Catherine thành Siena là ai?

Khi nghiên cứu về lịch sử Hội Thánh, chúng ta thường bắt gặp những nhân vật được tôn vinh trong các truyền thống khác nhau. Một trong những nhân vật đó là Catherine thành Siena (1347-1380), một nữ tu người Ý được Giáo hội Công giáo La Mã tôn phong là Tiến sĩ Hội Thánh và là thánh quan thầy của châu Âu. Là những tín hữu Tin Lành, chúng ta tiếp cận các nhân vật lịch sử không theo truyền thống tôn kính hay thần tượng hóa, nhưng với tinh thần “hãy thử cho biết” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:21), xem xét mọi sự dưới ánh sáng duy nhất và đầy đủ của Kinh Thánh. Bài viết này sẽ không tôn vinh một cá nhân, nhưng khảo sát những chủ đề tâm linh từ cuộc đời bà được ghi chép lại, và quan trọng hơn, đối chiếu chúng với Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời để rút ra những bài học đúng đắn cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.

Catherine sinh ra tại Siena, Ý, trong thời kỳ đầy biến động của Hội Thánh thời Trung Cổ. Theo các ghi chép, bà tuyên bố có những khải tượng về Chúa Giê-xu Christ từ khi còn nhỏ và dành cả đời cho đời sống cầu nguyện, khổ hạnh, và nỗ lực cải cách tôn giáo. Điểm then chốt chúng ta cần xem xét ở đây là sự nhấn mạnh vào khải tượng cá nhân và thẩm quyền mặc khải ngoài Kinh Thánh. Kinh Thánh Tin Lành dạy rõ ràng rằng Lời Đức Chúa Trời là đầy đủ và có thẩm quyền tối cao.

“Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành.” (2 Ti-mô-thê 3:16-17).

Chữ “trọn vẹn” trong tiếng Hy Lạp là “artios” (ἄρτιος), có nghĩa là được trang bị đầy đủ, hoàn toàn phù hợp, không thiếu sót. Điều này xác nhận rằng mọi sự chúng ta cần biết về sự cứu rỗi, đời sống tin kính và ý muốn Đức Chúa Trời đều đã được bày tỏ đầy đủ trong Kinh Thánh. Mọi kinh nghiệm, khải tượng hay tiếng nói cá nhân đều phải được phù nghiệm và phục tùng dưới thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh đã được mặc khải (Khải Huyền 22:18-19).

Các ghi chép nói rằng Catherine dành nhiều giờ trong sự cầu nguyện và xuất thần. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi sống trong sự cầu nguyện không thôi (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Tuy nhiên, Kinh Thánh định hình sự cầu nguyện của chúng ta xoay quanh Đấng Christ. Chúng ta không cầu nguyện để đạt được trạng thái xuất thần hay kinh nghiệm cảm xúc siêu nhiên, nhưng để giao tiếp với Cha Thiên Thượng qua Danh Chúa Giê-xu.

“Ấy vậy, ta bảo các ngươi, mọi điều các ngươi xin trong lúc cầu nguyện, hãy tin đã được, tất điều đó sẽ ban cho các ngươi.” (Mác 11:24). Điều kiện ở đây là “hãy tin”. Đức tin không đặt nền tảng trên cảm xúc hay trải nghiệm, mà trên Lời hứa của Đức Chúa Trời. Sự cầu nguyện chân thật là sự bày tỏ lòng phụ thuộc, tôn thờ, cảm tạ, xưng tội và cầu xin theo ý muốn Ngài, như Chúa Giê-xu dạy: “xin ý cha được nên, ở đất như trời” (Ma-thi-ơ 6:10).

Danh hiệu “Đấng Trung Bảo” của Chúa Giê-xu (“Mesitēs” - μεσίτης trong 1 Ti-mô-thê 2:5) là độc nhất vô nhị. Ngài là Đấng duy nhất đứng giữa Đức Chúa Trời và loài người. Mọi sự hiệp thông của chúng ta với Đức Chúa Trời đều phải đi qua Ngài, nhờ công lao cứu chuộc của Ngài, chứ không phải nhờ công đức, sự khổ hạnh hay những trải nghiệm tôn giáo của cá nhân chúng ta.

Người ta kể rằng Catherine tích cực phục vụ người nghèo và người bệnh, đặc biệt trong thời kỳ dịch hạch. Đây là một khía cạnh phản ánh điều răn lớn thứ hai mà Chúa Giê-xu dạy: “Hãy yêu kẻ lân cận như mình” (Mác 12:31). Đức tin chân chính phải được bày tỏ qua việc làm (Gia-cơ 2:17).

Tuy nhiên, động cơ của sự phục vụ Cơ Đốc không phải để tích lũy công đức hay để được nên thánh, nhưng là sự đáp lại tình yêu và ân điển của Đức Chúa Trời. “Chúng ta yêu, vì Chúa đã yêu chúng ta trước.” (1 Giăng 4:19). Công việc từ thiện, dù cao quý đến đâu, không thể làm nên sự cứu rỗi. “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9). Chữ “ân điển” trong tiếng Hy Lạp là “charis” (χάρις), có nghĩa là ơn huệ nhưng không, hoàn toàn do Đức Chúa Trời ban, không dựa trên bất kỳ điều kiện hay nỗ lực nào từ phía con người.

Một số mô tả về Catherine nói bà khao khát được chia sẻ sự đau đớn của Chúa Giê-xu (stigmata). Đây là một điểm thần học quan trọng cần được làm sáng tỏ bằng Kinh Thánh. Sự thương khó của Đấng Christ là độc nhất, trọn vẹn và đủ để cứu chuộc.

Tiên tri Ê-sai đã báo trước về sự đau đớn thay thế của Đấng Mê-si: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương. Bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta chất trên người.” (Ê-sai 53:5-6).

Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã tuyên bố: “Mọi việc đã được trọn” (Giăng 19:30). Chữ “trọn” trong tiếng Hy Lạp là “tetelestai” (τετέλεσται), một thuật ngữ thương mại có nghĩa là “đã thanh toán trọn vẹn”. Công tác cứu chuộc đã hoàn tất. Không có sự đau đớn, khổ hạnh hay nỗ lực nào của con người có thể thêm vào giá trị vô hạn của huyết báu Đấng Christ. “Vì nhờ huyết Ngài mà chúng ta được cứu chuộc, được tha tội, theo sự dư dật của ân điển Ngài.” (Ê-phê-sô 1:7). Do đó, mọi nỗ lực “chia sẻ sự đau đớn” của Ngài để được cứu rỗi hoặc nên thánh đều vô tình hạ thấp sự trọn vẹn và đầy đủ của sự chết thay thế một lần đủ cả của Ngài (Hê-bơ-rơ 10:10,14).

Từ việc xem xét trên, chúng ta có thể rút ra những bài học thực tiễn, đặt nền tảng trên Kinh Thánh:

1. Tìm Kiếm Sự Hiện Diện Chúa Qua Lời Ngài và Sự Cầu Nguyện: Thay vì tìm kiếm những khải tượng đặc biệt, hãy chuyên tâm đọc, suy gẫm và vâng theo Lời Chúa (Giô-suê 1:8; Thi Thiên 119:105). Hãy phát triển đời sống cầu nguyện trò chuyện thân mật với Chúa, dựa trên mối quan hệ Cha-con qua Đấng Christ.

2. Phục Vụ Trong Tình Yêu Với Động Cơ Đúng Đắn: Hãy nhiệt thành trong các việc lành, phục vụ anh em và người hư mất (Ga-la-ti 6:10). Nhưng hãy nhớ rằng, đó là kết quả của sự cứu rỗi và sự đầy dẫy Đức Thánh Linh, không phải nguyên nhân của sự cứu rỗi (Ê-phê-sô 2:10).

3. Giữ Vững Thẩm Quyền Tối Cao Của Kinh Thánh (Sola Scriptura): Trong mọi lĩnh vực đức tin và thực hành, hãy lấy Kinh Thánh làm tiêu chuẩn tối hậu. Hãy “như người Bê-rê... sẵn lòng chịu khó, ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng” (Công vụ 17:11).

4. An Nghỉ Trong Công Tác Đã Hoàn Tất Của Đấng Christ: Đừng mang gánh nặng tìm kiếm sự chấp nhận của Đức Chúa Trời qua những kỷ luật khổ hạnh hay thành tích tôn giáo. Hãy sống trong sự tự do và biết ơn vì bạn đã được xưng công bình bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu (Rô-ma 5:1).

5. Sống Với Sự Khao Khát Chúa Thật Sự: Sự khao khát thuộc linh chân chính không phải là tìm kiếm những trải nghiệm cảm xúc cao độ, mà là khao khát được biết chính Chúa. Như Phao-lô đã nói: “Tôi chỉ ao ước được biết Ngài, và quyền phép sự sống lại của Ngài, và sự thông công thương khó của Ngài...” (Phi-líp 3:10). Sự “thông công thương khó” ở đây không phải là chịu đau đớn thể xác, mà là đồng hình đồng dạng với sự chết của Ngài (câu 10), tức là từ bỏ chính mình, vác thập tự giá mình mỗi ngày mà theo Ngài (Lu-ca 9:23).

Lịch sử Hội Thánh có nhiều nhân vật với những câu chuyện phức tạp. Việc của chúng ta không phải là thần tượng hóa hay bác bỏ hoàn toàn, nhưng là học hỏi một cách khôn ngoan, luôn quy mọi sự về trung tâm của đức tin: Chúa Giê-xu Christ và Lời thành văn của Ngài.

Hê-bơ-rơ 12:1-2 khích lệ chúng ta: “Vậy nên, vì chúng ta được nhiều người chứng kiến vây lấy như đám mây rất lớn, chúng ta cũng nên quăng hết gánh nặng và tội lỗi dễ vấn vương mình, rồi lấy lòng nhịn nhục theo đua trong cuộc chạy đua đã bày ra cho ta, nhìn xem Đức Chúa Giê-xu, là cội rễ và cuối cùng của đức tin...” Chú ý rằng đoạn văn không nói “hãy nhìn xem các thánh nhân”, nhưng là “HÃY NHÌN XEM ĐỨC CHÚA GIÊ-XU”. Ngài là Đấng khởi đầu và hoàn tất đức tin của chúng ta. Mọi gương mẫu khác, dù có ích trong việc khích lệ, đều phải nhường chỗ cho Đấng Christ, Đấng duy nhất xứng đáng với sự chú ý trọn vẹn, sự thờ phượng và sự bắt chước trọn đời của chúng ta.

Ước mong mỗi chúng ta, qua việc nghiên cứu cả lịch sử lẫn hiện tại, luôn giữ vững con mắt đức tin hướng về Chúa Giê-xu, sống một đời sống được Lời Ngài dưỡng nuôi, được Thánh Linh Ngài dẫn dắt, và được tình yêu Ngài thúc giục để rao truyền Phúc Âm cứu rỗi duy nhất trong Ngài cho thế hệ này.