi đến chỗ tôn thờ và tín thác như vậy. Sự nhận biết đúng đắn về Chúa Giê-su Christ mở ra cánh cửa của ân điển, bình an và sự sống đời đời.