Chúng ta có thể học được gì từ chi tộc Bên-gia-min?

Trong dòng lịch sử dân Y-sơ-ra-ên, mỗi chi tộc mang một sắc thái, một câu chuyện và những bài học riêng biệt. Trong số đó, chi tộc Bên-gia-min thường nổi lên như một nghiên cứu đầy nghịch lý: nhỏ nhất nhưng mạnh mẽ, bị suýt tuyệt diệt nhưng lại sinh ra những nhân vật then chốt. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá lịch sử, tính cách và những bài học thuộc linh sâu sắc mà chúng ta có thể rút ra từ hành trình của chi tộc Bên-gia-min, qua lăng kính của Lời Đức Chúa Trời.

Chi tộc bắt nguồn từ Bên-gia-min (בִּנְיָמִין), con trai út của tổ phụ Gia-cốp (Y-sơ-ra-ên) và Ra-chên. Sự ra đời của ông gắn liền với cái chết của mẹ mình. “Ra-chên sắp thác, và khi gần chết, thì đặt tên đứa con trai đó là Bên-ô-ni [בֶּן־אוֹנִי, Ben-oni]; nhưng cha đặt tên là Bên-gia-min [Binyamin]” (Sáng Thế Ký 35:18, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Từ ngữ Hê-bơ-rơ ở đây vô cùng ý nghĩa:

- Bên-ô-ni (בֶּן־אוֹנִי): Có nghĩa là "con trai của sự đau đớn tôi" hoặc "con trai của nỗi buồn tôi". Điều này phản ánh thực tại đau thương của Ra-chên và của chính cuộc đời—sự khởi đầu trong tang tóc và mất mát.

- Bên-gia-min (בִּנְיָמִין): Thường được hiểu là "con trai của tay hữu tôi" hoặc "con trai của những ngày may mắn/phước hạnh" (từ "yamin" - יָמִין - có nghĩa là bên phải, tượng trưng cho sức mạnh và phước lành). Gia-cốp, bằng đức tin, đã chọn một cái tên mang tính tiên tri, hướng về tương lai đầy hy vọng thay vì khóa chặt con mình trong quá khứ đau thương.

Ngay từ đầu, chúng ta học được bài học thuộc linh đầu tiên: Đức Chúa Trời có thể biến đổi danh tính và số phận của chúng ta. Ngài có thể lấy một khởi đầu trong đau đớn và biến nó thành một câu chuyện về ân điển và phước hạnh. Cái tên Bên-gia-min là một lời tuyên bố của đức tin vào sự tốt lành tối hậu của Đức Chúa Trời.

Trong lời chúc phước cuối cùng cho các con trai, Gia-cốp đã mô tả Bên-gia-min một cách sống động: “Bên-gia-min là một con sói hay cắn xé; ban mai nó ăn mồi, chiều tối nó chia của cướp” (Sáng Thế Ký 49:27).

Hình ảnh "sói" (זְאֵב, ze'ev) trong ngữ cảnh này không chỉ nói đến tính hung dữ, mà còn chỉ sự nhanh nhẹn, mạnh mẽ và tính chiến đấu. Đây là một lời tiên tri về bản chất chiến binh của chi tộc Bên-gia-min. Họ sẽ là những người thiện chiến, dũng cảm và quyết đoán. Trong lịch sử, điều này đã ứng nghiệm: các chiến sĩ Bên-gia-min nổi tiếng với tài bắn cung và ném đá bằng trành ném đá (1 Sử Ký 8:40, 12:2). Lời tiên tri “chia của cướp” cũng có thể ám chỉ đến sự thịnh vượng hoặc phần đất của họ nằm ở vị trí chiến lược, gần các tuyến đường thương mại.

Bài học cho chúng ta: Đức Chúa Trời ban cho mỗi người, mỗi hội thánh những đặc tính và ân tứ riêng. Tính cách mạnh mẽ, quyết liệt của Bên-gia-min cần được hướng vào mục đích chính đáng của Đức Chúa Trời. Khi được Chúa dùng, sự quả quyết trở thành lòng can đảm cho chân lý; khi bị lệch hướng, nó trở thành sự hung bạo phá hủy.

Đây có lẽ là chương đen tối nhất trong lịch sử Y-sơ-ra-ên và cũng là thử thách lớn nhất của chi tộc Bên-gia-min. Sự kiện người Lê-vi và người vợ lẽ ở Ghi-bê-a, thuộc chi tộc Bên-gia-min, dẫn đến một tội ác ghê tởm (Các Quan Xét 19). Thay vì xét đoán tội lỗi trong vòng mình, cả chi tộc Bên-gia-min lại đứng lên bảo vệ những kẻ phạm tội, dẫn đến một cuộc nội chiến tàn khốc (Các Quan Xét 20).

Kết quả thảm khốc: “Trong các thành của Bên-gia-min, binh lính Y-sơ-ra-ên cũng giết hết thảy người ta, súc vật, và gặp vật gì trong các thành ấy cũng đều đốt” (Các Quan Xét 20:48). Gần như toàn bộ chi tộc, kể cả phụ nữ và trẻ em, bị tuyệt diệt, chỉ còn lại “sáu trăm người” ẩn náu nơi vầng đá Rim-môn (Các Quan Xét 20:47).

Tuy nhiên, câu chuyện không kết thúc ở sự đoán phạt. Các Quan Xét 21 ghi lại sự hối tiếc và nỗ lực phục hồi của cả Y-sơ-ra-ên: “Dân Y-sơ-ra-ên thương xót Bên-gia-min, anh em mình, mà nói rằng: Ngày nay một chi tộc đã bị cất khỏi Y-sơ-ra-ên” (Các Quan Xét 21:6). Họ tìm cách cung cấp vợ cho 600 người còn sót lại để chi tộc không bị tuyệt tự.

Những bài học thuộc linh sâu sắc từ bi kịch này:

1. Tội lỗi được bao che sẽ dẫn đến sự hủy diệt tập thể: Cả chi tộc phải gánh chịu hậu quả vì đã đồng lõa và bảo vệ điều ác. Điều này nhắc nhở Hội Thánh về tầm quan trọng của kỷ luật yêu thương và sự thánh khiết tập thể.

2. Sự đoán phạt của Đức Chúa Trời là thật, nhưng lòng thương xót của Ngài cũng vậy: Dù tội lỗi ghê gớm, Đức Chúa Trời vẫn bảo tồn một "hạt giống" (600 người) cho sự phục hồi. Ngài không vui về sự hủy diệt.

3. Trách nhiệm của cộng đồng trong sự phục hồi: Các chi tộc khác không khoanh tay nhìn Bên-gia-min diệt vong. Sau sự đoán phạt, họ chủ động tìm cách phục hồi và tái hòa nhập anh em mình. Đây là hình ảnh đẹp về sự phục hồi và gánh vác gánh nặng cho nhau trong Thân Thể Đấng Christ.

Điều kỳ diệu trong chương trình của Đức Chúa Trời là từ một chi tộc nhỏ nhất, suýt bị xóa sổ, Ngài lại dấy lên những nhân vật có ảnh hưởng lớn lao.

1. Vua Sau-lơ - Bài Học Về Sự Tự Phụ và Mất Phước:
Sau-lơ, vị vua đầu tiên của Y-sơ-ra-ên, là người Bên-gia-min (1 Sa-mu-ên 9:1-2). Ông được mô tả là “trẻ và tốt đẹp, trong dân Y-sơ-ra-ên chẳng có ai tốt đẹp hơn người”. Tuy nhiên, tính cách Bên-gia-min "sói xé mồi" trong ông đã biến thành sự vội vàng, bất tuân và ghen tị. Ông dựa vào sức mình và sự sợ hãi dân chúng hơn là kính sợ Đức Chúa Trời. Cuối cùng, vương quyền bị cất khỏi ông (1 Sa-mu-ên 15). Bài học: Ân điển và địa vị từ Chúa ban đòi hỏi sự vâng phục và khiêm nhường. Không ai "quá nhỏ" để thất bại, cũng không ai "quá lớn" để không cần trông cậy Chúa mỗi ngày.

2. Sứ Đồ Phao-lô - Biểu Tượng Của Ân Điển Biến Đổi:
Đây là đỉnh cao của câu chuyện Bên-gia-min. Phao-lô tự hào giới thiệu mình: “Tôi là người Y-sơ-ra-ên, dòng dõi của Áp-ra-ham, về chi phái Bên-gia-min” (Phi-líp 3:5). Trước khi gặp Chúa Giê-xu, ông mang đầy đủ tính chất "sói xé mồi" của tổ phụ mình: “về sự sốt sắng thì tôi bắt bớ Hội thánh” (Phi-líp 3:6). Nhưng ân điển Chúa đã biến đổi Phao-lô từ một con "sói" bắt bớ Hội Thánh thành một "chiên con" của Đấng Christ và là người chăn chiên dũng mãnh nhất cho các Hội Thánh.

Phao-lô áp dụng lời tiên tri về Bên-gia-min cho chính mình và công việc của Chúa: ông là người “sanh ra lúc cuối cùng” (1 Cô-rinh-tô 15:8), như Bên-gia-min là con út; và ông làm việc không mệt mỏi “ban mai... chiều tối” để thuộc về Chúa những linh hồn. Trong Phao-lô, chúng ta thấy sự hoàn tất của ý nghĩa tên gọi: từ "Bên-ô-ni" (con của đau đớn – ông chịu nhiều khổ nạn vì Phúc Âm) trở thành "Bên-gia-min" (con của tay hữu – người được quyền năng tay hữu Đức Chúa Trời làm việc).

Lịch sử chi tộc Bên-gia-min không chỉ là chuyện xưa, mà là gương mẫu và lời cảnh báo cho chúng ta ngày nay:

1. Để Đức Chúa Trời Định Nghĩa Lại Danh Tính Của Bạn: Có phải bạn đang mang danh "Bên-ô-ni" – con của sự đau thương, thất bại, hay tội lỗi quá khứ? Hãy để Cha Thiên Thượng, như Gia-cốp xưa, gọi bạn bằng một cái tên mới: "Bên-gia-min" – con của phước hạnh và quyền năng tay hữu Ngài. Trong Đấng Christ, chúng ta trở nên “tạo vật mới” (2 Cô-rinh-tô 5:17).

2. Dâng Những Đặc Tính Tự Nhiên Cho Chúa Quản Trị: Bạn có sự quả quyết, lòng can đảm hay tài năng nào đó (tính "sói" của Bên-gia-min)? Hãy dâng nó lên cho Chúa. Được Ngài dùng, nó sẽ trở thành công cụ chiến đấu cho Nước Trời. Tự mình sử dụng, nó có thể trở thành sự bạo ngược và kiêu ngạo như Sau-lơ.

3. Cẩn Trọng Với Tinh Thần Bộ Lạc, Thiên Vị: Bài học từ Ghi-bê-a cho thấy sự nguy hiểm của việc bênh vực "người nhà", "hội thánh mình" một cách mù quáng, ngay cả khi họ sai trái. Chúng ta được kêu gọi yêu thương, nhưng không bao giờ được đồng lõa với tội lỗi. “Sự yêu thương… chẳng vui về điều không công bình, nhưng vui về lẽ thật” (1 Cô-rinh-tô 13:6).

4. Tin Cậy Vào Quyền Năng Phục Hồi của Đức Chúa Trời: Dù bạn hay hội thánh bạn đã từng sa ngã, thất bại thảm hại đến mức nào, hãy nhìn vào 600 người Bên-gia-min sót lại. Đức Chúa Trời có thể từ một số ít ỏi mà dựng nên một dòng dõi đầy ảnh hưởng. Sự phục hưng bắt đầu từ một nhóm nhỏ biết ăn năn và trông cậy.

5. Sống Với Tâm Thế Của Người Được Ân Điển, Như Phao-lô: Cuối cùng, hãy để câu chuyện của Bên-gia-min đưa bạn đến hình mẫu hoàn hảo nhất: Sứ đồ Phao-lô. Ông không khoe về chi phái mình để tìm sự công bình, nhưng “tôi kể hết mọi sự ấy như là sự lỗ, vì sự nhận biết Đức Chúa Giê-xu Christ là quý hơn hết” (Phi-líp 3:8). Điểm đến của mọi bài học từ các chi phái là để chúng ta tập trung hoàn toàn vào Chúa Giê-xu Christ, Đấng duy nhất có thể biến đổi lịch sử cá nhân và tập thể thành câu chuyện cứu rỗi.

Chi tộc Bên-gia-min dạy chúng ta rằng không có khởi đầu nào quá đau thương, không có tội lỗi nào quá lớn (khi đã ăn năn), và không có chi tộc nào quá nhỏ bé trong con mắt của Đức Chúa Trời Toàn Năng. Hành trình của họ từ "Bên-ô-ni" đến "Bên-gia-min", từ bờ vực tuyệt chủng đến việc sinh ra vị sứ đồ dân ngoại vĩ đại, là minh chứng hùng hồn cho ân điển biến đổi và chủ quyền tối cao của Đức Chúa Trời trong lịch sử. Là những Cơ Đốc nhân ngày nay, chúng ta được mời gọi bước đi trong sự khiêm nhường, cảnh giác với tội lỗi tập thể, dâng mọi khả năng cho Chúa sử dụng, và trên hết, trông cậy vào ân điển có thể phục hồi và sử dụng bất cứ ai, từ bất cứ xuất phát điểm nào, cho vinh quang của Danh Ngài.

Hãy nhớ lời của chính người Bên-gia-min vĩ đại, Phao-lô: “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình” (Ê-phê-sô 2:8-9). Đây chính là tinh túy của bài học từ chi tộc Bên-gia-min.