Trở Thành Cơ Đốc Nhân Là Trở Nên Con Người Hoàn Toàn Mới
Một trong những lời tuyên bố gây kinh ngạc và đầy quyền năng nhất trong Tân Ước đến từ sứ đồ Phao-lô: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Sự “dựng nên mới” này không phải là một sự cải tiến đạo đức đơn thuần, một quyết tâm làm người tốt hơn, hay một quá trình tự tu luyện. Đó là một cuộc tạo dựng hoàn toàn mới từ bên trong, một sự biến đổi siêu nhiên bởi quyền năng của Đức Chúa Trời, khiến một người trở nên “người đàn ông/đàn bà hoàn toàn mới.” Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các phương diện Kinh Thánh để khám phá ý nghĩa trọn vẹn của sự biến đổi này.
I. Nền Tảng: Sự Tái Sinh – Một Sự Sáng Thế Mới
Sự trở nên mới bắt đầu từ một hành động sáng tạo của Đức Chúa Trời, được gọi là “tái sinh” hay “sanh lại”. Chúa Giê-xu phán với Ni-cô-đem: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng nhờ nước và Thánh Linh mà sanh, thì không được vào nước Đức Chúa Trời. Ấy là bởi sự sanh bởi xác thịt là xác thịt; sự sanh bởi Thánh Linh là thần.” (Giăng 3:5-6).
Từ “sanh lại” trong tiếng Hy Lạp là gennaō anōthen, có nghĩa đen là “được sinh ra từ trên cao” hoặc “sinh ra lần nữa”. Đây không phải là sự khởi đầu từ con người, mà từ Đức Chúa Trời (anōthen – từ trên cao). Sự sống mới này là một sự sống thuộc linh, khác biệt về bản chất với sự sống tự nhiên “bởi xác thịt”. Như sứ đồ Phi-e-rơ xác nhận: “Ngài đã xuống lòng thương xót lớn, khiến chúng ta lại sanh, bởi sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ từ trong kẻ chết, đặng chúng ta có sự trông cây sống.” (1 Phi-e-rơ 1:3). Nền tảng của con người mới là sự sống phục sinh của Đấng Christ.
II. Các Phương Diện Của Con Người Hoàn Toàn Mới
Sự biến đổi này diễn ra trên mọi phương diện của con người, tạo nên một thực tại mới toàn diện.
1. Tâm Linh Được Làm Sống Lại (Spiritual Regeneration)
Trong trạng thái tự nhiên, con người bị phân cách khỏi Đức Chúa Trời và “chết vì lầm lỗi và tội ác mình” (Ê-phê-sô 2:1). Từ “chết” ở đây (tiếng Hy Lạp: nekros) chỉ tình trạng mất mối tương giao với nguồn sự sống là Đức Chúa Trời. Khi trở thành Cơ Đốc nhân, Đức Thánh Linh làm cho tâm linh chúng ta sống lại cùng với Đấng Christ (Ê-phê-sô 2:5). Chúng ta được “giải hòa” với Đức Chúa Trời (2 Cô-rinh-tô 5:18) và trở nên con cái Ngài: “Nhưng hễ ai đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài.” (Giăng 1:12). Địa vị căn bản nhất đã thay đổi: từ kẻ thù nghịch, nô lệ của tội lỗi trở thành con cái được yêu thương của Đức Chúa Trời.
2. Bản Chất và Tâm Tính Được Đổi Mới (Renewal of Nature & Mind)
Sự thay đổi không chỉ ở địa vị mà còn ở bản chất bên trong. Sứ đồ Phao-lô mô tả điều này như một tiến trình “mặc lấy người mới”: “Hãy mặc lấy người mới, là người đã được dựng nên giống như Đức Chúa Trời, trong sự công bình và sự thánh sạch của lẽ thật.” (Ê-phê-sô 4:24). Từ “dựng nên” (tiếng Hy Lạp: ktizō) chính là từ dùng cho công trình sáng thế của Đức Chúa Trời. “Người mới” này được tạo dựng theo hình ảnh của Đức Chúa Trời, phục hồi lại mục đích ban đầu cho nhân loại.
Điều này thể hiện qua sự đổi mới của tâm thần: “Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình.” (Rô-ma 12:2). Từ “biến hóa” (metamorphoō) chỉ một sự biến đổi từ bên trong ra ngoài, như con sâu hóa bướm. Tâm trí, cách suy nghĩ, giá trị và ước muốn sâu thẳm nhất được Chúa đổi mới để nhận biết và ưa thích ý muốn tốt lành của Ngài.
3. Tội Lỗi Được Xử Lý và Quyền Năng Mới Được Ban Cho (Dealing with Sin & New Power)
Con người cũ bị cai trị bởi “tánh xác thịt” (sinful nature). Con người mới được giải thoát khỏi quyền lực của tội lỗi. Phao-lô giải thích trong Rô-ma 6: “Vì chúng ta biết rằng người cũ của chúng ta đã bị đóng đinh trên thập tự giá với Ngài, hầu cho thân thể của tội lỗi bị tiêu diệt đi, và chúng ta không phục dưới tội lỗi nữa.” (Rô-ma 6:6). Đây không có nghĩa là chúng ta hoàn toàn vô tội, nhưng có nghĩa mối liên hệ chủ tớ với tội lỗi đã bị cắt đứt. Tội lỗi không còn là “chủ” của chúng ta nữa.
Thay vào đó, chúng ta được ban cho quyền năng để sống đời sống mới: “Vì Đức Chúa Trời là Đấng đã phán: Sự sáng phải soi từ trong sự tối tăm! đã làm cho sự sáng soi trong lòng chúng tôi, đặng sự thông biết về vinh hiển Đức Chúa Trời soi sáng nơi mặt Đức Chúa Jêsus Christ.” (2 Cô-rinh-tô 4:6). Quyền năng ấy chính là Đức Thánh Linh ngự trong lòng tín đồ như một đền thờ (1 Cô-rinh-tô 6:19), ban năng lực để chiến thắng tội lỗi và bước đi theo Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16).
4. Mục Đích và Chức Vụ Mới (New Purpose & Vocation)
Con người mới có một mục đích sống hoàn toàn mới. “Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo.” (Ê-phê-sô 2:10). Cuộc đời không còn là để thỏa mãn bản ngã, mà để sống cho sự vinh hiển của Đức Chúa Trời và phục vụ Ngài qua việc lành. Mỗi tín đồ đều trở thành một chi thể trong Thân Thể Đấng Christ với một chức năng đặc biệt (1 Cô-rinh-tô 12:27). Chúng ta trở nên “thầy tế lễ nhà vua” và “dân thuộc riêng về Đức Chúa Trời” để rao truyền những việc kỳ diệu của Ngài (1 Phi-e-rơ 2:9).
5. Tương Lai và Hy Vọng Mới (New Future & Hope)
Sự biến đổi này có chiều kích vĩnh cửu. Con người mới mang trong mình lời hứa về sự hoàn tất cuối cùng: “Ai nghe lời ta mà tin Đấng đã sai ta, thì được sự sống đời đời; chẳng đến sự phán xét, nhưng vượt khỏi sự chết mà đến sự sống.” (Giăng 5:24). Hy vọng của chúng ta không kết thúc ở đời này, mà hướng đến sự sống lại của thân thể và sự sống đời đời trong vương quốc mới của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 15:42-44, Khải Huyền 21:1-5). Ngay cả thân thể hay hư nát này cũng sẽ được cứu chuộc và biến đổi trở nên vinh hiển (Rô-ma 8:23).
III. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hàng Ngày
Sự trở nên mới này không chỉ là giáo lý, mà phải được thể hiện trong đời sống thực tế. Dưới đây là một số nguyên tắc ứng dụng:
1. Nhận Biết và Xác Quyết Địa Vị Mới: Hãy thường xuyên suy ngẫm Kinh Thánh để nhớ bạn là ai trong Đấng Christ. Bạn là con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12), bạn đã được xưng công bình (Rô-ma 5:1), và bạn là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19). Sống xứng đáng với địa vị đó.
2. Nuôi Dưỡng Con Người Bề Trong: Sự đổi mới tâm thần (Rô-ma 12:2) diễn ra khi chúng ta để Lời Chúa (Kinh Thánh) dạy dỗ, quở trách, sửa trị và dạy chúng ta trong sự công bình (2 Ti-mô-thê 3:16). Hãy siêng năng đọc, suy gẫm, học thuộc và áp dụng Lời Chúa.
3. Bước Đi Theo Thánh Linh Mỗi Ngày: Sự biến đổi là công việc của Thánh Linh. Hãy học cách nhạy bén với sự dẫn dắt của Ngài qua Lời Chúa, lương tâm được tẩy sạch, và sự bình an trong lòng. “Hãy bước đi theo Thánh Linh, chớ hề làm trọn những điều ưa muốn của xác thịt.” (Ga-la-ti 5:16). Điều này bao gồm việc cầu nguyện không thôi, tạ ơn trong mọi sự (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17-18).
4. Từ Bỏ Lối Sống Cũ Một Cách Cụ Thể: Ê-phê-sô 4:22-32 đưa ra những chỉ dẫn rất cụ thể: “hãy lột bỏ người cũ”, đừng nói dối, đừng phạm tội trong cơn giận, đừng trộm cắp, đừng nói lời hư hoại... Thay vào đó, hãy nói lời chân thật, làm việc lương thiện, nói lời tốt đẹp để gây dựng. Hãy tự kiểm tra đời sống mình dưới ánh sáng Lời Chúa.
5. Sống Với Cộng Đồng Mới – Hội Thánh: Con người mới không sống tách biệt. Chúng ta được dựng nên để sống trong “một thân” (Ê-phê-sô 4:4). Hãy tích cực gắn bó, phục vụ, khích lệ và chịu sự dạy dỗ trong Hội Thánh địa phương. Qua mối tương giao này, con người mới được nuôi dưỡng và lớn lên.
6. Hướng Về Sự Hoàn Tất Cuối Cùng: Khi đối diện với khó khăn, thất bại, hay ngay cả khi chiến đấu với tội lỗi còn sót lại, hãy nhớ rằng sự biến đổi chưa hoàn tất. Chúng ta đang trong tiến trình “từ vinh hiển qua vinh hiển” (2 Cô-rinh-tô 3:18). Hãy kiên trì, trông cậy vào lời hứa rằng Đấng đã khởi đầu công việc tốt lành trong chúng ta sẽ làm cho trọn vẹn cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ (Phi-líp 1:6).
Kết Luận
Trở thành Cơ Đốc nhân thực sự không phải là gia nhập một tổ chức tôn giáo hay tán thành một hệ thống đạo đức. Đó là một cuộc biến cố siêu nhiên, nơi Đức Chúa Trời Toàn Năng, qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ và quyền năng của Đức Thánh Linh, tạo dựng nên một con người hoàn toàn mới. Sự mới mẻ này bao trùm toàn bộ con người: tâm linh, bản chất, tâm trí, mục đích, quyền năng và hy vọng tương lai. Nó vừa là một thực tại đã hoàn thành (chúng ta đã là con người mới trong Đấng Christ), vừa là một tiến trình tiếp diễn (chúng ta đang được biến đổi để ngày càng giống Chúa hơn).
Lời mời gọi dành cho mỗi chúng ta là hãy sống phù hợp với thực tại mới cao quý đó. Hãy tin cậy rằng Đấng đã bắt đầu công trình tốt lành nơi bạn sẽ tiếp tục và hoàn tất nó. Bạn thực sự là một tạo vật mới. Hãy sống như một con người mới mỗi ngày, để qua đời sống bạn, vinh quang của Đức Chúa Trời, Đấng Tạo Hóa mới, được bày tỏ cho thế gian.