Hội Nghị Marburg là gì?

Lịch sử Hội Thánh Chúa không chỉ ghi lại những cuộc đại phục hưng và những bước tiến vĩ đại, mà còn cả những khoảnh khắc đầy căng thẳng, nơi các nhà lãnh đạo tín hữu vật lộn với việc tìm kiếm sự hiệp một trong lẽ thật. Một trong những khoảnh khắc định hình ấy chính là Hội Nghị Marburg (Marburg Colloquy) diễn ra vào tháng 10 năm 1529. Đây không đơn thuần là một sự kiện lịch sử khô khan, mà là một tấm gương sống động, mang đến cho chúng ta ngày nay những bài học sâu sắc về thần học, sự vâng phục Lời Chúa, và thách thức trong việc gìn giữ sự hiệp một của Đức Thánh Linh giữa những khác biệt.

Sau khi Martin Luther dán 95 Luận Đề lên cửa nhà thờ Wittenberg năm 1517, làn sóng Cải Chánh (Reformation) lan rộng khắp châu Âu, mang theo sự phục hưng về sola Scriptura (chỉ bởi Kinh Thánh). Tuy nhiên, phong trào này nhanh chóng xuất hiện nhiều dòng chảy thần học khác biệt. Ở Đức, Martin Luther và Philipp Melanchthon dẫn dắt nhóm Cải Chánh Luther. Ở Thụy Sĩ, Ulrich Zwingli và sau này là John Calvin, dẫn dắt nhóm Cải Chánh Thụy Sĩ (còn gọi là Cải Chánh Căn Bản).

Điểm khác biệt lớn nhất và gây tranh cãi nhất giữa hai nhóm xoay quanh sự hiện diện của Chúa Christ trong Tiệc Thánh (Thánh Thể). Trong khi đó, về chính trị, Đế chế La Mã Thần thánh (mà hoàng đế là Charles V, một người Công giáo trung thành) đang tìm cách dập tắt toàn bộ phong trào Cải Chánh. Mối đe dọa chung này thúc đẩy Landgrave Philipp xứ Hesse, một nhà cai trị theo đạo Tin Lành, tổ chức một hội nghị tại lâu đài Marburg với hy vọng đoàn kết các lực lượng Cải Chánh về mặt chính trị và thần học, tạo thành một mặt trận thống nhất chống lại hoàng đế.

Cuộc tranh luận tại Marburg tập trung vào việc giải nghĩa những lời Chúa Giê-xu phán khi lập Tiệc Thánh: "Nầy là thân thể ta" (Ma-thi-ơ 26:26) và "Nầy là huyết ta" (Ma-thi-ơ 26:28).

Quan điểm của Martin Luther (Sự Hiện Diện Thực Thể - Real Presence): Luther giữ vững lập trường rằng Chúa Christ hiện diện một cách thực sự, thể chất trong, với, và dưới bánh và rượu (in, with, and under). Ông dựa trên nguyên tắc sola Scriptura một cách chặt chẽ, cho rằng chính lời phán của Đấng Christ phải được hiểu theo nghĩa đen, trừ khi bản văn buộc phải hiểu theo nghĩa bóng. Ông viện dẫn Giăng 6:51-58 (Bài giảng về Bánh Sự Sống), xem đây là nền tảng cho sự dạy dỗ về Tiệc Thánh: "Thịt ta thật là đồ ăn, huyết ta thật là đồ uống" (Giăng 6:55). Luther tin vào sự "thông công của các thuộc tính" (communicatio idiomatum), rằng bản tính thần thượng của Chúa Giê-xu chia sẻ thuộc tính hiện diện khắp nơi (ubiquity) cho bản tính nhân loại của Ngài, do đó thân thể Ngài có thể hiện diện thực sự trên nhiều bàn Tiệc Thánh cùng một lúc.

Quan điểm của Ulrich Zwingli (Biểu Tượng/Hình Bóng - Memorialism): Zwingli, chịu ảnh hưởng bởi tư tưởng nhân văn, cho rằng bánh và rượu chỉ là biểu tượng (signum) hoặc lời tuyên xưng (sacramentum) đại diện cho thân và huyết Chúa. Tiệc Thánh là một nghi lễ tưởng niệm (memorial), một sự nhắc nhở đầy cảm xúc và thuộc linh về sự chết của Chúa. Ông nhấn mạnh câu Kinh Thánh: "Ấy là thần linh làm cho sống, xác thịt chẳng ích chi. Những lời ta phán cùng các ngươi đều là thần linh và sự sống" (Giăng 6:63). Theo Zwingli, từ "là" (tiếng Hy Lạp: estin) trong câu "Nầy là thân thể ta" nên được hiểu là "biểu thị cho" (significat), tương tự như khi Chúa phán "Ta là cây nho" (Giăng 15:1). Đối với ông, đức tin của tín hữu hướng lên trời, nơi Chúa Christ đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, chứ không ở trong những yếu tố vật chất.

Cuộc đối thoại kéo dài từ ngày 1 đến ngày 4 tháng 10. Điều đáng chú ý là hai bên đã đạt được sự đồng thuận đáng kinh ngạc trên 14/15 điểm trong bản Tuyên Bố Marburg (Marburg Articles). Họ đồng ý về các giáo lý căn bản:

- Chỉ bởi đức tin, chỉ bởi ân điển, chỉ bởi Kinh Thánh (Sola Fide, Sola Gratia, Sola Scriptura). - Sự bất lực của con người trong việc tự cứu. - Ba Ngôi Đức Chúa Trời. - Thân vị và công tác của Đấng Christ. - Chức vụ của Đức Thánh Linh. - Sự xưng công bình. - Ý nghĩa của các Bí Tích (Thánh Lễ).

Tuy nhiên, điểm thứ 15 về "sự hiện diện thực sự của thân thể và huyết Chúa Christ trong Tiệc Thánh" đã chia rẽ họ. Dù có những lúc đối thoại nảy lửa, cuối cùng họ vẫn không thể đồng ý. Tương truyền, Luther đã dùng phấn viết lên bàn chữ Latinh "Hoc est corpus meum" (Nầy là thân thể ta) và phủ một tấm khăn lên, khẳng định ông không thể vượt qua chính lời phán rõ ràng này của Chúa. Hội nghị kết thúc với một bắt tay lịch sự nhưng không đạt được sự hiệp một trọn vẹn về thần học lẫn hiệp thông Tiệc Thánh.

Hội Nghị Marburg không chỉ là một mẩu chuyện lịch sử. Nó để lại những bài học quý giá cho mỗi tín hữu và Hội Thánh địa phương:

1. Tôn Trọng Uy Quyền Tối Thượng Của Kinh Thánh (Sola Scriptura): Cả Luther và Zwingli đều xuất phát từ một lòng khao khát vâng theo Kinh Thánh. Bài học cho chúng ta là phải nghiên cứu Lời Chúa một cách nghiêm túc, để Lời Chúa chất vấn và uốn nắn truyền thống, tư tưởng cá nhân hay văn hóa của chúng ta. Chúng ta được kêu gọi như người Bê-rê: "ngày đêm tra xem Kinh Thánh, để xem điều mình nghe có đúng chăng" (Công vụ 17:11).

2. Sự Khiêm Nhường Trong Tranh Luận Thần Học: Cuộc tranh luận đôi khi trở nên gay gắt. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta có thể có những quan điểm khác biệt về các giáo lý không thuộc về cốt lõi cứu rỗi (như tiên tri, ân tứ, thời điểm Chúa tái lâm...). Chúng ta cần tranh luận với tinh thần "lấy lòng yêu thương mà nói ra lẽ chân thật" (Ê-phê-sô 4:15), nhận biết sự giới hạn trong sự hiểu biết của mình, và luôn sẵn sàng lắng nghe.

3. Phân Biệt Giữa Lẽ Thật Cốt Lõi Và Không Cốt Lõi: Hội Nghị Marburg cho thấy các nhà Cải Chánh có thể hiệp một trên 14 điểm cốt lõi của đức tin. Hội Thánh ngày nay cần học cách phân biệt giữa giáo lý căn bản (như thần tính của Chúa Giê-xu, sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin) và giáo lý thứ yếu. Chúng ta phải "cố gắng giữ sự hiệp một của Thánh Linh bằng sợi dây hòa bình" (Ê-phê-sô 4:3) trong khi vẫn bảo vệ lẽ thật trọng yếu.

4. Tiếp Cận Tiệc Thánh Với Lòng Kính Sợ Và Tin Cậy: Dù theo quan điểm nào, Hội Nghị Marburg nhắc chúng ta rằng Tiệc Thánh là một nghi lễ thiêng liêng Chúa ban, không phải là một nghi lễ trống rỗng. Chúng ta nên bước vào với sự xét mình, ăn năn và lòng biết ơn sâu xa về sự hy sinh của Chúa Giê-xu, như Lời Chúa dạy: "Bởi đó, ai ăn bánh hoặc uống chén của Chúa cách không xứng đáng, thì sẽ mắc tội với thân và huyết của Chúa. Vậy mỗi người phải tự xét mình, và như thế mới ăn bánh uống chén ấy" (1 Cô-rinh-tô 11:27-28).

Hội Nghị Marburg kết thúc mà không đạt được mục tiêu hiệp nhất toàn diện, và sự chia rẽ giữa truyền thống Luther và Cải Chánh Căn Bản (Calvin) vẫn còn cho đến ngày nay. Tuy nhiên, hội nghị này dạy chúng ta rằng việc đối thoại nghiêm túc dựa trên Kinh Thánh là cần thiết. Nó cho thấy sự phức tạp của việc giải kinh và áp dụng sola Scriptura. Cuối cùng, nó chỉ về một sự hiệp một cao trọng hơn – sự hiệp một trong Đấng Christ, Đấng mà cả Luther và Zwingli đều tôn thờ làm Chúa và Cứu Chúa.

Là con cái Chúa trong thế kỷ 21, chúng ta được kêu gọi tiếp tục hành trình đó: trung thành với Lời Chúa, khiêm nhường trong sự tìm kiếm, yêu thương trong sự khác biệt, và luôn hướng về ngày mà mọi sự chia rẽ sẽ chấm dứt, khi chúng ta đồng ngồi trong Tiệc cưới Chiên Con (Khải Huyền 19:9), nơi mọi biểu tượng sẽ nhường chỗ cho thực tại vinh hiển.