Beersheba có ý nghĩa gì trong Kinh Thánh?

Trong hành trình khám phá Kinh Thánh, một số địa danh không chỉ là những tọa độ địa lý mà còn trở thành những cột mốc tâm linh đầy ý nghĩa. Beersheba (Bê-e-sê-ba) là một trong những địa danh như vậy. Xuất hiện xuyên suốt từ sách Sáng Thế Ký đến các sách tiên tri, Beersheba mang trong mình những câu chuyện về giao ước, sự hiện thấy, sự thờ phượng và cả những cảnh báo nghiêm trọng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa đa chiều của Beersheba dựa trên bối cảnh lịch sử, ngôn ngữ gốc Hê-bơ-rơ, và những áp dụng thiết thực cho đời sống đức tin ngày nay.

Tên Beersheba (בְּאֵר שֶׁבַע, Bə’êr Šeḇa‘) trong tiếng Hê-bơ-rơ là một từ ghép, có thể được hiểu theo hai cách:

• "Giếng của Lời Thề" (Well of the Oath): Từ "Be'er" (בְּאֵר) nghĩa là "giếng", và "Sheva" (שֶׁבַע) có thể bắt nguồn từ "shava" (שָׁבַע) nghĩa "thề".
• "Giếng Bảy" (Well of the Seven): "Sheva" cũng là số "bảy". Điều này tạo nên một sự chơi chữ ý nghĩa trong các câu chuyện về các tổ phụ.

Beersheba nằm ở cực nam của vùng đất được định cư bởi Y-sơ-ra-ên, trong vùng Sa mạc Negev. Vị trí này khiến nó trở thành một điểm then chốt, thường được nhắc đến trong cụm từ "từ Đan cho đến Bê-e-sê-ba" (ví dụ: Các Quan Xét 20:1, 1 Sa-mu-ên 3:20), mô tả toàn bộ chiều dài lãnh thổ của Y-sơ-ra-ên từ bắc chí nam. Trong một vùng đất khô cằn, sự hiện diện của một giếng nước có nghĩa là sự sống, sự ổn định và chủ quyền.

Beersheba gắn liền với cuộc đời của ba tổ phụ: Áp-ra-ham, Y-sác và Gia-cốp. Mỗi sự kiện đều in dấu một khía cạnh trong mối quan hệ giữa Đức Chúa Trời và dân Ngài.

Sau sự kiện dâng Y-sác, Áp-ra-ham cư ngụ tại Bê-e-sê-ba. Tại đây, ông đã xung đột với vua A-bi-mê-léc về một cái giếng. Kết quả là họ lập một giao ước, và Áp-ra-ham đặt tên nơi đó là Bê-e-sê-ba vì tại đó cả hai đều đã thề (Sáng Thế Ký 21:22-31). Đáng chú ý, Áp-ra-ham đã trồng một cây me (hoặc cây táo điên - tamarisk) tại Bê-e-sê-ba và "cầu khẩn danh Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời hằng hữu" (Sáng Thế Ký 21:33). Hành động này không chỉ đánh dấu chủ quyền mà còn thiết lập nơi đó như một trung tâm thờ phượng. Danh xưng "Êl Ôlam" (אֵל עוֹלָם - Đức Chúa Trời Hằng Hữu/Vĩnh Cửu) được tiết lộ tại đây, nhấn mạnh bản tính đời đời, bất biến của Đức Chúa Trời trong giao ước của Ngài.

Y-sác cũng lui đến Bê-e-sê-ba trong thời kỳ đói kém. Tại đây, Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người và xác nhận lại giao ước Áp-ra-ham: "Ta sẽ làm trọn lời thề đã thề cùng Áp-ra-ham, cha ngươi" (Sáng Thế Ký 26:24). Phản ứng của Y-sác là lập một bàn thờ và đào lại các giếng nước mà cha mình đã đào trước kia (Sáng Thế Ký 26:25). Điều này cho thấy sự kế thừa đức tin và phước hạnh được truyền từ đời này sang đời khác. Beersheba trở thành nơi giao ước được tái xác nhận và kinh nghiệm cá nhân hóa.

Trước khi Gia-cốp trốn sang Cha-ran, ông nhận được sự chúc phước từ Y-sác tại Bê-e-sê-ba (Sáng Thế Ký 28:10). Nhiều năm sau, trên đường trở về Ca-na-an đầy sợ hãi trước Ê-sau, Gia-cốp dừng chân tại Bê-e-sê-ba. Tại đây, ông dâng của lễ cho Đức Chúa Trời và nhận được lời hứa bảo vệ và phước hạnh một lần nữa (Sáng Thế Ký 46:1-5). Beersheba trở thành trạm dừng tâm linh, nơi Gia-cốp được củng cố đức tin trước những bước ngoặt nguy hiểm của cuộc đời.

Sau thời các tổ phụ, Beersheba tiếp tục đóng vai trò quan trọng:

• Nơi thờ phượng: Tiên tri A-mốt tố cáo sự thờ phượng sai lầm: "Chớ đi đến Bê-e-sê-ba... vì Bê-e-sê-ba sẽ bị đày làm phu tù" (A-mốt 5:5, 8:14). Điều này cho thấy đến thế kỷ thứ 8 TCN, Beersheba đã trở thành một trung tâm tà giáo, nơi dân Y-sơ-ra-ên trộn lẫn sự thờ phượng Đức Giê-hô-va với thờ lạy hình tượng. Nó từ một nơi thờ phượng chân chính biến thành một địa điểm bị Đức Chúa Trời lên án.
• Biểu tượng cho sự phản bội: Lời tiên tri này cho thấy không có địa danh nào, dù từng thiêng liêng, có thể đảm bảo sự chấp nhận của Đức Chúa Trời nếu lòng dân chúng xa cách Ngài.

Từ những câu chuyện về Beersheba, chúng ta rút ra được nhiều bài học quý giá cho hành trình đức tin:

Giống như các tổ phụ đã đào giếng và lập giao ước, mỗi Cơ Đốc nhân cần có những "Bê-e-sê-ba" riêng - những thời điểm, địa điểm, hay kinh nghiệm cá nhân nơi chúng ta gặp gỡ Chúa một cách sâu nhiệm, lập nên lời thề (cam kết) với Ngài. Đó có thể là giờ tĩnh nguyện buổi sáng, một khóa học Kinh Thánh, hay một lần đầu phục trước Chúa.

"Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con." (Châm-ngôn 3:5-6)

Áp-ra-ham trồng cây và lập bàn thờ. Chúng ta được kêu gọi thiết lập đời sống thờ phượng cá nhân và gia đình - những thói quen cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa. "Trồng cây" còn là đầu tư vào những điều lâu dài, bền vững cho Vương Quốc Đức Chúa Trời: dạy dỗ con cái, đầu tư vào mối quan hệ, phục vụ Hội Thánh địa phương. Đó là cách chúng ta công bố "Êl Ôlam" - Đức Chúa Trời Hằng Hữu - cho thế hệ mình.

Beersheba từ nơi thánh trở thành nơi bị rủa sả vì sự thờ phượng lai tạp. Đây là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ: truyền thống, địa danh, hay nghi lễ không cứu được ai. Chúng ta phải cảnh giác với sự thỏa hiệp trong đức tin: pha trộn chân lý Kinh Thánh với triết lý thế gian, để hình thức tôn giáo thay thế cho mối quan hệ sống động với Chúa Giê-xu Christ. Sự thờ phượng phải "trong thần linh và lẽ thật" (Giăng 4:24).

Như Gia-cốp, chúng ta thường phải đối mặt với những chuyến hành trình đầy lo âu: thay đổi công việc, khủng hoảng gia đình, bệnh tật. Hãy học tập thói quen "dừng chân tại Bê-e-sê-ba" - tạm dừng lại, dâng của lễ cầu nguyện, tìm kiếm sự hiện thấy và lời hứa của Chúa trước khi tiến bước. Nơi đó, chúng ta sẽ được Ngài phán: "Đừng sợ... Ta sẽ ở cùng ngươi" (Sáng Thế Ký 46:3).

Beersheba trong Kinh Thánh không đơn thuần là một ốc đảo trên sa mạc. Nó là một biểu tượng động về sự hiện diện, lời hứa và sự phán xét của Đức Chúa Trời. Từ "Giếng của Lời Thề" với các tổ phụ, nó trở thành biểu tượng của toàn thể dân tộc ("từ Đan đến Bê-e-sê-ba"), và cuối cùng là một lời cảnh cáo về sự thờ phượng suy đồi.

Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, Beersheba nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của những cột mốc giao ước cá nhân với Chúa, về sự cần thiết phải thiết lập những nền tảng thờ phượng chân thật, và về sự nguy hiểm của việc để những hình thức tôn giáo làm lu mờ mối tương giao thuộc linh. Cuối cùng, mọi địa danh thiêng liêng đều phải nhường chỗ cho Con Người Thật là Chúa Giê-xu Christ, nguồn nước hằng sống thật sự (Giăng 4:13-14). Ngài mới là trung tâm của mọi giao ước, mọi sự thờ phượng và mọi lời hứa đời đời.

Hãy xây dựng đời sống mình trên Lời và Người của Đấng Christ, để dù ở đâu, lòng chúng ta cũng có thể trở thành một "Bê-e-sê-ba" thật - một nơi chốn của giao ước, sự thờ phượng và sự hiện diện của Đức Chúa Trời Hằng Hữu.

"Vì chưng có hai điều chắc chắn chúng tôi đã được biết, ấy là Ngài vẫn sống, và sự thương xót của Ngài lưỡng thiên vô cùng." (Thi Thiên 100:5)