Tại Sao Môi-se Bảo Giữ Lại Các Trinh Nữ Ma-đi-an?
Trong hành trình nghiên cứu Kinh Thánh, có những phân đoạn khiến độc giả hiện đại phải dừng lại, sửng sốt và đặt câu hỏi. Một trong những câu chuyện đó được chép trong Dân Số Ký 31:18: “Còn hết thảy trẻ con gái chưa kề một người nam, chưa ăn ở cùng một người nam, thì hãy để sống cho các ngươi.” (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Lệnh này, được Môi-se đưa ra sau cuộc chiến với người Ma-đi-an, thoạt nghe có vẻ tàn nhẫn và khó hiểu. Tuy nhiên, để thấu hiểu mệnh lệnh này, chúng ta không thể tách nó ra khỏi bối cảnh lịch sử, văn hóa, thần học và đặc biệt là toàn bộ kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá những tầng nghĩa ẩn chứa đằng sau mệnh lệnh tưởng chừng gây sốc ấy.
Trước hết, cần phải hiểu rằng đây không phải là một cuộc chiến tranh xâm lược hay mở rộng lãnh thổ thông thường. Đây là sự thi hành án phạt của Đức Chúa Trời (cherem) đối với một dân tộc đã phạm tội trọng và cố tình phá hoại giao ước giữa Đức Giê-hô-va và dân Y-sơ-ra-ên. Sự kiện này là hệ quả trực tiếp của câu chuyện trong Dân Số Ký chương 25.
Tại Si-tim, người Ma-đi-an (cùng với người Mô-áp) đã cố tình dùng mưu kế “mại dâm thuộc linh” và “mại dâm thể xác” để quyến dụ Y-sơ-ra-ên. Họ sai các phụ nữ của mình đến quyến dụ đàn ông Y-sơ-ra-ên, dẫn họ vào việc thờ lạy thần Ba-anh-Phê-ô và phạm tội tà dâm (Dân số 25:1-3, 31:16). Đây là một cuộc tấn công có chủ ý nhằm hủy diệt dân tộc Y-sơ-ra-ên từ bên trong bằng cách khiến họ phá bỏ giao ước với Đức Chúa Trời. Hậu quả là một trận dịch khiến 24,000 người Y-sơ-ra-ên chết. Tội của Ma-đi-an không đơn thuần là chiến tranh, mà là tội phản loạn thuộc linh chống lại Đấng Tạo Hóa.
Trong bối cảnh Cận Đông cổ đại, luật “cherem” (sự tận diệt, vật hiến tận diệt) là biểu thị cho sự phán xét hoàn toàn và dành riêng cho Đức Giê-hô-va (Phục truyền 20:16-18). Mục đích là để loại bỏ sự ô uế về thần tượng và tà giáo ra khỏi vùng Đất Hứa, bảo vệ sự thánh khiết và thuần khiết trong sự thờ phượng của dân sự Ngài.
“Vậy bây giờ, hãy giết hết thảy nam đinh trong bọn trẻ con, và giết người nữ nào đã kề một người nam rồi; nhưng hết thảy trẻ con gái chưa kề một người nam, chưa ăn ở cùng một người nam, thì hãy để sống cho các ngươi.” (Dân số 31:17-18).
Có thể chia đối tượng thành ba nhóm:
1. Nam đinh: Bị tiêu diệt để ngăn chặn sự tái lập quân sự và tái thiết dân tộc Ma-đi-an, cũng như loại bỏ những người đã trưởng thành trong nền văn hóa thờ thần tượng và thù địch với Đức Chúa Trời chân thần.
2. Phụ nữ đã có chồng (hoặc đã quan hệ tình dục): Những người này được xem là đã trưởng thành và hoàn toàn tham gia vào văn hóa, tôn giáo của Ma-đi-an. Họ chính là những người trực tiếp thực hiện mưu kế quyến dụ Y-sơ-ra-ên theo lệnh của Ba-la-am (Dân số 31:16). Việc để họ sống sót là mối hiểm họa trực tiếp, tái diễn thảm họa Si-tim.
3. Các trinh nữ chưa kề một người nam: Đây là nhóm duy nhất được phép sống và được “để… cho các ngươi”.
Cụm từ “để sống cho các ngươi” (tiếng Hê-bơ-rơ: chayah lachem) không thể được hiểu một cách tùy tiện theo ý muốn của binh lính. Nó phải được đặt trong khuôn khổ Luật Pháp Môi-se đã được ban hành. Luật pháp này cung cấp khuôn mẫu rõ ràng cho việc đối xử với tù binh nữ trong chiến tranh, được chép trong Phục truyền 21:10-14:
- Người nữ được đưa về nhà.
- Để tang cho cha mẹ nàng (một tháng) – đây là sự công nhận nhân tính và cho phép thời gian than khóc.
- Sau đó, người lính có thể cưới nàng làm vợ.
- Nếu không còn thương nữa, phải để nàng đi tự do, tuyệt đối không được bán hay đối xử như nô lệ.
Như vậy, mệnh lệnh “để sống cho các ngươi” thực chất là một lệnh hội nhập có điều kiện và được kiểm soát bởi luật pháp. Những trinh nữ này sẽ trở thành một phần của cộng đồng Y-sơ-ra-ên thông qua hôn nhân. Điều này khác xa với sự hãm hiếp hay bóc lột tập thể; đó là một quy trình được luật hóa, mang tính bảo vệ và hội nhập.
1. Sự Bảo Vệ Người Vô Tội (Tương Đối): Các trinh nữ, trong bối cảnh xã hội đó, được xem là chưa hoàn toàn chịu trách nhiệm về tội thờ thần tượng có hệ thống của dân tộc mình và chưa tham gia vào mưu kế tà dâm. Họ là nhóm “có thể cứu được”. Việc để họ sống thể hiện sự phân biệt trong sự phán xét của Đức Chúa Trời.
2. Cơ Hội Được Hội Nhập Vào Giao Ước: Đây là điểm then chốt. Khi kết hôn với người Y-sơ-ra-ên, những phụ nữ này sẽ rời bỏ nền văn hóa thờ thần tượng của mình. Họ sẽ sống dưới luật pháp của Đức Giê-hô-va, được nghe về các kỳ công của Ngài, và có cơ hội tiếp nhận Đức Giê-hô-va làm Đức Chúa Trời của mình. Con cái của họ sẽ là người Y-sơ-ra-ên chính thức. Điều này phản ánh một nguyên tắc lớn hơn: Ân điển của Đức Chúa Trời mở ra cho cả dân ngoại. Chúng ta thấy hình bóng này trong Rách-áp người Giê-ri-cô, Ru-tơ người Mô-áp – những phụ nữ ngoại bang trở thành một phần của dân sự Đức Chúa Trời và thậm chí nằm trong gia phổ của Chúa Cứu Thế Giê-xu (Ma-thi-ơ 1:5).
3. Sự Khác Biệt Căn Bản Với Các Dân Tộc Chung Quanh: Trong khi các dân tộc khác có thể tàn sát hoặc bắt làm nô lệ tất cả tù binh, luật pháp Môi-se đặt ra một tiêu chuẩn cao hơn, mang tính nhân đạo và có mục đích cứu chuộc. Nó ngăn chặn sự tàn bạo vô cớ và biến kẻ thù cũ thành một phần của cộng đồng giao ước.
4. Sự Thánh Khiết của Cộng Đồng Giao Ước: Việc loại bỏ tất cả những người có thể là tác nhân gây ô uế thần tượng là hành động quyết liệt để bảo vệ sự thánh khiết của cả dân tộc. Sự sống còn thuộc linh của Y-sơ-ra-ên đang bị đe dọa. Biện pháp cứng rắn này nhấn mạnh sự nghiêm túc của tội lỗi và sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời.
1. Hiểu Sự Nghiêm Túc Của Tội Lỗi: Câu chuyện nhắc chúng ta rằng tội lỗi – đặc biệt là sự thờ thần tượng và phản bội giao ước với Đức Chúa Trời – không phải là chuyện nhỏ. Nó có sức hủy diệt cộng đồng và cá nhân. Ngày nay, thần tượng có thể là tiền bạc, danh vọng, dục vọng hay chính bản thân. Chúng ta cần có thái độ quyết liệt để “tận diệt” những thần tượng ấy ra khỏi đời sống mình (Cô-lô-se 3:5).
2. Chiến Tranh Thuộc Linh Và Sự Phân Biệt: Cuộc chiến của chúng ta ngày nay không phải chống lại người ta, mà là chống lại các thế lực tâm linh (Ê-phê-sô 6:12). Chúng ta cần sự khôn ngoan để phân biệt điều gì có thể “hội nhập” (như văn hóa trung lập) và điều gì phải “loại bỏ” hoàn toàn (những giá trị, tư tưởng thù nghịch với Phúc Âm) khỏi đời sống mình.
3. Ân Điển Cứu Chuộc Dành Cho Mọi Người: Hình ảnh các trinh nữ Ma-đi-an được hội nhập là một bức tranh đẹp về ân điển. Chúng ta từng là “kẻ thù” của Đức Chúa Trời (Rô-ma 5:10), nhưng qua sự chết của Chúa Giê-xu Christ, chúng ta được hòa giải, được nhận vào gia đình của Đức Chúa Trời. Hội Thánh ngày nay được kêu gọi đưa mọi dân tộc, mọi nền văn hóa vào trong giao ước mới.
4. Sự Vâng Lời Triệt Để: Binh lính Y-sơ-ra-ên phải vâng lời một mệnh lệnh khó khăn. Đời sống Cơ Đốc đòi hỏi sự vâng phục Lời Chúa, ngay cả khi nó đi ngược lại lý trí hay văn hóa thời đại của chúng ta. Sự vâng lời xuất phát từ lòng tin cậy vào sự khôn ngoan và thánh khiết của Đức Chúa Trời.
5. Bảo Vệ Người Yếu Thế: Mặc dù trong bối cảnh khắc nghiệt, chúng ta vẫn thấy nguyên tắc bảo vệ người vô tội hoặc ít tội hơn. Trong xã hội ngày nay, Cơ Đốc nhân được kêu gọi bênh vực và bảo vệ những người yếu thế, dễ bị tổn thương.
Mệnh lệnh trong Dân Số Ký 31:18 không phải là một sự tán thành cho bạo lực hay nô dịch tình dục. Đó là một mệnh lệnh cụ thể trong một bối cảnh lịch sử và thần học cụ thể, nhằm thi hành sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời đối với tội ác có hệ thống, đồng thời mở ra một con đường cho ân điển và sự hội nhập vào cộng đồng giao ước. Nó cho thấy Đức Chúa Trời vừa là Thẩm Phán thánh khiết, vừa là Đấng đầy lòng thương xót, luôn giữ lại một tia hy vọng và cơ hội ngay trong sự phán xét. Là Cơ Đốc nhân sống dưới giao ước mới trong huyết Chúa Giê-xu, chúng ta cảm tạ Chúa vì ân điển phổ quát của Ngài, đồng thời học hỏi tính nghiêm túc trong việc gìn giữ sự thánh khiết của cá nhân và cộng đồng đức tin. Câu chuyện này cuối cùng hướng chúng ta đến Thập Tự Giá – nơi sự thánh khiết và sự thương xót của Đức Chúa Trời gặp nhau một cách trọn vẹn: Chúa Giê-xu, Đấng vô tội, gánh chịu sự phán xét thay cho chúng ta là những kẻ có tội, để tất cả chúng ta, dù từ dân tộc nào, đều có cơ hội được “để sống” và trở thành con cái Đức Chúa Trời.