Chồng hãy yêu vợ như chính thân mình có ý nghĩa gì (Ê-phê-sô 5:33)?

Trong bức tranh toàn cảnh về các mối quan hệ được sắp đặt bởi ân điển, phân đoạn Ê-phê-sô 5:22-33 đứng như một tuyên ngôn đầy quyền năng về hôn nhân Cơ Đốc. Câu kết của phân đoạn này, Ê-phê-sô 5:33, chứa đựng một mệnh lệnh ngắn gọn nhưng vô cùng sâu sắc: "Dầu vậy, trong mọi sự, mỗi người trong anh em phải yêu vợ như mình, còn vợ thì phải kính chồng". Bài viết này sẽ đi sâu khai thác ý nghĩa thần học, văn hóa và thực tiễn của nửa đầu câu Kinh Thánh này: "Chồng hãy yêu vợ như chính thân mình", mở ra cho chúng ta một cái nhìn về sự kỳ diệu của hôn nhân được thiết kế bởi Đức Chúa Trời.

Để hiểu trọn vẹn sự đột phá trong lời dạy của Sứ đồ Phao-lô, chúng ta phải đặt nó vào bối cảnh xã hội Hy Lạp - La Mã thế kỷ thứ nhất. Trong thế giới đó, quan niệm về hôn nhân và vai trò của người vợ thường mang tính sở hữu và thực dụng. Người vợ chủ yếu để sinh con nối dõi và quản lý gia sản. Tình yêu lãng mạn không phải là nền tảng thiết yếu của hôn nhân. Thậm chí trong văn hóa Do Thái, dù có những quy định bảo vệ người vợ cao hơn, khái niệm người chồng yêu vợ "như chính thân mình" vẫn là một lý tưởng đầy thách thức.

Phao-lô viết thư tín này cho Hội thánh tại Ê-phê-sô, một trung tâm văn hóa và tôn giáo phức tạp. Toàn bộ thư tín xoay quanh chủ đề về "sự mầu nhiệm" của Đấng Christ và Hội thánh (Ê-phê-sô 3:4, 9; 5:32). Chương 5 bắt đầu bằng lời kêu gọi: "Hãy bắt chước Đức Chúa Trời, như con cái rất yêu dấu của Ngài; hãy bước đi trong sự yêu thương, cũng như Đấng Christ đã yêu thương chúng ta" (Ê-phê-sô 5:1-2). Đây chính là chìa khóa: mối quan hệ vợ chồng không phải là một giao ước độc lập, mà là một minh họa sống động, một "sự mầu nhiệm" phản chiếu mối quan hệ giữa Đấng Christ và Hội thánh. Do đó, mệnh lệnh "yêu vợ như chính thân mình" không đơn thuần là lời khuyên đạo đức, mà là một phần trong kế hoạch mặc khải lớn hơn của Đức Chúa Trời.

Trong nguyên bản tiếng Hy Lạp, từ được dùng cho "yêu" ở đây là "ἀγαπάω" (agapaō). Đây không phải là tình yêu cảm xúc (φιλέω - phileō) hay tình yêu gia đình (στοργή - storgē). Agapaō là tình yêu có chủ ý, vô điều kiện, hy sinh và quyết tâm. Đây chính là từ mô tả tình yêu của Đức Chúa Trời dành cho thế gian (Giăng 3:16) và tình yêu của Đấng Christ dành cho Hội thánh (Ê-phê-sô 5:25). Khi Phao-lô ra lệnh cho người chồng phải "yêu" (agapaō) vợ mình, ông đang đặt tiêu chuẩn tình yêu đó vào trung tâm của hôn nhân. Đó không phải là thứ tình cảm chóng vánh dựa trên sự hấp dẫn thể xác hay lợi ích cá nhân, mà là một sự cam kết chủ động, một lựa chọn hành động vì lợi ích tối cao của người vợ.

Cụm từ then chốt "như chính thân mình" (ὡς ἑαυτοῦ σῶμα - hōs heautou sōma) cần được hiểu trong mối liên hệ với câu 28-29: "Chồng phải yêu vợ như chính thân mình... vì chẳng hề có người nào ghét chính thân mình, mà nuôi nấng săn sóc nó, như Đấng Christ đối với Hội thánh". Trong tiếng Hê-bơ-rơ và tư duy Kinh Thánh, "thân thể" (σῶμα - sōma) không chỉ là thể xác vật lý, mà đại diện cho toàn bộ con người. Yêu vợ "như chính thân mình" có nghĩa là người chồng nhìn nhận sự kết hợp với vợ mình đến mức lợi ích, sự an toàn, sự tôn trọng và sự chăm sóc dành cho vợ phải được đặt ngang bằng với những gì anh ta dành cho chính bản thân mình. Điều này bắt nguồn từ nguyên lý trong Sáng Thế Ký 2:24: "Cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt". "Một thịt" (מִבְשָׂר אֶחָד - mibśar ’eḥāḏ) không chỉ nói về sự hiệp nhất thể xác, mà còn là sự hiệp nhất về mục đích, tình cảm và tâm linh. Vợ không còn là "người khác"; nàng là phần mở rộng, là sự hiệp nhất không thể tách rời của chính bản thể người chồng.

Phao-lô không đưa ra một mệnh lệnh khô khan. Ông đặt nó dưới ánh sáng của một mẫu mực vĩ đại: "Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình Ngài vì Hội thánh" (Ê-phê-sô 5:25). Đây là nền tảng thần học cho câu 33.

• Tình Yêu Hy Sinh (Tự Phó Chính Mình): Đấng Christ đã yêu bằng cách "phó chính mình Ngài". Từ Hy Lạp "παρέδωκεν" (paredōken) mang nghĩa trao nộp, dâng hiến trọn vẹn. Tình yêu của người chồng Cơ Đốc phải mang tính hy sinh. Đó không phải là sự hy sinh để kiểm soát, mà là sự từ bỏ quyền lợi, sự tiện nghi, thậm chí cả sự sống mình vì lợi ích và sự an lành của vợ.
• Tình Yêu Thanh Tẩy: Đấng Christ yêu Hội thánh với mục đích "để nên thánh hóa và tẩy sạch Hội thánh... để tỏ ra Hội thánh đầy vinh hiển" (câu 26-27). Tình yêu của người chồng cũng phải có mục đích xây dựng. Nó tìm cách nuôi dưỡng sự thánh khiết, khích lệ sự tăng trưởng thuộc linh, và giúp vợ mình phát huy hết tiềm năng mà Đức Chúa Trời đã đặt để trong nàng. Đây là tình yêu hướng đến sự trưởng thành, không phải sự chiếm hữu.
• Tình Yêu Nuôi Dưỡng và Săn Sóc: Như Đấng Christ chăm sóc Hội thánh (câu 29), người chồng được kêu gọi "nuôi nấng săn sóc" vợ mình. Điều này bao hàm cả phương diện thuộc linh (cầu nguyện cùng, học Kinh Thánh chung), tâm lý (lắng nghe, khích lệ), lẫn thể chất (đảm bảo an toàn, cung ứng nhu cầu).

Từ nền tảng thần học vững chắc, chúng ta rút ra những ứng dụng cụ thể và thiết thực cho người chồng Cơ Đốc ngày nay:

1. Yêu Thương Vô Điều Kiện và Chủ Động: Tình yêu agapaō không chờ đợi cảm xúc hay hành động đáp trả. Người chồng chủ động yêu thương ngay cả khi vợ không đáp ứng kỳ vọng, khi nàng mệt mỏi, hay khi hôn nhân trải qua thử thách. Đây là sự lựa chọn mỗi ngày, bắt chước Đấng Christ "khi chúng ta còn là người có tội" thì Ngài đã chết vì chúng ta (Rô-ma 5:8).

2. Sự Hy Sinh Vì Lợi Ích Của Vợ: Người chồng đặt nhu cầu, ước mơ và sự phát triển của vợ lên ngang hàng với của chính mình. Điều này thể hiện qua những quyết định lớn nhỏ: từ việc dành thời gian chất lượng, hỗ trợ công việc nhà, đến những hy sinh nghề nghiệp vì sự ổn định của gia đình. Như Chúa Giê-xu đã dạy: "Con người đã đến, không phải để người ta hầu việc mình, song để mình hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người" (Mác 10:45).

3. Sự Thấu Hiểu và Tôn Trọng: Yêu "như chính thân mình" đòi hỏi người chồng phải nỗ lực thấu hiểu vợ mình - cảm xúc, tư tưởng, nỗi sợ, và ước mơ của nàng. Phi-e-rơ khuyên người chồng: "Hỡi kẻ làm chồng, hãy ở cho khôn ngoan với vợ mình, như với giống yếu đuối hơn, mà tôn trọng nàng" (I Phi-e-rơ 3:7). Sự tôn trọng này xuất phát từ nhận thức rằng cả hai đều là "kẻ đồng kế tự của ân điển sự sống" trước mặt Đức Chúa Trời.

4. Lãnh Đạo Bằng Sự Phục Vụ và Gương Mẫu: Trách nhiệm "làm đầu" (Ê-phê-sô 5:23) không phải là đặc quyền thống trị, mà là gánh nặng dẫn dắt thuộc linh bằng tình yêu thương và gương mẫu. Người chồng lãnh đạo bằng cách đầu phục Chúa trước nhất, rồi phục vụ gia đình. Anh ta là người đầu tiên xin lỗi, đầu tiên tha thứ, đầu tiên tìm kiếm sự hòa giải.

5. Bảo Vệ và Che Chở: Như người ta tự nhiên bảo vệ thân thể mình khỏi tổn hại, người chồng Cơ Đốc có trách nhiệm bảo vệ vợ mình. Sự bảo vệ này bao gồm cả thể chất, tình cảm lẫn thuộc linh. Anh ta bảo vệ hôn nhân khỏi những ảnh hưởng xấu, những cám dỗ, và tạo ra một môi trường an toàn về cảm xúc để vợ mình có thể phát triển.

Mệnh lệnh "chồng hãy yêu vợ như chính thân mình" không phải là gánh nặng bất khả thi, mà là một ơn gọi cao quý được ban quyền năng bởi chính Thánh Linh của Đức Chúa Trời. Nó bắt nguồn từ chính trái tim của Phúc Âm: tình yêu hy sinh của Đấng Christ. Khi người chồng nhìn lên thập tự giá, anh ta thấy được khuôn mẫu, động lực và nguồn sức mạnh để yêu vợ mình theo cách phản chiếu tình yêu đó.

Hôn nhân Cơ Đốc, do đó, không chỉ là một thiết chế xã hội, mà là một chứng tích sống động về "sự mầu nhiệm lớn" giữa Đấng Christ và Hội thánh (Ê-phê-sô 5:32). Mỗi người chồng Cơ Đốc, khi yêu vợ mình bằng tình yêu agapaō hy sinh và trọn vẹn, đang công bố cho thế giới thấy về tình yêu trung tín, cứu chuộc của Chúa Giê-xu. Đây là một hành trình cả đời, đòi hỏi sự đầu phục liên tục dưới chân Thập Tự Giá và sự đổ đầy không ngừng của Đức Thánh Linh. Nhưng trong hành trình đó, người chồng không chỉ tìm thấy niềm vui trong mối quan hệ được chữa lành và phong phú, mà còn tham gia vào công việc kỳ diệu của Đức Chúa Trời: bày tỏ vinh quang Ngài qua tình yêu thương trong gia đình.