Giô-gia-kim lên ngôi vua khi được bao nhiêu tuổi?

Trong hành trình nghiên cứu lịch sử các vua Giu-đa, câu hỏi về tuổi lên ngôi của vua Giô-gia-kim (Jehoiakim) đặt ra một điểm thú vị về sự chính xác và hài hòa của Kinh Thánh. Thoạt nhìn, dường như có một sự khác biệt giữa hai bản ghi: 2 Các Vua 23:36 chép rằng ông lên ngôi khi 25 tuổi, trong khi 2 Sử Ký 36:5 lại ghi là 8 tuổi. Sự khác biệt này không phải là lỗi sai, mà là một cánh cửa mở ra cho chúng ta tìm hiểu sâu hơn về phương pháp chép sử, bối cảnh lịch sử phức tạp, và những bài học thuộc linh sâu sắc. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát các phân đoạn Kinh Thánh, ngôn ngữ gốc, bối cảnh lịch sử và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Giô-gia-kim, tên gốc là Ê-li-a-kim (Eliaqim), là con trai của vua Giô-si-a – một vị vua hiếm hoi “làm điều thiện trước mặt Đức Giê-hô-va” (2 Các Vua 22:2). Sau cái chết bi thảm của Giô-si-a trong trận Mê-ghi-đô, dân sự lập Giô-a-cha (Shallum), em trai của Giô-gia-kim, lên làm vua. Tuy nhiên, triều đại của Giô-a-cha chỉ kéo dài ba tháng trước khi Pha-ra-ôn Nê-cô của Ai Cập lật đổ, bắt vua về Ai Cập và lập Ê-li-a-kim, con trai trưởng của Giô-si-a, lên ngôi, đồng thời đổi tên ông thành Giô-gia-kim (2 Các Vua 23:34). Việc đổi tên này biểu thị quyền bá chủ của Ai Cập, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy Giu-đa đã mất đi chủ quyền và trở thành chư hầu.

Chúng ta hãy cùng xem xét kỹ lưỡng hai phân đoạn then chốt:

• 2 Các Vua 23:36 (Bản Truyền Thống 1925): “Giô-gia-kim được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi làm vua; người cai trị mười một năm tại Giê-ru-sa-lem.”
• 2 Sử Ký 36:5 (Bản Truyền Thống 1925): “Giô-gia-kim được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi; người cai trị mười một năm tại Giê-ru-sa-lem.” – Chú ý: Bản 1925 tại đây có lẽ là một lỗi in ấn hoặc dựa trên bản sao chép cụ thể. Các bản Hi văn (Septuagint) và nhiều bản dịch hiện đại dựa trên bản Hê-bơ-rơ Masoretic đều ghi là “8” tuổi (Hebrew: בֶּן־שְׁמוֹנֶה – ben shmoneh). Sự chênh lệch này đòi hỏi chúng ta phải giải quyết.

Sau khi đối chiếu với bản gốc Hê-bơ-rơ và các bản dịch có thẩm quyền, kết luận học thuật được chấp nhận rộng rãi nhất là: Giô-gia-kim lên ngôi khi 25 tuổi (như 2 Các Vua đã ghi), và con số “8 tuổi” trong 2 Sử Ký 36:5 là một lỗi sao chép (scribal error) cổ xưa.

Từ “hai mươi lăm” trong tiếng Hê-bơ-rơ là חָמֵשׁ וְעֶשְׂרִים (chamesh ve-esrim), trong khi “tám” là שְׁמוֹנֶה (shmoneh). Các học giả cho rằng có thể người sao chép đã nhìn lầm hoặc bản sao gốc bị hư hại khiến con số bị sai lệch. Điều quan trọng cần nhớ là: sự vô ngộ (inerrancy) của Kinh Thánh áp dụng cho bản gốc do các trước giả được Chúa cảm thúc (inspiration), không áp dụng cho mọi bản sao chép tay sau này. Việc phát hiện các Cuộn Biển Chết (Dead Sea Scrolls) đã xác nhận độ chính xác đáng kinh ngạc của quá trình truyền bản, đồng thời cũng giúp chúng ta hiểu và điều chỉnh những lỗi nhỏ hiếm hoi như thế này.

Kinh Thánh đánh giá về Giô-gia-kim một cách rõ ràng: “Người làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, y như các tổ phụ mình đã làm.” (2 Các Vua 23:37). Tuy nhiên, để hiểu sâu sắc về con người này, chúng ta cần đọc thêm các sách tiên tri, đặc biệt là Giê-rê-mi và Đa-ni-ên.

• Sự Chống Đối Lời Đức Chúa Trời (Giê-rê-mi 36): Đây là phân đoạn kinh điển phơi bày lòng dạ của Giô-gia-kim. Khi tiên tri Giê-rê-mi sai Ba-rúc đọc cuộn sách cảnh báo sự đoán phạt, các quan trưởng run sợ khuyên vua đừng đốt sách. Thế nhưng, vua Giô-gia-kim “lấy con dao nhỏ cắt từng cột trong cuộn sách, ném vào lửa trong lò sưởi cho đến cháy hết” (câu 23). Hành động này không chỉ là sự khinh thường lời tiên tri, mà còn là một biểu tượng của việc cố ý hủy hoại Lời Đức Chúa Trời. Ông và những kẻ tùy tùng “chẳng sợ hãi, chẳng xé áo mình” (câu 24). Sự cứng lòng đến mức độ này dẫn đến sự phán xét không thể tránh khỏi.
• Sự Bóc Lột Và Bất Công (Giê-rê-mi 22:13-19): Đức Giê-hô-va phán xét Giô-gia-kim vì tội xây cất cung điện nguy nga bằng cách áp bức, trả công bất công cho thợ. Tiên tri tuyên bố ông sẽ bị chôn như lừa, không ai than khóc.
• Bối Cảnh Trong Sách Đa-ni-ên (Đa-ni-ên 1:1-2): Đa-ni-ên ghi lại rằng vào “năm thứ ba đời Giô-gia-kim”, Nê-bu-cát-nết-sa đến vây Giê-ru-sa-lem và bắt đi một số hoàng tử (trong đó có Đa-ni-ên). Điều này cho thấy ngay từ đầu triều đại, Giu-đa đã ở thế yếu và bị lệ thuộc vào các đế quốc ngoại bang, từ Ai Cập sang đến Ba-by-lôn.

1. Thái Độ Với Lời Chúa: Hình ảnh Giô-gia-kim dùng dao cắt và đốt sách tiên tri là một cảnh báo nghiêm khắc cho mọi thế hệ. Lời Chúa có phải là kim chỉ nam, là thẩm quyền tối cao trong đời sống chúng ta, hay chúng ta có thái độ “cắt dán”, chọn lọc, bỏ qua những phần không phù hợp với ý muốn mình? Chúng ta được kêu gọi để “lấy lòng mến sợ run rẩy, làm nên sự cứu chuộc mình” (Phi-líp 2:12), trong đó có việc trân trọng, học hỏi và vâng theo Lời Ngài.

2. Sống Công Bình Trong Mọi Vị Trí: Dù ở địa vị cao như vua hay là một nhân viên bình thường, tội ác của Giô-gia-kim nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm đối với người lệ thuộc mình. Chúa ghét sự bóc lột và bất công (Châm Ngôn 14:31). Chúng ta được kêu gọi sống ngay thẳng, trả giá phải lẽ, và quan tâm đến người yếu thế.

3. Sự Nguy Hiểm Của Lòng Cứng Cỏi: Hành trình của Giô-gia-kim bắt đầu dưới sự sắp đặt của ngoại bang và kết thúc trong sự nổi loạn thất bại chống lại Ba-by-lôn (2 Các Vua 24:1). Lòng kiêu ngạo và cứng cỏi đã khiến ông không chịu hạ mình trước lời cảnh tỉnh của Đức Chúa Trời. Châm Ngôn 29:1 cảnh báo: “Kẻ nào thường bị quở trách, lại cứng cổ mình, sẽ bị bại hoại thình lình, không phương cứu chữa.” Bài học cho chúng ta là phải luôn giữ tấm lòng mềm mại, sẵn sàng ăn năn khi được Lời Chúa hoặc anh em sửa dạy.

4. Tin Cậy Vào Sự Chính Xác Và Chủ Đích Của Kinh Thánh: Sự khác biệt về con số tuổi dạy chúng ta cách tiếp cận Kinh Thánh cách cẩn trọng và tin cậy. Thay vì vấp ngã vì chi tiết nhỏ, chúng ta thấy được sự trung thực của các bản sao chép và được thúc đẩy đi sâu nghiên cứu hơn. Nó củng cố đức tin rằng Đức Chúa Trời đã bảo tồn Lời Ngài qua các thế hệ cho chúng ta ngày nay.

Qua nghiên cứu chuyên sâu, chúng ta có thể kết luận rằng vua Giô-gia-kim lên ngôi khi 25 tuổi, và sự chênh lệch trong 2 Sử Ký 36:5 là một minh chứng cho lịch sử truyền bản của Kinh Thánh chứ không phải mâu thuẫn nội tại. Cuộc đời của Giô-gia-kim là một bi kịch của sự chọn lựa: ông thừa hưởng di sản thuộc linh tốt đẹp từ cha là Giô-si-a, nhưng lại chọn con đường làm điều ác, khinh thường Lời Đức Chúa Trời, và dẫn cả vương quốc đến chỗ diệt vong. Ông là tấm gương phản chiếu cho lời cảnh báo: “Hãy giữ lấy mình” (1 Ti-mô-thê 4:16).

Lịch sử không chỉ để biết, mà còn để răn dạy (Rô-ma 15:4). Câu chuyện về tuổi tác và cuộc đời Giô-gia-kim mời gọi mỗi chúng ta xét lại thái độ của mình đối với Lời Hằng Sống, đối với sự công bình, và tấm lòng của chúng ta trước mặt Chúa. Nguyện chúng ta không có lòng chai đá, nhưng luôn là những người “nghe lời, lấy lòng tốt và thành thật mà giữ lấy” (Lu-ca 8:15), để đời sống chúng ta xây dựng trên nền đá vững chắc là Đấng Christ, chứ không phải trên nền cát của sự kiêu ngạo và bất tuân.