Có phải mỗi người tin Chúa đều có một thiên sứ bảo vệ riêng không? Kinh Thánh dạy gì?

Trong vòng Cơ Đốc nhân, có một niềm tin phổ biến rằng mỗi người đều có một thiên sứ bảo vệ riêng – một thiên sứ được Đức Chúa Trời chỉ định để canh giữ và bảo vệ đời sống của họ. Nhưng liệu Kinh Thánh có dạy điều đó không? Là những người nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta cần dựa trên nền tảng Kinh Thánh để hiểu rõ vai trò của thiên sứ và sự bảo vệ mà Đức Chúa Trời dành cho con dân Ngài. Bài viết này sẽ khảo sát những phân đoạn then chốt và đưa ra kết luận dựa trên sự dạy dỗ của Kinh Thánh.

Trước khi tìm hiểu về thiên sứ bảo vệ, chúng ta cần biết thiên sứ là gì. Từ "thiên sứ" trong tiếng Hê-bơ-rơ là mal'akh (מַלְאָךְ), tiếng Hy Lạp là angelos (ἄγγελος), đều có nghĩa là "sứ giả". Thiên sứ là những tạo vật thuộc linh do Đức Chúa Trời dựng nên (Cô-lô-se 1:16) với mục đích phục vụ Ngài và thi hành ý muốn Ngài. Họ có trí tuệ, tình cảm và ý chí, nhưng không có thân thể vật lý như con người (dù đôi khi hiện ra dưới hình dạng người). Kinh Thánh cho biết thiên sứ rất đông đảo (Hê-bơ-rơ 12:22; Khải huyền 5:11) và được tổ chức theo cấp bậc (Rô-ma 8:38; Ê-phê-sô 3:10).

Một số phân đoạn thường được trích dẫn để ủng hộ ý tưởng mỗi người có một thiên sứ bảo vệ riêng:

1. Ma-thi-ơ 18:10 – "Hãy cẩn thận, đừng khinh dể một đứa nào trong những đứa trẻ nầy; vì ta nói cùng các ngươi, các thiên sứ của chúng trên trời thấy mặt Cha ta ở trên trời luôn." Câu này là lời Chúa Giê-xu cảnh báo đừng khinh thường trẻ nhỏ. Ngài nói rằng các thiên sứ của chúng (τῶν ἀγγέλων αὐτῶν) luôn thấy mặt Cha Ngài. Cụm từ "các thiên sứ của chúng" (số nhiều) gợi ý rằng mỗi đứa trẻ có các thiên sứ (hoặc ít nhất một thiên sứ) đặc biệt gắn với chúng. Nhiều nhà giải kinh cho rằng đây là bằng chứng về thiên sứ bảo vệ cho trẻ em, nhưng không rõ ràng rằng điều này áp dụng cho tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi.

2. Hê-bơ-rơ 1:14 – "Các thiên sứ há chẳng phải đều là các thần hầu việc, được sai xuống để phục vụ những kẻ sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi hay sao?" (Bản 1925). Nguyên văn Hy Lạp: πάντες εἰσὶν λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν; (pantes eisin leitourgika pneumata eis diakonian apostellomena dia tous mellontas kleronomein soterian). Câu khẳng định thiên sứ là những thần hầu việc, được sai đi để phục vụ những người sẽ hưởng sự cứu rỗi. Điều này chứng tỏ thiên sứ hoạt động vì lợi ích của con dân Chúa, nhưng không nói rõ mỗi người có một thiên sứ riêng.

3. Thi thiên 91:11 – "Vì Ngài sẽ truyền các thiên sứ Ngài gìn giữ bạn trong mọi đường lối bạn." Đây là lời hứa cho người ở dưới bóng Đấng Chí Cao. Thiên sứ được Đức Chúa Trời sai bảo để bảo vệ người đó. Động từ "truyền" (יצוה) và "gìn giữ" (לשׁמרך) cho thấy sự can thiệp tích cực, nhưng vẫn không xác định có phải là một thiên sứ cố định hay không.

4. Công vụ 12:15 – Khi Phi-e-rơ được thiên sứ giải thoát khỏi ngục và đến gõ cửa nhà Ma-ri, Rô-đa báo tin nhưng các tín hữu không tin, nói rằng: "Ấy là thiên sứ của người." (Ὁ ἄγγελός ἐστιν αὐτοῦ). Câu này cho thấy các tín hữu đầu tiên tin rằng mỗi người có một thiên sứ riêng (hoặc ít nhất là một thiên sứ đại diện) có thể xuất hiện dưới dạng giống họ. Tuy nhiên, đây là lời nói của con người, không phải lời dạy từ Đức Chúa Trời, nên không thể dùng làm nền tảng giáo lý.

5. Thi thiên 34:7 – "Thiên sứ của Đức Giê-hô-va đóng ở chung quanh những kẻ kính sợ Ngài, và giải cứu họ." Ở đây số nhiều, thiên sứ vây quanh người kính sợ Chúa, gợi ý một đội ngũ bảo vệ chung chứ không phải một cá nhân.

6. Đa-ni-ên 10:13,21; 12:1 – Những câu này nói về "vua" hay "hoàng tử" của nước Ba-tư, nước Hi-lạp, và thiên sứ Mi-ca-ên là "hoàng tử" của dân Y-sơ-ra-ên. Điều này cho thấy có những thiên sứ cấp cao được giao nhiệm vụ bảo vệ các quốc gia, chứ không phải từng cá nhân.

Kinh Thánh kể nhiều câu chuyện thiên sứ can thiệp để bảo vệ hoặc hướng dẫn một người cụ thể:

• A-ga và con trai Ích-ma-ên được thiên sứ cứu giúp (Sáng thế 16:7-12; 21:17).
• Áp-ra-ham được thiên sứ ngăn không giết con (Sáng thế 22:11-12).
• Ê-li được thiên sứ nuôi dưỡng (1 Các vua 19:5-7).
• Đa-ni-ên được thiên sứ đóng miệng sư tử (Đa-ni-ên 6:22).
• Ba bạn Hê-bơ-rơ được thiên sứ bảo vệ trong lò lửa (Đa-ni-ên 3:25).
• Phi-e-rơ được thiên sứ giải thoát khỏi ngục (Công vụ 12:7-11).
• Phao-lô được khích lệ bởi thiên sứ trên tàu (Công vụ 27:23-24).

Các sự kiện này cho thấy Đức Chúa Trời sử dụng thiên sứ để bảo vệ và giúp đỡ con dân Ngài trong những thời điểm quan trọng. Tuy nhiên, không có câu nào nói rằng những thiên sứ đó là vĩnh viễn gắn với cá nhân ấy; họ có thể là những sứ giả tạm thời được phái đến khi cần.

Xem xét nguyên văn giúp chúng ta hiểu rõ hơn:

• Ma-thi-ơ 18:10: "οἱ ἄγγελοι αὐτῶν" – hoi angeloi autōn. Đại từ sở hữu "αὐτῶν" (của họ) ở số nhiều, ám chỉ mỗi đứa trẻ có các thiên sứ của riêng mình. Cấu trúc tương tự như khi nói "cha của họ", "nhà của họ". Điều này mạnh mẽ ủng hộ ý tưởng mỗi trẻ em có thiên sứ riêng, nhưng vẫn còn tranh luận vì "các thiên sứ của chúng" có thể hiểu là nhóm thiên sứ phục vụ chung cho tất cả trẻ em.

• Hê-bơ-rơ 1:14: "πνεύματα λειτουργικά" – pneumata leitourgika – "các thần hầu việc". Động từ "ἀποστελλόμενα" (được sai đi) ở thể hiện tại thụ động, cho thấy hành động liên tục. Thiên sứ liên tục được sai đến để phục vụ các thánh đồ, nhưng không nói là mỗi người một thiên sứ.

• Thi thiên 91:11: "כִּי מַלְאָכָיו יְצַוֶּה לָּךְ לִשְׁמָרְךָ בְּכָל דְּרָכֶיךָ" – ki mal’akhav y’tzaveh lakh lishmorkha b’khol d’rakhekha. "מַלְאָכָיו" là "các thiên sứ của Ngài" (số nhiều). Động từ "יצוה" (sẽ truyền) thể hiện sự ra lệnh liên tục, và "לשׁמרך" (để gìn giữ bạn) là dạng nguyên nhân. Thiên sứ được truyền lệnh bảo vệ cá nhân, nhưng cũng không khẳng định tính cá nhân hóa.

Trong lịch sử Hội thánh, nhiều giáo phụ và nhà thần học đã tin vào thiên sứ hộ mạng. Nhiều người dựa vào Ma-thi-ơ 18:10 và Công vụ 12:15. Tuy nhiên, một số học giả bảo thủ hiện đại cho rằng Kinh Thánh không dạy rõ ràng về điều này, và chúng ta nên cẩn thận không thêm thắt. John Calvin, trong bình luận của ông, nghi ngờ ý tưởng mỗi người có một thiên sứ riêng, nhưng ông công nhận rằng Đức Chúa Trời dùng thiên sứ để bảo vệ dân sự Ngài. Trái lại, Martin Luther dường như chấp nhận sự tồn tại của thiên sứ hộ mạng dựa trên Ma-thi-ơ 18:10.

Dù quan điểm có khác nhau, tất cả đều đồng ý rằng Đức Chúa Trời quan phòng và bảo vệ con cái Ngài, và thiên sứ là một trong những công cụ Ngài dùng.

Cho dù chúng ta có hay không một thiên sứ bảo vệ riêng, Kinh Thánh dạy chúng ta những nguyên tắc sau:

1. Đặt lòng tin cậy nơi Chúa, không phải nơi thiên sứ: Thiên sứ là công cụ của Chúa, không phải đối tượng của đức tin. Chúng ta không nên cầu nguyện với thiên sứ hay tìm kiếm sự hiện ra của họ. Cô-lô-se 2:18 cảnh báo chống lại sự thờ phượng thiên sứ. Sự bảo vệ thật sự đến từ Đức Chúa Trời (Thi thiên 121:2).
2. Biết rằng Đức Chúa Trời luôn chăm sóc chúng ta: Chúa Giê-xu nói: "Hai con chim sẻ há chẳng bán một đồng tiền sao? Và ví không theo ý muốn Cha các ngươi, thì chẳng hề một con nào rơi xuống đất. Tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm hết rồi. Vậy, đừng sợ chi hết, vì các ngươi quí trọng hơn nhiều con chim sẻ." (Ma-thi-ơ 10:29-31).
3. Hãy yêu mến và tôn trọng trẻ nhỏ: Ma-thi-ơ 18:10 nhắc chúng ta đừng khinh dể trẻ em vì các thiên sứ của chúng thường xuyên thấy mặt Cha. Điều này khuyến khích chúng ta bảo vệ và dạy dỗ trẻ em trong đường lối Chúa.
4. Tiếp đãi khách lạ: Hê-bơ-rơ 13:2 nói: "Chớ quên sự tiếp khách; bởi vì có kẻ đã tiếp đãi thiên sứ mà không biết." Sự hiếu khách có thể là một cơ hội để phục vụ chính các sứ giả của Đức Chúa Trời. Hãy sống với tấm lòng rộng mở và yêu thương.
5. Cảm tạ Chúa vì sự bảo vệ của Ngài: Khi chúng ta thoát khỏi nguy hiểm, hãy nhớ rằng Đức Chúa Trời là Đấng bảo vệ chúng ta. Dù có sự can thiệp của thiên sứ hay không, hãy dâng lời tạ ơn lên Ngài.
6. Đừng lo lắng thái quá về thiên sứ hộ mạng: Sự an toàn của chúng ta nằm trong tay Chúa. Nếu Đức Chúa Trời muốn dùng thiên sứ để bảo vệ chúng ta, đó là ân điển của Ngài. Nhưng nếu không, chúng ta vẫn có sự hiện diện của Chúa Thánh Linh và lời hứa về sự hiện diện của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 28:20).

Kinh Thánh không trực tiếp khẳng định mỗi tín hữu có một thiên sứ bảo vệ riêng biệt và vĩnh viễn. Tuy nhiên, Kinh Thánh dạy rõ ràng rằng Đức Chúa Trời sử dụng các thiên sứ để phục vụ và bảo vệ con dân Ngài. Một số câu (đặc biệt Ma-thi-ơ 18:10) cho thấy trẻ em có các thiên sứ riêng thường xuyên trình diện trước mặt Đức Chúa Trời. Dù chúng ta không nên xây dựng giáo lý dựa trên suy đoán, chúng ta có thể tin chắc rằng Đức Chúa Trời luôn chăm sóc chúng ta, và các thiên sứ là một phần trong kế hoạch của Ngài. Điều quan trọng nhất là đặt lòng tin nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã chết và sống lại để cứu chúng ta. Ngài là Đấng bảo vệ tối thượng của linh hồn chúng ta. Hãy sống trong sự kính sợ Chúa và yêu thương nhau, biết rằng Đức Chúa Trời luôn ở cùng chúng ta.