Các Thiên Sứ Trưởng
Trong thế giới tâm linh đa dạng mà Kinh Thánh mô tả, các thiên sứ giữ một vị trí quan trọng với tư cách là những đấng thi hành mệnh lệnh, sứ giả và người hầu việc của Đức Chúa Trời. Trong số hàng triệu thiên sứ (Khải Huyền 5:11), Kinh Thánh đề cập đến một nhóm đặc biệt được gọi là “các thiên sứ trưởng”. Chủ đề này không chỉ khơi gợi sự tò mò mà còn mang đến cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về trật tự trong cõi thuộc linh và sự quan phòng toàn diện của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá khái niệm, danh tính, chức năng và những bài học thực tiễn từ Kinh Thánh về các thiên sứ trưởng, luôn đặt Chúa Giê-xu Christ làm trung tâm của mọi sự.
Thuật ngữ “thiên sứ trưởng” xuất hiện trong Kinh Thánh Tân Ước, bắt nguồn từ từ Hy Lạp archangelos (ἀρχάγγελος), là sự kết hợp của archē (ἀρχή) có nghĩa là “người cai trị, thủ lĩnh, người đứng đầu” và angelos (ἄγγελος) có nghĩa là “sứ giả, thiên sứ”. Vậy, archangelos có thể hiểu là “vị thủ lĩnh của các thiên sứ”, “thiên sứ cai quản” hoặc “thiên sứ trưởng”. Điều quan trọng cần lưu ý là từ này luôn ở dạng số ít trong Tân Ước, không bao giờ ở số nhiều “các thiên sứ trưởng” trong các bản văn gốc, mặc dù khái niệm về nhiều thiên sứ trưởng có thể được suy ra từ Cựu Ước (Đa-ni-ên 10:13).
Trong Cựu Ước tiếng Hê-bơ-rơ, không có một từ duy nhất tương đương với “archangel”. Tuy nhiên, có những cụm từ mô tả các thiên sứ có địa vị cao, như “một trong các quan trưởng đầu nhứt” (Đa-ni-ên 10:13) – từ “quan trưởng” (Hê-bơ-rơ: sar שַׂר) nghĩa là người lãnh đạo, thủ lĩnh, người cai trị.
Kinh Thánh chỉ nêu rõ danh tính của một thiên sứ trưởng, và ám chỉ đến một vị khác. Chúng ta phải hết sức thận trọng, không suy đoán vượt quá những gì Lời Chúa đã mặc khải.
1. Mi-chen (Michael) – Vị Thiên Sứ Trưởng Duy Nhất Được Gọi Tên:
Danh tính “Mi-chen” được nhắc đến năm lần trong Kinh Thánh (Đa-ni-ên 10:13, 21; 12:1; Giu-đe 1:9; Khải Huyền 12:7). Tên này trong tiếng Hê-bơ-rơ là Mikha'el (מִיכָאֵל), có nghĩa là “Ai giống như Đức Chúa Trời?” – một câu hỏi tu từ khẳng định sự tối cao vô song của Đức Chúa Trời.
- Vai Trò của Mi-chen:
- Là Quan Trưởng (Thủ Lĩnh) của Dân Y-sơ-ra-ên: “Song vua nước Phe-rơ-sơ đương ngăn trở ta hai mươi mốt ngày; nhưng nầy, Mi-chen, một trong những quan trưởng đầu nhứt, đến tiếp cứu ta” (Đa-ni-ên 10:13). “Không có ai giúp ta chống lại chúng nó, ngoại trừ Mi-chen, là quan trưởng của các ngươi” (Đa-ni-ên 10:21). Điều này cho thấy Mi-chen được Đức Chúa Trời giao nhiệm vụ đặc biệt bảo vệ và chiến đấu thuộc linh cho dân tộc Y-sơ-ra-ên.
- Là Đấng Bảo Vệ Và Chiến Đấu: “Khi đó, người lớn là Mi-chen sẽ đứng dậy, là quan trưởng của con cái dân ngươi… Khi ấy dân ngươi sẽ được cứu” (Đa-ni-ên 12:1). Mi-chen xuất hiện trong thời kỳ tai họa lớn với vai trò bảo vệ.
- Tranh Chiến Thuộc Linh: “Song khiến thiên sứ trưởng Mi-chen, tranh giành cùng ma quỉ về xác Môi-se, cũng không dùng lời nhiếc mắng mà đoán phạt nó; nhưng nói rằng: Nguyện Chúa quở trách mầy!” (Giu-đe 1:9). Phân đoạn này cho thấy quyền hạn và thẩm quyền của Mi-chen trong cuộc chiến thuộc linh, nhưng ngay cả ngài cũng không tự mình quở trách ma quỉ mà giao phó cho Chúa. Đây là bài học sâu sắc về sự vâng phục thẩm quyền tối cao.
- Chiến Thắng Trong Trận Chiến Cuối Cùng: “Chiến tranh bèn nổi lên trên trời: Mi-chen và các sứ người tranh chiến cùng con rồng… Con rồng bị thua, bị quăng xuống đất” (Khải Huyền 12:7-9). Mi-chen và các thiên sứ của ngài là công cụ thi hành sự phán xét và chiến thắng của Đức Chúa Trời trước Sa-tan.
2. Gáp-ri-ên (Gabriel) – Vị Sứ Giả Đặc Biệt:
Mặc dù không được Kinh Thánh gọi trực tiếp là “thiên sứ trưởng”, nhưng Gáp-ri-ên xuất hiện với những nhiệm vụ hệ trọng và có vẻ thuộc về cấp bậc lãnh đạo. Tên Gavri'el (גַּבְרִיאֵל) trong tiếng Hê-bơ-rơ có nghĩa là “Đức Chúa Trời là Đấng Quyền Năng” hoặc “Người hùng mạnh của Đức Chúa Trời”.
- Vai Trò của Gáp-ri-ên:
- Sứ Giả Của Các Sự Mặc Khải Quan Trọng: Gáp-ri-ên được sai đến để giải nghĩa sự hiện thấy cho Đa-ni-ên (Đa-ni-ên 8:16-17, 9:21-22). Ngài nói: “Hỡi Đa-ni-ên, bây giờ ta đã ra để dạy ngươi hiểu biết” (Đa-ni-ên 9:22).
- Loan Báo Sự Giáng Sinh Của Giăng Báp-tít Và Chúa Giê-xu: Gáp-ri-ên là thiên sứ hiện ra với Xa-cha-ri trong đền thờ (Lu-ca 1:19) và với Ma-ri tại Na-xa-rét (Lu-ca 1:26). Ngài tự giới thiệu: “Ta là Gáp-ri-ên, đứng trước mặt Đức Chúa Trời; ta được sai đến nói cùng ngươi và báo tin mừng nầy cho ngươi” (Lu-ca 1:19). Đây là những thông điệp trọng đại nhất trong lịch sử nhân loại, liên quan trực tiếp đến sự cứu rỗi.
Sự phân biệt có thể hiểu là: Nếu Mi-chen là vị tướng lĩnh, chiến binh bảo vệ và chiến đấu, thì Gáp-ri-ên là vị sứ giả tối cao, đại sứ đặc biệt loan báo những mặc khải và kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời.
Khi nghiên cứu về các thiên sứ trưởng, chúng ta phải giữ thế cân bằng theo Kinh Thánh để tránh rơi vào sự sùng bái sai lầm hoặc thần học lệch lạc.
1. Chúa Giê-xu Christ Là Trên Hết: Dù các thiên sứ trưởng có quyền năng và vinh hiển đến đâu, họ vẫn là thọ tạo và không được thờ phượng. Chúa Giê-xu Christ, với thân vị là Con Đức Chúa Trời, hoàn toàn siêu việt trên mọi thiên sứ. Ngài là Đấng mà mọi thiên sứ phải thờ lạy (Hê-bơ-rơ 1:4-6). “Chính Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, là Đấng sanh ra đầu hết thảy mọi vật dựng nên. Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài… hoặc bề thế, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chính, hoặc quyền phép; muôn vật đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên” (Cô-lô-se 1:15-16). Ngay cả khi nói về sự tái lâm, Chúa Giê-xu sẽ hiện ra với tiếng kêu của một thiên sứ trưởng và tiếng kèn của Đức Chúa Trời (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16). Thiên sứ trưởng ở đây (có thể là Mi-chen) chỉ là người công bố, còn Chúa Giê-xu mới là Vua và Đấng Phán Xét.
2. Không Được Thờ Phượng Thiên Sứ: Sứ đồ Giăng đã hai lần định thờ lạy một thiên sứ và đều bị từ chối: “Hãy giữ lấy, đừng làm sự đó; ta là bạn tôi tớ với ngươi… Hãy thờ phượng Đức Chúa Trời” (Khải Huyền 19:10, 22:8-9). Đây là nguyên tắc then chốt. Mọi sự chú ý và sự thờ phượng phải hướng về Ba Ngôi Đức Chúa Trời.
3. Không Suy Đoán Vượt Quá Kinh Thánh: Kinh Thánh chỉ nêu danh hai thiên sứ: Mi-chen và Gáp-ri-ên. Mọi truyền thuyết về các thiên sứ trưởng khác (như U-ri-en, Ra-pha-en…) đều đến từ các sách ngụy kinh hoặc truyền thống, không có căn cứ Kinh Thánh rõ ràng. Chúng ta phải bằng lòng với những gì Đức Chúa Trời đã chọn để mặc khải.
Việc hiểu biết về các thiên sứ trưởng không chỉ là kiến thức thần học, mà phải dẫn đến đời sống đức tin thực tiễn.
1. An Tâm Trong Sự Bảo Vệ Và Quan Phòng Của Đức Chúa Trời: Nếu Đức Chúa Trời có những thiên sứ trưởng mạnh mẽ như Mi-chen để bảo vệ dân sự Ngài theo kế hoạch của Ngài, thì chúng ta là con cái Ngài qua đức tin nơi Chúa Giê-xu, càng có thể tin cậy rằng Ngài đang cai trị mọi quyền lực thuộc linh. “Đức Chúa Trời là nơi ẩn náu và sức lực của chúng tôi, Ngài sẵn giúp đỡ trong cơn gian truân” (Thi Thiên 46:1).
2. Bài Học Về Sự Vâng Phục và Khiêm Nhường: Mi-chen, dù là thiên sứ trưởng quyền năng, không dám lên án hay nhiếc mắng ma quỉ, mà phó thác sự phán xét cho Chúa (Giu-đe 1:9). Điều này dạy chúng ta về thái độ khiêm nhường và sự vâng phục thẩm quyền tối cao của Đức Chúa Trời trong mọi tranh chiến thuộc linh. Chúng ta chiến đấu bằng sự cầu nguyện, Lời Chúa và đức tin, chứ không dựa vào sự khôn ngoan hay sức mạnh riêng.
3. Tập Trung Vào Trung Tâm Là Chúa Giê-xu: Các thiên sứ trưởng đều phục vụ cho chương trình cứu rỗi của Đức Chúa Trời mà Chúa Giê-xu là trung tâm. Gáp-ri-ên loan báo sự giáng sinh của Ngài. Mi-chen chiến đấu để bảo vệ kế hoạch của Đức Chúa Trời. Đời sống và sự thờ phượng của chúng ta phải luôn hướng về Chúa Giê-xu Christ, Đấng Cứu Chuộc, chứ không đặt nặng vào các thiên sứ.
4. Sống Với Tầm Nhìn Về Thực Tại Thuộc Linh: Hiểu biết về các thiên sứ trưởng mở rộng tầm mắt chúng ta về thực tại vô hình. “Vì chúng ta đánh trận, chẳng phải cùng thịt và huyết, bèn là cùng chủ quyền, cùng thế lực, cùng vua chúa của thế gian mờ tối nầy, cùng các thần dữ ở các miền trên trời” (Ê-phê-sô 6:12). Sự hiện diện và hoạt động của các thiên sứ trưởng nhắc nhở chúng ta rằng có một cuộc chiến thuộc linh đang diễn ra, và chúng ta cần mặc lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời.
Các thiên sứ trưởng, đứng đầu là Mi-chen và Gáp-ri-ên, là những thọ tạo quyền năng, vinh hiển và trung tín của Đức Chúa Trời. Họ thi hành những nhiệm vụ đặc biệt trong kế hoạch cứu rỗi và sự cai trị của Đức Chúa Trời: bảo vệ, chiến đấu, loan báo và giải nghĩa. Tuy nhiên, sự nghiên cứu về các đấng ấy cuối cùng phải dẫn chúng ta đến sự thờ phượng và tin cậy sâu nhiệm hơn vào Đức Chúa Trời Toàn Năng, và đặc biệt là vào Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, là Đấng tạo dựng, chuộc tội và tối cao trên mọi bậc cai trị, quyền thế – kể cả các thiên sứ trưởng.
Hãy sống với lòng tin chắc rằng Đức Chúa Trời chúng ta đang ngự trị. Ngài sai các thiên sứ trưởng và thiên sứ của Ngài để phục vụ cho những kẻ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi (Hê-bơ-rơ 1:14). Vì vậy, chúng ta có thể can đảm bước đi trong sự kêu gọi của mình, chiến đấu trong sự cầu nguyện, và chờ đợi ngày Chúa Giê-xu Christ hiện ra trong vinh quang, khi mọi thiên sứ – kể cả các thiên sứ trưởng – đều tôn thờ Ngài là Chúa của muôn chúa.