“Ngôn từ ô uế” trong Cô-lô-se 3:8 có nghĩa là gì?

Trong hành trình nên thánh của Cơ Đốc nhân, lời nói là một trong những lĩnh vực chịu sự phán xét nghiêm khắc và rõ ràng nhất của Lời Chúa. Sứ đồ Phao-lô, trong thư gửi cho Hội Thánh tại Cô-lô-se, đã đưa ra một mệnh lệnh dứt khoát: “Nhưng bây giờ phải bỏ hết mọi sự đó: sự giận, sự tức giận, sự gian ác, sự nói phạm thượng, cùng lời nói tục tĩu” (Cô-lô-se 3:8). Cụm từ “lời nói tục tĩu” trong bản Truyền Thống 1925, hay “ngôn từ ô uế” trong một số bản dịch khác, là chìa khóa để hiểu về tiêu chuẩn thánh khiết mà Chúa dành cho công cụ giao tiếp quyền năng này. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ý nghĩa, bối cảnh, và ứng dụng thực tiễn của khái niệm này trong đời sống đức tin.

Để thấu hiểu trọn vẹn mệnh lệnh của Phao-lô, trước hết chúng ta cần khám phá từ ngữ gốc và bối cảnh văn học của phân đoạn.

1. Từ Nguyên Hy Lạp: Từ được dịch là “lời nói tục tĩu” hay “ngôn từ ô uế” trong Cô-lô-se 3:8 là αἰσχρολογία (aischrologia). Từ này là sự kết hợp của:

• αἰσχρός (aischros): Có nghĩa là “xấu xa,” “đáng xấu hổ,” “nhơ nhuốc,” “tục tằn.” Nó mô tả những gì trái ngược với phẩm giá, sự đoan chính và vẻ đẹp đạo đức.
• λόγος (logos): Có nghĩa là “lời,” “lời nói,” “ngôn từ.”

Như vậy, aischrologia hiểu đơn giản là “lời nói xấu xa, đáng xấu hổ.” Nó không chỉ dừng lại ở những từ ngữ tục tĩu thô thiển (chửi thề), mà bao hàm mọi lời nói làm ô uế người nói lẫn người nghe, làm hạ thấp phẩm giá con người được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời.

2. Bối Cảnh Thần Học của Cô-lô-se 3: Chương 3 là bước ngoặt trong thư Cô-lô-se, chuyển từ tín lý sang thực hành. Các câu 1-4 kêu gọi tín hữu tìm kiếm những sự ở trên cao, nơi Đấng Christ ngự. Câu 5-11 mô tả cụ thể việc “giết chết” (thanh trừng) những việc thuộc về bản chất cũ. Lời nói ô uế được liệt kê cùng với những tội lỗi nghiêm trọng khác như gian dâm, ô uế, tham lam, sự giận và sự tức giận. Điều này cho thấy Đức Chúa Trời xem tội lỗi trong lời nói nghiêm trọng ngang hàng với các tội lỗi về hành vi. Bối cảnh này nhấn mạnh rằng sự biến đổi bởi Đấng Christ (câu 9-10) phải thể hiện qua phương diện lời nói.

Kinh Thánh cung cấp một bức tranh đa chiều về khái niệm này, giúp chúng ta nhận diện các hình thái cụ thể của nó.

1. Lời Chửi Rủa, Tục Tĩu và Thô Bỉ: Đây là hình thái rõ ràng nhất. Ê-phê-sô 5:4 cảnh báo: “phải bỏ khỏi anh em những lời tục tĩu, những lời giễu cợt, những lời chơi sổng, là những điều không đáng nói.” Từ Hy Lạp cho “lời tục tĩu” ở đây là αἰσχρότης (aischrotēs), cùng gốc với từ trong Cô-lô-se. Đó là những từ ngữ làm ô uế không khí, khiến người nghe cảm thấy bị xúc phạm và xấu hổ, thường xuất phát từ một tấm lòng không được thanh sạch (Ma-thi-ơ 15:18).

2. Lời Nói Phạm Thượng (Blasphemy): Trong chính Cô-lô-se 3:8, “lời nói tục tĩu” đứng ngay sau “sự nói phạm thượng.” Đôi khi chúng đi đôi với nhau. Lời nói phạm thượng là lời xúc phạm đến danh, đặc tính và uy quyền của Đức Chúa Trời. Lời nói ô uế có thể là công cụ để thể hiện sự phạm thượng đó một cách thô tục.

3. Lời Độc Địa, Chua Cay và Hủy Diệt: Ê-phê-sô 4:29 đưa ra nguyên tắc đối lập: “Chớ có một lời dữ nào ra từ miệng anh em; nhưng khi đáng nói, hãy nói một vài lời lành giúp ơn cho và có ích lợi cho kẻ nghe đến.” “Lời dữ” (σ απρὸς λόγος – sapros logos) là lời thối rữa, hư hỏng. Đó có thể là lời chì chiết, mỉa mai độc địa, phàn nàn, kêu trách, vu khống, hoặc đơn giản là lời nói tiêu cực nhằm hạ bệ người khác hơn là xây dựng. Loại lời này làm thối nát mối quan hệ (Châm Ngôn 18:21).

4. Lời Tầm Phào và Giễu Cợt: Ma-thi-ơ 12:36 cảnh báo: “Vả, ta nói cho các ngươi, đến ngày phán xét, người ta sẽ khai ra mọi lời hư không mà mình đã nói.” Lời nói ô uế bao gồm cả những lời đùa cợt dơ dáy, chuyện tầm phào vô ích, hoặc lời giễu cợt những điều thánh. Nó thể hiện sự thiếu kính sợ Chúa và thiếu tôn trọng người khác.

Chúa Giê-xu dạy rõ ràng: “Song những sự gì từ miệng ra, là từ lòng mà đến, và những sự đó làm cho người ta ô uế” (Ma-thi-ơ 15:18). Ngôn từ ô uế chỉ là triệu chứng bề ngoài của một căn bệnh thuộc linh bên trong.

1. Xuất Phát Từ Bản Ngã Cũ Chưa Được Xử Lý: Danh sách trong Cô-lô-se 3:8 bắt đầu bằng “sự giận, sự tức giận.” Lời nói ô uế thường là công cụ để xả cơn giận không lành mạnh. Nó cũng có thể bắt nguồn từ lòng kiêu ngạo (muốn hạ người khác), sự đố kỵ, ganh ghét, hoặc sự tham lam (thao túng bằng lời nói). Nó là biểu hiện của “con người cũ” với những tư dục lừa dối (câu 9).

2. Thiếu Sự Kính Sợ Chúa và Yêu Thương Người Lân Cận: Một tấm lòng đầy lòng kính sợ Chúa sẽ cẩn trọng với mọi lời nói (Châm Ngôn 10:19). Tình yêu thương chân thật “chẳng nói điều trái phép” (1 Cô-rinh-tô 13:5). Ngôn từ ô uế phá vỡ cả hai điều răn lớn nhất: nó xúc phạm đến Đấng tạo dựng ngôn ngữ và gây tổn thương cho người được Chúa yêu.

3. Sự Ảnh Hưởng Của Thế Gian và Kẻ Ác: Gia-cơ 3:6 ví sợi lưỡi như ngọn lửa, “chính mình nó đốt cháy bánh xe của sự sanh ra, và là nó bị đốt cháy bởi hỏa ngục.” Có một chiều kích thuộc linh đen tối đằng sau việc sử dụng ngôn ngữ để hủy diệt, phản chiếu bản chất của kẻ kiện cáo (Sa-tan).

Mệnh lệnh “bỏ hết” (ἀπόθεσθε – apothesthe) trong Cô-lô-se 3:8 có nghĩa là “cởi bỏ, lột bỏ như một bộ quần áo cũ.” Đây là một hành động dứt khoát, có ý thức. Nhưng làm thế nào để thực hiện được điều đó?

1. Được Làm Mới Trong Sự Hiểu Biết (Cô-lô-se 3:10): Sự biến đổi bắt đầu từ tâm trí được Đức Chúa Trời và Lời Ngài đổi mới. Chúng ta cần có sự hiểu biết thuộc linh mới về sức mạnh của lời nói, giá trị của người nghe (là hình ảnh Đức Chúa Trời), và danh dự của Đấng Christ mà chúng ta đại diện.

2. Mặc Lấy Người Mới (Cô-lô-se 3:12): Sau khi “lột bỏ,” chúng ta phải “mặc lấy” (ἐνδύσασθε – endusasthe). Phao-lô liệt kê những “y phục” của người mới: lòng thương xót, nhân từ, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục. Một tấm lòng được trang bị như vậy sẽ tự nhiên sản sinh ra lời nói thánh khiết.

3. Để Lời Đấng Christ Ở Đầy Trong Lòng (Cô-lô-se 3:16): Đây là chìa khóa tối thượng. Khi Lời Chúa (λόγος τοῦ Χριστοῦ – logos tou Christou) cư ngụ dồi dào trong chúng ta, nó sẽ thanh lọc tâm tưởng, trở thành nguồn suối cho lời nói. Chúng ta sẽ dạy và khuyên bảo nhau bằng sự khôn ngoan từ Lời ấy, và ca hát với âm điệu của lòng biết ơn.

Lý thuyết phải đi đôi với thực hành. Dưới đây là những bước cụ thể để “bỏ” ngôn từ ô uế và “mặc lấy” lời nói ân điển.

1. Kỷ Luật Suy Nghĩ và Cầu Nguyện Tỉnh Thức:

• Tỉnh thức với tâm trí: Hãy ý thức những suy nghĩ giận dữ, cay đắng, ganh tị trước khi chúng tuôn ra thành lời. Xin Chúa giúp bắt mọi tư tưởng làm tôi vâng phục Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 10:5).
• Cầu nguyện tức thì: Khi cảm thấy muốn thốt ra lời ô uế, hãy dừng lại một giây và thầm cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin thanh tẩy lòng con và giữ miệng con.”

2. Tạo Môi Trường Ngôn Ngữ Lành Mạnh:

• Lựa chọn giải trí: Cẩn thận với các chương trình, phim ảnh, âm nhạc hay mạng xã hội sử dụng ngôn ngữ ô uế. “Gần mực thì đen” (1 Cô-rinh-tô 15:33).
• Kết bạn khôn ngoan: Giao du với những người khích lệ đức tin và dùng lời nói xây dựng (Châm Ngôn 13:20).

3. Thực Hành Lời Nói Xây Dựng Tích Cực (Ê-phê-sô 4:29):

• Lời cảm ơn và khen ngợi chân thành: Tập thói quen nói lời biết ơn Chúa và ghi nhận điểm tốt của người khác.
• Lời an ủi và khích lệ: Tìm cơ hội để nâng đỡ người yếu lòng, nói lời mang lại hy vọng.
• Lời cầu thay: Thay vì nói xấu sau lưng, hãy đem người đó đến trước mặt Chúa trong lời cầu nguyện.

4. Chịu Trách Nhiệm và Tìm Kiếm Sự Tha Thứ:

• Khi lỡ phạm lỗi trong lời nói, hãy nhanh chóng xưng tội với Chúa (1 Giăng 1:9).
• Nếu lời nói đó làm tổn thương người khác, hãy khiêm nhường xin lỗi họ cách cụ thể, không viện cớ.

5. Lấp Đầy Tấm Lòng Bằng Lời Chúa:

• Học thuộc lòng những câu Kinh Thánh về lời nói (ví dụ: Châm Ngôn 15:1, 4; 16:24; Gia-cơ 1:19) để Lời Chúa trở thành phản xạ tự nhiên trong tâm trí.
• Hát những bài thánh ca có lời lẽ thánh khiết, giàu thần học.

Lời nói ô uế, xét cho cùng, là sự phản bội lại mục đích nguyên thủy của ngôn ngữ: để thông công với Đức Chúa Trời và phản chiếu sự khôn ngoan, vẻ đẹp của Ngài. Mệnh lệnh trong Cô-lô-se 3:8 không phải là một gánh nặng luật pháp, mà là một lời mời gọi vào sự tự do đích thực. Chúng ta “bỏ” nó không phải bằng sức riêng của ý chí, mà bằng quyền năng của sự sống phục sinh của Đấng Christ trong chúng ta (Cô-lô-se 3:1-4).

Khi chúng ta nhận biết mình đã được tha thứ một cách dư dật, được chấp nhận trong Đấng Christ, và được chọn trở nên thánh khiết, chúng ta có động lực và nguồn lực để nói ra những lời đem lại sự sống. Miệng lưỡi từng nói lời ô uế giờ đây có thể trở nên công cụ ca ngợi Chúa, giảng truyền Phúc Âm, và ban phước cho mọi người xung quanh. Hãy để Lời Chúa ở đầy trong lòng, và từ sự dư dật của lòng, miệng sẽ nói ra (Lu-ca 6:45).