Tại sao Đa-vít lại than khóc và kiêng ăn khi nghe tin Sau-lơ chết?

Sự kiện Sau-lơ, vị vua đầu tiên của Y-sơ-ra-ên, tử trận trong trận chiến với dân Phi-li-tin, đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử dân Chúa. Điều đáng chú ý là phản ứng của Đa-vít – người đang bị Sau-lơ truy lùng để giết – khi nhận được hung tin. Thay vì vui mừng vì kẻ thù đã chết, Đa-vít lại “xé áo mình… than khóc, khóc lóc, và kiêng ăn cho đến chiều tối” (2 Sa-mu-ên 1:11-12). Tại sao Đa-vít lại có phản ứng như vậy? Bài viết này sẽ đi sâu vào bối cảnh lịch sử, phân tích tâm lý và ý nghĩa thuộc linh, đồng thời rút ra những bài học thực tiễn cho Cơ Đốc nhân ngày nay.

Đa-vít xuất hiện lần đầu trong Kinh Thánh khi được tiên tri Sa-mu-ên xức dầu làm vua thay thế Sau-lơ (1 Sa-mu-ên 16:13). Từ đó, ông được đưa vào cung vua để đàn hầu cho Sau-lơ. Mối quan hệ ban đầu rất tốt đẹp; Đa-vít chiến thắng Gô-li-át, được dân chúng ca ngợi, và trở thành bạn thân của Giô-na-than, con trai Sau-lơ. Tuy nhiên, lòng ghen tức của Sau-lơ đã khiến ông nhiều lần tìm cách giết Đa-vít (1 Sa-mu-ên 18:8-11). Đa-vít phải chạy trốn và sống lưu vong trong nhiều năm, thậm chí có cơ hội giết Sau-lơ nhưng đã không làm (1 Sa-mu-ên 24, 26). Điều này cho thấy Đa-vít luôn tôn trọng vị vua được Đức Chúa Trời xức dầu và tin rằng Chúa sẽ xử lý theo ý Ngài.

Cuối cùng, Sau-lơ và ba con trai (kể cả Giô-na-than) tử trận tại núi Ghinh-bô-a (1 Sa-mu-ên 31). Một người A-ma-léc chạy đến báo tin cho Đa-vít, thậm chí kể rằng chính anh ta đã giết Sau-lơ (sau này bị Đa-vít xử tử vì đã ra tay trên người được xức dầu). Đó là bối cảnh dẫn đến phản ứng đau buồn của Đa-vít.

Kinh Thánh mô tả chi tiết phản ứng của Đa-vít trong 2 Sa-mu-ên 1:11-12:

“Đa-vít bèn xé áo mình; hết thảy những người theo cũng đều làm như vậy. Họ than khóc, khóc lóc, và kiêng ăn cho đến chiều tối vì Sau-lơ, vì Giô-na-than con trai người, vì dân Đức Giê-hô-va, và vì nhà Y-sơ-ra-ên, bởi vì họ đã ngã dưới gươm.”

Hành động “xé áo” (trong tiếng Hê-bơ-rơ: קָרַע – qara’) là biểu hiện truyền thống của người Y-sơ-ra-ên khi gặp tang chế, thể hiện nỗi đau tột cùng. Tiếp theo là “than khóc, khóc lóc” – Đa-vít không chỉ khóc thầm mà công khai bày tỏ sự thương tiếc. Và ông cùng những người theo mình “kiêng ăn cho đến chiều tối” – tức là nhịn ăn suốt ngày như một dấu hiệu của sự thương xót và tưởng niệm.

Sau đó, Đa-vít còn sáng tác một bài ca thương (2 Sa-mu-ên 1:17-27) – được gọi là “Bài ca của cung cung” – để khóc Sau-lơ và Giô-na-than. Trong bài ca, ông ca ngợi Sau-lơ là “dầu Chúa xức” (câu 21), kêu gọi không tường thuật tin này cho kẻ thù, và nhắc đến tình bạn sâu đậm với Giô-na-than: “Tình bạn của anh đối với tôi thật diệu kỳ hơn tình yêu của người nữ.” (câu 26).

Như vậy, phản ứng của Đa-vít là một chuỗi hành vi tang lễ trọn vẹn, bày tỏ lòng tiếc thương sâu sắc đối với Sau-lơ, Giô-na-than, và toàn dân Y-sơ-ra-ên.

Tại sao Đa-vít, người bị bức hại nhiều năm, lại có thể đau buồn như vậy? Có ba lý do chính:

a. Lòng tôn kính đối với người được xức dầu của Đức Chúa Trời

Đa-vít luôn xem Sau-lơ là “người được xức dầu của Đức Giê-hô-va” (1 Sa-mu-ên 24:6,10). Dù Sau-lơ có lỗi lầm, Đa-vít không bao giờ dám ra tay hại ông vì tin rằng việc xức dầu đến từ Chúa và chỉ Chúa mới có quyền cất đi. Khi nghe tin Sau-lơ chết, nỗi đau của Đa-vít một phần xuất phát từ sự tôn trọng thiêng liêng đó. Ông thương tiếc một vị vua, một người đã từng được Chúa chọn, dù sau này bị Ngài từ bỏ. Điều này dạy chúng ta về thái độ đối với những người lãnh đạo thuộc linh: dù họ có sai sót, chúng ta vẫn phải kính trọng chức vụ và cầu nguyện cho họ, chứ không vui mừng khi họ gặp hoạn nạn.

b. Tình bạn với Giô-na-than và lòng thương xót dân Y-sơ-ra-ên

Đa-vít và Giô-na-than có một tình bạn giao ước (1 Sa-mu-ên 18:3). Giô-na-than đã nhiều lần cứu mạng Đa-vít và tuyên bố rằng Đa-vít sẽ làm vua sau Sau-lơ (1 Sa-mu-ên 20). Cái chết của Giô-na-than là mất mát lớn đối với Đa-vít – không chỉ là bạn thân mà còn là anh em kết ước. Ngoài ra, Đa-vít còn khóc cho “dân Đức Giê-hô-va” và “nhà Y-sơ-ra-ên” vì họ đã thua trận, nhiều binh sĩ tử vong. Điều này cho thấy lòng yêu nước và sự đồng cảm với nỗi đau của toàn dân tộc.

c. Thể hiện sự đau buồn chân thành và lòng nhân từ

Đa-vít không giả vờ khóc; ông thật lòng đau buồn. Ông không ôm lòng thù hận, ngay cả khi Sau-lơ đã từng muốn giết ông. Ông tha thứ hoàn toàn và tập trung vào những điều tốt đẹp mà Sau-lơ đã làm cho dân tộc (như được nêu trong bài ca). Lòng nhân từ của Đa-vít phản ánh đặc tính của Đức Chúa Trời: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” (Ê-phê-sô 4:32).

Từ tấm gương của Đa-vít, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý giá cho cuộc sống đức tin ngày nay:

a. Tha thứ cho người làm hại mình

Đa-vít có mọi lý do để căm ghét Sau-lơ, nhưng ông chọn tha thứ và thậm chí khóc thương khi Sau-lơ chết. Cơ Đốc nhân được kêu gọi tha thứ như Chúa đã tha thứ (Cô-lô-se 3:13). Tha thứ không có nghĩa là phủ nhận tội lỗi, nhưng là buông bỏ sự trả thù và để Chúa xét đoán. Khi chúng ta tha thứ, tấm lòng được giải phóng khỏi gánh nặng oán giữ.

b. Tôn trọng những người lãnh đạo dù không hoàn hảo

Đa-vít không bao giờ xúc phạm Sau-lơ, dù ông biết Sau-lơ đã sai lầm. Trong Hội Thánh, chúng ta phải “tôn trọng những người làm việc vất vả giữa anh em, là những người lãnh đạo anh em trong Chúa và khuyên bảo anh em” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:12). Dù lãnh đạo có khuyết điểm, chúng ta nên cầu nguyện cho họ và tránh phê phán cách hủy diệt.

c. Bày tỏ lòng thương tiếc chân thành trước mất mát

Đa-vít không giấu giếm nỗi đau; ông công khai khóc lóc. Kinh Thánh dạy chúng ta “khóc với kẻ khóc” (Rô-ma 12:15). Khi người thân, bạn bè qua đời, hoặc khi cả dân tộc trải qua thảm kịch, chúng ta có thể chân thành bày tỏ sự tiếc thương. Đó không phải là thiếu đức tin, mà là bày tỏ tình yêu thương và sự cảm thông.

d. Kiêng ăn và cầu nguyện trong hoàn cảnh tang thương

Đa-vít và những người theo ông kiêng ăn cho đến chiều tối. Kiêng ăn là một hình thức kỷ luật thuộc linh để tập trung cầu nguyện, ăn năn, hoặc bày tỏ sự thương xót. Trong thời điểm tang chế, kiêng ăn có thể giúp chúng ta nhớ đến người đã mất và dâng lên Chúa nỗi lòng. Chúa Giê-xu cũng dạy về sự kiêng ăn đúng đắn (Ma-thi-ơ 6:16-18). Ngày nay, Cơ Đốc nhân có thể áp dụng kiêng ăn khi đối diện với mất mát lớn, hoặc để cầu nguyện cho sự an ủi từ Chúa.

Phản ứng của Đa-vít trước cái chết của Sau-lơ cho thấy một tấm lòng cao thượng, đầy lòng thương xót và kính sợ Chúa. Ông không để sự oán hận làm lu mờ lẽ phải; thay vào đó, ông tôn vinh những đóng góp của Sau-lơ, khóc cho bạn thân Giô-na-than, và thương xót dân tộc. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi noi gương Đa-vít trong việc tha thứ, tôn trọng người lãnh đạo, chân thành chia sẻ nỗi đau, và dùng kỷ luật thuộc linh để tìm kiếm Chúa trong những thời điểm khó khăn. Cuối cùng, mọi sự đều quy về sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, Đấng đã ban cho chúng ta tấm gương của Vị Vua theo lòng Ngài.