Điều răn mới là gì?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều quen thuộc với Mười Điều Răn được Đức Chúa Trời ban cho Môi-se trên núi Si-na-i. Chúng là nền tảng luân lý, là giao ước giữa Đức Chúa Trời với dân Y-sơ-ra-ên. Tuy nhiên, trong đêm cuối cùng trước khi chịu chết, Chúa Giê-xu Christ đã ban cho các môn đồ Ngài một mệnh lệnh đặc biệt, được Ngài gọi là “điều răn mới”. Điều răn này không phủ nhận luật pháp cũ, nhưng hoàn thiện, làm trọn và nâng nó lên một tầm cao mới, trong một giao ước mới bằng chính huyết Ngài. Vậy, điều răn mới là gì? Tại sao nó lại “mới”? Và làm thế nào để chúng ta sống theo điều răn đầy thách thức nhưng phước hạnh này?

Khái niệm “điều răn mới” được chính Chúa Giê-xu tuyên bố trong phân đoạn Giăng 13:34-35:

“Ta ban cho các ngươi một điều răn mới, nghĩa là các ngươi phải yêu nhau; như Ta đã yêu các ngươi thể nào, thì các ngươi cũng hãy yêu nhau thể ấy. Nếu các ngươi yêu nhau, thì ấy là tại điều đó mà thiên hạ sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ Ta.” (Giăng 13:34-35)

Từ ngữ Hy Lạp được sử dụng ở đây là “ἐντολὴ καινὴ” (entolē kainē). “Entolē” có nghĩa là mệnh lệnh, chỉ thị, điều răn. “Kainē” không chỉ đơn thuần mang nghĩa “mới” về mặt thời gian (như từ neos), mà còn hàm ý mới mẻ về chất lượng, về loại hình, chưa từng có và tươi mới. Điều này cho thấy Chúa Giê-xu không chỉ đang thêm một điều răn vào danh sách, mà Ngài đang ban cho một nguyên lý nền tảng mới, một bản chất mới cho mối quan hệ giữa những người thuộc về Ngài.

Sứ đồ Giăng, người đã nghe trực tiếp điều răn này, sau đó đã giải thích và nhấn mạnh lại trong thư tín của mình:

“Hỡi anh em, ta chép cho các ngươi chẳng phải là điều răn mới, song là điều răn cũ, là điều các ngươi đã nhận lấy từ lúc ban đầu; điều răn cũ ấy là lời các ngươi đã nghe. Lại cũng là điều răn mới mà ta viết cho các ngươi: ấy là điều chân thật trong Chúa và trong các ngươi, vì sự tối tăm đã tan, và sự sáng thật đã soi sáng.” (1 Giăng 2:7-8)

Giăng cho thấy một nghịch lý thú vị: đây vừa là điều răn “cũ” (vì tình yêu thương đã được dạy trong Cựu Ước – Lê-vi Ký 19:18), lại vừa là điều răn “mới”. Nó “mới” vì giờ đây nó được thể hiện và định nghĩa trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ (“trong Chúa”), và được thực hiện bởi quyền năng của sự sáng mới là Tin Lành (“sự sáng thật đã soi sáng”).

Để hiểu rõ sự mới mẻ, chúng ta cần đối chiếu với nền tảng yêu thương trong Cựu Ước.

1. Tiêu Chuẩn Mới: “Như Ta đã yêu…”
Trong Cựu Ước, tiêu chuẩn là “hãy yêu người lân cận như mình” (Lê-vi Ký 19:18). Đây là một tiêu chuẩn cao, lấy tình yêu bản thân làm thước đo. Nhưng trong điều răn mới, Chúa Giê-xu đặt ra một tiêu chuẩn vô cùng cao hơn: “như Ta đã yêu các ngươi thể nào”. Tiêu chuẩn không còn là tình yêu tự nhiên của con người, mà là tình yêu siêu nhiên, hy sinh, vô điều kiện của chính Đấng Christ. Tình yêu của Ngài là khuôn mẫu tuyệt đối.

2. Động Lực Mới: Từ Bên Trong Ra
Luật pháp Cựu Ước, dù thánh khiết và tốt lành (Rô-ma 7:12), thường được tiếp nhận như những quy tắc từ bên ngoài. Điều răn mới, thông qua sự chết và sống lại của Christ cùng sự ngự trị của Đức Thánh Linh, trở thành một nguyên lý sống từ bên trong. Giê-rê-mi 31:33 và Ê-xê-chi-ên 36:26-27 đã tiên tri về giao ước mới, nơi luật pháp được ghi trong lòng. Đức Thánh Linh ban năng lực để chúng ta yêu thương theo cách của Đấng Christ (Rô-ma 5:5).

3. Phạm Vi Mới: “Các Ngươi Phải Yêu Nhau”
Trong ngữ cảnh Giăng 13, “nhau” trước hết chỉ về mối quan hệ giữa các môn đồ với nhau, tức là trong Hội Thánh. Đây là một cộng đồng đặc biệt được xây dựng trên nền tảng huyết của Chúa. Tình yêu thương này trở thành dấu hiệu nhận biết (“thiên hạ sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ Ta”). Thế gian có thể không hiểu giáo lý của chúng ta, nhưng họ không thể phủ nhận được một cộng đồng yêu thương nhau cách chân thật và hy sinh. Tuy nhiên, điều này không giới hạn tình yêu chỉ trong Hội Thánh; nó là điểm xuất phát để chúng ta yêu thương cả người lân cận và kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:43-48).

Để hiểu chúng ta phải yêu thế nào, chúng ta phải nhìn vào cách Chúa Giê-xu đã yêu. Tình yêu của Ngài được bày tỏ cụ thể:

• Yêu Thương Cách Khiêm Nhường và Phục Vụ (Giăng 13:1-17): Ngay trước khi ban điều răn mới, Chúa Giê-xu đã cúi xuống rửa chân cho các môn đồ – công việc của đầy tớ. Tình yêu thật sự không kiêu ngạo, nhưng sẵn sàng hạ mình để phục vụ.
• Yêu Thương Đến Cùng (Giăng 13:1): “Ngài đã yêu kẻ thuộc về mình trong thế gian, thì yêu cho đến cuối cùng” (ὅτι εἰς τέλος – heōs telos). Tình yêu của Ngài là kiên định, bền bỉ, không thay đổi dù hoàn cảnh nào.
• Yêu Thương Hy Sinh (Giăng 15:13): “Chẳng có sự yêu thương nào lớn hơn là vì bạn hữu mà phó sự sống mình.” Đỉnh cao của tình yêu Ngài là thập tự giá, nơi Ngài phó chính mình vì tội lỗi của chúng ta (Rô-ma 5:8).
• Yêu Thương Vô Điều Kiện và Lựa Chọn (Giăng 15:16): “Ấy chẳng phải các ngươi đã chọn Ta, bèn là Ta đã chọn các ngươi...” Tình yêu của Chúa khởi nguồn từ chính Ngài, không dựa trên giá trị hay sự xứng đáp của đối tượng.

Sứ đồ Phao-lô và Gia-cơ đều chỉ ra rằng tình yêu thương là sự làm trọn, là cốt lõi của mọi luật pháp.

“Ai yêu người lân cận mình, ấy là đã làm trọn luật pháp... Vì các điều răn: Ngươi chớ phạm tội tà dâm, chớ giết người, chớ trộm cướp, chớ tham lam, mà mọi điều răn khác nữa, bất luận điều nào, đều tóm lại trong lời nầy: Ngươi phải yêu người lân cận như mình. Sự yêu thương chẳng làm hại kẻ lân cận; vậy yêu thương là sự làm trọn luật pháp.” (Rô-ma 13:8-10)

“Nếu anh em làm trọn luật pháp cao trọng hơn hết, theo như Kinh Thánh: “Ngươi hãy yêu kẻ lân cận như mình,” thì anh em làm điều phải.” (Gia-cơ 2:8)

Tình yêu thương theo gương Chúa Giê-xu không phải là một luật lệ pháp lý mới, mà là nguyên lý của Thánh Linh (Rô-ma 8:2) chi phối toàn bộ đời sống Cơ Đốc nhân. Khi chúng ta thật sự yêu Chúa và yêu người (Ma-thi-ơ 22:37-40), mọi hành động, lời nói, suy nghĩ đều sẽ tự động đi vào khuôn khổ của sự thánh khiết và công bình mà luật pháp đòi hỏi.

Làm thế nào để chúng ta sống theo “điều răn mới” này một cách cụ thể?

1. Trong Hội Thánh Địa Phương:

• Tha Thứ và Hòa Giải (Cô-lô-se 3:13): Sẵn sàng tha thứ như Chúa đã tha thứ cho chúng ta. Tình yêu Christ vượt trên những xích mích, hiểu lầm cá nhân.
• Gánh Vác Gánh Nặng Cho Nhau (Ga-la-ti 6:2): Quan tâm thực tế đến nhu cầu thuộc linh, tâm lý và vật chất của anh chị em mình.
• Khích Lệ và Xây Dựng (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:11): Dùng lời nói tích cực, lời của ân điển để nâng đỡ nhau.

2. Trong Gia Đình: Mối quan hệ vợ chồng, cha mẹ - con cái được kêu gọi phản chiếu tình yêu của Đấng Christ và Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:22-6:4). Sự hy sinh, tôn trọng, vâng phục trong gia đình phải bắt nguồn từ tình yêu theo gương Chúa.

3. Trong Cộng Đồng Xã Hội:

• Làm Chứng Bằng Hành Động: Tình yêu thương cụ thể là chứng nhân hùng hồn nhất. Như Chúa phán, chính tình yêu thương giữa các tín hữu sẽ khiến thế gian nhận biết chúng ta thuộc về Ngài.
• Yêu Kẻ Thù và Làm Lành (Ma-thi-ơ 5:44, Lu-ca 6:27): Đây là đỉnh cao của việc bắt chước tình yêu Chúa, Đấng đã chết cho chúng ta khi chúng ta còn là thù nghịch với Ngài (Rô-ma 5:10).

4. Trong Đời Sống Cá Nhân:

• Gắn Liền Với Chúa – Nguồn Cội Của Tình Yêu: Chúng ta không thể yêu thương theo cách của Ngài bằng sức riêng. Phải “cứ ở trong sự yêu thương của Ta” (Giăng 15:9). Điều này đến từ sự thông công, cầu nguyện và vâng lời hằng ngày.
• Để Đức Thánh Linh Làm Việc: Cầu xin Thánh Linh ban cho trái của Ngài, mà trước hết là “tình yêu thương” (Ga-la-ti 5:22).
• Tự Xét Mình: Thường xuyên hỏi lòng mình: Lời nói, hành động, thái độ của tôi với anh chị em có đang phản chiếu tình yêu “như Chúa đã yêu” không?

“Điều răn mới” của Chúa Giê-xu Christ là trái tim của đời sống Cơ Đốc trong giao ước mới. Nó không phải là một gánh nặng luật pháp khác, mà là đặc ân và bản sắc của những người được cứu chuộc. Nó “mới” vì được định nghĩa bằng chính cuộc đời, sự chết và sự sống lại của Con Đức Chúa Trời; “mới” vì được viết bằng Thánh Linh trên tấm lòng thịt; và “mới” vì mỗi ngày chúng ta lại được mời gọi khám phá sự sâu nhiệm của nó.

Khi chúng ta đón nhận và sống theo điều răn này, chúng ta không chỉ làm vui lòng Chúa, mà còn trở nên một bức thư sống động, một ánh sáng chiếu ra giữa thế gian đầy chia rẽ và ích kỷ. Hãy để câu hỏi: “Tình yêu của tôi hôm nay có giống tình yêu của Chúa Giê-xu không?” là câu hỏi dẫn dắt mỗi bước chân chúng ta. Vì rốt cuộc, tình yêu thương là dấu hiệu vĩ đại nhất của người môn đồ chân chính.

“Hiện nay đức tin, sự trông cậy, tình yêu thương, cả ba đều còn; nhưng tình yêu thương là lớn hơn trong cả ba.” (1 Cô-rinh-tô 13:13)